장음표시 사용
41쪽
Cardinalium Cons storio decidi cultates , qui in Philosophia
intestibiliter possie, ita ut transeat excellit, solet esse rudis in Jure; in articulum Fidei, int, qui qui inter Medicos eminet. dissentiant haeretici. Caeterum et esse incapax ut Theologica quos Ecclesia haereticos dixerit, tractet: nec mirum si Historica --, seu articulos leu homincs, pote aut Politica nesciat , qui solum . . . rit Inquisitio ultima sententia Theologicala: dicit. Hanc ego
.Condemnare veritatem experimento didici
Ex haedoctrina solidissime anno M. C. XLVII.
inferebant Patres Carmelitani DC.l L. saepe alibi. Nam Ponit in non spectare ad Hispanos con cum anno I 647. tractaretur se me lumdere Articulos Fidei , sed juxta o de univer tali pace , quam datos ab Ecclesia Romana iudi multa a Politicis contra veram careu tim igitur in toto illoti Theologiam audivi l quam is p bro sic dicebant nihil esset, multa . Theologis contra ve- quod in articulos tuae impinge a Politicam &quam pauca, ret , non est e cur illum Hispani quae Politicam Chiistianam a. condemnare nr, nisi in nocete perent f edidi de hac materia vellent quod de illis pretes umen specialem Tractatum qui tamedum non erat impugnatoribus non caruit nam dum omnia Ecclesiastici, XLm Secunda Censores msse puros omnia saeculares desiderant, reis is pur Theologos, parva aut nώstim erudi probant aliqui veritatem virtu. Tve imis squi non poterant de Him t. temque, quae medium tenet mr et ' adiea=e. Et, ut rem eo fatear, ideo non est cur pliaraaddamus. h. νυ cognosco nonnullos Ceniores emus aliud exemplum Anno si ,-
Oisisti ira doctissimos, cognosco&alios: I 49.Viennensis Universitas ad exempta,uγis ossi paucos tamen uaros: vide malorem Divae honorem sente , evomis cranae humana omnia in mundo tra tiam piam iuramcnti firmavit: πι - -
cstari humanitus . multa non qua Theologa unanimi sing Tm posse aliter seri, nam supremi lorum consensu qua Iuridica μι iri a
Principes debent ci ederemini non sine d Ecultate, superabiti n.lo,,-ι
stris suis, qui homines sunt, tiranen I led quanti turbinibus, auramen. possiunt ut tales errare. Caeterum qua Medica Convenerunt me tum prum
hominem purum Theologum aliqui, conveni aliquos,&disce, omnia posse , crediturus non revolebam , quae esset remora, iam Habent cancellos suos Fa quae illos detineret fluctuantes.
42쪽
Dabo multorum exceptiones, quarum vise excusabant. DICEBANT PRIMO, Iuramentum istud non it sed extorqueri a Caesare; nec librae procedere Vnivestatem. SECuNDO , Casrem non proterire Ebere , sed ab aliis induci. TER Tio, hunestrepitum regumino iam D. Nomae Patrum Dominicanorum excitari. QUARTO, Vniversitatem non esse doctisrem Ecclesia nee debere disruire, quodnondum Ecclesii uitausa. Qui NTO, se non posse surare Virginem concepta uisesine culpί est enim res Lgnota est in errari, alia nequeant, ramento 'mari. SEXTO, Eos
omnes qui immodi juramentum e-m;ιtunto exponerepericulo, ιιyastina Ledeciarentur Haretici sepe
iurios Ecclesia disiniat pro Domini- canis. Haec illi, qui tarde sedari&instruct , non sine magna Magnifici D. Ioannis Guillelmi Maniragetiar, etiam Doctori si Prosessoris Medici, sed Qui non est purus Medicus , sed in omni scienti, versatissimus in diligentia de labore sequuti Theologos, tandem aliquando sententiam benignam de piam iuramento firmarunt. Constat igitur errare frequenter sutorem, si ultra crenidam iudicet medicum si ultra morbos phatam ac
