장음표시 사용
191쪽
Dignissimi ergo reprehensione erant hi Corinthii, quos penes erat apud seipsos iudicia talia libere exercere, in scandalum tamen , Evangelii & Christiani nominis , ad tribunalia Ethnica confice
requiras, quam a me expectes. Ab aliis, in hanc sententiam, Sanctos in extremo judicis, Christo fore assessores, ejus ejudicium approbaturos. Et huc adducunt verba ista Salvatoris, Matth. Is , 18 Luc. 22, 3o. Cis derit ius bomianis in throno glorias , sedebitura vos in thronis Aodecim , c .
Miror, commata illustris adeo & notandi thematis, qualia sunt illud quod iam tractamus, illudque quod adducitur, ade. 1 pr Prio & genuino sensu alienari ; quod dictum velim pace docto
Trutinemus primam verba Salvatoris. I. Parum quidem Logice sic arguitur: si verba ista eo sensia, quem volunt, serent sumenda: Vos duodecim stibilis in duodecim throno, jussicantes duodecim tribi Maelis: Ergo Omnes sancti iudicabunt mundum, ut asse res Christi, in extremo judicio. QVam asperitatem sic emolliunt: Γυod illis daeis. omnibus iuxit, qyι eos De νιnt omitati. Primasius: me erit aliqva Apostolorum sura rebqν functos eminentia. BeZa: Sic & alii quamplurimi. II, A it aderat Iuda. , cum proferrentur haec verba a Sal at re : & nonne ille etiam intra numerum istum duodenarium conciu dendus 8 Verum hoc omisso, aderant plures etiam, cum ille haec dim. Cereti qV eum sequuti fuerant in regeneratione, & si omnes illi, m Hlve lancti in toto terrarum orbe futuri, intra illud privilegium asserat is cum Christo solent concludendi, cur restringitur nume ', . . duodenarium p Hos duodecim , Id est, omnes sancti, Iua AEV odecιm ιribi sublud id est, totum mundum ei mal
192쪽
CAp. VI. Hor E HEBRA Ieae. Isret ossa adeo spinosa, ut digitis quidem meis sit omnino intractabilis. III. Sensum verborum exhibuimus suo loco. Persessionem scilicet Christi in throno glor suae, non intelligendum esse tribunal eius in extremo iudicio, sed cum adventurus foret in gloria vindistis suae, ingentem Judaicam: Tum , non personas, sed doctrinam Apostolorum, gentem istam nequissimam, iudicaturam ac damna
Et quod ad ipsam sententiam de Sanctis Christo assessuris, I. Nihil planius est in scripturia, quam quod omnes flaburi ante tribunal Christi, 2. Cor. F, Io. eam oves, quam hirci, Matth. 31. &c. Mentio quidem occurrit de regnando cum Christo, sed nuspiam de judicando cum Christo in die iudicii. II. Quam nihil illud sonat, Sanctι approbabunt judicium Chria si Z Num ob hoc erigendi sunt throni, ut iis insidentes approbent iudicium λ Ipsi quidem Diaboli, do damnati, non poterunt non justitiam ejus fateri. III. Et qualis, quaeso, haec argumentatio λ Sancti in die extremo approbabunt iudicium & sententiam Christi: Ergo vos potestis
iudicare de iis,quae spectant hanc Vitam. - , Nos ergo neqvaqvam dubitamus, sensum verborum horum, Nonne nostri quod sanetijudicabunt mundum Z planissime hunc esse, Nonne nosu, qνodcirsiam futuri sunt magistratus, re judices in mundo Z Quod clarissime liquet ex hisce observatis. I. Vox Αγιοι commate praecedenti omnes Christianos denotat, ut oppositos in libus, Christianismum non profitentibus:Hos autem omnes cum Christo mundum iudicaturos, non fatebuntur sententia istius suffragatores: & reddatur tum ratio, cur vox hoc in commate diverso sensu & strictiori sumenda sit, quam eadem vox in praecedenti pII. Loquitur Apostolus ut de re nota, & ex consesso, oti ἁ- M. Ast unde hoc notum vel noscendum, Christianos futuros magistratus N iudices mundi λ Facillime apertissimeque e Daniele cap.7, 38 17. Ubi cum exciderentur quatuor Monarchiae Ethnicae, quae mundum sub tyrannide sua tam diu rexerant, transserendum tandem erat regimen, & dominatio, de imperium sub toto coelo ad populum
