장음표시 사용
281쪽
Quem inter tumultum quindecim trucidati, nec mediocre danisum, milite ad praedam ruente, Civitati illatum: Mox tota Universitas armis exuta. Bavarus vero miles, absolutus jam Ratisbonae citra controversiam Dominus, miseros incolas variis modis vexare ac Mirigere coepit , nec pa rum hae vexationes adventu totius
Exercitus adauctatae: Ita ut Civitas, sub incommodorum pondere graviter ingemiscens, ad Caesarem queribun-xta confugerit. Cuius tamen apud Bavariae Ducem de moderandis pressuris & resecnanda militum licentia pro Urbe intercedentis, auctoritas, haud adeo multum pollere, aut qVic- quam levamenti Ratisbonensibus an
s, si ei circa locum facinorqsorum suppliciis
stri . loc destinatum, munitioncm haud prolebi roum tariam, scopi, quem diximus, obti-SLandi nendi, subitaria opera jam excitarat. luxum A Bavariae tamen Duce in Rallabona ς vr- occupanda praeventus, & proposito hoc irustratus, biduo post, quam In- sol stadio movisse intellexerat, Va- Iis & ipse conclamatis discedebat; altius, Monachium versus, Bavariae visceribus insinuans : Occupato , sexto Calendarum Maii, Mosburgo , transitus opportunitate haud contemnendo loco,& postridie Urbe ac a ce Lan is, uti, quo Hornium Campiductorem miserat, in deditionem acceptis. Quae posterior Urbs centies mille Ioachimicis direptionis periculo se exoneratum iit. Iepe no Mosburgi Rex, quia novos de- lectus in diribitoriis debitae modera- 'ctoriis limice; transcendere relatum ' , certas denuo leges, ad quartim scriptum & miles viveret , & Vicarii Regis in singulis. Circulis militide alimentis providerent , scripto comprehendi jussit. Harum permissu Ordinibus & subditis potestas fa- .: civis, qui ultra pro tutum modum vi quippiam ab iis exigere conaren-rar, aut, cum in hospistis, tum extra ea-EEm in Cia regia praedationi operam δε- nt,su anas enormi licentia, ad 1 fus
militarium legum sanctum pol e reno manus inbiciendi, o comprehensos
adsupremum Regis micarium, ex gendae
poenae, deducendi. Quo autem Petulantia militum eo pressius coerceretur, & omnis delinquendi prae deretur occasio, Ducibus, Ma equitum , qua peditum , injunctum : Ne cn-
quam grega qum , absque literis commeatus, ex hospitiis evagari armatum paterentur. Quodsi qui milites , abs s usio ejusmodi commeatu, maxime criminis alicuum rei , deprehenderentur, aut , asterius hospitium ira umpendo, damnum darent, Duces ipsos, qVorum ducta militarent, de resarcien damno consentum, is in temeratores legunt acerrima m per exempla ed tam ini.
Nosburgi & Landishuti Urbis Frmsinta atq; Episcopatus Frei fingeniis secuta Rrge da deestio: Quae ingentem commeatus explicandi commoditatem Regi praebuit. Tractus enim hic omnis generis annona resertus, & hactenus inta tus, nullam adhuc tum bellicae cladis intemperiem expertus fuerat. Quanquam vero Bavaria se tan- A dem, quid bellorum suror incommo-indi id molestiae secum trahat, aliquan-
rulum subsentire coeperit, mitius t men cum ilia fuisset actum; ni incolae Omnium calamitatum summam suo sibi accersivissent jumento: Dum regios milites, ubicunq; palantes exiguo numero offendere , & multitudine obruere dabatur, imo etiam illos,quide-sendendis excursionum injuriis, ii protectores hinc inde distributi erant, miserrimos habent, de exquisitissima morte interimunt; manibus , pedibusq; amputatis, oculis effossis, naribus, auribus, quin & si venia dicto pudendis rese iis, nulloq; non crucia
mentorum genere in eos exercito.