dtbs fuisse scio , exauditos auodio Ab eorumdem causa suis persedeo, non enim eam propo ibi,ut illos de senderem', aut impugnarem' alterutrum enim vellem, maiori indigerem notitia,quam habeo Sed, ut sciret meus Lector , quo illi modo suae Historiae doctrinam quam putabant probabilem tuebantur. ' Ad rem vento qui Patrum Carmelitanorum opinionem proposui, propriam addo. Procnuncto igitur P Ri Mo. Iudes interdicere Aliudes aliud doctrinam aliquam con rerHcer demnare Patet ex dictis supe ' σώ-
babilissolum dierantestisterici Auios sPatet quia &i4blia sacra ad interdica lingua vulgares translata sunt ra interdicta , d tamen continens doctrinam de fide. Sedregas, cur doctrina proba Cur Bibliabilis aut etiam vera inteidica '
tur' dis nato homines etiam rebus bonis abuti. Abutun cur cibis, abutuntur vestibus, abutun tur elementis, abutuntur coelo:&quod miserabilias est , etiam Rebis amis Dei miselicordia abutuntur. b homi
Ergo quia sceminaei viri illi te ne abuturi rati abuti solent Bibliis sacris ad M, lingua vulgares translatis , illa
43쪽
merito sunt interdictari nimirum , non quia mala, sed quia mali illis abuti solent. Ergo in
doceat experientia, aliquam Opinionem aut probabilem, aut etiam certam) esse pernitiosam Reipublicae,eadem obligatione, qua Superiores tenentur Ren publicam tueri, tenetur illa opinione interdicere dc inhibere.
eom di vi cu et opinio probalis con- Lloria, nae demnari potest, o pinio providentur babilis Condemnari non potest,
hi tu et ideantur contradictoria, vera
Porro prima vera est nam quotidie videmus opiniones Probabili vel probabiles condemnari: επι duplex Ergo primam ita admitto , ut practica, existimem opiniones vere prO- babiles speculative, condemnari Practice: nam possibile est opinionem probabilem speculative habere practic aliquam circumstantiam adnexam , qua probabiliter excul visi non pollit. Hoc sensu aliqui dicunt hanc, is isse . pr. DO Onem, In re eneria a
Lenerer Mur materiaparvitas esse specula deturma tive probabilem, at practic cur apar improbabilem in multis Communiatibus Condemna.
- tam , ab Ecclesia ab quando non obstante sua speculati est probabilitat practi cc Condem. nandam aut minimum interdi.
cendam iam speculative praescindit a circumstanta periculi, qua practice praescindere nequit: unde a parte rei ratione periculi neganda est materiae pa
Porro Iecunda etiam est vera: nn cum quia opinio probabilis practice condemnari non soleti Quid, si condemnaretur ' Darent Deo rationem Condem nantes caeterum , semel condemnata, non esset amplius probabilis practice, quousque cen Honor ira tolleretur. Hanc veritatem:
exemplo clarissimo expono. 'Aio duplicem elle honestatem, si 'alteram speculativam, alteram practicam illa ad forum internum pertinet, haec ad externuin Esthonestus quoad se in foro
Interno , qui nullum tamen commisit &qui commisit, OC-
culte tamen , est inhonestus in foro interiori, at in exterior 5 quoad nos est honestus. Siquis autem per sententiam Iudicis declaratur infamis, sit inno. cens, speculativC,hoa est, quoad se, quoad Deum, permanebit honestus at praetice , hoc est, quoad homines , erit infamis, quousque sententia illa prior secunda sentetra damnetur. Id zmitia hoc dicito de Propositionum probabilitate quae enim damnantur
44쪽
iuste aut iniuste dicuntura vere damnatae, b hac ignominia carere non poterunt, quousque .condemnatio tollitur.
nasteriis libros probabilem do i mam continentes interdicere an etiam, Neont, damnarea
hoc esse Abbatis aut horitata intra limites sui monasterii,qua- in D D. Cardinalium est m tota Ecclesia: sed fallitur nam Eminentissimi Domini habent authoritatem delegaram a Summo Pontilice, quae summa est. cum Abbatiali comparari non debet.