193쪽
s imitorum, ex Antithesi discas in illo capite quam planissima. Regimen & dominatio & imperium sub toto coelo fuerat antea Ethnicorum, at sub regno Christi, Saritorum, id est, Christianorum. III. Quadrat hic sensus optime cum argumento Apostoli Ne putetis illicitum, de litibus inter vos emergentibus inter vos diluciticare: neu confugiendo ad tribunalia Ethnica contumeliam Evangelio impingatis, nam advertite, qVid praedictum a Daniele, qVodb . ne nostis, Saritos scilicet, id est, Christianos, olim dominatione & r gimine totius mundi potituros, prout jam diu potiti sunt potiunturque Ethnici. Si olim ius iis erit dominandi, certe vobis hodidius est de litibus determinare. . IV. Congruit cum sensu hius loci illud, quod dicitur ab Apricalypse, cap. 2o,q. qVod, cum ligasset Christus Satanam, ne Gen tiles ulterius deciperet, uti secerat ante per idola, oracula, &c. ertisuntur throni, & datur iudicium illis, qui in iis sedent, potestas sci Icet & authoritas judicandi, & regendi,& magistratum exercendi. VERS. 3. 6υκ οιδατε, οτι An -κνῶ Non dicit, ut ante , iudicabunt Angelos; sed, Nos iudica- bimus. Per Angelos, Diabolos intelligi, fatentur omnes:Ast omnes certe Sunm i secundum latitudinem istius vocis, commatibus praecedentibus) id est Christianismum professi, non judicabunt Diabo-Ios. Nec intelligenda est haec iudicatio Angelorum in die extremo: At loquitur Apollotus de ministris Evangelii, seipso, aliisque, qui per praedicationem Evangelii nominisque Christi, Diabolos oraculis Idolisque suis spstiaturi erant, adorationibus suis privaturi, sedibus pulsuri, & dominio exuturi. rideo sub dominatione Christiana subjecturus est Deus totum mundum, ut magistratus Christiani iudicaturi sint homines,& ministri Evangelii Diabolos: & vos de litium quibusdam trivialibus non inter vos dijudicareZ
3 Ut distingverentur iudicia apud Judaeos in Uz 'D-dicia pecuniaria, o Iudicia capitalia , cuivis notumis. κου - βιω- ἁ & r zz Uri fuerint convertenta 3 non dis a Diuili od by Gorale
194쪽
CAP. VI. HORAE HεBRAICAE. si disputamus : Certe sub π Vc uti opponunturr V 2a Judiciis capitalibus, comprehensa sunt omnia Judicia infra - capitalia : Hinc illud, quod observamus alibi: Iuditia capitalia
ablut.isiunt ab Israele quadraginta annis ante excisum templum. Hieros Sanhed. sol. 14.2. Et iudicra pecuniaria ablata sunt ab Israele in diebus
neonis ben Iochai, ibid. col. I. τους εοθοωώους ω τῆ ἐκκλησια. I. In imos, vel maximὸ contemptibiles, hῖc interpretari, quod faciunt versiones nonnullae, duriusculum certe est & incongruum. Quid λ Inopes, S ex eleemosynis, aut labore aspero vicitum .
quarritantes, iudiciis praefici ρ unde talibus vel peritia judicandi vel otium 8 inam promptum iis lucro proprio consulere potiuS, qVam justo iudicio 3 Et quis non spreverit tales iudices λReserenda est ergo vox Qωθsνη μενους non ad infimos de plebe, sed ad infimos de classe iudiciaria. II. Classis ista hos ordines habuit in Q bselliis Iudaicis, secundum quorum morem,&dispositionem loqui Apostolum est vero Gmillimum. I. Erat Spradrium magnum, e senioribus constans LXXI. Σ. Erat θnedrium viginti - triumvirale, in civitatibus nobilioribus. 3. Erat a fur Consessu triumviralis, in unaquaque Syna goga. . Erat pn TU Confissu Authorizarus vel Authenticus. s. Erat Pnt 'es a Confessiti non Authorizatus :ρε, ημεν , nou Authenticus.
