장음표시 사용
91쪽
mi uis ad boe Templum petiturus dona recurris , Spes tibi sit, laeta est munere vera Fides.
Plurima Sanctorum Martyrum monumenta S. Damasus Camminibus illustravit, ac ipsis plures tumulos excitavit. Liquet id tum ex ejusdem Pontificis, tum ex aliorum publice scriptis. Paulus Aringus me mariae consignavit, S. Damasum carminibus, quae hic adscribuntur, sepulchrum S. Tarsicii exornasse, quae carmina illustre sunt testimonium ejusdem S. Martyris ad Calixti Coemeterium contumulati, quem porro constat Eucharistico Pane. quem pie deferebat in sinu instructum, tamquam armis validissimis, ad capessendam Marim ii Palmam convolasse.
o S. Tascio. Par si meritum quicumque legis cognosse duorum, is Damasus ructor titulos post praemia reddis. Iudaicus Populus Stepbanum meliora monentem Perculerat saxis , tulerat qui eae boste tropbeum Martyrium primus rapuit Leetita fidelis. sesum Sanctum Chrisi Sacramenta gerentem , Cum male sana manus peteret vulgare propbanis, se animam potius voluit dimittere eaesus , Pro re quam Canibus rabidis eaelestia membra.
Praeterea S. Marci laudatissimi Pontificis, & de Ecclesia optime meriti Aeta, memoriam quot Carminibus, tot laudum praeconiis, totidemque sere virtuturii trophaeis elatis idem S. Damasus decoravit, ut paullo ante, ubi de Coemeterio S. Marci egimus, relatum est. Sepulchro autem S. Mauri, qui unus fuit ex filiis S Hilariae, cujus Sanctae Mulieris extitit olim Coemeterium Via Salaria ab Aringo recensitum, S. Damasus nobile hujusmodi Epitaphium inscripsit.
De Sancto Mauro. Martyris υ bis Mauri tumulus pia membra retentatmem
92쪽
mem Damasus 'flor sento post tempore plebis
ornavit supplex, cultu meliore decorans Infontem puerum eui poena nulla dejecti.
Exornavit insuper S. Damasus Sepulchrum Sanctorum Felicis, & Adaucti, ut testantur sequentia Carmina. Sancti Ada u. Ehi autem nomen proprium non est: nam cum Christiani hujus Sancti nomen ignorarent. Adauctum eum appellaverunt, quod S. Felici auctus sit ad coronam, ut scribitur in MI Martyrologio Bedae, Ustardi, Adonis, Notherii, & Baronii.
De n. Maruribus Felice , O' Adaum. O semet, n atque iterum vere de nomine Felix, mi intemerata Fide, eontempto Principe Mundi
Confessus Gripum Coelesta Regna petisti.
O vere praeti a Fides , cognoscite Fratres , mi ad Coelum victor pariter properavit Adauctus Presbter is verus , Damafo Rectore jubente , Composuit tumulum Sanctorum limina adorans.
Dignissimum vero S. Saturnini Sepulchrum sequentibus Cataminibus eruditissimus ille, aeque ac piisssimus Pontifex Damasus exornavit, atque ejuscemodi titulum perpetui impensique erga Christi Martyrem obsequii locupletissimum veluti monumentum apposuit. De Sancto Saturnino Mart e . Tem re quo gladius semit pia viscera Matris Sanguine mutavit patriam , vitamque , gen seque 'manum Cimem Sanctorum fecit origo Mira fides rerum, docuit post exitus ingens Cum lacerat pia membra , fremit Gratianus ut Hostis, Posteaquam fellis vomuit eoncepta venena, Copere non potuit cirisum te Sancte negare se tuis precibus meruit confessus abire.
Supplicis baee Damasi vox es venerare Sepulcbrum ,
93쪽
Solvere vota licet, castasque effundere preces Sancti Saturnini tumulus, quia Martyris bie est.