Interim, quia Abbatialis, qua Regularis. qua Oeconomica, magna est,oportebit expendere, quid possint aut non possint Abibates. Astertio I Potem'. tu λενα aliquos interdicere uyrra. Patet,
qu: vato paupertatis obstringi. tur Monachus nullam rem habere sine licentia Ahbatis , qui sicut potest in tet dicere tertiam tunicam unicam concedit Apostolis suis Christus duas Praelati suis Monachis: tertia videtur superflua poterit interdicere tertium librum , si iudicet
primum aut secundum suffice. re. Iane Quando interdictio . .
respicit librum qua rem non af --ficit ipsam doctrinam, sed valorem solummodo.
haberet libros utres,&bibliothecas ut thesauros multi enim h bent libros bene compactos decutio se dispositos , quos nun quam legunt. At experientia docet raro hoc modo libros inisterdici i Praelatis Fateor tamen hoc modo interdici aliquando pretiosam compacturam videtur enim tolerabiles, ut Religio Compactu-sus pauper habeat multos, qui a supe bamagno pretio sint comparati, Iibios at vero, quod illos, auro, argento,serico, aut coreopere Ogrino compingat, paupertas sin-
Assertio Il. Potest P latuit ' Pusi,uiliis terdisere tibros bonos se ab Authori bri boni binae sicisscriptos, sivideat non es . interd/cr. se ad capiumsuorumieligiosorum,or posse reiaxare aut tu bar .am comis. munitatem Da eoruniam librorum probabilem est bonam doctrinam conisdemnare non poterit. His positis ut aliquo exemplo particulari doctrinam praemii 1am connrmem, propriae narro. Prodiit meus Commentarius in
Regulam D. Benedicti , quidam pius , indoctus tamen Abbas,ut Syntheses legit , Xzm duit, Dipit reo: COD i
45쪽
. vir, illas improbabiles esse, Interdicuntur libri optimi ut a verboin calamo fuit protesta merces,ut nostris Typographii doctrina tus. Moneor a D. Francisco Pen Bibliopolis consulatur. Cum eandemnis neman illi reseripua iteras, si acu in ut imprimat Ecclesia rς quas dedi in Theologiae Funda inicos libros conceditur, interis mentalis paga8. asserens librum dicuntur omnes apud quem ab eo interdici posti, condem cumque alium impressi , non mari non posI : Opinio enim, quia mali, sed quia impressi cum quam multi sua subscriptione iniuria Plantini, cuius indemni honorant, aut certa aut probabia tali'&utilitati publico privile Iis est: α Commetarius Synthe gis consulitur. Interdicuntur
se Illustrium Virorum multas etiam libri optimi , ut nocivi, ' .d
habet quando experientia constat eis alivis dis aliquos qui eis abutuntur. Sic merdici.
An Discopi obrosis proposi- videmus Biblia sacra interdicii
Mones possint interdicere, nos permitti in aliqua lingua vulgari nam docet experientia celorare, cam minasis ignorantes quosvis cura ira nare homines arrepta occasione e r malo intellectis periodis solere
M. Uidam Episcopus inflelgio eontra Deum&pidem delirare m cinterdixit Antonini Dianae nec alia pol se via Fidei conser-
Rcsolutiones, jussitque ut nemo vari unitatem quam si erusmodi venderet, emeret, legeret autha Libri a manibus imperitorumberet: libliopola soliciti in arceantur.