III. Distinguimus primo,inter 'VI Conses sum Triumvirasem constitutum in unaquaqueSynagoga,& pri PConsessum Authorizatum, utcunque de tribus hominibus etiam consistentem. Nam consessiis triumviralis in unaquaque Synagoga constitit ex tribus Senioribus, ritὰ & per impositionem manuum promo tis ad Presbyteratum. At pnu P pn t 2 consessus illo, Uein Anthorizarnm dicimus, non semper conlittit ex hominibus,per ordinationem ad Presbyteratum promotis, sed non raro ex homini-
195쪽
bus, diplomate aliquo speciali, a Synedrio iis concesso, authorit tem in his vel illis rebus diiudicandi recipientibus. Constitit plerumque ex E V m Collagis Sapientum, viris quidem doetis& scholaribus, sed qui non adhuc cooptati serent in ordinem & classem
Et munera ut plurimum τ p erant diversa a muneribus& ossiciis consessus triumviraIis. Illius erat iudicare de rebus pecuniariis , de injuriis, erc. Horum, iudicare de primogenitis pecorum offerendis domino, an labe carerent necne Θ viri Becoroth. l. 48. r. de Amuletis foeminarum gestandis aut non gestandis Sabbato, Shab. l. 37 era. de cultris lanionum an liciti annon Θ &de rebus variis eiusdem farina . IV. Cum vocabula pri 'ala reddimus Consessum non Authenticum, ideo ita dictum intelligimus, non quod iudicia &determinationes illiusmodi consessus non valerent, sed quod Consessus ipse authoritatem suam non reciperet a Synedrio, sed ab iis eligeretur, inter quos pendebat controversia. Rava Meaia, sol. I. Rabb Nachm.m dicit: Vidua si quid do dote sua vendere velit) non opin habet Pn 2 )U 'a Consis rithorizatorum sed opus habet ni PT ' P Confessu Miotarum, vel hominum privatorum. Maimon : in cap. II. haec citans sic habet: Vιdua, viduatane sit post matrιmonium, anpost desiponsationem , iuramento astringitur, fundum mariti sui veniat in alio moniam scilicet suam ) iel in Confessu pnm: Authorazatorum, relin Consessu pri non
Authorizatorum I spe autem consissus es, cis tres viri adsunt, honesti σperiti in aes alion undi.
Αd hunc usitatissimum Judaeis consessum, respicere videtur Apostolus hoc in loco: & modum lites suas finiendi Corinthiis praescribere, notum, facilem & absque sumptu. Consessum Pn non incongrue vocari possis σαυδεντημι
νους οῦ hunc Pn Vocat ille : non vises audis contemptibiles, sed non Authorizatos. Hortatur ergo, ut si quando emergant inter eos lites, de rebus pecuniariis, aliisve, neutiquam ad tribunalia Ethnica confugiant ,
quin potius inter seipsos homines aliquos privatos eligant, in istiusmodi rebus judices ac arbitros.
196쪽
non erant Sapientes. Et R. Sol. xvi non erant de consessu semorum in . .
urbesta: & tamen in ista causa potuerunt esse judices. A Deo isti, quos in ea re iudicare oportuit, vocantur py Ω-niores , Deut. a , p. Accedet ad eum uxor fratris sui in conspectti seni rum, &c. Et a Talmudicis vocantur Iudicet Pavr, & tamen poterant esse homines privati. Plurima etiam dicunt iidem patres traditionum, de actore&reo, iudices vel arbitros sibi ipsis eligentibus, de litibus suis decisuros, utque teneantur litigantes sententiae eorum se subjicere, sit licet forma judicandi non omnino secundum formam statuti. Exempli gratia: Requirebantur tres iudices ad determinandum de litibus pecuniariis, iique per Canonem& statutum, seniores vel Presbyteri facti per legitimam ordinationem. At licuit litugantibus , si vellent, unum talem tantum, sibi arbitrium vel judicem eligete: vel tres privatos & non Presbyteros. Sanheis. HI. s I. Tradunt Rabbini : Ddicia pecuniaria suntper tres. VI πi BN Π' 'In N At e mlhorizatus,potest judicaresolus. Dicit Rabb Nachman,sicut egoJudico de rebus pecuniariis filus: Et se dicit R. aba, sicut ego judico de rebis
Imo si sit et rus a litigantibur, potuit iudicare solus : nam hoc obtinuit, v , p CN Mini Ueperunt, iudicio unius istius senioris aut trium istorum privatorum se subjicere, oportuit subjici ,& valuit iudicium. De hac re agit utrumque Tataud satis copiose in Codice S κ-
Ex Babylonio haec sume Ioco iam allegato. Rabh Nachman judicavit,'erravit in judicio. Accessi ergo ad
Rabb Ioseph, a quo hac audiit :- , 'pha p EN
197쪽
136 1Μ Epis T. PRIOR. AD COR. CAP. VI. Si in se Asieperunt tuo judicio stare non teneris ad setiuionem damni,
Et aliquanto post: Rabban Simeon ben Gamaliel dicit E' Ua r itas' Iudicium es per tres, oe arbitrario vel
reconciliatio per duos. Et metior est vis reconciliationis rivam vis judicii: Nam duo in judicantibur, possunt litigantes ab eorum sententia recedere 2 At vero cum duo arbιtri luem componunt, nonpossint litigantes ab eorum siententia recedere.
