장음표시 사용
161쪽
Apostolos delapsus est. Praeter hos et alii fuerunt Si Trinitatis hostes i , de quibus alibi redibit sermo.
Pater , Filius , et bisitus Sanctus sunt tres verae , reales, subsistentes Personae. ς 3 I Prob. i. ex Veteri Testamento. In Ge
Quod esset bonum, et mit : Faciamtis hominem adimarinem , et simἰlitudinem nostram; Ergo in Deo est pluralitas Personarum in unitate naturae; ia Dum ,, enim, ait Theodoretus Quaest. XlX. in Genes. , n dixit Deus , pommunionem Divinae naturae explan navit: subjungens autem Illud DTι-- , expre 33 Sit numerum personarum. Similiter cum Iterumi, singulari numero dixit, ima ιnem . eamdem esseis naturam ostendit n. Ibidem Cap. XlX. v. 24. , haec habeatur : Dominus eluas sumr Sodomam , vi Gomorrham sulphur , et ignem , a Domιno de Coelo. Domimus mute: en unitas Divinae naturae : pluat a Domino : en pluralitas Personarum. Sed clarius in Isaia Cap. Vl. v. 3. legitur: Servhim . . . ci mabant cinor ad alterum ; Sanctus , Sanctus , S u-ctus , Dominus, Deus exercituram; nempe , ut In terpretatur Rabbi Simeon: Sanctus Λιe est Pater , Sanctus his est Filius , Sanctus lac est Diritus Sanetus. Et sane : u Quid sibi vult, inquit S. Animo-
,, sius Lib. Il. de Fide ad Gratianum. , sub unon nomine sanctitatis trina repetitio 7 Si trina repet M tio, eur una laudatio 7 Si una laudatio Cur trinais repetitio ῖ Trina repetitio eur , DISI quia Pater , 1ὶ Vida Tou ely Tomo II. ari. IV. Genet Tomo
162쪽
is et Filius, et Spiritus Sanctus sancti tale unum sunt is Non dixit semel, ne Filium sequestraret : non bis
is ne Spiritum Sanctum praeteriret: non qualer neu creaturas conjungeret, et ut ostenderet Trinitatis i. unam esse Deitatem, cum ter dixisset Sancitis,u Sanctus , Sanctus, addidit singulariter, Dominusn Deus Sabaoth D. Ergo cie. I)ῆ. 345. Prob. I. ex Novo Testamento. Apud Matthaeum: Cap.pulti m. v. 17. ait CKristus disci pulis suis : Euntes , docete omnes sentes , butizantes eos in nomine Patris, et Filii , el 9isistis ML-
cti. Quid clarius 8 Rursus apud Joannem sic ait Cap.
XlV. v. 16. : Ego rogabo Patrem , et alium Paraclitum dabit lis , ut maneat vobis m in glerint i) Ex his, aliisque testimoniis, quae apud Saepius landatos Auctores legi possunt, plane sequitur
Patriarchis saltem , atque Prophetis Veteris Testamenti apertam SS. Trinitatis notitiam. divinitas suisse concessam ; nonnisi autem suboseuram Legis peritis ; Judaeorum autem vulgo aut nullam, aut valde imperiactam.
Unde et de Prophetis a jebat Christus Dominus Matth. . 13. V. ΙΤ.)r Multi Prophetas, et justi cupierunt videt
quae Mos videtis etc.; Et Ioan . S. v. 55. r Abraham Pater vester exustarit ut videret diem meum ; Oidsit et groitas eli. Quomodo ergo tam ardens desiderium ita Prophetis , nisi Verbum Patris in carne venturum di- initus cognovissent Τ Et quid Abraham vidit , nisi spiritu Messiam' Quoad vero Legis peritos, vide quomodo idem Dominus Joan. 5. v. 39. eos ad Scripturas remittit , dicens : Scrutamini Scrimuma. . . illae sunι quas testimonium Merrisient de me. Ad quid autem ad Scripturas eos remisisset, nisi esset illis suasum , multa in Scripturis de suo adventu atque gestis contineri tJudaeorum autem vulgo merito Trinitatis notitia dene--.gsta fuit, ne ut pronus ad Idololatriam , tres Deos exim stere putaret. Vido Murnely Tomo II. n. q. art. a.