terrogabant, pessita miberistris Ridebat hanc totam doctrina Nora iure dici in Belgio quaepiam Princeps bene. Respodi illis, is responsio ue dicebat non nisi tyrannice cenem meam in Basi Theologiae minas arceri Divina Scriptur . Regularis edidi. Non habeo quae est bona, Minterdicitur ac si penes me librum illum, ideo esset mala. Erat in loco puellus, sententiam reponam, unon vero Principis filius;&Titius, qui scha illam discurrentem audivit, eva λ.a.. Inter interdicere libros 'I ginat pugionem puello tradit..is, disj los condemnar ut saepe distin Occlum at illa, Titius pugio νe-am xi, distinguori tibi enim sunt nemin manibus puelli tutatur. σ--d merces, iunt nocivi sunt mali. Cur cbzzo isto angelus , ait,
46쪽
minibus bono an non quia uti Asom es monon scit,&abuti illo potetit sint interdictite abutendo est ire aut occidere ei aest Princeps excellen Γ Ecipitur frequenter Vulgus aetati illimaci Sacrae Literae Ecclesiae A cum audit librum interdici, sunt arma, fortia, potentia, dces climaudita lictore comburi; Acficacia quibus si male utatur a ex illimat Currere ut hores liquis, sibi mortem consciscet infamiam. non ergo concedendae personis, Sanc de libris , sicut de ipsis quae ab usurae credantur hominibus est discurrendum. Quando Petrum cruci suffixum
αι,, ιι Porro si Dianae Libros Epi audio,quaero cur, ubi, a qui .αιὸν scopus ille interdiXit ut merces, bus fuerit condemnatus . si euc Σ
emeνaes viderm contules&Mel publicae nim ala quinus aeternae et ignota
Patres,ad quem pertineat inter miniae, sic aliis etiam ariernae fa- dicere merces , nam in Belgio mae fuit patibulum. Omitto de hoc enim agebatur merci Martyres, quia Tyrannis prop- interdictio aut admissio, ad Re tersdem damnati, eorum enim gem, non ad Episcopos perti gloriat opinio supra honoresnet si eos d m mera lxit, ut no omnes Politicos a Domino po- Civos peraccidens, nullam in tu sita est venio ad nostia. Didariam Uianae intulit S suo fultu mis Qui roga, Patrum Capuciosus iure nemo enim domi suae notum decus, gloriabatur inter
tenetur tolerare Librum, etiam dum,quod adolescens,dum esset botium , qui uis sit pernitiosus exillifer, ab Henricol V. Gal- ρ.i, j. SaaώιdE peraccidens. Quod si illos con liae Rege fuisset damnatus a. mentωνις demnavit, hiciam haberent do queo,quod siecretae, sibi nomine M--
: ei aliquid, quod patienter tole Regis nostri commussa non pro tuos φ
οῦ vi ,- rare non Polient, Do enim dam deret. Mansit constans, ductus nata possunt libri, qui ado ad patibulum fuit , imo gradusi hi leguntur , appro nonnullos scandit ted tandem bautur, laudan ob impreuio nec , quam nostritur. Iecerunt,fuit subductus, tandem a manibus hostium libcae4 a Lus. Digitia ' Coral
47쪽