Ratio utriusque est, quia duo Judices non erant iustus Consessus; Si ergo ii iudicare vellent ex ossicio, non valuit eorum Judicium, at si speciatim pro arbitris eligerentur a litigantibus valuit.Nam,
ut Glossa: a tentia duorum , qνι limitem componunt, non fossunt liti
gantes recedere, nam eos elegerunt.
Hoc etiam ex Hierosistmitano, sol. ig. r. R. Abhu sedit judiea, selis Caeserea: Dixerunt ei Discipuli ejus, Nonnὸ Rabbi hoc nos docuit, Ne quisDAEcet Aius 8 Respondit iis, cum me rideritis mentem sum, σtamen ad me accederetis, estis ac illi, quijudicem sibi recisiunt.
V E R S. D. Πώs μοι-&c. Transit iam Apostolus ad aliud thema, agitque tacitu contra pestem istam, in ecclesia nimis grassistem, facinorosam haeresin Μ-colaitarum, quae ad comedenda idolothyta svasit, & sornicationem. I. Sectam Nitollitarum a Nicolao, de septem Diaconis uno,cognominationem suam hausisse, qui negaverit, nae ille toti antiquitatividoretur certe contrariari. Et tamen inter ipsos antiqvos non satis est de re con sensum: Adeantur aut hores, & in partes eos ivisse comperies, an a facto Nicolai emanarit haeresis, an a quodam dicto.Qyid si a neutro λ sed a verbo n, 'a N colati deductum sit sectae nomen, quod denotat Comedamus 8 Nam ut vox Hebraea ,Σhu Chaldaeis transiret in quis non novit λ Et cum nequissimis istis homuncionibus nihil antiquius foret, quam sese mutuo ad comedenda Idolothyta animare, dicentes invicem aliisque, quod coniectari licet,m,' 'a Nicolah, Comedimus, quam aptissime inde ab Orthodoxis denominari poterant Nicolaitae 3 Turg. in Esii. 22, Ir. N
198쪽
V PHORAE HrRRA CAE. is gis, an miranda Θ Nam cum nuperrimc decreverit Sunodis Hia rosis omitana contra comestionem Idolothytorum, de scortationem Amis. stupendum est, exortum illico esse genus hominum, eorumque Evangelium profitentium, qui ipsi omni audacia in contrarium irent, aliosque omni nixu ac industria excitarent ad comedendum Idolothyta & fornicandum. III. Praeterquam quod praetextu libertatis Christianae usi abusique sunt nefarii isti, in rebus hisce nequissimis peragendis, argumenta etiam excogitarunt neqUitiae suae velandae, audaciaeque tutandae accommodata; quae ordine perstringit Apostolus. Primum est illud: nάντα uοι ἔξειαν; quae quamvis de seipso optime dicere potuit Paulus : omnia mihi licent, ut cap. Io, 23. tacite tamen videtur ipsorum verba & argumentationem insusurrare: quibus etiam respondet: At omnia tamen non evediunt. At ego nonsubigar sub cujuι- vis potestate.
