Homeri ... Ilias. Per Laurentium Vallam Latio donata

281쪽

ILIADOS HOMERI versos Graecos in bellicae uirtute praestireti Haec uratera sunt,ta mihi memoranda,er audienda uobis serui, ne vos existimantes humilibus me ortu esse natalibi' ne 'gener e crederes,cotemneretis sententia meam,quaci dixissem.Quid ergo dicos Eambu in praesiuim,etsi saucis, tamen nece, licite uolente eamm, dumodo simus extra teli iactu,ne uulnus uulnerato addatur. At' inlae placantes res,qui bactenus indulgentes ira diae suae, a pugna cessant absunt , adhortemur redire ad socios er dinucare. Haec Diomedes. cuiussientelia liberer audita ac proba in praelium perguti Agamemnone praecedente. Ad auem

pi Neptunus non siegnu pro Graecis excubator, sub senili specie decefit,prehensa, eius dextra liquit:Atrides,nuc gaudet,nunc tantur apud se Achilles exste ruula caedis fugaes Graecori , saeuus, crudelis, demens, Cr prosa ens. sed ille quidem cin sua sibi amentia pereat,

deus insistus fit. Tibi uero no ita mult- Aj iionsi sunt. Nam ipsi principes duces hostium,quod Er tu videbis,

a nauibus tentor si fugient,atque inter puluerem palati,

per campos repetent urbem. Post haec uerba Neptunus

cur per ea rectem planitiem iiiij αm uastin exclais

mans,quantu nouem decem ue millia hominu conserentiu praelirum exclamare per quod uim cunctora antims inis

est,non modo betandi, sed etiam debelladi. Iuno autem e summo obmpifastigio ubi stibat, cotinuo cognouit st trem,eundems leuim sub Asena imagine uersari in acie. sed ut hine Iaeribatur, ita illine fodiebatur animo, quod uidebat fratre eundemque uiri in I daeo uertice sitaetem. Iris aliquidiu stemm meditis, quona pacto mentem Iomus Iacteret, haec uisa est ratio prore: ubi se compserit, ase marita in montem Idaeis, si Arte captua ille βrmae

282쪽

LIBER XIIII. a rvenu bis eu uxore coeat, Cr inter amplexus oculis rabimo, mariti oporem irriget altumq; mollemb. Igitur ad cubiculum pergi quod ei filis Mulciber struxerat,aereis postibus ligetibusq; foribus, quae ita arcana claui obstoralant aer,restrabanturs, ut eam nemo deoru alius cogore ad Uicui sum posset. Has fores ubi reclusit, introij

Eusit.Ante omnia ambrosium corpus amoena, membra omnibus purgametu liberat, deinde oleo pingui, amis sio odorato, quod unguentum teth omenon uocant, Crerat iam ante confictum, oblinit. cuius tetbγomeni triactati tanta stagratia extitit, ut de domo ipsa Iouis in teris ramussats in coelum protinus continens odoris dura 'retur. Haec eo non caetera membra tantsi, id est,corpus, sed etiam crines oblinit decoros, Algidos, Cr quales esse numinis, ae quanti nininis esse conuenit. Eos postquam manibus pexuit, ac circum caput cocinnavit, ambrosiam pallam amiciuit,quam Pallas intentiore studio navilla eum imaginum varietate texuerat, substringente ea supra pectus aurea fibula. Tin se praecingit balteo centu pensiolis bullis distincto. Dehine Iaminis auricularii trans unci ctis, ex more tergeminas inaures appendit, laeto hilaris quodam fulgore radiantes. Tura erines reticula vesat re centi, eximio, Cr qui solem candore aequaret. Pota fremo diuinis pedibus lapidas reddidit erepidas. Atq; ita omni eorporis apparatu ornata dia dearum, e thalamo proce it, euocatanis a ceteris dys Aphroditam, huc tu modiu est allocuti:Gere mihi more amatistima filia in hoc y o.

quod dicam, etsi no libenter obctequeris mihi dis infusies,quὀd Graecis ego studeo,cu tu sis studiosa Troianom. Cui re pondens Aphrodita, inquit, Hera magni saturni velim. flis,prome quod in animo haber,in quod tibi obstet antorara