tus Erat Bruxellis adolescens imprimendi issi- veru, in eo conte' nobilis Lusitanus, cuius Ulysii ta avtpro verta admitti , aut adpra. ponae pater, quod esset a Rege in approbari edtantummodoratio- Catholico in patibulo publico sin impressorumsu mercatura co- periit,&statim filius fuit S. laco suti Interim haec eadem cen-hi Cruce, ulenta commenda, sura multa habet ad laudem mei cohorte peditum a nostro Diariae. Vide Hierarchiam me. Monarcha honoratus. Ergo pa am Ecclesiasticam in Prooemio tibulum, ignis &carnificis ma num. is. Authorille qui Reges nus infamiam inferunt reo, qui in temporalibus subesse Ponti obseelera a suis condemnatur: ci scripsit anno I 626. asserente is . at eadem gloriam adquirunt ho GramondO,aSOrbona, a Ciero in ..isiamini,qui ob fidelitatem erga pa Gallicano,a Saeculari statu imo demussi vir. triam, ab hostibus fuerit damna licci Iesulta a Iesu itis in Galliatus. Idem igitur de libris dicita habitantibus reprobatus est: claretenim per flammas ab ho iusque liber iussus comburta pu instibus succensas libri scripti ad blico Iustitiae Ministro:&tamen I in .stit honorem re defensionem pa idem tib c etiam hodie Romae mmimos reis. Et quidem vix est hodie commendatur Concludedum fulseriis Politicus,quinose exponat huic est ergo; in materia Politica tot μεμερ AE periculo Politicam Hispano esse sentctias, quot RerumpubL ς - ἔφη mir ,robant Galli, Gallorum capita; nec damnandum P. CO-
s. His ni Saecularium Ecclesia tonem , qui adhaesit communi stiei. Teclesiasticoru Saecula Gallorum sententiae,&rogatus,' MichaHu res Michaia Rabardeus visus uia si ustu Romae Respondit,
Rabardia fuit nimium augere authorita Mutaretur cum 'a anmur,sentire iistior. β.lit tem saecularem, nimium de pri minui Roma Vide Gramond. ad Aq ni et Ecclesiasticam,&ideo sta annum i 626. pag. 6s . Ergo in
tim interdictus. at Antoninus materia Politica , haec poterit iam, qui ori ia Eeclesiasticis poni Scriptoribus Regula vide-
concedit , displicuit omnibus licet Guodo nec Fidem, inec in Ca- Saecularibus, Hispanis, Germa tholicam totos orbe receptam morum V --υ-
48쪽
plo dilucido. Anno Is . era. mus in navi Antverpiens Reverendissimus Dominus O povius Ducis sylvius Episcopus, multi nobiles , inter ipsos Comes quidam ex Gallia profugus, qui multa supra fidem; torte supra veritatem se egistbpro Catholico Rege gloriabatur. Habebat penes se decem mille flore nos, quos in praemium a Rege susceperat inhoc animatus favore, maiora adhuc pollicebatur. Cuperoravisset Omnia Gallus, exceptus fuit a fidelissimo Episcopo fidelissimo inquam; quia saepe exposuerat vitam suam propic r Regem Catholicum, &semel apud Hollandos captus condent natus laque liberatus fuerat non sine suspicione miraculi. . hoc responso,
uia ista esseniobriosa, uia non es
senia Gasio Erubuit Comes, risimus omnes quicunque enim' Gallus favet aut servit Regi Hispano contra suam Patriam , est infamis. Et Ego sicut de gladio, sic etia de calamo Philosophor. Multa pro meis Principibus scripsi ι illa omnia iit Hispanus, qui ess-m indigno: suam nobilis nati orlasgibria, si calat nurn cnoverem contra Patriam. Iam nulla amplius in hac intricatamat ri a me scripturum decrevi, quia sicut non omne ntilitar tenentur, Cnec omnes scribere praecipue si dentur rationes Politicae,quae tollant calamum nam experientia didici aliquas opiniones meas displicuisse Ro. .
manis& Hispanis Illis, quod M. R. putent me augere auth oritatem manis dis Regiam plus quam debeam i pisceraestis, quod putent me candem in Histam1.tra verum deprimere, debuisse ψscripsisse generolius: altius.