Corpus pariter S. Marcelli Papae, Martyris honorifice pia Fidelium manu in celebri Priscillae Coemeterio reconditum est, ut testatur ρ Aringus, cujus Sepulchrum merito honoris cultu S. Damasus auxid, & pietatis obtestandae gratia hisee Carminibus exornavit. De S. Marcello Martyre V ridicus Rector, lapsos quia erimina fere
Praedis it miseris, fuit omnibus bosis amarus. Hine furor , hinc odium sequitur, discordia , lites, Seditio, Caedes, solvuntur foedera pacis: crimen ab alterius Cissum qui in pace negavit, Finibus e usus Patriae est feritate Tyranni. mee breviter Damastis voluit comperta referre, Mareelli ut populus meritum cognoscere posset.
Extat adhuc in Ecclesia Sanctorum quatuor Coronatorum marmoreae inscriptionis a S. Damaso posita anterior pars in laudem Sanctorum Proti, & Ηyacinthi, recenter tamen reliqua parte suppleta hoc titulo praepostor Fragmentum Carminum S. Damasi ripae ex Templi palimento bie repositum, θ' supplerum:
De n. Proto, ω Hyaeinibo. Extremo tumulus latuit sub aggere montis ne Damasus monstrat servat quod membra piorum; Te Protum retinet melior sibi Ruia Coeli Sanguine purpureo sequeris 'aeinrbe probatus ,
Germani Fratres animis ingentibus ambo, His victor meruit palmam, prior ille eoronam
Sanctorum porro Chrysanthi, ac Dariae Coemeterio ab Aringo 19 late descripto, Carmina, quae B. Damasus in e rumdem Martyrum honorem conscripsit, hic recenseamus;
94쪽
De n. Mamuribus cir antbo, ω Dario . His fr) votis paribus tumulum duo nomina servan3Cbrasanibi, Dariae nune venerandus bonor,
uera quem rabies neglecto iure sepulcbri
Sanctorum tumulos praeda furentis erat. Pauperis ex censu melius nunc ista resurgunt,
Divise sed voto plus placitura Deo. Plange tuum Gens saeva ηefas , periere furcires , Crevit in bis templis per tua damna decus.
Ultimo Ioco operae pretium ducimus elegantissimum S. Damasi Carmen apponere, quod conscripsit in laudem S. Agnetis Virginis, & Martyris, legitur hoc tum in Bibliotheca veterum
Patrum, tum in collectione secrorum Poetarum, tum denique inter opera eiusdem collecta, & edita a Martio Milesio SaraZanio, ubique tamen minus fideliter descriptum, ejusque Authographum, quo loco esset, ignorabatur omnino. Uerum cum anno r728. jubente san: mem: Benedicto Papa XIII. Pavimentum Basilicae S. Agnetis extra muros Via Nomentana renovam dum soret , ac illi substruendus fornix ad Ioel tollendam humiditatem, Delum est, ut ingentia marmora, quibus totum contegebatur, loco removerentur, partim secanda, & in tabu-Ias divisa novo pavimento ex lateritas conficiendo interponenda . & partim aliis usibus applicanda: Haec igitur ante fores Ecclesiae ejusdem in acervum disposta fuere. Ne autem hoc insigne S. Damasi monumentum deperiret omnino, divinae placuit Providentiae, ut alias memoratus Canonicus Johannes Marangonus Collega Canonici Buldethi s cum quo jam in pervigilio S. Laurentii ejusdem anni accesserat ad eamdem Eccle-sam, ut quaedam Corpora reperta sub Peristylio Arae majoris recognoscerentur J instinctu quodam se periori eo se contulerit,
de ante sores conspexerit duo marmora, immo unum in duas partes extractum reserens quamdam inscriptionem optimis quidem characteribus sculptam, sed calce adeo obductis, ut paucae
95쪽
