장음표시 사용
162쪽
Equiti Aurato, Sacrae Regiae Majestati a Sccre . .
tioribus Scriptis &Consiliis. Ontinuatus Sola cismus videri meri-
topotes totum it AE to a me actum in si in hoc opere. Nempe cium episto, iam tam ab Dinam explicare aggresi sit manus tam imperita, cum res tam H iciles tractaret modo tam compendiose, e ' cum chartulas hasce Ism impolitas dicare ausit viro tam pesicaci s eruditor varum
rerum rationes quas reddam ' Noti eqvιdem, inter ilia i νοη--α, qua ba bentur in Epistolis Paulinis, 2. Petr, J, I6. non minutam partem Abi vendicare hanc, qetam tractamus, primam ad Corinthios e varietate rerum tractatarum
nulli secundam, m di ιcultatelli in iis tractandis,
omnium quidem primam. Tremenda certe haec, at simul allicientia, at V animum cognitionis S. Scripturarum avidum, eo acrius a uiuum provocantia, quo ista disiciliora. Ita ut nec arrogantiae foret,nec temeritatis, quod in his ossiuris me exercuerIm sed
animisudiosi, adscientiam siripturarum anhelantis, alg inquieti aliquantum si in locis He=cilioribus non haberet,ubi sedem Ageret. vi ructus reportarim, non dico, strater hoc tantum,quo a novaenitet laboris,
163쪽
nam mihi se satisfeci aliquantum an maliis idems-cero, penes me non es Iudicare Non mensurum sero ex hoc ipse, quod erratur, erratur tantum circa res
Aisoricas quales sunt plerassisae, quae dificultatem hic creans ubi non impingitur in analogiam fidei aut
docZrinam ecclesiae. Evod eruditissimis oculis tuis rudia haec mea froponantur primum, vir clarissme, non ex audacia est,
sed ex ouffcio, ratitudine,cae obitatione.Noti satis, nihil a tenuitate mea cudi aut formariposse,quod literaturasumma illa, qua insigniter m flendidissime se es Henum essest it. At cum siumma tua humanitate, qua quefulges, res mihi es s hisce chartis. --
cedunt illae illam veneraturae,et1gratias quam possum maximas acturae,ob favorem,sub dium atrocinium illud quo me sublevares solari dignata es, cum adversis premerer, res meae forent in angustia. Accurristivir celeberrime,s manum auxiliatricem exsor-r φι Vnotus etiam, etiam ignoto, ι . sonte tua re non rogatus cum omni sedulitate,cura N affectur
J qtanta debeo humanitati si, re Oid reddam'
Votitum monumentum so hoc quale quale litterarium: Inscripto magno nomine tuo ne ut vivat*glorietur e es tesetur universis debitam observantiam, ιι ium, gratitudinem,
aulas. Catharinae Cantis. Clientis tui humiIlimi vesperiis Comitiorum . devinctissimique
164쪽
Ita erat Corinthiu in Isthmo quinque millium spatio. Egeum mare ab Ionio submoVente, angusto tramite imgiae Peloponneson annectente, Pomp. Mela. lib. 2.
Solin. cap. 13. In Isthmo Delubrum Neptuni, &ἐudi quinquennales Isthmiaci, ea propter, ut sertur, instituti, quod sinibus quinque Peloponnesi orae abis luuntur. Hoc spectaculum , per o elum tyrannum intermitium, Corinthii Olympiade quadragesima nona solennitati pristinae reddiderunt. Plin. lib. . cap. . Strab. lib. 8. Angustiarum Isthmi termini hinc Lechaei, Cenchraeae illinc. Cenchraearum Portus, ad negotiationes Asianas , Lichaetu ad Italicas. Cenchrorum portus distabat ab iube ad LXX stadia ; Lechaeis iacet sub urbe. Angustias persedere navigabili alveo tentavcre Demetrius rex, Dictator Caesar. C. Princeps, & Domittiu Nero infausto exitu. Meti ubi ante. Corinthm ex summa arce, quam Acrocorinthois
appellant, maria utraque contuetur Eusebius in Chron. Urbs ista, olim Obra dicta, condita est a Sis pho, eo tempore, quo O finiti dux iudexque seret Hebraeorum Di . Suul. lib. ip. Inde arx sophiatim Corinthi, de nomine conditoris. seb. ubi ante. A descensu Heracliaciram in Peloponnesum erat civitas sub regibus longa serie, exinde sub principibus annuis, Herodot. lib. s. cap. 42. tandem sub JUelo tyrannidem occupante,&post eum sub Periandro eius filio, & longo temporis interstitio, Strabo ubi ante, sub Philippo, quorum conatus adsuverunt Corinthii,Romanosque pro eo ita despexerunt, ut quidqm in legatos eorum domum suam praetereuntes ausi sint coenum defundere: Pro quo peccato , aliisque flagitiis, misso a Romanis exercitu Corinthin est a L.