283쪽

x α ILIADos 1lon ERInradisum,dum istud cr meae potestitis Ger futurum exima ignitate. Ad quam Iuno doloso animo restondens,

Da mihi nuc,inquit, amore ac coepidine, quo tu mortales omnes immortalesq; domitas. Volo enim me conferre ad extremos terraru terminos usura oceani unde dij genustrabunt,er matrem Tetbγn, qui dum Iupiter Saturnum suster terras de maria detrusit,a Rhea me acceperat, studiose erudierunt, sedulo educarunt. cur autem eos nuncinnitui visere s ut ex discordia ualde deerba uestis diuotuma in uratum, er a riuortio in quo post contracta odia perseuerarunt,in coitum ais concubitum reducam. Quod si tum uerbis meis,tum beneficio tuo elyce semper me postiae dile semper veneranda uters nomisv M. nabunt. Ad hane restondes Venus,inquit: Proficto nesollirij nec drcoris luerit, istud quod petis abnuere tibi,

quae in s mi Iouis cubas amplexu. Haec locuta, ceston discolarem balteum,quem circa pectus gerebat, reuincta soluit. Ibi in uni amores, ibi cupidines, isti illecebrae, ibi blandae suadelae, ibi deniq; omnia amatoria linocinia ac venefici quae quantumns prudentis declinat mentem. Hune renon in manus Iunonis Aphrodita tradens, ait: Abde tibi intra sinit hoc cingulu, per quod recipio tibi, quicquid in animo habes,ellectu reportabis. ita in eo fiunt omnia ad coeiliunia amorem pertinentia. Ad haec uerba eum risisset Iuno,Venero balteum in sinu abdidit. At villa abscedente, illinc prosim est: arduum obmpa reo linquens,descedit in Pieriam amoenanis Emathiam. αbine pergit super nivosios bellacis Thraciae montes aerionius uertices ita ut pedibus terra no tangeret.Tam ex - Atho supra fluctuosum mare peruenit in Lemnon urbem dua Thoantis. I bi germanum mortis Somn*m couenit,

manu

284쪽

LIBER XIIII. manu prehendit,atq; bis uerbis assata est: Somne eunctois rin hominu pariter Cr deoru princeps, si quando uerba

mea exaudiat,nuc velim maxime exaudius: sopora nubi oculos Iouis, simul atq; in1 exeris in mutuo nos amploxu amori operam dare. Pro quo beneficio no modo habeabo tibi perpetua gratium, sed etiam restra,dato tibi folio

aureo,perenni,decoro,atq; ita decoro,ut in eo filius meus

Mulciber nam is istud mricarus esὶ quantus sit artio βx ostenderi una cum scabello ad pedes solq,ubi tui deis

liciti pedes inter eouiuia innitantur. Et ad eum somnus, I uno Saturni magni primigeni equi in alium qu utis

immortari deorum tibi se de soporauerim, etiam apud ipsa fluenta fluminis oceani, unde caeteri dii genus ducut.

Saturni autem Iouem soporare no ausim praeterqui ab eo iussus. magno enim me alius praecepto edocuit,quo die illum ego alto profundos sopore coplexus, mentem sibi eripui,cum tu huius doli inuentrix in magnanimai eius fistium Hercule, quem perditu nolebas, redeunte ab euerse Troia,t urcus ventoru tepestites excitasti, separatu sab amicoru comitatu in urbe coon impegisti. Quod Iuapiter ubi rescivi per impatientia animi deos omnes putisabat,prosternebat, per domum, lumbat, me praecipue quaeritans atq; vestigans trepidum anhelant s. Et inaeuestigasset,ab ipsos aethere in maere iuridisset, nisi domiatori hominu deorarat somno nox saluti fuisset. Ad quacum miser confugissem, Iupiter etsi auidus ultionis,mmenisam copescui reueritus noctem,ne quid inam si pergraret irasci forte octederet. Et tu Iuno nuciubes iteru me tantum periculu aggredis cui Iuno: somne,inquit, quid tibi cum Uti solieitudine Quasi vero tantae curae Troiam ni Ioui sint,quantae filius Herculas. An exinimas tant

