장음표시 사용
271쪽
aues Io. BERN. DIAT HIS P. stilli fides adhibenda discernere. Neque sustragatur
opinioni Bald .lex Presbyteri .la j. C. de episco.&clem. dum probat presbyteri licet vacillent in testimonio non lunt torquendi. Alij vero clerici inferiores se secundum glo.& summarium Sal. ibi. Nam illa l. non potuit hoc disponere circa personas clericorum, quod fatetur glo. in cap. Quia iuxta. 3.Presbyteri lo 2.3.q. 6. Q hodie 'iudex ecclesiasticus firma manente commimni opinione de qua supra,& cum contrarium non reperiatur de iure canoni. non poterit sequendo instru- ctionem illius legis clericos inseriores propter vacillationem torquere. & licet d. l. presbyteri. fuerit per Gratianum admixta canonibus, nihil sibi per hoc authoritatis accessit. Nec curare debent iudices ecclesiastici quod notat Alber. in d.l. Presbyteri. dum putat ipse u, clericus etiam si vacillet & dicat se inter fui sie facto coram iudice seculari, torqueri non potest per eum, sed per suum iudicem ecclesiasticum: quia fundamenta quae al. egat non probant neque sussiciunt: &sua opinio adhuc habet intolerabilius inco ueniens, dum firmat quod propter vacillationem sectam coram s culari possit clericus torqueri per ecclesiasticum iudiacem. In torquendis praeterea reis, si in ciuilibus magia stratibus crudelitas abesse debet, quanto magis ab e clesiasticis iudicibus fugienda est Z prccipuequias pius torthra cogit innocentes ipsos dolore cruciatos fateri delicta qui e non perpetrarunt. quia ut dicit Ambrosius in epistolis, Nimia seueritas extorquet Plem- que ubi ad literam est inserta illa l. per Gratianum: & ideo dicit m illa l. instruit iudicem ecclesiasticum quid sacere debeat.Sed ego credo etiam salua glo. authoritate,
272쪽
que crudelitate mendacium, prout etiam apertissime legitur in admirabili illo miraculo per Hieronymum descripto ad Innocentium de muliere sipius icta. Advertant etiam ecclesiastici Iudicis, quod sic delinquentes torquere praecipiant,ut veritatem inuestigare latagant, sine vitae discrimine, aut membrorum periculo , taliter ut ipse torquendus saluus sit innocentiae vel supplicio,vt stitit verba text. In l.quaestionis modusf. de qua L Si verb contigerit, quod tortus maneat debilitatus in membro aliquo, ad eb ut quasi inutile reddatur,non per hoc existimet se irregularitatem incurisse, ut notat Abb.post Gasp. in cap. I. num. 9. quidem. vel vovem. Crederem tamen in hoc dicendum Q si hoc damnum pasilis est tortus propter excellum torturae commi silam a Iudice, poterit propter hoc a superiore puniri, & damnari, ut clerico debilitato resarciat incommodum . Ad quod moveor ex inot. per Hippol. in il l. qonis modum. col pen. num 72. cum se l. Vbi tenet, e excedens modum consuetum, & qui debet adhiberi, secundum qualitatem personae tortae, tenentur in Syndicatu, ubi etiam distinguit inter e cessum faetiam in tortura dolo,culpa, Vel casia, quem videre poteris post salic. i' l.Gracchus C de adult. dc Ana. in cap. I. Iq.& 3.de cier. percus. quos ipse cum alijs refert. Iuramento praemissis interrogari. Cap. CXVI IL
Essi ad partium petitionem a clericis de crimini
bus accusatis iuramentum exigi non possit nec 'debeat, ex officio tamen procedendi iudici hoc cori r a ceditur
273쪽
ceditur 1 doctoribus ea potissimum ratione. Nam cum liceat ecclesiastico iudici,cletico infamato purgationem indicere, & tunc de vetitate delicti iurare teneatur: sic ei licet illum sub iurament' interrogare, ut placuit Pan. in c. Cum super.quasi ad h. & confel.
In quo tamen ego aduertendum crederem cum ex dicta ratione purgationis id permissum videatur, Imferri possunt duae notandae concitassiones in materia.