. Dion. Cass. lib. 43. Ea, cum diu deserta iacuisset, Instaurata est i
165쪽
ΟasIRvATIONES DE CORINTNo. tui. Caesare, ovi & Carthaginem eodem tempore instaura tr & itta utrasque, urbes olim splendidas de illustres , colonias Romanorum deduxit, praesertim Libertinorum. Mobo ubi ante. Illi cum rudera amoliri coepissent , simulque sepulchra effodissent, testacea opera plurima,atque etiam a rea mutita invenerunt, quorum admirati artificium, nullum sepulchrum non effoderunt, magnaqVe id genus rerum copia potiri,iisque m gno divenditis, Romam impleverunt, Necrocorinthiis, sic enim adipellabant , quae sepulchris erant ablata opera, maxime testacea. Et cum urbem vastaret Mummuu, inventae sunt tabulae pieta admiram
di artificii & Romam allatae. Maximὸ enim Corinthi & Si sine pimgendi ac fingendi, aliaeque id genus artes sunt auctae. Situs urbis iam insauratae talis. Mons celsus, cuius perperiadiolum III. stadiorum & dimidii. Ascensus est XXX. . stad. In
verticem desinit acutum. Monti nomen acrocorinthin. Ad ipsam radicem Acrocorinthi urbs iacet. Circulus urbis vel XL.stadia aeqv hat, muroque fuit munita urbs, quantum 'eius mons denudaverat: moenibus ipsa etiam includebatur Acrocorinthu' qua muro muniri poterat: Et nobis ascendentibus Strabonis sunt verba rudera apparebant antiquae urbis, ita ut universus ambitus fuerit ad LXXXV. ladia . In summo mons vertice fanum habuit Heneris, senum aded I
quam mille habuerit sacrorum famulas meretrices, quas Deae viri
mulieresque dedicarunt. Herodot. lib. F. cap. 92. Fuerat olim in urbe veteri ianum Τ nonis r quo congretatas omneS ει minas Corinthiacas, Periander tyrannus per satellites detractis vestibus sine discriminatione denudavit, vestesque earum in foveam quandam comportatas, Mel uxora suae defuncta cum qua deiuncta ipse coierat) concremavit.
Historia de prima iandatione Ecclesiae Evangelicat in lisse urbe, Ari. 18. planum iacit, plurimos illic fuisse Judaeos, di unam talem eo. rum synagogam, si non plures.