Quae infanda secinora Regiorum
animo, in Bavaricos rusticanos adeo acerbarunt, ut,serro ac
ter grassando,Vicem rependerint; ser-roq; aliquam multi mactati de occisorum manibus sic rifieati, tum deinde, aliquot centenis pagis incensis, lanera haec velut ad rog m elata fuerint. Freisngae Legati a Monachii Mona Urbe quae totius Bavariae metropo chili Re iis, quinq; inde distans milliaribus bax dii in occursum Regis venerunt : MO-nacenses enim cervicibus suis hostem imminere, & ordinem jam se tangere,
282쪽
conspicat mature Pacem ac tolerabi- tentarent, acerrimis poenis insectales Pacis leges exposcere, e re sua ar- tus fuerit.bitrabantur. Et praescriptae quid cm Postridie Rex armamentarium, Torin- , a Rege ; sed ejusmodi, quae ad Urbi- arci pone contiguum , vilitarum ibat , ut ter inecorum palatum haud essent: QVa- Qvand , mortui vir Bavarici propter conveniri non omnino potu- loquebantur sui tari simul coepti ς it. Videbantur quoq; Monacensus Eximia liquidem , & summae elegati
Regem mora cludere velle, tracta- tiae tormenta, ii quae unquam videritum iri extrahere in longum : Sicubi contigit, teli ure desosia, di assamen forem , versa belli alea, sortuna par- tis arct decenter l, compaginatis so-ces eorum respicere dignaretur. Nec loq; instratis, contecta reperioban-ratuit Regem versutorii in hominum tur. Verum , quod vehicula residua intentio: Hinc , nulla mora interpo- deprehenderciatur, de tormenta, ,sra,cum Exercitu eo perrexit. Quo non avecta, sed alicubi abstruse la- illi animadverso, nec vim praestolari tore, conjectura primum fuit, Mox
consultum rati, necessitati temporum rusticus, nuscio quis, inquii trione , se Wire decreverunt, & portarum cla- paulo accuratius habita, rom omnem, vibus, ac obedientiae symbolo Regi prout erat, retexit. Tormenta itaq; adventanti, summa cum reverentia & mortaria quam plurima solo eruta,
humillimaq, subjectione eminu obla- quae trina non nul libi serie at terum iis, deditionem fecerunt: in prote- alteri incubabant. Into haec rustici,
monem clementita me ab eo recepti. quorum manuaria opera labori huic meat M Venit autem Rex Monachium, adhibebatur, come, nec vel insinae
n. iii in ipsis Nonis Maii, Exercitu i; in aciem sortis homines superciliore dedignans obposito, Rege Bohemiae , Augusto Regis ingenium non satis ad mirari po- Comite Palatino Rheni, Gulielmo terant: ini ipsemet laborantibus. Saxoniae, &Johanne, Hol satiae Ducis sideret, blando q; affatu cujus aDo-bus, nec non aliis quam plurimis Co- mino suo insueti crant) cohortatus, mitibus, Baronibus, eminentioribus limul instrueret imperitos, quomodo Exercitus Praesectis , ac magnae digna- mechanica conamenta tractanda, iationis Ductoribus comitatus, praes- molibus his attollendis manus appli-dioq; trium pedestrium Legionum , candae forent; solidorum insuper
quae certis stationibus dispositae, stis Hungaricorum manipulum regia mu-patus, Urbem introiit. Q ruiam ni siccntia largitus. Tormentorum uterq; Rex, una cum Augusto Comi- tellure cxt raciorum ad centum quate Palatino Rheni, in batilica&de- draginta numerata: Quorum non- cantata illa Ducis arce, reliqui Ma- nulla e Palatinatu illo dei lucta; alia snates in splendidioribus Urbis aedi- Bohemis in acie ad Pragam extorta uebus diverterunt. Peditatus liniver- alia Christiano, Duci Brunsviicenti,sus, praeter Legiones, quar cum Re- alia Damae Regi crepta. Dux elege ingressae intus servabant, in amoe- nim Bavariae armamentarium suum,no prato, Urbi subjecto, tetendit: congcstis huc totius pene anterioris Equitatu per proximos pagos hospi- Germanici belli spoliis,& exuritis diata tum distributo. Hebronius iri- tarat. Octoginta duo insignim .ignibunus, multorum stipendiorum, & tudine excelluere , &, inter alia, insignium cro Regem meritorum quinqVagintὸ, partim muralia, parti in Dux, sed pontificiae doctrinae singu- semimuralia, quaedam c iam ex eo lari ac fervido Zelo devotus, prae- ruin numero, quae, ob duplicarum,fecturam Urbis hujus, quae pari quod cvomunt, ferri muralibus sueti ardore in Religionem erat, ingemis pondus, duplicia appellamus, re- benescii loco a Rege, militaris disci- Perra: Duodecim insuper Apo-plinae eo strictius servandae, impetra- stoli, celebria antehac nomina , M verat. Nec parum huic Monachium unum prodigiosae molis , Suis no
debet: Quippe qui Cives ab omni mine indiguarum. Haec omnia militum injuria fidelissime tuitus, ic, Monachio e vestigio abducta , α ii qui violentas iis manus injicere at- Augustam Vindelicorum translata. L i i Coni-
283쪽
Commodus quoq; Regi obvenit tri.
cies mille solidorum Hungaricorum thesaurus: Qui, ventre cujusdam to menti absconditus, una eadem , opera in lucem prodibat. Nec militarium ,estium versicolorem apparatum , quem Bavariae Ducis ministri profugi reliquum secerant, aspernatus est: inippe qui aliqvqt Exercitus regii Legionibus amictum praebuerit.
ter centies mille Joachimicorum census exactus: Cujus dimidiam partem praesenti statim aere pensitarunt Cives, pro altera dimidia, quam temporum & bonorum angustia exclusi, corradere tam cito non potuerant , Regem discedentem, Primores Urbis ac Cleri, tanquam vades, sequi jussi.
