장음표시 사용
51쪽
Iud spiraculum cum status Dei esset, oportebat vel esse Deum,vel ex Dei substantia nasci, Ni Nihil istinhil. n. in Deo est, vel ab eo profluit, quod Deus Dei, quod non sit. Impia profecto Sc haeretica censenda no De .
est assertio, quam proferunt, Creaturam de sub Creaturam stantia Creatoris nasci existimantes: Nam si a- nasci denima hominis pars Dei st. proprietates diuine naturae illi competere nece ite eit; it t 0ς quς ε :stimare errare, neque unquam decipi possci: EX perite hujieticum tia autem docemur, quam mutabilem habeat est. sui conditionem, quamqi in istabilis sit, ut modo iracudia opprimatur, modὀ mansueta compareat, modo hilaris, tristitque sit, modo bonis gauderi coelestibus,mo id voluptatibus trere nis afficiatur: Que mutationes, cum in Deo nul Mutatiolo pacto reperiri possint,satis ostenditur, eam non IJpe diuinae naturae haud es e participem. Rursus ''nemo est,qui dubitet, plures animas Db earum Anime pluncinora perpetuo apud inferos punie das, ptu res seluan- res quoque in coelis esse beatas : sequitur itaq; , tur plures- eandem Dei partem beatificari iti coelis,& pu- quς 44mniri affligique apud inferos: Sed eorum dece- 0-0 ux ptio inde oritur, quod primo putent, verbum illudi i Flare, siue inspirare spiraculum vitae, VI ita fieri a Deo. ut aliquid de eo emittatur, non ' Π lio
intelligentes, hominem quoque natum ex cir-- circunt. cum Hso aere facere , & non de sui substantia. fuso aere. Deinde nec intelligunt, tropica locutione di Tropica
ei, insufflasse in faciemhominis, id est flatum, locutio. hoc est, animam hominis secisse. Flatum Flatum fa-anim facere, est animam facere: Vnde per Isaacere, quid
52쪽
VII. VIII. Concilium Viennense
iam dicit: omnem flatum ego feci. Eucherius lLugdunensis libro primo super Genes. dicit: Ideo animam dictam esse spiraculum vii ,qaia& illa aer stepe dicitur spiritus: Sed tamen spiritus vitae non dicitur, quia caret vita: qua diere substantia animae rationalis, neque Dei sub stantia, neque illius pars poterit esse. st Quomodo vero illa creetur,aut sufflado fiat a Deo, paucis idem Eucherius explicauit: Quaeritur autem,inquit,an Deus animam insufflando feta cerit, an eam, quam fecerat corpori dando potius insufflauerit c Vtrunque enim puto esse, . nec habere aliud quaestionis , quomodo siue insufflando secerit animam, siue creando donauerit, nec de aliquo flatu suo, necde seipso, sed ex nihilo, aut sufflando creauit: taut creanco corpori insufflauit, non , quia illud spiracu tum conuersum est in animarii vicientem, sed Operatum est animam viventem. hucusq; Eucherius. In Concilio Viennensi, ut habetur in Clementinis titulo,De summa Trini late,dam nantur opiniones , quae asserunt, animas ante corpora sitisse conditas: Vel negant, animas esse corporis formas.
EXPLICATIO RIlanta uerax autem Dominus Deus P radisum, &c. Gen .a B.
S,U M M ARFaradisus terrestris, an siti alge rice inte
53쪽
II. PARS PRIMA.Paradisim terrestris corporaliter integrigitur.
III. De Paradiso terrestri, quare historia non
I LII. . nimalia quomodo fuerunt in Paradiso. U. ' Samasceni sentetia de Paradiso terrestri. UL Faradism terrestris, ubi namsit. VII. De Paradiso terrestri irre sententiae. VIII. Paradisivi terrestris en in altissimo mole. IX. Paradisus terrestris in siluata ad Oriete. X. Varadisus terrestris non defecit per se
XI. Enoch en in Paradiso terresbi.
HILO Iudaeus suo seculo sa- Philo Iu .pietissimus, libro quem de opi- daeus' ficio sex dierum inscripsit,& li- L pQόάμ bro allegoriarum legis, quae a.