163쪽
num. Deinde apud Lucam Cap. lli. v. al. II. )do Domini baptismo legitur: apertum est Coelum , et descendia bissetis Sanctus . . .,sicia columia in Osum , et et a de Coelo facta eat Tu es Filius meus dilectus. En Trinitas personarum, Filius qui bapti. etatur, Spiritus Sanctus qui in columbae specie in eum descendit, et Pater qui de Coelo Jesum suum Filium confitetur. Sed rem hanc plane conscit Sanctus Joannes, qui plenus ea sapientia, quam ex pectore
Domini ebiberat, ita scribit Epist. I. Cap. V. v. . ) : Tres sunt ,.qui testimonium dant in Ciso, Pa- , tres, Verbum, et Spiritus Sanctus, et hi tres unum
f. 34s,Gμι - 1. Praecipuum ex argumentis, quo ex veteri Testamento, ostenditur Trinitas Personarum in Deo desumitur ex illo Geneseos : Faciamus hominem ad imaginem, et similitudinem n stram; Atqui hoc nullius est roboris; Ergo etc. Ρεοh. xii , Laudato in loco loquitur Deus in plurali, more Princinum , et Regum ad designandam suam majesta
jam vero , ut cum Τeodoreis observant eruditi omnes P u in universa plane Scriptura Divina licet au- ,, dire Deum omnium singulis ri numero loquentem M Taro autem pluraliter sermonem sormas, nisi, cum ν- sIὶ Ηunc Textum veluti adscititium xespuunt Haeretici , sed immerito. Vide ejus vindicias apud Toux' ly Tomo II. g. TU. grt. 6. Parte I. Jaenici Ton III. Dissert. I. p. u. Pag. V. Hermioier Tomo
164쪽
i SIM innuit numerum personarum ii ; Ergo salsum quoa Haeretici asSerunt. Caeter uin, si apud Reges mos invaluit, ut cum aliquid agere velint, dicant faei mus, id est, quia ut plurimum, in rebus peragendis consilio , et mi ut sterio Suorum optimatum utuntur ἐridiculum namque foret Regem audire , qui dum wlitarius sedet, uicat sibimetipsi faciamus. Nihil ergo laudato argumento adverSus thesim noStram Conficitur.
q. 348. Contra. Atqui laudato in loco, mor Regum Dominus locutus est , dicens jaciamus; Ergo
n. r. Prob. min. SuhS. Ex concessis , Reges utuntur
verbo plurali jaciamtis , quia Ohtimates alloquuntur quos sibi ministros adsciscunt ; Ergo pariter I eus loquens in plurali faciamus , Angelos alloquitur , qui sunt ministri ejus ; Adeoque etc.