Pietam Bavariae laterim Dux , ex omni cudem, Exercitu, qui Ratisbonae de vicinis loqv. Re cis haerebat, mille equites delectosti , is , roi i in versus mittere institit:
iudidi . ' Regiorum nonnullos in hospitiis, prae . dae Bavaricae opulentia ebrios, & h ilium securos, nec- opinato opprimi posse ratus. Sed consilium eventus destit u t. Regii etenim, excubiis probὰ dispositis, Bavarorum adventum mature praesenserant, oc ad vim non excipiendam modo, sed inserendam Parati, quorum impressioni praestolari poterant, iis intrepido animo in occursum se dedere ; fusos trucidantes partim, partim in captivitatem redigentes. Reliqui, quotquot
manus corum evadere contigerat,
pia is vulneribusq; onusti , raptim, nullia ordine, ad suos se recepisse , victoriae loco habuerunt.
prostitas, geru tur, ne quidem, quas a tergo Rex ad Augustam de in Suevia relique rat, copiae sedebant otiosae, sed lon-gE lateq; circumcirca grassabantur: Arrepta Meminingae, Campoduni, Civitatum imperialium, & aliorum in Algoa locorum possessione. Lan δε-
berga quoq; dc Fiessa, ad Licum supra Augustam stae Urbes, in dediti
nem veniebant. Veis churnum atq; Echinga exarmata : QSatuordecim tormentis, Sc duobus mortariis e posteriori Ulma abductis. Jamq; Brig-
tino lacui sensim magis, magis ; ap. propinquare regius miles videbatur. Luit circhi, quae imperiali, in su- O sateriori Suevia, sed exigua Civitas vestris Rudolphi ab Ossa, generalis apud. -
Caesari anos Commissarii, ala , cen- tum triginta equitibu ,armorum equinrumve apparatu instructis imis, constans, vapulavit. Hi, utut imminentis discriminis admoniti, Lindaviam maturd satis se recipere potuissenta , hostilium tamen molitionum pariter
de amicarum monitionum contemta res, eous ii moram traxere, donee se-
ro, Phrygum instar, sapere discerent: Tupa deiici, regio Tribuno cum aliqvot draconum cohoietibus, decim ciquinto Calendarum Maii, noctu advolante, Urbem undiq; , ne quae ci-gii rima pateret, cingente, ec, porci rei raitis, vi irrumpente. Ubi tiata haec ala, una cum Ductore suo , ERemchingorum prosapia oriundo iseptem equiribas, qui in primo se
re occubuerant, exceptis, capta, regiae pollinodum militiae maximam partem nomen suum dedit. Tribus verbis ut dicam, omni hoc Aer e tractu pauci reperti, qui Regiorum latebel ea successibus obsistere animum induce- si rent: Nisi quod agrestium aliquo millia, bellicorum discriminum inexperta, eo , audacula magis turba, concursu a a IV ingarium S endit c j iis iam Tribuni instigatu facto, magna adversiis hostem agitare visa. Q 9
tamen appropinquante, remiare ieroces animos , dr, deditione certis legibus facta, armis si, depositis, instigatorem dc Ducem suum in manus adversariorum tradiderunt: Ulmam inde sub custodia amandatum. Verum sopitum in praesens malum, recedcntibus Regiis , mox recruduit. Vix enim dies aliquot praeterierant, cum ad Bregentia cum denuo coeuntes, angam ac Ravensburpum, quae debili praesidio munita vim serre non poterant, levi negotio expugnarent:
Obviis quibusq; Regiorum trucidatis, de incolis ipsis duriter admodum habitis. Horum exemplo AtDvienses quoq; agricolae circa Campodunum seditionem induebant: Sed infausta avi, Sc lamentabili ipsis eventu. A regiis eium copiis, Ulma, Augusta , devia
284쪽
& vicino E trami in unum conductis, rarepulsi, demum, fama de rimature huic tumultui obviam ituati:
Quae , quarto Iduum Maii, haud procul Campoduno, in aliquot hujus rusticae colluviei centurias incidentes, magna eorum parte rigore serri absumta , reliquos hinc inde disper sunt. Inter alios ad centum quinquaginta, in aedem sacram refugos, miles, subjecta flamma, Vulcano consecratum ibat: Quorum nonnulli, desperata salute, e turri praecipites se dareeonspecti. In Oberndorti, Zyp pers-rieth, Oyen non minor eorum edita
strages: Multiq; inter haee pagi direpti& exusti. Rustici ergo, animadverso, quam acerbos immaturum hoc& inconsulto susceptum bellum istu-etiis serret, & quantam in semet concitassent malorum molem, turbulentis cogitationibus abjectis, Campo-dunum arma deserentes, regio imperio colla submiserunt,& ductores alicubi suos, seditionis excitatae faces ac flabra, ipsi met internecioni dedere. Hae ratione bellum rusticanum, repentE exortu,repent E debellatu est. Interea generalis caesareae mili- subsidiorum adventu increbeicente, magna cum trepidatione , relictis aliquot tormentis , & aliis belli instru mentis, coeptam obsidionem deseruerint. Q o facto, quos, collusori cum hoste habita, in protestantium civium capita fabam hanc cudisse, memoravimus, Ulmam in vineialis tradu-dii. Ossa autem cum sitis Wingarii primum , deinde Lindaviae tutum a Rege ingruente habuit receptum. Rex , tamque Succiae, hoc tempore, Monachio Augustam gressiis, de dies illi e aliquot commoratus, cum copia nonnulla inde moverat, jamq; Memmingam attigerat, & plenis in O,sam velis invehebatur : Nili rem odoratus, ancipiti discrimini, quod imminebat, nisi ure satis subtraxisset