285쪽

. α7 ILIADos 1lo NERI ex iis doloris posse contrabere,quantum ex illo cotraxit Veni igitur solato isto metu , dabo, tibi unam iunioru

- - charitu. nuptui, quae tua uocetur uxori Somnus cum haec

audisset, gauisus, Age, inquit mihi iusiurandrum intermisne per Stagium fi en,estera manu tellurem, altera maire tenens, ut nobis tenes sint omnes dij infri fiubter ima orbis saturno a1fidentes,te daturam mihi unum iunior charitu, nepe Pasithia quum semper adamavi Ste Iocuto somno annuens Iuno, in illius uerba iurauit, in tentinoisnsu uocatis nominatim omnibus dijs fiber diria degeo tibus, qui Titanes appella tur. At postquam coceptis verebis iurijurando adum est, ambo relim Lcmno dis Inmbrea urbe,amicti aere,celeriter itinere cost Io, mari prionium egrest, perveniunt in arboriam ferar s paret Idam nlocin primum, qui dicitur Leelos. Illine itinere pediari ire pergunt,ad eoru incestum subiremente arborira m coma. Erat illic intre caeteras abies quaeiasingulari

proceritve, editi)fimo in aerem uertice. In hane somnus, Junone progrediete conscedit,ut ex ea os Iouis intuereatur,in ipsis abiegnis fondibus abditus, sub specie montiaculae ac uocalieulae uolucrn, quam du chalaida uocant, homines autem c miniam. At Iuno Hlinatis p 'ibus in Gargara summu I dae cacsmen eua sit,seu; oculis uiri α-hibuit. I llius; hiis pectus amor peruasit, ubi consi exit uxorem, qualis quondi perua erat, crini primo petito coincorditer cubitu fiunt concubitu comixti, yrrentu charit tem prae coniugali oblitiscetes. I furgens,ante ora talius stetit,camq; prior allocutus est:Iuno,quid tibi cu isto lapsio, accessu Qvo properas ex olampo delapsu, cum equi tibi praesto non sint, quibus aliquo fictinabunda prouebaris' ' Vni respondens dolosa uxor inquit:Volo me conj re ad

extremos

286쪽

LIBER XIIII. a sextremos terraru terminos,visura Oceana origing δεογῶ er matrem Tettan, qui mestudiose erudierunt, eduloque

educarunt. cur autem eis nunc conditui visere ut ex diis

scordia ualde acerba uultis diuturna in gratia, Cr a dianortio ii quo post contram odia perseuerarunt, in eoistis atq; in concubitum reducam. Sed prius ad te venis dum nasi putaui, ne postea mihi vel tacitus succensieres, quod non impetrata tua venia ad dormi Oceani me cotuislissem. N m quod de equis interrogas, qui me seupra teraras portabunt Cr muria, ad radices huius montis eos reis liqui. Cui restondes I upiter,ait:I vno,posterius tibi duae lapit mbitur illo ire. Age praeuerris huic recut coEM me . Nise quam enim tam imperiosus nes 'minae neque deae amor

pectora mea possedit. Non uxor Ixionis, quae praestinisis simu Pirithou genuit. N on Danaes Acrisionis filia, quae insignifimuniroruPcrsi peperit. Non Phoenicis filia,

quae nubi singulares ni ros Minoem Rhadamantes proogenuit. Non Thebanae Semeles atq; Alcmenae,quaru haee magnanisu Hercule,ista iucunditate hominu DionU niihi de filiaem enixa 6h N o Cereris,no Latome,non pori premo tui ipsius, quatu nuc me tenet ac titillat tui libido.

Ad hune dolose respondis Iuno,Onaee tu quaeso,inquit, suom mi Iupiter protulisti sermonenis scilicet hoc in cacuminerem meαι habere coclipscis, ut omnia in propatulo agari

usquid dedecoris ignomini es palpuri,si quin aliorum coclitu cubites insticiat, pastas adies caeteros deos haede nobis abula disipet s Equide,ut de me dica,ta ad opε Veneris furrexiise , no esset nabi frons domum nonram reuertedi. Qui,d si tibi istud agere utieri libet,atqν omniano animo insidet,est cubicidiam,quodpsius communis tia

