장음표시 사용
251쪽
factis solum tredecim concilia Toletana impressalo. guntur: quamuis Gratianus aliqua ex dicta synodo in suo opere Decretorum intexere visus est.
Scque desub criminibus gloriantes. cap. c XL QVoniam Γ secundum Isidorum in lib a. de sum-
mo bono cap. 3 9. Ad comparationem mali sit deterius, quando non solitin flagitia committuntur,
sed etiam de ipsis flagitijs vani t te laudis perditi e tolluntur. QAid enim peius est, quam in flagitijs mi seros gaudere, te quibus iam debent copiosius deplorare: ideo merito clericus qui de suo J crimine gloriatur suspendi debet ab ossicio & beneficio. ita di mnit texti in c. Quam siti de excespraela. Et licet Abb. ibi discedat a summario illius text. in quo. Io. Andri post glo. ibi videtur ponderare scandalum quod sitit ortum propter gloriationem illius clerici, & dicat si quendo Innoc. quod ibi ille clericus fuit punitus tamquam maledicus detractor & leuis, & quod quodlubet illorum sussiceret ad imponendam illam poenam.
Ego tamen semper crederem cosiderandam esse qualitatem a iudicibus illius delicti de quo gloriatur, i cum, ubi, & personas coram quibus gloriatus est. Et an ex illa gloriatione resultet praeiudicium alterius honori vel famae, ut sic secundum hoc mitius vel acrius puniatur. Quis enim dubitat longe aliter puniendum esse clericum qui furtum fecisse gloriatur,quam qui adulterium vel incestum, & qui adulterium simpliciter secisse se iactat, quὶm qui illud cum persona serta quam nominat commisisse dicit, qui publice , quam
252쪽
quὶm qui occulte, qui iocose & inter amicose quam qui in rebus serijs & inter extraneos λ Pr terea in sumilibus delictis clericorum mea sententia iudices adis uertere debent,ut no solum tales clerici poenas iactantiet sullineant, sed etiam illorum semet quibus dex Mctum est consulatur. Et ex hac sumpta occasione pocset qucri, An clerico glorianti se adulterium commisisse cum certa muliere, vel quid aliud perpetraste, ex quo iniuria alteri personet irrogaretur, posset ad petutionem seu querelam illius imponi poena cum aliter verum ella non constet) ut coram eisdem personis
vel alijs dicat illud a se dictum falsum esse, & numquam accidisse . Quet quςstio decisa videtur per eaquet supra notauimus in vexbo maledici. Mabita infirmatione maria. Cap. CXII. CLericorum capturam iustum est, ut pr cedat in
informatio summaria delictorum, cum in alijs delinquentibus id ipsum etiam requiratur. Ad capturam enim pering maxime in criminali non potest procedi sine causet cognitione, ut notat Ioan.Andri in cap. Si clericus. te senten.excomminin 6. Et sequitur Anton.& moderni.in capitul primo, de iudi. & notat Aret.ibi, col 7.versic.Ista conclusio. Nec informati ne leui capiendi sunt seu incarcerandi clerici, cum sola relaxatione a carcere nequeant per iudices restutui ad suet semet integritatem. Quia ut plurimum homines in captura facta magis,capti culpam, quam im dicis leuitatem adesse considerant.In liberatione vero non innocentiam rei, sed iudicis in inquirendo deo, dia γ
253쪽
diam, aut in admissione precum seu munerum faculitatem in teruenisse saepius audent proclamare. Quo
fit , ut apud plures idem sere operari soleat, Q quis
pro crimine aliquo incarceretur seu damnetur, praecipue cum prieter id Qex iniusta captura non leuis es rico irrogetur iniuria squae tanto est grauior iudicanda, quanto captus maiori erat insignitus honore, crumenque sibi impositum grauius) ipse clericalis status no parum offenditur: qui quidem ordo sanctissimus
sicut ab omni crimine vero expiandus est, sic nullius salsi impositione maculandus. Non praeterea sic facile solent effugere clerici, ac eludere iudices, ut comtra eos leuiter ad captura procedere sit necesse. Cum ob admissa. facinora, membrorum nunquam, Vitae vero rarissime periculum timeant. Iudex veto qui t
mere capi iacit innocentem clericum praeter id quod i puniri debet, ut voluit Bald.in l. I.C. de his qui latro. diuinam non effugiet ultionem, nisi capto sic intutu satisfecerit, quia innocenti subdito quem paterno amore tra ire dςbuerat potestate Dei quam in suta
ditorum suscepit commodum, honoris ac rerum i cturam intulit leuitate quadam, aut serali motus anumo. In hac igitur insermatione summaria recipienda delictorum non parum inuigilet prudρns ac correctionis amator iudex. Ea enim est fere semper totius camsae fundamentum,neque fiduciaquλdam ignaua , t stium examinatione cuius tabellioni committat, nam magna exinde succedunt incommoda. Saepius enim testes inbellionis selius vultum parum reueriti, inquibsti siue accusati odio pro veris dubia firmare audent, eundem excusare volentes quet dicunt secare comtendunt,