Secundum est: Heuter destinatur escis. IdoIothyta sunt escae, ergo. Respondet: Deus σ hunc σ h.is destruet. De anima ergo praecipud est curandum , non de istis rebus, quae periturae. Et detur, ventrem destinari estis, at corpus tamen non destinatur fornieationi ; sed Domino. V E R S. rL ρανται γάρ , ρηειν, οἱ δυο εις μιαν. Rereshith Rabb. sect. 18. untque Egi duo in carnem unam. di po Er Iz: In loco scilicet isto, ubi conficiunt carnem tantum unam. Quae aptior est Glossa, quam primo aspectu reputares, de quam respicit Apostolus planissime hoc in loco. Verba ista apud Mosen iustum matrimonium respiciunt, at flectit ea ApostoIus ad carnalem etiam copulum cum scorto. Unde necesse est, ut Verba Rusis hoc sensu accipias: Relinquet ergo vir patrem & matrem ,&adhaerebit uxori, & erunt illi duo stantum in carnem unam, Le. Illi inter se tantum carnaliter copulabuntur, & non cum quovis vel quavis alia.
199쪽
VERS. 3. Tu οφειλομὼν νοιαν. Uid vulgo hic intelligi soleat, satis est notum: QVamvis enim vox gυνοια omnia mutua convictus officia includat, vides quonam applicet ApostoIus vers. s. idque non sine ratione, cum ridicula multa strio de re ista praescripserint Judaeorum magistri: aliquando tempora concubitus statuta definientes r aliquando votum abstinentiae permittentes. Prohibet modestia: nugas eorum referre. Mallem lector eos ipsos adeat quam ut charta nostra iis commaculetur. Haec pauca tantum non possumus non in medium proferre, ut pateat aliquantum ratio, quare Apostolus de h ic re agat. 'Chelubb. cap. s. hal. 6. Concubitus, de quo mentio in lege, his ea.
Generosis, qui nec mercaturam, nec opus aliqvod aliud exercent, unaisqpsque die. Operariis bis in hebdomada, Discipulis sapientum una-q qve vestera Sabbati. VERS. s. α λους,& Ibid. In voto uxorem constringit a concubitu, secundum μέ lam Schammianam, EDd faciat in duas hebdomadas: secundum mssilia
Rambam in Iocum: Ob ferret votum hoc suum per septimanam unam tantum. nuod si ulterius vehi, dimittat ramae reddat dotem. At dicunt: Exeant scholares ad discendam legem, etiam ab et eis permissone uxorum, per triginta dies. Haec qνidem sunt verbis R. Hiezaris ; at secundum sapientes ,per biennium ticet vel triennium, traditio HI fecuniam sapientes. Exempla habes quorundam long ὶ limites hosce excedentium, in Gemara ad locum allegatussi, quem vide. Concludit Rambamus de plebe scilicet: Scito, qvod penes uxorem en recιnere maritum, ne eat ad mare, Pel ιn exercitu nisi ιnpro
200쪽
trimonium severo praecepto praescriptum volunt. ADimon. in cap. II. His mandatur de generatione σmultiplicatione, sed non foemina. Et qpandonam venit vir sub haemandato P Ab aetate sedecim aut septemdecim annorum. Et v)dsi via ginti annos excesserat non dum uxore, ecce is violat'inane reddit' c cum affirmativum. At vero si fit sudiosus in lege, atqve in λ; per-Dηs, Mye metuat sibi a matrimonio, ne cura de alenda uxore impia at aeum ejus in lege, licet ei adhuc morari. alvia qui occupatuιμ ιn praeceptis, liber ea ab isopracepto: multo magis is, qui versarer in sudio legis. D cujin animus versatus ea in lege semper, ut Ben Zai, atas ei incumbit omnibm Hebur suis, si uxorem non durat, in manu ejus non eu misyitas. At si in eumpraevaleat affectuι, uxorem ducate etiamsi sint ei jam liberi, ne incidat in malas cogitationes. Jeramoth. cap. 6. hal. 6. Ne se cohibeas pis a generatione aemultiplicatione , nisi Iam sint er liberi. Gemara in loc: Si sint ei liberi, a generatione es multiplicatione se cohibeat, ab uxore autem ducenda ne se cohibeat, - Prohibitum esei esse absis uxore, quia dicitur : Non bonum es homini ut fitsolus. Ibiae sol. 63,2. Quicunqpe se non addicit generationi ac multiplicationi , idem in cum homicida. - EB ae si diminueret de imagine
Determinat ergo Apostolus contra schoIas Iudaicas, non o ligari hominem ex lege ad matrimonium, sed sui iuris in hac re eL se, ut contrahat vel non, prout se experiretur continentem vel securi Diixerunt illi, Praeceptum est ut unusquisque uxorem ducat; at dicit