g. 3 9. R. n. utramque consm eum paritat . Regeου terrae , ut ut potentcs , et sapientes In rebu. Perdgendis, aliorum adjutorio, et ministerio opus lia bent , non sic autem Deus qui sibi ipsi sussicientii Fimus est ad omnia quaecumque vult facienda. Uno e
Domini, aut quis conailiarius Uus fuit' Nullus certo. Sed neque Angeli in rerum creatione adsumi poterunt ad aliquid, sive ut caussae principales, Sive ut Caussae instrumentalis ; Cum namqua creatio sit rei eductio ex nihilo sive sui , sive subiecti, est actus Divinae voluntatis , qui in inflanti exequitur , nequetillius ministerio indigere potest. Caelerum , nulli mode Deus Angelos in hominis creatione alloquutum sui Sse , vel ex hoc clarissimo patet, quod Angeli non habeut cum Deo communem naturam , neque homo ad Angelorum imaginem fieri debebat, factumque sit, sed Dei; unde et subjungitur in Scripturai Gen. P. I. V. 27. : Creuxit Dems hominem ad imosfinem et
similitudinem Suam.*- JSo. Contra. Atqui esto Deus per illud JM-
165쪽
i SallIo nequit inferri Trinitatis Mysterium; ergo a ea
Pite argum: Prob. Subs: Hebraicae linguae in os est , ut nomina Singularem personam significantia , honoris causa , nedum ipsa in plurali efferantur , sed et componantur cum verbo vel adjectivo , vel pronomine in Dumero pluralitatis; ergo eic : Prob et antec: Genesis
cap XX. v. 13. ait Abraham : Grare fecerunt me Dii, Ars errare me fecit Deus. Et David Lib. u. Samuel: Cap: Vll. v. 23. : dicit: inserunt Dii,
gularem utique Jobi personam alloquens , ait uando Aonetis snes sermonibus. Qui hus positis ita argumen tumesconformatur. Propositis in locis de singulari profecto persona sermo instituitur; sed iisdem in locis
Verbum in multitudinis numero ubique adhibetur Ergo eis :-Ademiae EtC. 3SI. n. i. diste mair Sermo instituitur dosingulari persona quae loquatur de SeiPS3 , N. maj. , S cuS conc. mai ; et conc. min. , disi cons. Ergo etc. quando singularis persona loquitur de seipsa , Π. eon Sm Sectis,conc. conSm. Aon adeo abhorret ab ingenio He-hraicae linguor , ut aliquando Secunda vel tertia perrinia , causa honuris,ccum plurali verbo vel adjectivo ,
avel pronomine compellari possit, quemadmodum in Prolatis locis saelum esse cernimus. Est enim in more Positum p pud Hebraeos , ut testatur Aben Ezra in
Onament..in cap. I. Genes. P., ut inseriores pluralem numerum es erant, cum honoratioues adloquuntur , aut
de iis verba faciunt; et ut prima persona de Seipsa in numero multitudinis loquens inducitur, t quod in Priore Gamesis capite Sociniani evenisse credunt id Vero ab ejus linguae consuetudine est longe alienum. Cum ergo in superiori Gaeneseos loco , verbo Iac&m- , loquatur Deus de seipso , profecto illud acci-Piendum est, non ut indicet ipsum Solum Deum , sed
35a Obyc. a. Apud Isaiam ait Deus capc
166쪽
ea tendens Coelos solus, statilians ferram , et nullus mecum; Ergo in Deo sicuti est unica natura, ita unica est, et singularis persona. f. 353. R. eonc. ant. , neg. consm. Laudato in
loco nihil aliud vult Deus nobis ostendere, nisi, idisum in rerum creatione fuisse solum absque alicuius creaturae consortio , non autem excludit aliarum divinarum Personarum societatem. Nam de eadem cre
tione per os David loquens, ait Psal. 32. v. 6. rVerbo Domini Coeli Armati sunt; et Spiritu oris ejus
f. 354. Contra. Atqui laudato in loco, non s
Ium creaturarum, sed etiam cujuscum'ue alterius Personae divinae consortium Deus excludit; Ergo n.
x. Prob. subf. Eodem in capite V. 6. , Per eumdem Prophetam Deus dixerat: Ego Primu3 , et egon isSimus, et absque me non est Deus. Atqui non esset primus , et novissimus , nisi excluderet Pers narum pluralitatem; Ergo etc. S. 355. R. admit. test . , n. min. , et conSm.
Verbis iIlis: Ego primus ele. solum ostenditur Dei unitas in natura et substantia, et excluditur Pluralitas inanium Deorum, non vero Trinitas divinarum Personarum imProbatur. Nam ires Personae , licet sint ab invicem distinctae , unius tamen , ejusdemque in stantiae inseparabili aequali late divinam insinuant unitatem ; Quare non sunt tres Dii , sed unicus et simplex Dous, mimus et nomissimus. g. 356. Contra. Atqui eo in loco 'imus et novis rimus dicitur Deus , non solum ad exclusionem inanium Deorum, sed cujuscumque alterius Personae divinae; ergo n. r. Prob. subfm. Quo sensu dictum est apud Isaiam Cap: 44. Ego primus , et ego no-νASimur , eodem sensu additum est capite sequenti V. 6. Mo Dominus, et non est auer ; sed per baec Steriora verba ostenditur non solum unitas Dei ired unitas Personae, quae in Deo est; Ergo ere.