bi Abricatus est, ne firmis fribus postibus muniuif

287쪽

ILIADOs HOMERI Illuc cubitum eamus, quonia in te cepit tibi' coeundi

lapii , cui Iupiter: Iuno,non est causa cur aut deoru aut hora nurn oculos uereare arbitros. eiusmodi enim tibi ribunda

ex auro nube,ut per eam ne ipsie quidem sol,Cr ipso perast icaci)yimqsidere,rime nos inspiceretio posit. sub haec

uerba I upiter ulnas uxori circundeditsubter quos nouustitim herbas tellus ipsa procreauit, teneras, densus, βαdM,odoratus,storibus inter uirorem capita tolletibus, lorito, oco, hyacintho. Ibi coniuges recubuerunt, obducta desuper narae pulchritudinis aurea nube,unde praelucens

in subiectos illicidim inorabat. cim aute bμc in momdu Iupiter Venere ac somno depositus,in uxorius quiescit

amplexu. sonus ab arbore ad cactra cursem intendit,haec Neptuno denunciaturus. Ad quem proxime accedens, ita QMR locutus est: Age nunc Neptune studiosius turire Argivos hoc temporis mometo,dum I upiter dormit. Dormit enim

mollem soporem,quem ego illi offudi cubanti cim uxore. Num ad cubandil secim ob hane causam uxor ipsa seduxit. Postquam haec locutus est Somnus,ad inclatus bomianum tribus abhi. Neptunus uero illius uerbis confirmato magis animo ad turindas partes,coffita longe progresse 'pi G. sus,dd primos sic inquit: Argivi, ita ne per secordiam ceu detis uictoria Hectori, ut eum suo decore, nostros dedeo core naues exurat s id quod ipse loquitur ac iactit, quoania Achilles animo exbulierato in praeliu no est docesi rus. caetern no in multu nobis Achilles requir ur,si nos inuice ad mutua auxilia excitemus. Sed agediι assentidomini cuncti sententiae meae: Omnes qui e nobis bellatores sunt, habetes angustiora scuta, commutent c- alijs manus bellatoribus, ampliora scuta habentibus. Atq; duti optimis quibUs ex omni exercitu ci pes,ac lucetiyims

288쪽

LIBER XIIII. a quibusque gestis tecti, longifima quaeque pila tenentes

manibM, eamus. imo uenite me duce,atq; Urmante Η ctorem, quantumlibet obluctetur,no amplius esse mansiuis rwm. Haec Iocuto Neptuno assensi cuncti libenter obicra aperarunt , ipsis quoque regibus, Agamemnone, Vl Iri' Diomede, etsi uulneratis, in hoc opera suum nau tibus. Nam adeuntes unamquens permutabant arm melioribus meliora, terioribus deteriora tribuentes. Posteaqua omnes ita infiructi fiunt, quicquid interualli inter tentoriria nauess ac mare implentes,ire pergunt,duce N epti no strictum ferente gladium,praelongi ,praeacut ,σueluti fulgur praefulgidu, quo non est as deum frire bois

mines, ed tantu eoercere ferientes. Troiani e diuersio,ubier ipso sub Hectore ornati sunt, suprema animoru c5teritione pugna adoriuntur. Tam igitur horrida iubilatione viris cocurrerat,illi sub N eptuno, bi ub Hectore duce, quito nec boatu marini fluctus longo tractu muris a truari aquilone propulsi littoribus illiduntur,nec stemitu laoma ignis nacta cremandi licentiam in eo agoso ob ribus monte de cui necstridore uetus,cum maxime uioἀlentus est,in arduis arborum comis insanit. Ibi primus Oamnium Hector aduersa stonte in aciem procefit,telum, contorsi ictu uano, non iactu. Nam percusit quide Aia e sed ne telum perstringeret corpus, impedimeto fuerirunt dmbo baltei hunc enim locum percusit alter ebope alter ensis, quis ut a dextro humero per obliquuem pectus intenti eranti Hanestumationem ictus aegrestres

Hector, ut aduersariorum cir ipse fugeret ictum, ad uos se recipiebat,sed eum Aiax sublato saxo, qualia multa ad suffulciendus naues inter pugnantiu pedes proiecta erat, inter pectim iugulum 9-mo ictu Hector uelut a turbo,