cae tantum literae legi possent, eo quod marmor ipsum inversistiteris stratum fuerit ipsi pavimento. Nimio igitur labore cui tro, ac silice usus, calcem ipsam tamdiu amovit, reperitque esse authograghum Carminis, de quo loquimur, quo exscripto domum rediit. Hoc totum vero nihil ad servandum tale monumentum inserviisset, nisi majorem adhibuisset diligentiam, cum etenim eo tempore ad aeris perniciem evitandam Canonici Regulares Sanetis imi Salvatoris, qui curam ejusdem Ecclesiae habent, in S. Agnetis Monasterio non residerent, sed Romae apud S. Petrum in Uinculis ,& Fabrimurarii operi suo incumberent, sollicitus idem Marangonus una cum Canonico BuIdetho statim illucescente aurora eo miserunt Alexandrum Pompejum Aquilanum Fotarum in Gemeteriis Iaborantium priorem, qui Custodis nomine Fabris coementariis, ut lapidem illum in nullum usum converterent, sed tanquam ad Martyrem insignem spectantem in aditu Coemeterii propinqui reponerent, imperavit. Ut jussus fuerat diluculo valde eo pervenit, & eo fere momento, quo marmor illud se stioni aptabatur; ita ut mirabiliter ab irreparabili vastatione tam praeclarum insigneque monumentum fuerit vindicatum. Facti hujus admonitus idem Ponti sex, jussit, inscriptionem ipsam simul conjunctam longitudinis palmorum quatuordecim, altitudinis vero quinque, suppletis in angulo initiali tribus primae lineae, duabus secundae, tertiaeque una literis, parieti navis sinistrae introeuntibus per Ianuam Ecclesiae majorem assixam reponi , ubi nunc etiam conspicitur . Hi- Doriam hujus inventionis idem Canonicus Marangonus in altero Tomo sui Thesauri Parochorum editi anno r73 o. inseruit,ae etiam transtulit in Appendicem ad Acta S. Victorini Episcopi Amiternensis, & Martyris typis vulgatam anno rMo. Tenor
Fama uJ preferi Sanctos dudum retulisse mirentes
Arnen eum lugubres eantus tuba eonerepuisset
Nutricis gremio subito liquisse puellam
96쪽
Sponte traeis ealiasse minas rabiemqui Tyranni Urere eum Iammis voluisset nobile Corpus Viribus immensum parvis superasse timorem Nudaque profusum crinem per membra dedisse Ne Domini Templum facies peritura videret , O veneranda mihi Sanctum decus alma pudoris Ut Damasi precibus faveas precor inci a MartTr.
Cui plane haudquaquam consonat aliud simile carmen, quod in Bihliotheea Patrum, & in S. Damasi operibus per Milesium Sara Eanium collectis, est evulgatum, prout hic subiicimus: Fama refert Sanctos dudum genuisse parentes
Augmentum lugubris eamus tuba eum crepuisset, Nutricis tremium subito licuisse puellam Sponte truces ealeasse minas , rabiemque oranni Urere cum flammis voluisset nobile Corpus Viribus immensum parvis superare timorem Nudam perfusos crines, oe membra dedisse Ne Domini Templum series peritura videret O' Agnes verum decus alma pudoris imago G Damasi precibus faveas precor inelita Virgo.
Ad calcem hujus Capitis consentaneum arbitramur, quae ie-quuntur verba Iacobi rani Episcopi Patavini apponere, ex quibus liquet S. Damasum universis Sanctis Martyribus toto sui Pontificatus aevo repertis SepuIchra excitasse, atque eorum acta. & Martyrium metro edidisse. Sic memoratus Scriptor edisserit: Damasus Oe. multa Martyrum Corpora plurimo sudio,
ae labore quaesita se libris condecentibus condidit, nee eWinquam Mamtyris reliquias comperiis, cujus etiam vitam, Maruriamque metro non
97쪽
74 Acta Sancti Damasi CAPUT XI.
De seriptis, o literarum Monumentis S. Damasi ubi fere--ntur vera ejus opera ab Apore bis, deperdita ab eis, quae supersunt. Item quae ad augendum divini cultus, morumque studium instituit.