254쪽
etendunt,ac sepius reticent veritatem.Accidit in super aliquando Q cum ignorantia tabellionis, aut versutia male interro antur, plura quae rem ipsam principalius concernebant,occultantur. Expedit pNterea pli rimum diligentem per ipsum iudicem fieri examin tionem , quia cum post summatiam informationem restium captura rei sequatur, statim prFipua cura est capti ac suorum Lutorum ac inquirere qui fuerunt summaris informationis testes, ipsosque inuentos terrere minis, aut blandicijs allicere, ut quς dixerint declarent seu restringant in ipsius capti fauorem: quod ipsi testes facilius concedunt & faciunt si leniter videt' quod examinati silerint a iudice vel tabellione. Et quia contingit aliquoties ut iterum examinati testes in plenario iudicio affirmare audeat, qui scripta sunt
non dixisse quod & si non plenam pariat capti deliaberationem , non est dubium quin iudicis conturbet animum, ac tabellionis quodammodo i dat opini nem . Solent Prudentes iudices in criminibus grauibus,& qua non leuis momenti personas concernuli adhibere secu aliquem honestu hac prouidum viru, quo etiam prςsente testes examinentur. Obunum pHaerea inter alia hortor iudices omnes, ut non leuia ter testes examinent in summatio isto iudicio, sed omnia plene sciscitentur ab eis,& scribi faciant per notarium: quia com in summaria hac examinatione testes maiori gaudeant libertate, facilius ac liberius ea quae norint expi nant, quim postquam licuit fautoribus rei illos alioqui, terrere seu corrumpere. Quod autem non sit citanda pars, dum huius informationis
testes ex minandi sunt, nemo iudicum ignorat: α si ad
255쪽
ad id desideratur autoritas doctoris, notat Baissi in LMouentes.de delato.lib. IO. in fine . Eos citari personaliter. cap. c XIII. CVm enim non passim, nec pro quocunque leui crimine deceat clericum in carcerem trudi, tum propter sui ordinis dignitatem,tum etiam,quia in eis no sic facile sug timeri solet, ideo honestius est dum aliud non suadet criminum grauitas in personaliter c, tari eos, cum hoc in criminalibus iura permittant, vetin cap. r. le iussi.in 6. qua quidem citatione personali prudentes uti solent, & possimi iudices ecclesiastici quoties expensas ac itineris laborem ac moram in triabunalis loco iaciendam in poenam delicti clericis imtendunt inferre. Sunt enim aliqua flagitia quς satis tali poena purgantur:& quia Ioan .Andr.&Phili. pi cet.in d.cap. I .citationem personalem non Valere,non expressa causa, siue ordinarius sit iudex, sue deleg tus. Cauti debent esse iudices ut causam in citatione describant, ne citatis praebeant iustam causam appetilandi , quam crederem susscere generaliter exprimore , videlicet compareas super quadam criminali camia de qua inculparis responsurus, absque eo v desuctum in citatione narretur. Aduerte tamen quod Innoc in dicto cap. I. quem sequitur Phil. ibi, voluit m iri illis tantum casibus in quibus non admittitur procurator, possit quis compelli ad comparendum personaliter: & non indistincte in omni culpa criminali , ex quo videtur nimis restringere secultatem cbrandi perionaliter clericόs, quia secundum istam do-
256쪽
ctrinam raro aut nunquam expediet aut licebit talem citationem facere: quia si tale crimen est in quo iura non admittunt procuratorem, cum illud pro graui reputetur, tunc magis expediet capere quam citare cleriricum. Cum vero procurator admittitur, tunc non licet sacere citationem personalem,& sic erit superti
caneum consiliu personaliter citandi. Sed licet pridictor u doctoru sententia sit vera, videliceti in causa. qua quis potest per procuratore litigare, non cogatur ad comparendum personaliter. Crederem tamen PIiceat iudici ecclesiastico saltem ex ossicio procedenti in quacunque causa criminali cum prςtendit clerici correctionem,cogere eum ad personaliter comparendum, ut illi aut verbalem correctione faciat,aut aliam salubrem Poenitentiam imponat, iuxta qualitatem excessiis, neque ex hoc gravamen aliquod sibi inserti prςtendere possit: licet causa esset talis in qua ipse Per procuratorem posset litigare. Non enim itisce iuris subtilitatibus arbitror este subtrahendam superioribus clericorum potestatem euocandi eos ad per sonalem correctionem eis inferendam, quoties hoc arbitrati fuerint expedire.