167쪽
tiani , Michael Servetus , caelerique eortim SectAt res. Non desunt Auctores , qui alios hujus erroris sauiores , aut suspectos assirmant, De aliquibus etiam Patrihus , nedum Ant Nicaenis , sed et Poti- leamnis, sed de hac re conEulatitur Critici, atqueἷEr
Dixinum Verbum est Deo Patri consubstantiale.
g. . Prob. I. ex testimonis Dei Patris tam in Veteri, quam in Novo Testamenis. Apud Jere mi am ita loquitur Deus Cap XX. III. v. 5. 6. , Ecce dies seniunt, disia Dominus : et suscitabo Da-xid germen iustum : et regnabit Rea , et sapiens eris et faciet judicium, et justitiam A Terra. In diatius illis salsabitur Iuda, et Israel habitabis considenter: eι hoc est nomen, quod vocabunt eum, Dominus justus noster. In hoc textu , ut palet, loquitur D minus Pater , qui promittit aliquando suscitaturum in Mundo justum : quis vero erat iste justust Rex . Sapiens, JudeT, paciscus, cuius nomen est Dominus juatua , hoc est Deus; nam Ioco: Dominus tu tus noster, in hebraeo legitur Iehosah iustitia nostra. Sed haec omnia convenire non possunt nisi Verbo Divino , qui factus est sapientia a Deo, et ivstisse , et sancti catio . et redemptio Epist. I. ad Corinth.
168쪽
iaea a Deo constiturus est rivorum , atque mortuo-
hum etc. Deinde per os David ad Verbum loquens, ait Hal. ioq. v. 8. ) : Tecum principium in Ac istutis tua , in splendor ibus Sanctorum : ex utero ante luciferum genui te ; Atqui ea utero, idem estae ex mea essentia , atque substantia t ; Ergo etc. Tandem cum Christus a Ioanne baptigaretur in Iordane , ita vox Patris de Coelo intonuit lalth. Cap. III. v. II. : : His est Filius meus dilectus , in quo mihi eo laeui; Ergo ete. S. 36o. Prob. 2. ex testimonio ipsi vimet Verbi ejus testimonium aeque ac illud Patris ost insalitiabile. Et primo quidem ita per Davidem ait Verbum Hal. 3. v. q. Luca Cap. IX. v. 33. ): Dominus risu ad me nitas meus es tu: ego hodie genui te. Quid clarius 8 Secundo apud Ioannem ita inquit CapIII. v. 16. Sis . . . Deus dileait mundum, robotium suum unigenitum daret; et rursus p X. v. 3o. : Ego et Pater unum sumus; V. 38. : Pater in me est, et ero in Patre. Philip Cap. XIV. v. θ- , qui sidet me , videri et Patrem . . Aon eressiduis , quia ego in P fre, et Pater in me est y omnia quaeeumque habet riter mea sunt Cap. XVI. v. IS. . Tandem, ut caetera taceamus, cum Judaei vellent Iesum Iapidaro propterea quod Patrem dicebat se hahere Deum , sic eos arguit Dominus Joan. X. v. 3τ. 38. : Si non facto opera Patris mei, molite credere mihi: si mrem fario in et εἰ malimon Nuctis credere, o ribus credue. M. quibus hoc efformo argumentum. Illud est Deo Patri consubsta
i) Vida Tirinum , Cornelium A lapide, alios gu stin hunc Deum.