Eo vero aetati suae dumtaxat, sed & universae consuluit posteritati S. Damasus literarum, sanctarumque Praescriptionum monumentis, commita sibi Fidelium Ovili ab omni labe deterso. Plura namque ingenii sui opera
reliquit, quorum praecipua,&genuina haec esse communi eruditorum calculo designantur: nempe opuscula de Virginitate versu, prosaque composita: Nonnullae item ad diversos Epistolae, ac demum sacra quamplurima carmina. Primo enunciatus tanti Viri literarius foetus desideratur, & tantummodo ejusdem fit mentio apud S. Hieronymum, qui Epistola ad Eustochium illum commendat. Epistolarum vero quamplures Damasi nomine circumseruntur . sed ut veras a supposititiis secernamus earum cathalogum prolixiori ordine texere necesse est. Genuinae itaque S. Damasi Epistolae primo enumerantur duae ad Hieronymum, Prima qua requirit: quid apud Haebreos verbum Olbnna vere sonet 8 secunda, qua descripturae locis quasdam quaestiones a Hieronymo explicandas proponit. Geminae aliae ad Acholium Thessalonicensem, quarum prima ad ipsum Acholium aliosque Macedoniae Episcopos scripta, Maximi Cynici ordinatione damnata, ut in Synodo proxime Constantinopoli celebranda dignus eidem Urbi Episcopus praeficiatur, commendat. AItera Veroad ipsum Acholium tantummodo Rustieum Gratiani Silentiarium pariter commendat.
Una ad Paulinum Anthi henum Episcopum de Capitulis
98쪽
Fidei contra Macedonium, Eunomium ,& Apollinarem; Quae Epistola non sub una forma veteribus in monumentis exhibetur, scilicet apud Theodoretum fa) omissa praeambula Epistola, sola fidei formula refertur ab Epiphanio Scholastico G exinde latine reddita. Isidorus Mercator eam inde mutavit, ct Epistola ad Paulinum aliunde sibi comparata utramque aliis inte tectis Epistolis separavit: Lucas Holstentus e) vero in collectione Romana bipartita utrumque simul exhibuit; quapropter dubium irrepsit, unica ne, an gemina dici debeat ad Paulinum Epistola; Baluatus dὶ in collectione Conciliorum duas existumat; Petrus Constantius seu vero in monito unicam esse assirmat; quae tamen duplici parte constet. Praeter relatas adsunt nonnullae aliae Synodicae Epistolae S. Damaso attributae, eo quod sub ejusdem Pontificatu prodierint , & inter ejus opera communiter recenseantur. Prima est Concilii Romani circa initium anni ara. habiti ad Illiricos Episcopos scripta, qua Ariminensis damnatur Synodus, Nicaena confirmatur Fides, Episcoposque ab ea dissentientes, nedum a communione segregandos, sed Episcopali etiam nomine privandos esse decernitur; haec eadem Epistola apud mistentum D ad orientales Episcopos inscribitur; primum fortasse ad Illi ricos, ad orientales exinde transmissa suit. Altera est pariter Concilii Romani, sed sub anni 3 8. finem, vel sub anni 3 s. initium colleeli, ad Gratianum, & Valentini num , a quibus exquiritur, ut ipsi Imperatores executioni Iegis prospiciant, qua sanxerunt, ut de Religione Pontifex judicaret, & Sacerdos nullius profani Iudicis subjaceret sententiae Ab Augustis vero id omne concessiim fuit, prout ex rescripto ad Aquilinum Urbis Uicarium t) inserto in collectione Epistolarum Summorum Pontificum a Clemente I., usque ad Iunocentium III. Petri Constantii e Congregatione S. Mauri.