Prima est ψ cum purgatio no sit indicenda,nili prius praestita copia infamato de infamia, ut circa illamae defendat,& an a maliuolis seu inimicis habuerit ortu examinetur. Sic nec iudex a clerico poterit Hiramem tum exigere statim post capturam,antequam illi praestet copiam inquisitionis contra eum sermatae: ex quo videtur V practica huius Regni sumpta ex L parci. P. tit. 29. in qua disponitur quod reus sub iuramento interrogetur statim post capturam, non habebit locum in clericis . Quinimb opinor quod in laicis in pus non liceat indistrincte fieri,salua iudicis conscientia: nisi iudex habeat contra reum semiplenam probationem de delicto,aut expressa indici aut infama. Cum ex mente sancta Thomae in 2.2.quaest. 69.art. a. Praedictis casibus selum liceat indici interrogare delinquentem, & delinquens teneatur veritatem dicere. Et vide ibi Caieta. qui declarando illam doctrina Lamcti Thomae addit unum notabile judicio meo) vid licet in casu quo praecedunt indicia, debent man fistari reo, ut sciat se else in tali articulo constitutum in tenetur obedire iud. ci pnecipienti, & extorquenti veritatem, ac etiam ut pollit te pargare, & contra illa opponere. ex quo videtur quod sicut aute torturam
274쪽
debet dari copia indiciorum, sic ante interrogatione, vi Iudςx iuste interroget, & reus teneatur fateri veristatem. Vnde quado aliquid ex praedictis tribus captiram non praecessit, tunc videtur φ iudex conscientia recta non poterit uti practica d.l. partitae. Cum enim captus qui delictum commisit non tenetur se prod
re, nisi praecedat aliquid de pr dictis, bene sequitur
ci, aliter non bene interrogat iudex eum,esim cogat captum reuelare seipsum in casu ubi non tenetur, & peccaret seipsum dirimando, sicut alium quemcunque. Et praeter id quod est iustum rationique consonum , hoc est iusta mentem illius legis Regni si bene consideratur, hoc enim ut fiat,dicta lex praecipit in hominibus malae famae 1 quibus statim post capturam vult iuramentum exigi. Errant ergo apertissime temerarii quidam iudices & qui crocodili more humano sua-guine delectantur qui statim post capturam nullo foeto personariim discrimine 1 captis omnibus de veritate delicti iuramentu exigunt, cum sepius leuia quaedam indicia causam praesti telint capturae. Satis est enim Christiano Iudici, si more Christiano iustitiam exerceat. Secunda conclusio, q, sicut sola indicia sine infamia non sufficiunt ad indicendam clericis purgationem , eodem modo nec sussiciet ad hoc ut iudex possit ab eis iuramentum exigere si aper delicto.
IN consessionibus clericorum illa meri id obseruari debent, quae in alijs reis a iure disposita aeis doctoribus interpretata leguntur, cum in hoc nonr a debeant
275쪽
debeant esse deterioris conditionis quam laici. Ex quo debent aduertere iudices, an tales confisi rones clericorum fuerint extraiudiciales, vel coram non suo studice, aut verisimilia in se continentes, aut incidenter,& non principaliter factae, curatoris autoritate no erueniente, si clerici minores sint viginti quinque gnnorum, aut in tortura non seruata forma quam in
talibus c0nfessionibus iura exigunt: & si quid tale in illis repererint observent illa quς iura in hoc tradunt,& Doctores scribunt: quae quidem transcribere nolo. Vnum tamen fortasse attentari possit in ista materia, quod cum clericis pio criminibus non in iliFatur poena mortis,aut mutilationis membrorum,quod in cruminibus quibus veniunt puniendi citra traditionem curiae seculari pr iudicaret illis consessio facta delicti, sine eo quod iudici necetiario constet delictum fuisse
in Veritate perpetratam. Nam quod hoc in seculari iudicio requiratur, ex eo introductum est: quia cum nemo sit dominus membrorum suorum, non potest aliquis in periculo in vitae suae aut membrorum qui quam fiteri commisisse, nisi in veritate constet delictum fuisse perpetratum. Attamen quod sua confessione sola possit sibi clericus in ordinibus ac beneficijs suis facere sibi pranudicium non reperitur probibituro, cum possit ex conuentione ad illorum amissionem obligari. Vt de. ordinibus probat text. in cap. quotis:ns. I . quaest.7. & de beneficiis probatur in cap. Cum dilecto,& elim glo.in verbo obligavit. le electione Scin cap. in . de crimin. fal. ubi hoc not. Abb. in 3. nota. Quam uis omnibus iudicibus confido, ut si fieri
potest tem per satagant i illis constet de delicto a cle.