169쪽
tiale , quod est unum eum Patre , quod est genitum a Patre, quod est in Patre, et Pater in ipso; quod omnia habet cum Patre communia; quodque ope ra Patris facit; Atqui tale est .Verbum Divinum ;
q. 36i . Prob. 3. aliis Sanclarum Scripturarum testimoniis tam Veteris , quam Nomi Testamenti. Ια Isaia legitur Cap. VII. v. I 4. : Ecce Virgo eo eipiet , et pariat Filium, ef - hisin nomen ejus Emmanuel, hoc est nobiscum Deus: et alibi idem Propheta inquit Cap. IX. v. I . : Par Ius -- rus est nobis , et Filius datas est nobis , et voca- εί in nomen eius admirabilis , consiliarius , Deus , Fortis , Hur futuri saeculi, Priarem pacis p Atqui haec omnia nonnisi Christo convenire possunt; Ergo etc. Ex Novo autem Testamento celebre est illud Joannis p. I. v. i. . In Wincipio erat Verbum , et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum sicuti illud etiam ejusdem Epist. I. Cap. V. V. 2O. Finias Dei menti, et dedis nobis sensum , ut m αacamus verum Deum , et simus in vero Filio eius. Hic est verus Deus; et visa relerna. Quid afferri potest dilucidius pro Verbi Divini cum Patre consurustantialitate 8 Ergo etc. g. 362. oriis. I. Ideo asseritur Verbum esse Patri consubstantiale , quia, ut ait Ioannes: In Prin-eψio erat Verbum: Atqui hoc nihil probat; Ergo falsa propositio. Prob. min. Moyses dicens Gen Cap. I. v. ; In principio creavit Deus Caelum et Irim
ram , non probat eorum aeternitatem; Ergo a pari dicens Ioannes: In principio eras Verbum, non Probat Verbum esse aeternum , et Patri consubstantiale. 63. R. n. comm ., et parit: Immane discri inen intercedit inter primum Geneseos caput, ct initium Evanselii D. Ioannis. Et sane aci primum , quod attinet, Moysen de temporali erratione loqui sa- λε , 3uPerque aperit eontextus, qui Deum repraesentat
170쪽
Mundo contulisse eae istemiam , sormam , ei formae persectionem , quae ima quilibet artifex potest operi suo conserre. diam Coelum , et terra , quae initio dicuntur creata , Statim appellantur abyssus, et aqua quare non Pro Mundi , terrae, abyssi , et aquae perinsectis εubstantiiS accIpi debent; sed pro earumdem rudimento , Sive Pro materia insormi , ex qua postea formari , et perlici debebant: id apertissime de Terra stabilitur, quae ab initio dicitur fuisse inanis ci vacua quodque de ceteris substantiis in haexa meri
descriptione a Perte Stabili lur. Jam vero informis materiae existentia , Seu produclio, duo apertissime manifestat , eductionem Scilicet ex nihilo , et successiva Curationi S, qtiae cum temporis successione cohaeret;
Ergo verba illa Genescos': In Arta pio , nonnisi de rerum saetarum , temporisque initio accipienda sunt. Ad illud vero Ioannis: In minicipio erat Ver hum Pte. , ex contextu salis apparet sermonem haberi de aeternitale erbi, per quod dicitur omnia iacta me, quae Dela sunt, ae propterea ipsum Verbum facetum non esse. Et certe, ait S. Augustinus Tract. III. in Joan.) : n Quomodo potest fieri, ut v I erhurn Dot sactum sit , quando Deus per Ve is sunt sedit omniaῖ Si et Verbum Dei ipsum sa-ii clum est, per quod aliud Verbum lactum est ut Sed factum non esse satis confirmatur, cum dicitur, et Deus erat Verbum. Ex quo itaque:Moyses verbis illis : In principio et c. , non probat Caeli et terrae Bel rnitatem, non sequitur Ioannem verbis illis: In princisese erat Verbum, non probare Verbi aeternitatem quia Moyses loquitur de vera creatione, Ioannes vero de Verbi Divini aetorna generatione. .
f 364. Contra. Atqui sicut Moyses verbis illis:
in Prancisero, Caeli et Terrae aeternitatem non probat ita nec etiam Joannes verbis illis: In princ*Gerat Verbiam , Verbi aeterninatem Olc. Ergo n. r. Prol . Subsin : Ideo Moyses verbis laudatis non probat Caeli