ro. sim hune in modum bus belli flamma, eonventus commune consuleretur, subpus, ab illis Badenae habitus Q Vanquam autem , de speciali
ribe. tiae Commissarius,Ossa, collecto qua- foedere, quod regius Legatus, elapso ter nullium Exercitu, Brisaeo in su- proxim, anno, proposuerat, cum Reperiorem sueviam movens, & con- ge Sueciae contrahendo, jam tum se excusatum ierant, longior tame Lega-
iluente ad ipsum Bregentiacorum, quos diximus. rusticorum turba, numero hominum ae multitudine iam serocior, Memmingae primum minis tabundus proximare , mox , tumultuario assultu parum illic effectum iri, praesentiens, itinere inde reflexo, Biber pro Urbem extorquere iterum certus. acum aggredi: Rediis, in quorum protectionem nuper Ie recep ratis,
Hue etenim Civitatis Consul, & seri. ba, ambo pontificii, tum Clerus eiusdem Religionis clanculum eum accerserant: Indicio simul facto , quibus locis ad aggressuram Urbs commode pateret. Verum enimvero Ossa spe sua hie omnino salsus est. Civium enim communio, Protestantium
doctrinae dedita , adeo sortiter hostium impressioni se obiecit, ipse j, imbellior sexus aquae servefactae & lapidum projectu viriculas suas in Cae
sarianos subeuntes, intrepide adeo extentavit: Ut, bis assultu tentato, biscum quadringentorum militum jactuti ad hoc usq; tempus apud eos mora, ct particulare erga Helvetiorum nonnullos oblatu perstrinxerant Austria corum animos, & suspieionis quid in-jecerant. Q a motus Leopoldus Archi Dux , Ω iiteris, &misia ad hunc conventum legatione, haereditariorum eum Donio Austriaea pactorum Helvetios admonere operae pretium duxit; concludens : Fardus cum Rege S ciae, O pasti conventa iri haec haera ditaria, praesenti rerum fatu unisu sere non posse. Antiquae ergo estπυeπ-
rent, de eo in utrumlis securi aurem :Caesarem ae momum Austriatam in Ἀ- tum firmiter iis haereditariis tu eris, nec quicquam, quo idae vicinitati ten faceret, interm uros. Huic Legato 1 foederatis Helve tiis responsum. Tactis eo entis λι-
285쪽
re. fixum i animo, decret iis: Mo- o a d versa parte pariti colerentur observantia , abrogatis, qvae in eorum
vero manus Abi penitus constringi, nec Ia Ioram tmor em Uproferre , qua cum aliis , commodum ac utile videatur, fisere Iungi, prohibitis L omnino sis: Pubticae Leti uris, nee non anti torums Mul foederunt etiam hic n&ur m non memores for
Interim de Hil panicis copiis, Germaniae ex halla imminentibu ad
R gis aures acciderat rumor . Unde is quoq; , dari, ad Helvetios literis, iam adhortandi illos arripuerat ;ur ne transi um Exercitui concede sent, quem ab Hi Rahu ex Dacia Ge maniae numissum i i fama ferebat, ver m ιμ- ira Neu rali Mis ac amici is remo os, contineren P. Ad quae hoc ipso conventu re- sessore Helvetii. De Hispanicam ex lata in Germ viam Ienden ius, nimi is ac dum sibi con rei tantum abest, ut ae tria tu interpellati e-O t: Uttit ve/ὸ mrar inmur, ia quam de communi I erra e admo timso. cuos hiaud consin 'uros hs isqvam , o aut Patriae it quiete rur ira ut o litias, iaut es etiam bella huc eccersa
ur. Ciau prisAis memorat e Leutra Iuc i, e a tum per mutuae ac tutet oris
invadendorum, qui ad Monachium mei, si restabant, Regiorum alcam denuo irico rotare, Duci Bavariae videbaturi da, si uni improvidis forsan, 8: securitate remi, ii ix- sioribus repentino superventu Ha-uxui
dem aliquam illatum iri, confidere r. Omne ergo equitum robur, additis bis mille peditibus, Johanne Phili po Crat χio, Comite Schaistensi inensi, Duee, Rati bona movere in eos tu sam. Sed vix Ph ff.nhonum attigerat, quando regium e vitatur i, re dete es, fiduciae M alacrita ses plenum , obviam properare, explorato cognitum Crataio fuit. Mutato igitur& consilio, Atili- iam neris ratione, in istadium te cedere, tutius duxit: Unde, taenulla omnino ic tanso conatu gesta , in castra re verteretur, Wcissent, urgi Urbem, quo I reve illi ae expeditum, Regiis ver nd ndas suppetias longius scamhasiosum iter, adoriri, tormentari vim intentare instituit.