276쪽
PRACT. CR IM IN CANO. a 63ricis sibi consesso. Est & alia, specialitas in clericis
cons tentibus delictum, videliceto sine accusatione 'puniantur: hoc tradit in eis speciale sore Hostien. in cap Me confessic intelligendo text. ibi, quod resertibi Card.licet quo ad illius tex.literam & intellectum illurn non admittat. Est prae terea & alia tertia specialitas in ista materia, quod licet sit verum quis iquando agitur per viam inquisitionis non possit imponi pena ordinaria delicti, ut in cap. In uisitionis. dei accusat. fallit hoc si de crimine constat per comsessionem. ita limitat Innocen. in cap. Qua iter. et 2. de accusa. & sequuntur ibi scribentes, ut resert ibi Feli. in f licet a tem . in princi p. qui hoc repurat singulare. Ponit etiam Praepo. in capi tui. de acculat. . quaestio. g. col. 3 8. Probat text. quem ibi commendat Abb. in cap. fin .de celebra. mistarum. Item aduerte 'in ista materia quod sola consessio criminis facta in causa ciuiliter acta, quado ageretur crimitialiter non susticeret ad condemnantionem: sed potest compelli reus Vt perseueret in ea. ita concludit Abb. in capi tui. Qualiter et 2.fin. vςrbis. de aαψ . sic intelligens Imnoc. in cap. Per inquisitionem, de
LIcet circa numerum & integritatem restium ni hil iit in causis crimina ibus clericorum speci bus requisiuina,quam in alijs, quia tamen laici dei, cis oppido sunt infesti, prouis um est quod laici in causa criminali non possunt elle testes contra eos, yrin cap. De caetero. de testibus. Quod procedit etiam x 6 contra
277쪽
contra clericum in minoribus, ut tenet Domi. in cap. Sicut sacerdotes. 2.q. 7. refert Fel. in d. c. De Cetero. in
princi fQuod tamen limita nisi delictum, de quo citaricus accusatur, esset commilium in loco, in qno non
essent Clerici secundum Abb. ibi, motum his de quibus per eum. Fel.tamen ibi credi sim dissicile ista limutatio obtineret,quia non valet simpliciter consequentia,Veritas haberi non potest, ergo testis inhabilis es L .citur habilis: quia illud solum est in his quae de sui natura ab alijs sciri nequeunt, ut not. Inno.& Ant. in c. tertio loco de proba. Vbi etiam dici lex Canonica in criminali a leb resistit, ne laici testincentur contra clericos, quod non videtur iste casus posse de nouo induci ex sola autoritate Abb. Et res, et ad fundamenta eius.Vide tamen Iasin l. fin. in h. C. de his qui.ut in- dig. ubi sequitur limitationem Abb. Dicendo, i quando essemus in una villa in qua non reperiretur nisii unus clericus tunc quia nec habitu nec aetu delictum posset probari per alios clericos, laici sunt idonei t stes in subsidium .Posset tamen considerari pro Felin. ntra Abb.& Ias. φ iste casus non est ex illis, in quibus habitu non possunt tales testes haberi: quia hoc videtur procedere, quando ex qualitate delicti, hoc est, Vt m contutatione vel alijs: quia doctores in hac materia loquentes, non ponunt exemplum nisi inconiuratione&similibus delictis, quae ex communi sua natura solent clanculum perpetrari, non vero in his .in quibus ex natura loci in quo committitur delictum, non possint alij testes inueniri. Alioquin in omnibus delictis commissis in desertis admitterentur testes inhabiles: quia ex natura loci non solent ibi homines
278쪽
nisi casualiter ad esse. Sed quia, si opinio Abb. non
seruaretiar,esset dare ansam presbyteris qui soli habitant in oppidis rusticanis , ut securὸ & impune plura committerent delicta, etiam praesentibus laicis, ideo
crederem quod eius opinio seruari posset, habita prudenti conlideratione per iudicem qualitatis personet clerici delinquentis, & testium, & delicti perpetrari. Et an ille clericus, alias sit inuisus aut gratus oppidanis illius loci. Et prydictam sententiam Abiu simpliciter referendo sequitur Hippoly. in l. diuus. col. 2. adfin. nume. 9.E dequest. ubi multa ponit in proposito, scilicet Q ut veritas inueniatur quando ipsa aliter haberi non potest, conceditur illud, quod aliter non concederetur, & propter hoc receditur a regulis iuris communis. J Quod etiam fallit in crimine noti' rio, probat text. quem dicit ad hoc Abb. optimum in capitul. penulti de purg. canon. Item etiam fallit in