or Academiarum. Q Uaecumque opinio, quae unius integrae Scholae Oputa Thomisticae, cotisticae, esu iti Icae,&c. est. est probabilis.Quaecum qiae a Facultate Theologica clarae alicuius Universitatis Salmanticensis, ovaniensis, Duacenae, Pragensis, Viennens s &α defenditur, aut proba bilis dicitur, est piobabilis. Et quia niversita, Viennensis sentenciam, quae asserit moribunἀum Catholicum Vibin destitutum quinulta gnum doloris idit,to saltem μb co .ssitione absolvi, iudicavit probabilem,hanc eamdem opinionem probabilem este
49쪽
doctorum. Non omnes Doctores sunt docti ec ideo potius a viris
doctis, quam a Doctoribus si istici octi non sunt, volumus proba-hilitatem extrinsecam, aut licisticam sententiarum pendere: multum enim viri docti, etsi non sint Doctores profuerunt S pro sunt Eeclesiae r multum Do- Cnerunt octores , qui non
do De Iuniorum, etiamnura πιπextium opinionibus. Non contemno veteres, sed
lun Iores commendo, qui illorum labore fruuntur, is ulta possunt, quae non potuerunt illi, quibas pra decosiores tui nullos libros erudito dc accuratos re liquerunt. Puto omnia esse hodie melius examinata, ita hanc ob rem in omni materiam praecipue in morali libentius iuniorcs, quam Antiquiores lGgovi sequor,
sate. SI semper mentiretur, nemi Manem decipere posset: at, quia An Diabais veris falsa suffulcit, haeret audies in Myrtis animus,&nescit quid decre sdat aut credat. Et hanc ob rem, .
dii mille loquituri dua Spr habi litates istiuguetem, authent iscam latronalem aio igitur e
ius verba, si&dicta ab aliis, tantum pondus habitura, quantum adjorum authoritas dederit ara solo Daemone dicta, nullam ha bitura extrinsecam probabilitatem. Rationes, si quibus ille ustatur, erunt, quales essent, si ab alio essent illis enim , si alias sint probabiles , non dei ogat, quod a Damone fuerin allatae.
nulla aut parva quae enim An-οισω male sunt gubernata , a nullo g3a νυein tanquam regulae morum ponens Ntur 5 quae bene gubernata noti Pr
dedimunt atticulos infallibilis Fidei sed terminos horarum probabiles. Ubi multa sunt horologia bene gubernata , disitantia inter primum multis
50쪽
nuam erit tempus reducibile ad alterutram horam priorem, Scposteriorem probabiliter. Cum agitur de veracitate horologiorum standum experientiae eit. Siquis haberet horologium , quod quotiescum coelo
Conferretur, exacte semper corret ponderet,eidem stare tenere.
tur, di deberet distinguere horas non ultimo ictu, sed primo. Si autem haberet horologium quod intra horam coelo corresponderet, hoc est , quod alis
quando perquadrantem unicu, aliquando per duos , aut etiam tres in aliquando etiam petantegram horam a coelovi veritate deviaret esset temeraritis de imprudens, si illo uteretur tanquam Indice horarum exacto. Cum igitur turrium horologia, nec sint tam perfecta, exacta
quam primum, nec tam exorbi. tantia quam secundum , mere. huntur intermediam fidem minorem primo is maiorem sescundo. Quantam quae 'Quans tam docuerit experientia. Medocent meae observationibus annorum plurium habitaeci me docent Mathematici multi conssulti , probabilitatem istam ad s. hinc Lis. indeminuta se extendere: si te doceat laxiores
aut contractiores terminos, stariam&cotraheautia prout tua
te experientia docuerit. mo. TA. Haec recognosco in Civitate Palatinatus superioris, quae Disa Mouaι horum dicitur: aria horologia tota die sesequebantur hoc modo inter primum &secundum erat unldium minustii , di inter hoc&tertium quatuor m. Interim omnia praeacurrebant Verum rempus G.
min. vel pluribus. Anne,quies iusmodi exorbitantias expetastur, neque ante prirnum , nec post ultimum horas potori imvenire probabiles i
res practicas volunt assMathematiciam tempus res ducere, possunt conmndi breviter, nimirum si iubeantur significare momentum , quo est hora talis aut talis .gr. di tempore uo cturno praecipue Horologia rotarum exorbitant Schiateriήca supponunt altitudinem poli, muri declinationem, Ideliceationem , de quibus Astronomidoctissimi disputant. Si bene destineata sint, adhuc ipse Sol parallaxin refractionem patiens umbras alterat. Ergo si impossibile est , cognoscere empora Mathematica , necessarium eli, LR