Et regium quidem loci praesidi zxum initio viriliter se gerere, crebri u fulminibus in obses ores E muris de-
tonare. Aliquot tamen dicrum mota intermissa , cum suppetiae nimis diu emanere viderentur , hostis autem in horas tingulas ferocius instaret, plura inspim magnitudini, tormenta,
quae e vicina V iltabursi arce deuiicere Pro num erat, moenibu , jam antea laceri , admovens, animo tandem labi, &, quinto Calendarum Junii , ad pactionem descendere: Qua, impedimen is M armis salvi signis explicatis , funiculis ardentibus, glan-Gibus ori insertis, militari modo Urbe digredi permittebatur. Sed B ivatum miles haudqvaqvam servavit datae promissionis sidem, impetu ; in exeuntes iacto, diripuit nil
mali suspicantes: tqvot eorum tu unanimi consensione, Religionum militiam hostilem promi seqvinol- divertitate, & hinc enata distidςnria lent, ferro prostratis. Color tamen haud attenta, conclusum: Si μηκm , hute rei quae si s , & Regios usi inet alterumve patum, aut eorum s b in partim de raedundo pari mira, corra suae ac aequum , HVad , . Mari tu exp: ando, octin etiandem, contingeret , fortu s, ambres, Prmiores cicium nonnis , an me, vita in per habitis, Ue λυ inser o im m do Sacam impe/O a uo. is fideliter invicem o fore; vi mori is, mi' , T is sim pilei: to is tituorum jura mensi religione se e tibiis oeotiando, Eu erem e
286쪽
rormentarium o similia elanculum ex- omnibus Legionibus delecto , impuportando, pactis minim/ gentium petis- h a s
se, ab adversa parte jactatum. Civitati,ut it de honore,vita, religione salvis cautum fuisset, non magiis parcitum: Simul ac enim Urbs patuit , miles in nefariam statim licennens eqvis ; cum it, his & equitatu reliquum Exercitum festinanter praecedens : Sed non sustinuerant tamdiu
obsessi, Regis ii subsidia properata
deditione praeverterant. Nihilominus Rex proposito itineri, ut paulo
tiam erupit. Omnia excussa , exspo- inserius audiemus, institit: Hostis moliara, armaria assulatim comminuta; litionibus, quibus sociis minabatur, Pudoti sceminarum ac virginum vio- obviam it urus.
lentis stupris illusum; harum iri ultra centum, una cum Senatu, primoribus 22. Exercitu aliteria e Bavaria o a civium, & divini verbi Ministris in ca- repedante, Gulielmus,Saxoniae Dux, p iptivitatem abductae. Mod ultimum quem Rex copiis in superiori Syevia expresso Ducis Bavariae sussu factum: praefecerat, interina haud seriari Ut miselli hi obsidibus,quosLandishu- pertus. Consilium enim , quod de 'ti Civit Regi pro summa,direptionis intercipiendo quodam ad Bregentia
redimendae, promissa, dederat, vel cum munimento inierat, adeo felici- praesentaria pecuniae numeration , ter, circa exitum mensis Maji, cSeeu- vel alio quovis modo, recuperandae tioni mandatum; Ut Hannibalis,Co- Libertatis essent in striimen tuni. mitis ab Holienem bs, Legionem nec-
Rre id acerrimὰ autem Regis animum opinantem illic oppresse it, &, caelis Duo mi- pupugit datae haec fidei violatio. Li- ultra quingentos, quasi ovadringen- At β itast, ad Ducem Bavariae compo- tos, una cum Comite ipso vivos rede s . . sti trium , ut fia tu Gutorem, gerit in potestitem. Ad Wingarium debiti poena offici, milites, vos, O IIem quoq; cum caesariano equitatu acri fenburgenses cives, qzos libertate hic conflixit certamine, nec mimis secun- mulctarat, in eandem reponi, spoliati j do successu: Ita ut sunderet, de quinq- abluta resilui postulabat: AlioquiD- equestria vexilla, victoriae argumen
re minitans; tit par pari, oblata occasio-
tum, e praelio reserret. Post haec, relicta rerum his oris summa Bernhardo fratri, quem Rex, Christiani Comitis Palatim aemulum,& parere eideni de-ne, referret, tar cumprimis contractis cum Monachensibus inito, minime am
era. Rex etenim, de instanti conjun- dignantem, a Rheno ob id iue avo v ria in mone Bavariae & Fridiandiae Ducum, carat,in Saxoniae utriusq; confinia re- perni issim consiliis, quae animo co- quebant, certior lachus, S: Memmin-πφ Augustam, inde in Bavariam regre diens, copias , quotquot Landisti uti, Frei singae, Monachii, alibi,in hoc ter-