CLericos propter delicta posse capi, & in vinculis
detineri, eua si de crimine agatur ciuiliter, pr batur aperte in cap.Dilectis de appellationibus. ibi notant Abb. & Phili p. Francus,& Decius in I .notab. Quoties vero clericorum flagitia talia sunt ut inrcere digna iudicentur, curare debent omni solicitudinea iudices,
257쪽
iudices,ut talibus ministris capturam eorum committant, qui secrete ac diligenter circa illam intendant, eam ve pecunijs non redimant,aut dissimulent: longe enim magis officit delictorum correctioni, clericoruerrare capturam, quam laicorum . Habeant insuper praelati omnes ac eorum vicὶrij ad capturas praedietas faciendas, fidelem ac prudente ministrum cum competenti familia,cui semper necessaria tribuantur, ne egestate coactus pecunijs facile corrumpatur. Qui
sine,& s laicus sit, clericos poterit capere seorum prilatorum iussit sine metu excommunicationis, Ut in c. Vt famae.de senten. ex m. An autem per laicum possi capi clericus sine sui superioris mandator dicenduest ut obvietur delicto committendo per eum, non est dubium,vi Abb. tenet in c. Cum non ab homine. de iud. & seo uitur Decius ibi,col. 3 .vers.Secundus ς sus .Et Aiet.ibi, col. 3. referendo eundem Abb.in c. Si verb. de sent.ex m. post Iuno. ibi. st delictum autecommissum,vult idem Abb.q, si est timor fugae, possit clericus per laicum cap. Andreas Sicu.& Aret.ibi, col.3 . tenent contra Abb.quos refert ibi Decius col. 3.& 4. quorum opinionem veriorem asserit in puncto iuris, licet ipse respondeat ad fundamenta adducta per ipsos contra Abb. vide bonam decisionem pari menti Delphinalis.num .incip.Iudex secillaris, ubi deciditur φ iudex secillaris potest capere, vel capi s
ce. e clericum in flagranti crimine, & in carcerare absque metu excommunicationis,si ibi non est iudex mclesiasticus qui eum capiat, vel capi faciat,dummodo remittat eum statim . Si tamen clericus est coniuga- . tus,quamuis cum unica& virgine,& non est in habbim x ἀ
258쪽
tu & tonsura clericali, potest capi per iudicem seces rem, etiam in praesentia ecclesiastici, nec teneatur romittere,nisi cognito,an debeat gaudere priuilegio vesnon, ut ibi. Nota etiam in proposito ui episcopus p test concedere licentiam generalem potestati seculari GPiendi clericum inuentum in ipso crimine, non ut capiat diffamatum de crimine, & non deprehensum in eo, secundum Aret.ubi supra, in col. 3 .vers. Nunς quaeritur,post Ancha.in reg. Ea quae.in a I.q.de regimii .in 6. licet aliud senserit Anton. Ab ecclesjs ad quas confugerunt extrahi. cap. CX ni Vod hoc non liceat ecclesiasticis iudicibus inter Latia primum persuadere videtur Herdensis Concilij capitulum octauum in haec verba disponens:
Nullus clericorum seruum aut discipulum suum ad ecclesiam confugientem .extrahere audeat,vel flagellare praesumat: quod si fecerit, donec digne poeniteat a loco cui honorem non dedit segregetur. Patet igitur quὁd si dominus vel magister tenetur ecclesiam reu reri, & pro dominica aut magistrali disciplina non lucet illis aliquem de ecclesia extrahere, multo minus licebit iudici ecclesiastico ad incarcerandum clericos,& imponendam eis poenam id inicere. Et hoc credit verius Card.in cap. Inter alia. de immunita. etae. ubi respondet ad aliqua fundamenta quae primδ in contrarium adduxit.Hoc etiam tenet Rom.in cons.227.