cap. Genes eos scripserat Moy ses, ita allegorice pertractauit, ut x sus sit omne Ahithesiae veritatem submouisse. Hortum enim, plantas, fontes & quae de Adam,Eua,serpente,& reliqua pes allegoriam docuit fore intelli genda. 'Inquam postea sententiam iuisseOri I. .genem in libro anchorato cripsi Epiphanius, Oxi genis& Paradisum, tertium illud Coelum, ad quod raptus suit Paulus,intellexit. HOS pol ea in lib. dii de Paradiso beatus Ambrosius imitatus, posta Ambro. posito historiae sensu;per Paradisum intellexit in lib. de animam,per hominem mentem, per foeminam Paradiso. sensum,per serpentem delectationem, per lig-
54쪽
num scientiae boni de mali, sapientiam, atqus per alias arbores animῖ virtutes. Quoniam ve-B. Ambro. ro Ambrosius in epistola ad Sabinum, postro in epist adinam huius quistionis solutionem conscripsit,b-binum placui hic verba illius adscribere: Lecto He-Xaemero, virum Paradisum subtraxerim, re quirendum putasti:& quam de eo habere sententiam,significandum, idque velle te studiosδcognoscere. Ego autem iandudum de eo scri psi nondum veteranus sacerdos:Sententias autem de eo diuersas esse plurimorum comperi. rosephu, Nam Iosephus utpote historiographus, locum historio a terrae dicit resertum arboribus, virgultisque graphus. plurimis, irrigari etiam flumine, qui diuidatur in quatuor fluuios: alij alias: omnes tamen co-. gruunt,in Paradiso & lignum vitae radicatum. & lignum scientiae, quae discernat bonum M 'malum,c tera quoque ligna, plena vigoris,plena giuificationis .spirantia & rationabilia. Ex quibus colligitur,Paradisum ipsum non terrenam videri posse, non in solo aliquo, sed innostro principali, quod animatur, Sc vivificatur animae virtutibus, de infusione spiritus Dei. haec Ambrosius. Ista opinio,licet clarissimis viris placea re
. tinenda tamen omnino no est:propterea quod historiae veritatem,rerumque gellarum ordi . . . . nem destruere videatur. Eade namqι ratione. creatio mundi, elementorum distinctio, coelo
Tum ornatus, auium, plantarum, caeterorum
que animalium productio intelligi posset . ut
55쪽
lade concluderetur , neque mundum suisse
creatum, neque ea, quae a Deo gesta,reseruntur a Moyse, fuisse vera, sed spiritualiter accipienda. Praeterea si Paradisus corporalis non Ι.Lest, si fantae in eo corporaliter non sunt, s.A dam mentem significat, Eua sensum, serpens ii delectationem, ergo pari ratione, A dam cor poraliter in agro Damasceno minimὐ creatur. Igitur verum non est, quod Deus illi spiraculu . vitae inspirauerit, Neque verum est, Euam ex costa dormientis Adae fuisse formatam. Qua de re perit omnis historiς veritas, omnisque fides narrationis. Non enim in his libris figurata est. ea rerum locutio, sicut in Cantico canticorum, In CantIeo sed omnino gestorum Se re ipsa factorum, licui canticoru. in libris regnorum inuenitur, ubi primum re snenda est historiae series, deinde allegoria, si De spiritualis sensus assurgit. Dicetur sorto, si Paradisus corporalis est, i quomodo qui tam - accura id, tanque diligenter partes, climata, Scsectiones uniuersi orbis perscrutati sunt, non inuenerunt illam , nihilque de ea scripserunt 'Neque omnino tam nobilis totius orbis parserat praetereunda, cum & minimas & obscuras fuerint prosecuti Huic inquisitioni D. Tho- D.Thomas respondet: Quod locus ille Paradisi a nota mas. stra est habitatione seclusus aliquibus impedi mentis,uel montium: vel mari una,vel alicuius aestuosae regionis;quq pertransiri non possunt, . - εe ideo locoru scriptores de hoc mentione non
56쪽