pedare, militeq; , qui dispersus illic
rarum tractu reliquae in unum coegeti,de-ospitabatur, in unum contracto, sicubi necessitas id sorte postularet, tempori adesse subsidio a Rege jussus. In Franconia praesenti, quod de currebat, vere , regiae quaedam, noviter ducta Iohannis Georgii, Marchio-is Brandelaburgensis, Pauli Κeven-
rat: Locis istis, ut exigui momenti sertis, viam , quae Rainum ac Dona-verdam ducit, remensus. Quadra- hulleri, Baronis E Stiria exsulis , tiginta quatuor tamen Primores, par- Truchsessii Tribuni, conscriptae Letim e Ciero, partim e civium numero, giones, adminiculantibus Franconici Monachio Augustam prius avecti; d- Circuli ordinibus , Bambergam aelie detinendi: Dum Civitas residuum Forchcmum, intercluso undiq; cre- pecuniae, quam pensitare, avertendae bris discursibus aditu, non parum eo- direptioni receperat, insolidum cx- angustarant. Cronaeum vero Dux solveret. - Saxoniae, Coburgi, & Marchio Bran- Et sane Rex liberando obsidio- de liburgensis, Culm baci sedem hane V eissenburgo gradum admodum bens, per provincialem militem prae- accelerabata, hunc in finem, quo cita- sentaria vi aggredi fuerant ausi: Hastius agmen raperet, sciopctarios, ex vertio Tribuno, qui acontrahosii Re-
287쪽
expeditioni commodante, de rei cu- tantum, sed duarum insuper machina ram in se suscipiente. rum, & mortarii, quem projiciendis onacu Hasvertius hie,ad dimidium mil- artificiosis ignibus advexerat, amisso-3or liaris Urbi propinquans , anticipato rum dedecore mulctatuv, retroceriit. ni P cum cluatuor equitum turmis, & tre- Nec enim provincialibus his, aut plus natui ejus sortuna hunc in modum vi- diae, quicquid acciderat , imputan-sa: Nulla ergo mora; quili machinis, dum, reipsa ostendit. De milite enim, simul ac cum provincialibus,quos Co- Cronaeensibus subsidio veniente, cer- burgentis ager suppeditaverat , ad- tior iactus, magna alacritate apprOeliam IIr isti intrario alio vot to necioni ad unum datis; eadem i ad-
288쪽
riae conflixerant) feroculam manum, in Urbem clam deducere conabantur Nec inimis hi ab equitatu, quem Hasvertius, rerum gnarus in subsessa collocarat, excepti & repulit , quadrasintaὰ suis desiderarunt. Quarto
Calendarum Junii, a meridie, holitum
ad ducentos eruptionis periculum secere , & accessus quosdam obsidentium vi jam occupaverant: Sed, dum promte ad arma ubivis concurritur, in
munitioncs, unde venerant, cum clade rejicieban ur. Inter haec hostis, contractis is superiori Palatinatu nonnullis copiis, subTribuni Brinckii turmas, Pepnitii, Marchionatus Brande taburgentis oppido, ad ejus Palatinatus confinia, hospitantes, oppresserat; loco ipso in cineres redadio: Flexo Baire utum, Christiani, Marchionis Branderiburgensis sedem , haud ultra sex milliaria Cronaco dillantem, itinere, paria illi minitabatur: Qv3 de causa Marchioni delectus suos, qvi Hasvertio hactenusjuncti paruerant, tuendae propriae
Urbi, avocare visum. Id vertias ergo , solum se haudovaqvam viribus ad continuandum obsidium parem sentiens, ipse quoq; , ne, hoste desubito
ingruente, iacturam militis facerecta, mature receptui cecinit: Et, ultimo Nonarum Junii, statione, quam cepe- rat, deserta, Neo stadium ad silvam primo, duobus aCronaco exiguis milliaribus,Coburgum versus, mox ulterius in tutiora se reccpit. Nosti, Hasvertio ad Cronacum occu-za b - pato, Bambergenses, decimo quarto
factit,complures equites conciderunt:
Sed K eventi ultero, qui haud procul inde divertebat, cum parte Legionis laborantibus subsidio veniente, facies
rerum mutata, & hostes eodem, quo aliis propinaram, poculo malum ince- rore mistum bibere compul si . Namq; ad quadringentos ferro mactati: Unutormentum, duo scalis,repentinae aggrestionis instrumentis, Onerati currus, & tormentariae aliarumve rerum
nonnihil Regiis partum. Ita Bambe pensibus pessime vertit hic conatus: Melius sors incessurus; si Forchemenses, ut receperant, tempori ad suissent, nec promissu deseruissent vadimoniti.