Spectabilis domine. idem in consilio 23 4. Adue tendum quia dico. ubi hoc probat ratione triplici 3 Prima,
259쪽
Prima, quia canones non distingiint laicum 1 clerico. secunda, quia est maior rario in clerico quam in laliaco ne extrahatur: quia ecclesia est propria domus essrici, iuxta.l. Plerique.de in ius voc. ETertia, quia hoc
priuilegium est concessiim loco ipsius ecclesiae, & senabet locum in quolibet ibi repertor quod limitat in gdicto consil. 227. nisi clericus commisisset delictum
ex enumeratis in d.cap. Inter alia. Abb. tamen pluribus rationibus & fundamentis allectus ind. p.Inter alia. in col. . putat verissimum clericos non gaudere immunitate ecclesiet. Si iudex ecclesiasticus causa di sciplint, & non odii velit eos arcere in ecclesia & p nire, , extrahere vi duci faciat ad carcerem. Vide Card. in clem I .de poenit. & remis . in q. . ubi refert Lauren. dicentem φ opinio Innoc. volentis clericum
posse extrahi ab ecclesia propter homicidium, & d poni in in monasterium detrudi, polle procedere ubi
monasterium non esset nimis arctum,nec esset carcer
perpetuus: ex cuius opinione videtur dari qu dammedia via, quod clericus possit extrahi ad poenas citra detrusionem in arctum monasterium si carcerem perpetuum sustinendas. Vide tamen Ioan. de V, schis, in tracta. de immunita. eccle. io 2.col. cum duabus sequen .ubi refert opin. Abi, de qua supra,& tandem ibi, & in Al. fin. l. I. tenet contra illum,& concludit in prima & se ii, da & tertia conelusionibus, quas ibi facit, ' iudex ecclesiasticus non potest extrahere clericum rubditum, nec illi poenam corporalem imponere quo ad forum contentiosum, nec potest etiam causa lisciplinae arcere illum, nec poena corpo
260쪽
PRACT. CRIM. CANO. 247poenitentiali, quando delicitam est publicum, dum
tamen non extrahat de ecclesia: & ista videtur verior& communior opin. Abb. tandem ubi supra deliquit consuetudini, quae in hoc multum debet attendi s,cundum eum. Quae quidem iam videtur recepille, ut clerici I suis iudicibus extrahantur ab ecclesjs.
Quod nempe & si nullibi hucusque legerim, hoc limitandum censerem, nisi in casibus ubi ciericus post degradationem tradendus esset curiae seculari: tunc enim aut non extrahendum eum crederem, aut si e trahatur, post degradationem & verbalem in sentemtia traditionem curiae. seculari, ad ecclesiam reducendum esse iudicarem aequissimilis, ubi tamdiu solum immunitate gaudebiliquamdiu in ecclesia fuerit m ratus sicut & alijs contingit facinorosis laicis. Incarcerari. Cap. C XV I. CLericorum carceratio sicut non passim, nec leuiter facienda est, quia eius praeiudicium est irr trectabile,ut rotat Bald. in l. l .C. in te. restostu.& r seri Fel: in cap. Cum super. col. Penuit. de re iud. sic nec,dum casus exigit, omittenda,eos namque plus selet punire, quam custodire carcer: in pluribusque delictis illa est praecipua ac utilior poena, quae nulla Valet appellatione reparari: quamuis superiores velint d linquentibus favere,quae insuper iudices illam imp nentes non auari tiae pota conmaculat, sicuti poenet pecuniaris efficere solent. Curare tamen debent ecclesiastici iudices, ut iacerdotum ac in sacris constitui rum carcer no immundus seu squalidus sit, neve eos cum secularibus personis simul detineri consentiant.