166쪽
eius relatione. Hebraeum Saul , ut Hebraeo ι Romanum Paulus, ut Romano. Vulgare erat in gente Iudaica, ut inter Judaeos nomino iudaico nuncuparentur, ast inter Ethnicos, allo. Vel scilicet eodem In lingvam Ethnicam verso: ut Tabith tabis, erat Graecissantibus Dorcas; & Thomas Hebriris, erat Graecis Didymus: & sorte, Silas Dis dris, erat Romanis Tertius Rom. H, Mi a & Iason, Secunduc conser Rom. I6, 23. Λct. δ',
167쪽
1y6 - IM E prs T. PRIOR. AD COR. Vel nomine aliquo diverso. Ut Herodes Lucae Act. n, I. est Joseplao Agrippa; & Iohannes, est etiam Marcus, Ast. ra, ΙΣ. Hinc Glossi in Maimon. ιn Cerus hin cap. i. Duo forte sunt ei nomina, Judaicumscilicet, atqreisiud quo eum aneliant T Iar,n B qni non sunt Iudaei. Atque illud Hieros Giιι in. sol. 3. 2. Israetita extra terram Israeliticam nom/na habent sicut nomina GentIssium. Imo audi, quid dicant in eodem tractatu, soI. 43.3. de Judaeis etiam in terra Israelitica degentibus: Forte duae sunt ei uxores, una δέ, Ριά, altera in Galil . O forte duo sunt ei nomina, unum in Iudaea, alterum in Galuta: Si nomen suum, qpo in Iudas vocatur, μυσιbat,ut eam dimittat, quae est in GasiDά, vel nomen, qνo in Galilaea vocatur, ut eam dimittat qua est in Iudaea, divortium non es. Non mirum ergo, si Saulus extra terram saetiticam natus,& do natus civitate Romana, nomen Romanum haberet conjunctum cum , nomine suo Iudaico: Atque observationem meretur, cum iam Apostolum Gentilium factum, Gentili nomine suo se nuncupare semper, Judaico nunquam. Luca di, eius acta prosequentem, Saulum eum vocare, dum inter Iudaos est scena historiae; at Paulum, dum inter Ethnicos. V E R S. 2. Ibute 4μοις o. Iησου. opponi videtur ἀιe ηγασμενοις εὐόμου. Aut respicere Iegem Isianri, Deut. 23, i. &c. de exclusione quamplurimorum ab Ecclesia
Dei: quod non ita fit sub Chrso.
Ling l LXX. Interpretum drap Ita redditur, Levitia,
168쪽
Id est, Donis lingrarum ξπ Prophetandi. Haec, commate sequen- ti, vocat in Xργιτῶ. Testimonium scilicet, quo astruitur, P n esse verum Messiarm , cum talia dona fuerit largitus. Sic Apocal ly, io. Testimonium Isis est Spiritus Propherm: Non soli im doctrina, quam edit Propheta, sed ipsum donum prophetandi Et i Phan. , 8. Spiritus re aqvas gu/s, testimonium de Christo perhibent in terra. Spiritus vel donum Prophetiae, Aqua Uel Baptismus, ct u- .gyis vel martyrium: Nam clim ita affluerent dona extraordinaria spiritus, consuerentque tam infinitae turbae ad Baptismum in nomines Jesu, plurimique pro isto nomine subirent martyrium, indubitatum testimonium est, eum verum esse Messiam. v VER s. Ia. Eγωφίμει Παυλου. 3cc. Ad originem huius schismatis investigandum, recurri potest ad bipartitionem huius ecclesia, in Iudaeos conversos N Gentiles, quae patet ex eius historia, Actor. XVIII. Pars Gentilitia forte muti nomen asserebat, & Apostor Iudaica Cephae N Christi. Utraque iterum bipartita. Quidam de parte Gentilitia Paulum aut Ium, aut certe prae omnibus aliis sunt reveriti, ut patrem, A postolum primum, qVi inter eos introduxit Evangelium, utcunque plane, humili stylo, &. Mon secundum sapientiam ac artem humanam praedicantem. Quidam autem Apollo ei praetulerunt, ut docitorem profundiorem, elepantiorem,&magis comptum. Vid. . P. XVIII, 1 . Hinc copiosa
ista dissertatioApostoli de ipsissimo hoc concionandi modo a c. p. I, II. ad cap. IV, 6. ubi dicit,se ista figura quadam transtulisse ad seipsum& Apodo.