criminibus exceptis, scilicet simoni , hqresis, & l se
maiestatis. ita notat glos in capitul. Cum P. de accusat. in verbo laicus. Item mutilari membris, vel corpore vitiati non possimi testificari contra clericum in causa criminali, notat Abb. antiquus in cap. 1. deera: cepi. refert Bald. in sua Margarita, in verbo mutilati, dicit perpetuo menti tenendum. Hippoly. in sua praehi.criminali, in g.Nunc videndum in col pen. nu. 32. Aduerte tamen in ista materia quod conuicto clerico de crimine cum ageretur ciuiliter, lata sententia potest suus superior priuare illum beneficijs, vigore iblius sententia formata de nouo iuquisitione,& assim 'pta illa sententia, tanquam inducente notorium.ita Vo
279쪽
qui dicit cum hac sua sententia transire doct. communiter, tui tamen dicit aduertendum: quia hoc dictum est periculosum,& refert Innoc. sensisse oppositum in cap. Per inquisitionem .de elech. Fama vero an probetur per laicos contra clericos, vide per Anton .in cap. In literis. col. vlt. de teli Et pro intellectu materiae huius cap. & praecedentis, nota qubd licet conuictus &confessus parificentur, ut notatur in cap. At si clerici. de iud. in princi hoc intelligendum est quantum ad hoc ut perueniatur ad sententiain, non quo ad omnia ita tradidit Card. ibi , vi de differentia constat ex .his quae notantur in cap. 2. de conses. &in cap. I. de test. loquendo in teste qui conuincitur de crimine tangente causam, aut qui illud confitetur. Nunquid autem clericus possit conuinci de delicto duobus testibus tantam λ si credimus Paul. le Castr.int Ludices: C . de Iud. in fin. verbis videtur dicendum quod non : scrupsit enim ibi quodJncriminali non videntur iussi cere duo testes sine alijspcelumptionibus. Sed contrarium credo verius sequendo Card. in Clema. f. V rum . in ρ. quaest. de haeret. ubi cones it quod etiam . in causa haeresis sussiciunt duo testes propter itis generaliter disponens, quod in ore duorum &c. Cuius opinionem dicit veram repertorium inquisitorum, in verbo testes. in j. Per quos testes. ubi allegit pro ea glos.not.in cap.Praetul. 2.quaest. quae tenet quod contra ripam susscitant duo testes: de qua etiam glossi meminit Felin. in capitul. Quotiens. de testib. in . I. .
280쪽
ingressu Ecclesia interdici. Cap. C XXI. Poena ista minor est poena sitiensionis ab ossicio,
quippe cum solium in ecclesia prohibeat eum qui patitur illum in ossicio suo agere. Et is cui sic est E clesiae interdictus ingressus,cum sibi censeatur in ipsa celebratio diuinorum interdictaurregularis efficitur, si contra huiusmodi interclictuin diuinis in ea se ingerat, in suo agens ossicio sicut prius: ut sunt verba tex. in cap.Is cui de sent. ex m.lib. 6. Quod procedit in tantum, qudd etiam si celebret in ecclesia non cons crata quae proprie dicitur basilica, est irregularis, ut notat Dom .ibi reserendo Calder. f & idem tenet Sybuestr. in verbo interdictum. to 6.9 s. in sua summa. Iss autem celebrat non in ecclesia, sed in oratorio stricte sumpto, ita miod non sit ecclesia, tunc non est irregularis, ut not. Do m. ibi reserendo eundem Calder. interdictus tamen *b ingressu ecclesiae unius poterit in alia celebrare,ut tenet glo. in cap. Is cui, verbo, in ea. de sent excom .lib. 6.& suspensus ab infressu ecclesiae si celebrat extra ecclesiam non est irresularis . notabile est dictum Innoc. In cap. Sacro de sent. excom.
super glo. verbo Mensem quem sequuntur plures doctores, quomodo ibi refert Fescol. 2. nu. 7.J Item ninta quod si is cui est interdictus ingressius ecclesiae administrat sacerdoti in mi ila intra ecclesiam, puta, ut. diaconus offerendo calicem in altari, vel ut subdiaco Mus porrigendo diacono hostiam, & calicem in ordiane, incurrit etiam irregularitatem secundum Domi.