ra. Regiis, qua diximus, piissia
nantibus, Duci, quo diutius res trahe - batur, eo acrius & impensius caesaria ''- norum auxiliorum desiderium incesserat. Et quanquam nee ille sibi apud Caesarem, sublidia crebris sollicitationibus flagitando, nec ipsi vicistim Caesar apud Eridiandi lini deesset, ad serendum suppetias enixZ adhortando: summo enim in hominem imperio, condicionibus cum eo conventis, i iasponte se abdicaverat θ Eridiandiustamula, qui, Bavarum lus angustiis ali- quamdiu colluctari, haud invitus videbat, Bohemiam ab Electoris Sax, niae milite, ante aliquot menses illic
nidulato, ante omnia perpurgare ani mum induxit, priusquam Bavaro auxiliatum iret. Cui rei, Exercitu, qui in propriis Caesaris dicionibus, ingenti cum subditorum incommodo ac onere hospitatus hactenus, iupra triginta, ad quadraginta capitum millia aestimabatur, mense Aprili, ad Z naimum Mora viae contracto, in BOhe- miam recta iter habuit: Ubi nonnulla exigui momenti loca, i Saxonicis possesta, sub primum statim adventum, nullo negotio eidem patuerunt. Rex sueciae, cui ingentium bel- Regii M. licorum apparatua, quos Fridiandius Mi ad undiqueversium per totam hiemem co. Electore adunaverat, nihil occultu, facile emi M Oniaenus providebat animo: Densa, & hor plopoli rendo atrore minitabundam nubem, ' in atrocem tempestatem de improviso erupturia. Huic igitur mature idoneis remediis occursurus, dum in Bavariam tendit, Philippum kein hardum. Comitem Sol mensem, in Misniam, SaxOniae Electi rem conventum, ablegarata
Ad animum illi per Legatum hunc sua
revocans: Quae urgentes ipsum rationes, cum copiis, quotquot Rheni ac Moeni tutelae post te relinquere ne- cessum non habuerat, Danubium versus movere compulerint: Nimirium, u armorum impetum, ab amicorum,o vel maxime me oris Saxoniae finibus aversum, in Baiariae viscera derivaret. Rationi enim consentanesi e verissimile vid rL. Hos , -- - Danubia trans-Mm 'latu,
289쪽
Iutis, simul Basaria beata mala re se standum retecta, haec erant. Erlicta 'persentisceret, mul Aoria, contem Iandum aut, insuper habito Electore, mmminaes Caesaris dici res gustum eo n- Regem, aut, hocpraeterito, hi Me rorem ς
dem eminus praeciperent, omni robore omnium virium mole incubiturum, aut
iis huc contraicto, exortae ac NUc-- lipartito 'od vix tamen veris orifummae resin vendae summo studio videatur Exercitu , o brum, hinc operam daturum. α in eis non un, Regem, illinc Saxonem. Priori casu versum robur, sed potis Zmam tantum H Ior, certis Legionibus Sci Laccho ejus partem, Regi immitteret, Prote- Tribuno astributis, firmatos cum hu inflantium tamen, interi haι ει Ioris Lustia aut Bohemia pede, hosti pro re Saxoniae provincias , a terra relictas, nata, seu idine, seu in Sta a negotium Boe manere commori: Mod eo fac mulfacesseret, simul M. ὀioris Bran-Aias defodi ac conservari eam. H nburgici dicionibus praesidis esset: sum qOppe distractione virium debili Cum majore Certi copiarum parte C rem, de istum iri mediis, tentandi im- mum superioru Palatraraius ste conser- pressionem in Protestantes: Cumpr, ret , promoto inde in variam ipseri mis Saxoniae ectorem qui, apparatu rem ad Danubii pipam Exercitu, occabellico, mi Ded aris in structus, Cim me- sionem quaesiturus 1 a deni a ter o ho- .diocrem haud istimescat. Utur enim stis, rustieaes in superiori A stria ple- adrer pars Hungarorum, Croatarum, bis, Caesari asias inale- dae, is novano edicis farinam ignem numerum cogar, dis rebus prona , a seditionem concri
volat cum tamen hunc equitem adver- randae. Regem interim trians Dan fusgra m Germanorum armaturam bium occupaturam ho m : Ut Eo
neutiquam sub eneri se vasti ei qui- profectu in proprio se amico solo altriadem provinciis rapido excusonum tum Grussit vires M. Hae ratione, verbine inferendae ercommodum, muniti- gente ad bruma anno , in haered tario oribus tamen locis expugnandis, auς Caesaris patrimonio hiemanu, nece ta- manibus tario maris conserendis m- tem Hiimpositum iri, nec ex his , ut ole eptam. in potius id metuendum jam antea miscerasas, miaia resaur-- venire , mentem, idio ac cogitationes di belli ius e fore. Altero casu, ne ad ertendas: Ma ratione, hostium cessarium Regi videri; ut Medior, mu- et is praecipu/ huc versa , nimia sua o- nitu opportuno loco conrust continens, is degravet Reaeem, arma ejus ab Eo- aut, prae lente hostium vi, in tutiora rectore, non publici modo boni sed pris cipiens tamdiu ejus impetum eludat, daetrati quos commodi causa, missa in sub- suppetiatum Rex approteret . Id quod, Adtam non modica Exercitus pari in n.Ea interposita mora,ci velit, is m- fulciri O posmi, o debeo: λ uas mod facere queat. Reselen Bavari sub diarias copias absoluto Regis am in eo statu, ut exi euasiolum ad nubtilbitrio subjici, ct ab eodem unita depen- ct Lictim mou Augustae Vindelicorum dere, necessum sit. Sic nam e melius odi Ulmae tuendis egeant: mod reliqua majori est caci, reueri: Cum alio- Exercitur, inae Eeduci , se Franconicis i intentionum discrepantiί ct diver- aliisve eopiis aut Iam, Elii rori in Saxo- s respectr bus sui Laminentur submis ac niam sus dis adduci posse. Conceden-co undantur. missi iniciersum dum ramen Regisse ciens tempor ha-