289쪽

ILIADOs HOMERI turbo,qia pronibum dicunt, lato corpore,excusso claratera pilo,ubente sint a cbpeo,inclinante caput galea, in terra cum ingenti armorum sonitu non aliter corruit, quam quercus de coelo tam radicitus cadit,tetru reddens odorem sui uris,m ut qui proximi aniterant,attonitis is

iam sensibos ste tent dira enim res est Iouis fulmen

Graeci constecto humi Hestore,exclamant, accurrunt,in

unum pro se quis p tela iaculantur,pertrahere adsie posse homincius erant. Verum nudi, non modo pertrahena dissed ne friendi quide suculis fui prius intercedetibus Troianorum sociorum s sortifimis,pola damate, Aenea,

Agenore, Sarpedone, Glauco. Quid hos dicos Nemo hoc in casu tuom te neglexit Hector, sed uniuersi,ut quisque proximus steterat,scutis protexerat. Tum sodales humo sublatum inter manus ex acie ad equos Us Q orta runt, quos extra tumultum cerimens auriga in cutaphratio Itins curru custodiebat. Ibi collocatu ac grauiter gemeto ad urbe reinserui. cum uero ad flexuosufluenta zanthi, quem Iupiter genuit, venilbent, e curru deponunt, restere

guttis aqua. Tum ille restiris ast exit, surgensq; in g

nua,atra cruorem euomui dis iteru retro Iabens ob inis tolerabilem dolore plagae, oborta oculis nocte,intermore tuus iacuit. At Graeci,idi subtradi bello Hesiorem uis derunt,crescente audacia magis ac magis honem urgent, quoru longe primus Aiax Oileus insiliens, lancea comisnus frit Satntu Enopis filium de Naidis Nγmphae, ideo se uocatum, quod eam paseete boves E nope propter ria passuuJ Satnientis illa peperisset. Hic,ubi ea Aiax pera fit percusit te apud uterum cum ad suos resillybet, ad eius cadaver astera pugna concitata est. Et eximius Pol Diras caecilio iacetis geniens, deatin humeru Proathoenoru

290쪽

LIBER XIIII. 27s

tbοEnoris Are eo geniti lancea traiecit. Eos in latus binisvso uehonenter exclamos, insolenter hostibus inissultabat: Non ineasum arbitror ex dextra Pol damantis Pesydamari exisse te sed ab aliquo vestra sitisse corpore exceptu, eos telo id 'invenietem ad altam Plutonis domum deis scendere. Nouitstomachum Graecis Poladamantis haee proterma laetitio, Cr praecipue Telamon: Aiacis , qui proxima Prothoenori Ileterat. Itaque stitim in idum elato gradu obeuntem, iaculum iecit. Q nod Poladamutit let erum, proiecto in trouersum corpore,uitauit. Sed Archilochus Antenoris filius accepit eum nanque poritius dii destinauerant neci ubi occiput ceruix, commitis

timtur,amputatis, cum intimo gutture ambobus neTuus, prius caput in terram decidit, ore nasios per puluere παuolutis, quam crura ac genua. Sub haec Aiax Fol dramantem compellauit: Animaduerte mihi Pol damsi, ne Telamonia

nan restonde. Nunquid tibi secisse puria uiden vir,

pro eo quem amisimus hoc occiso s qui neque instrenuus videtur,neque ex instrenuis natus, ed aut stater Ante oris, aut flius aut certe quod plane uideo γ gentilis. Hoc Aiacis crer sermone Troiani molistiam contraruxerant, Cr in prista Acamus, protegens statrem occios , Promachum Boeotiam pedibus cadauer trabentem lancea extinxit, criminensa uoce in ut do glori bratur: Argivi ignaui, lingua qκm manu pugn4ciores,non solos nos tanget dolor luctugs: nam Cr de uobis quoque

hic plerique inumntur. Insiicite an uobis Promachus meo prouratus ictu dormitet. Proiecto non diu flatris mei extitit inulta nex, ne sine causa gloriari quis soleat, se domi fratrem reliquisse necta ultorem. Sio situs, inodignationcm Graecis excitauit, praecipue que . Peneleo .d s 4 cum