Non disputabimus lila, an perem unquam suerit Corinthi8 Nam etiam ii ipsi, qui eum aliquando ibi fuisse asserunt, negant tamen eum ibi unquam fuisse ante enatum hoc schisma. Unde ergo secta eius nomine Θ Probabiliorem rationem vix adduxeris, quam quod misi-
169쪽
strum eum circumcisionis amplecterentur hi existentes de circumcisione, potius quam ministrum praeputii. Exemplum sumamus ab ipso Marco, Petri filio aut discipulo, I. Pet. V, i3. Ille comes Paulo de -
. Barnaba elestis, in peregrinatione sua inter Gentes, confestim ab iis recessit, & rediit Hierosolymas, Act. XIII, 33 Et quare tandem p Ego hanc causam adduxerim, quam corrige si displicet, nempe quod ille lateri ministri circumcisionis Petri olim adhaerens, non probaret quae agerent ministri hi praeputii inter Gentiles: at melius edoctus tandem, rediit ad Paulum. Sic & hi Corinthii, & Itidaei quidem omnes, ubi qui conversi, nimium quidem ubique adlinc Iudaizantes, quam promptius nomina sua celeberrimo illi ministro circumcisionis dederent, quam ministro aut ministris praeputii Θ At quare non Irroboaut Joh.mni,qua aeque erant ministri Circumcisionis Θ o. Petrus orat
Apostolus Circumcisionis extra terram Israeliticam Iacobus auterno
intra , aptius e videbatur Jucheis hisce Corinthiacis, extra terram Israeliticam positis, antesignanum Apostolum extra terram sibi elia gere, quam illum qui intra ρ Ast, inclytes Johannes etiam erat Apostolus circumcisionis extra terram istam, aeque ac Petrus, propiorqvi ille Corintho in Asiat versatus,quam Petrus qui in Chaldaea. Vere quidem, at 1. Petrus, mini lier erat inter circumcisionem purissimi nominis, Hebraeos scit. cum Johamres foret inter Hennistas: imo inter Hebraeos purissimi sanguinis Babilonicos scilicet, imo inter Circumcisionem latissimi sensus, inter decem tribur scilicet, aeque ac inter Judaeos. Quibus adde 3. quod'trus duobus aliis Apostolis Circumcisionis , in hoc p raeemineret, quod illi soli commissae fuerint claves regni caelorum, id est, quod ille ostium primus aperuerit, Evangeliumque introduxerit inter Gentiles. Hisce omnibus observationibus simul accumulatis, non mirum est, sit Judaei hi Corinthiaci, in aliis plurimis Iudaizantes, ut patet ex hac epistola, cuin se vellent sub aliquo Apostolo conscribere, non mirum est, inquam, si se sub Petro conscriberent Apostolo Circumcisionis potius, quam sub Paulo minis ro Gentilium: sub Petro Apostolo extra- terraneo,quam Iacobo, qui non: sub Petro Apostolo Haebraeorum purissimorum & Circumcisionis plenissimo nomine, quam sub Johanne Apostolo Hesieni runo. Ιmis non mirum, si Gentiles Christiani vel Corinthiaci, Nel alibi locorum , cum se vellent sub aliquo peculiari Apostolo conscribereis ,
non patrum est, inquam, si Petrum potius respicerent, qui primus
170쪽
Evangelium introduxit inter Gentiles, quam quemvis alium civitavangelium in hunc aut illum locum peculiarem introduxit. Sic orista videtur sententia ista de Primatu Petri. Apud Judaeo Christianos, ob peculare discrimen ministerii ejus inter Circumcisionem, apud Gentili-Christianos, ob introductionem suam Evangelii inter Gemtiles. gγω δε Μι τοῦ. Si qui serent Inter Corinthios, qui baptismo Johannis solum baptietati essent,prout erant inter Ephesos, Act. 39, 4. non mirum si dicerent illi, Igγώ δὲ Xeγςῖ , osam Assiae, non noscentes adhuc Psim Nazarenum, illum esse; At detur, omnes melius edoctos a Paulo aut olla, cum tamen adhuc ad Judaismum plurimi inclinarent, suspicari licet, eos dicere,cto sum Christi, vel Messia, eo sensu, quo olim eruditi sumus de Messia, unumquemque scilicet sub eo unico duce conscribendum Se subjiciendum, non sub aliquo ab eo deputato, vel vices gerente,
Nomen Crispus etiam Talmudicis est in usu. Hieros Dyamoth. sol. a. 3. Dicit R. Albulare 'id p miri Crissi. Ibid. l. 12. a. 'Bd p N Dicit R. Crispin.
Si Ga ι, vel C in iste, ad quem scripta est Epistola tertia D-
hannis, fuerit Gajus Corinthiacus, quod maximὰ probabile, collato Rom. XVI, 23. cum commate septimo istius epistolae, tum videtur Iohannes epistolam suam primam scripsisse ad Corinthios. Scripsi,inquit, ecessae. Cuinam p Ecclcsiae certe alicui particulari, & ubi resedit ipse Gajus. Quaenam autem epistola illa,quam scripsit λ Primam inter suas, quis non aequius dixerit, quam periisla istam quam scripsit λ Et haec si vera, Diotrephem requiras in ecclesia Corinthiaca, pri-