Paradisum vel hyemali, ut multi re erunt, si posita, vel a terrestrem tibi, hoc unum credendum, & eam esse, & in cucullo Q loco tςmperatissimo constitutum. Rursus di
cetur. Verba, quae in illius narratione conscribuntur, fateri cogunt, res ad spiritualem intel-
iiii. lecturn fore agedas. lSiquidem scribitur quod' Deus adduxit animalia ad Adam, ut illis nomina imponeret. Et iterum in illa donans ei Gen. r. imperium, ait: Dominamini piscibus maris, Mvolatilibus coeli, &c. Ergo, si ut fatentur illi, qui corporalem Paradisum aseuerant, anima tiarationis expertia ibi non sunt, neque in P έadiso habitant, quomodo ad Adam adducta fuerunt aut eis dominabatur c vel in Paradi sum ingressus est serpens Igitur non hic lite ratis, aut historicus sensus, sed spiritualis pror
sus erit quaerendus. Doctus interpres Ioannis Damasceni hoc nihil impedire ast erit, quoniai angelorum ministerio, quae extra Paradisum vagabantur animalia, introducta sunt, quo nomina ab Adam susciperent, ac proinde ad pristina receptacula redierunt: Adam ero contemplatione, animo simulque imperio anima libus principabatur, poteratque illis ad Dei honorem & laudem uti. Serpens vero haud dubium quin reale, vivumque animal extite rit , de a Daemone sit in Paradisum inductus. Quamobrem praedieta opinio ea ratione ex Ioan. Da. plodenda videtur, quod neglecta rei veritatamas. lib. a. allegoricum sensum tantum sequatur. de ortho. Damascenus lib. a. de orthodo uide, cap. II.
57쪽
PARS PRIMA. 29' de Paradiso voluptatis ita scripsit: Quia veri V. Deus ex visibili creatura plasmaturus erat hominem ad suam imaginem & smilitudinem, tanquam quendam Regem & Principem uni
uersae terrae,& eorum, quae in ea sunt, praestr
xit ei quandam veluti regiam , in. qua diue sens, beatam &omni ex parte scelicem deduceret vitam,& ipsa est diuina Paradisus Dei ira nibus in Eden plantata, istitiae,& voluptatis Omnis promptuarium. Eden cnim voluptas
interpretatur, in oriente vero omni terra ex
celsior collocata est optima temperie , &aere V 'a' subtilissimo atque purissimo, splendida, plan- tis semper virentibus insignis, odoris suavita iri te reserta, plenaque lumine uniuersae sensibilis venustatis & pulchritudinis , superexcellens intelligentiam, diuinus profecto locus, ac dignus eius, qui ad imaginem Dei creatus fuerat incolatu. haec Damascenus. Qui dicit Paradi sum plantatam in Eden, quod vocabulum H braeum est,& voluptatem, sue delitias significati Vnde communisi translatio habet: Planta uerat autem Dominus Deus Paradisum voluptatis a principio i testatur Augustinus, aliam B. August. translationem habere: Plantaverat autem Dominus Deus Paradisum in Eden ad Orientem, id est, in delicijs. Et eodem loco Strabus in- strabus. quit: Quidam codices habent, Eden ad ortum, ex quo possumus coni jcere, Paradisum terre strem in Oriente sitam esse. Vbicunque autem si silcmus eam terrena, Minteriecto Ocea-
58쪽
no in montib' oppositis, remotissima a nostro orbe,in alto sitam, pertingentem usq. ad luna rem circulum; unde aquae diluuij illuc minime D. Chryso. peruenerunt. Eiu dem ei sententiae Chryso stomus, qui hunc locum enarrans, ait: Et plantavit Deus hortum in Eden secundum Orien tem , & posuit illic hominem, quem formauit. Et idcirco nomen loci scripturis inseruit be tus Moyses, ut non liceat nugari, volentibus 'imponere simpliciorum auribus,&dicere nul- tum esse in terra hortum, quem vocant Par ditam, sed in coelo:& fabulas quasdam eius in Au .lib g. di somniare. Beatus etiam Augustinus expo- in Genes. nens illa Moysis verba: Et plantavit Deus P radisum in Eden ad Orientem,& posuit ibi h minem , quero finxiti item lib. X. in Genesim. cap. i. scripsit: Non ignoro, de Paradiso multos