hostium examen in me Iorem se pro . tium, o tantum itineris cum Exercieret, contrairo in Deum opportunum tu metiri liceat. Mature ergo Regem δεο tutum milite, Regis, auxilia uap - eo certione eri, nec ops tam erumor foranea, seti inte o Exercitu , seu par- bus e praecepso inani metu exciri opo te ejusdem opus foret, ostierentu inde, ter Denis de alimentu etiam Exercia regia oondentu, adventum modo op- rui omnino prospiciendam venire: Cum
periretur, ct interim animi ui se a iseipimam servire haud possit e unus
ex bearet vid armorum eo uu- ct egens miles, multiplex a expeditioniectionem quam commodissim/ inam lus militaribus focisse A inuiciatur redar, posse, opinaretur. mora. intimo demum casu. O minore, Rem Je Regis autem consilia , Electori omnis, indicio, heu alterius au-
conjun perSol mensem postmodum inter tra- xilis euiciatur, hos Ulmodo par e
290쪽
propria solo attereudus eseu vires,vearum etiam, occasio ct impio ferat,
novam osten Mu aleam tentavrim , t
non ad Huringendas mora, nefasjudicabat. Deserre tamen retri, dum adhuc in integro , a d regium Legatum , Comilcm Soliniensem, & ab eodem exquirere placuit: Utrumne de Pace tractare , auC praeparatoria saltem tractatus fundamenta Jacere, a Rege suo in mandatis haberet λCoii questus autem Elechor sol- Amt,
menti antehae in privato merat col- n xl e. loqvio, de . 3rialienato , ut mirione, & et obli
su gulari , nescio qua ingenii, atqιρο actionum insolentia ipsi iiij pecto, '
aliasue diversas personas, inauim θ tu 'i' nos Campiductores, Guilavum Hor-nium, & Hermannum Crang lium, in sermonibus habuerat: Quorum alterutrius precariam operam,ad regendum Exercitum, a Rege impetrare , Inter Ele. Dum regius Legatus mandato- ου &rum ad saxoniae Electorem satagit,
m inci . ce Fridiandiae affulgere visa. Fridi cel liuo landius etenim, ingenti licet belli mi Qiri, o litumq; apparatu ferox, de Protestan
incavi. ribus tamen, si concordiae inter eos vinculum sartum tech in maneret, debellandis uec iterum subjugandis admo. dum dissidens, alia via rem aggredi, &num Fcoederati Regis Succiae , cumprimis Saxoniae Elector, reliquis Pro exemplo ad imitandum suturus, a foederi ,&unius ejusdemq; intentionis animum induxisset. Ad haec non nul communione divelli possent, Campi - li Saxonicae militiae Duces, , prae .uiis H Aprili in Baro Holirirchius, male de Arithe ito sentientes, demandatum ab Electore militiae imperium, non quibus decet, ductoris Arithemii, qui Saxonis Exercitui cum summo imperio Praeerat, interventu, periculum iacere constituerat
Arithemius hie a Fridiandio ad militaris dignitati s apicem insignit Esublimatus, fortunam ae splendorem suum eidem maximam partem debebat , & adhuc sum, quamvis adversariae partis istinendio innexus, singulari respectu in illum ferebatur: Prout liquido apparuit, quando, Praga dedita, superbas atq; magnificas ejus aedes, una cum luculenta ac pretiosa , qua instructae erant , supellectile, in tutelam receptas, fideliter protexisse, &ab omni militum injuria illibatas conservasse, compertus est. Ex quo, Maliis, hostilitatem minimE redolenti- candore ac fide administrare homi nem, suspicabantur. Hic ergo HO Ak ire litus, curiosa indagatione comperieris , Arithemium cum Sparrio, nostili Tribuno, commutare literas, nonnullas earundam interceptas Comiti Sol menti circa hoc tempus transmisc-rat: Resertas verbis altioris recessu ,& suspicionem inserentibus ; quaa Aria hemius cum Caesarianis clanculario colluderet, custa praeeipud in Regis caput saba. Scribebatur enim inuictis literis. Due m F ι Haud ae Letari ex animia, quod insolentiavi vomuLAbi locorum repressum,
bus, actibus, Occasionem exsequen- Tribunum gratrias Mere Om, oddae, si fieri posset, intentionis suae ar- eousque res venerit Crad reprimen amripuit Fridiandius , eo tandem pro- in unitam Δίνω sime eo Titur m operam. Quo convitio Sueciae I ex se Victricia ejus arma perifringi visa , Porro. Nil quis iam, quod ummaturei concerneret, I tutum, incursionestamen ritis, turmarim Cr exiguo numero ferent, neutiquam iure u uom. Ne - , tractatum inter ibos a cari , persentisceret, aut odoraretur. at & ipsa suspecta admodum reserat: Quali clam, aliis, quorum in-rererat , ignaris, nescio quid inter
gressus: Ut Spartium Tribunum Prasam ablegans, oblatis ingentibus donis, & inter alia, seu memoriae non
nemo prodit, quinquaginta, in argento praesentario, Joachimicorum nulli bus , Arnhemii colloquium de rebus,
Pacis negotium concernentibus expostere .
Elector Saxoniae, venia ad Frid
Ianditim eundi Arnhemio conce, sa, ct postulatis eius tantummodo auditis, foederis, cum Rege contracti, pacta neutiquam violatum iri ratus, ani mrum maximam inisurum gratiam, O mum, auresve Penatus huic umere, favorem insignem sibi conci tu tim.