99쪽
6 Acta Sancti Damassi, Alia ipsius S. Damasi Synodica contra Apollinarem,& Thi
motheum Haereticos ad Orientales scripta, qua ipsos certiores reddit una cum suo dogmate, ac Magistro suo Apollinario, be-dis Apostolicae Iudicio Thimotheum jam fuisse damnatum. Adscribitur etiam Damaso Synodica Aquilejensis Concilii Epistola ad Gratianum, qua expetitur, ne Imperator Urlic num sibi patiatur obrepere, sed illum abiiciendo pacem Eccle
Hae sunt Genuinae S. Damas Epistolae apud eruditos communiter receptae; Αliae vero, quae Damas nomine circumferuntur, ab Isidoro Mercatore suppositae, & ab ipso contectae, atque in suae collectionis exordio postae a b Baronio, Tillemontio, & unanimi pene emunctae naris Scriptorum Vnsensu veluti commentitiae reiiciuntur, illaeque sunt; Una Damasi ad Hieronymum, quae incipit: Dum n ita corpora: αHieronymi responsio cum hoc initio: Supplex rogo; Item Stephani Archiepiscopi Concilii Mauritaniae. S: Episcoporum de tribus Affricae Conciliis, nec non Damasi ad eosdem rescriptum; demum Aurelii Carthaginiensis Episcopi ad Damasum Epistola, ac ejusdem Papae ad ipsum responsio. Affirmare vero jure possumus germanas S. Damasi Epistolas superius commemoratas ejusdem Pontificis laudi plurimum favere propter earum cultum, ac politissimum sermonem, miramque elegantiam, quae praeterea auctorem lingua graeca adae dum peritum demonstrant; ut plane mirum videatur, senem annos natum fere octoginta, tam vividam in scribendo libertatem , & sane igneam dicendi vim ubique explicare. Conspicitur ibidem quanti ipse fecerit, & quam maxime teneretur sacrorum Voluminum studio, dum nihil eidem videtur aut acceptius, aut iucundius, quam ejusdem sacrae Historiae sensus arcanos ingenio suo investigare. Carmina autem a S. Damaso exarata, ac elogia aliquot extant
100쪽
tant in Bibliotheca Patrum,& manuscripta in Bibliotheca Anglicana Bodlejana a Milesio Saraganio diligenter collecta pri mum Romae, ac deinde etiam Parisiis excusa ulteriori cribro non indigent, sed ad eamdem si) editionem Ied orem remittimus plurima quamvis sparsim in hoc opere exhibeamus. Sunt vero nonnulli Scriptores, qui alia S. Damaso opera attribuunt, leguntur enim praeter relatas, dc aliae Synodicae Epistolae in Conciliorum Generalium collectione insertae, quas Severinus Binius Damasi esse in suis notis assirmat. Trithemius quoque, qui sequentia profert: υ Damasus Papa Vir
in Divinis eruditissimus , S in Deo laribus literis egregie doctus, Abe-tor ω Poeta releberrimus , o in componendir versibus peritissimus , imgenio subtilis, vita devotus , atque Sanctissimus , Divi Hieronymi Prosbyteri amantissimus. Scripsit utroque genere opuscula; Petrus m9 Crinitus haec pariter habet: Damasus poemata edidit non vulgari eleia gaηtia , ω bmnos complures , in Prudentius , Ambrosius , ae alii ejusdem ordinis Auctores.
At vero Romanorum Pontificum Vitae, quas S. Dama mox adducti Trithemius, Petrus Crinitus, aliique attribuunt, alterius fuisse opus, compertum est juxta Baronii ceterorumque eruditorum censuram. Baronius haec ait: o Sanctus
Damasus inter Scriptores Ecclesiasticos recensetur , multa metro edidiferraditur, sed ω de Retinitate plures scripsise bbros tum carmiηe, tum D uta oratione; quae vero fertur nomine Damisi breviter una series Vtiarum 'manorum Pontificum alterius ροιius , quam 'sius est opus;
quod etiam confirmat, declaratque Antonius Pasius, ubi subdit: 99 Liber etiam Pontificalis , seu Pontificale remis Concillarum inissertum Damaso perperam attribuitur, ut inter eruditos convenit, quo ad
caibalorum v terum Pontificum , qui in Liberio Papa desinit , quique Damasi Cisontei nomine a nobis appellatus es, Damasi pretum non esse