vii. multa dixisse, t tres tamen de hac re quasi generales sunt sententi : una eorum, qui tantummodo corporaliterParadisum intelligi volunt: Alia eorum, qui spiritualiter tantum eta Tertia eorum,oui utroq; modo Paradisum accipiunt. alias corporaliter, alias aute spiritualiter. Breuiter ergo ut dicam, tertiam mihi fateor placere sententiam. haec Augustinus. Cuius verba Pett.Lom. Petrus L Ombardus Episcopua Parisiens strata bard. sent. sumpsit in z.senti dist. i . Est itaque Augustinia .dist. 37. sententia, Paradisum, in qua collocatus fuit priamus homo, esse corporalem, & corporaliter
intelligendam, licet post corporalem intelligentiam,spirituali. quoque, Ralugoricus sensua
59쪽
ses possit haberi. Quam sententiam sequuntur Damascenus Chrysost'mus, locis supra indu- posterior Theologorum Schola. Vnde idem Augustii ius lib. I s. de civit; Dei, inquit: Augu. tib Quae commodὸ dici possunt de intelligenda i3 de civit. spirituali Paradiso, nemine prohibente dican- ζς tur;dum tamen, & illius histori se veritas, fide
iissima rerum gestarum narratione commendata creditur. Tria enim, quae de Paradiso in Tria Jepascriptura dicuntur, per modum narrationis hi. radiso distoricae proponuntur. In omnibus autem, quae ς unxurii sic Scriptura tradit,est pro sundamento tenen 'ς ξ μ da veritas historiae., &desuper spirituales ex positiones fabricandae. haec Augus inus. - 'Est insuper communis & antiqua traditio, a Paradisum terrestrem in altissimo monte p. VIII sitam esse, deque illius cacumine decidentibus aquis gradiq; sonitu perstrepentibus circum habitatores surdescere, Se facto ibi magno aquarum lacu , quatuor indeflumina progredi.
Beatus autemThomas rationem naturalem se B. Thomas
quutus,de loco Paradisi ait : Conuenienter in posuit illa parte t Orientali sita dicitur esse Paradisus, ψ' quia credendum est, quod in nobilissimo loco μtotius terrae sit constituta. Cum autem Oriens
sit dextera coeli, ut patet per Philosophum lib. Dextera a. de Coelo ' dextera autem est nobilior, quam V si sinistra, conueniens fuit, ut in orientali parte Paradisus terrena institueretur a Deo. haec B. s isti a Thomas. Qua de re, nullo pacto audiendi sunt, coeli. qui docent,Paradisum, corpoream tantum, vel
60쪽
spiritualem tantum esse intelligendam; sed qui z. utrumq; probe&decenter coplectuntur. 1 Re fellendi etiam sunt, qui asserere nituntur post I. Adς peccatum Paradisum terrestrem paulatim ol defecisse.&demu aquarum inundatione dilu- uis omnino subuersam atq: sublatam. Quippe XI quod Ecclesiae traditio est, ' Enoch & Eliam Tra itio adhuc vivos ibi habitare,& usque ad tempora Ecclesiς de Antichristi reseruari, cum ad confirmandam En Q ς', Euangelicam veritatem pro selute electorum Eccles. . . mittentur. De Enoch enim apertὰ Ecclesca inebr. ii. qq. inquit: Enoch placuit Deo,& transsatus est in Paradisum videt gentibus sapientiam. QvqExpositio Verba OXponens Glosa ordinaria, inquit: Hiegios ordi. creditur venturus in fine mundi; ut det consi Lyranus. lium poenitendi .Et Lyranus in eundem locum sequitur. Igitur incipit ab Enoch eo, quod propter sanctitatem singularem translatus est, fuit enim misitas vivus ad Paradisum terrestre,& hoc est,qihod dicit: Enoch placuit Deo;
Inde tamen venturus est circa finem mundii cum Elia, ad praedicandum contra Antichri- stum,illius perfidiam detegendo,&c. i