장음표시 사용
281쪽
Romanos ad templa Deum duxere triumphos. Hic ver assiduum , atque alienis mensibus aestas. Bis gravidae pecudes , bis pom s utilis albos. At rabidae tigres absunt, & saeva leonum Semina ; nec miseros fallunt sconita legentes :Nec rapit immensos orbes per humum , ncque tanto Squameus in spiram tractu se colligit anguis. iss Adle tot egreg)as urbes, operumque laborem :Tot congella manu praeruptis oppida saxis :Fluminaque antiqos subterlabenti a m Droς. An mare , quod supra , memorem ; quodque alluit infra racessere Romanos trium hos at Deo n. Tic est perpetuum zer , o Ias ne λιbious n- sol, tis e His pecuies 'griunt ; bis arbores ferunt fructus. Sed tigres furiose hinc absunt, cm dolis
proles leonum e nec a conita dec;piunt 1n scros colligentes e nec serpens Auamosus magnis garis repit hu: mi, nec tanta longitudine se comollit in spira in . Adde tot urbes illi stres , or disscultatem operum r. ἡot oppida manu extructa in altis rupiίus fu
mina subeuntia veteres muros urbi 1lm An ictu Libo
mare , quod alluit Italiam , supra ii ra
r 8. Templa Deum. J Capitolium, Jovi sacrulia.
is pomis uritis a 'bos. JHyperbole illi ibi isdam vicietur: eit tamen .ali tu id a puci Plin. l. l6. 17. S. Varronem lib. I. 7. de malo bifera , apud Consentiam , Brutio-1uin in Italia civitatem i s . A nita, cte. J Herb.t vellenosar : dictae , vel juxta Solinum , ab Aioue portu in lyonto, regione Venetras infami; vel juxta Pliii. Ovid. Litcaii. a nudis cautibus ubi naicuntur , quae
& in Italia , teste servio τsed piluta arte utitur ut rciri excuset: nam ea innuit non
obesse , quia sunt omnibus nota , nec Ossant leacn es. Sunt item serpentes iad par vi , ne lae tanti, quanti alibi ; neque tauto squam ris ,
Is 8. An mare , C c. J Gemino mari allui: lir Ita. 'ia :Hadriatico , q's dvocant , quia cli ad leptentrionem , superiorem nobis mundi parteria; de Tyri M.to, cui od riserti m , quia est a lia : ridiem.
282쪽
Anne hacus tantos ξ te , Lari maxime ; teque is o Flιictibus & fremitu assurgens, Benace , marino An memorem portus , Lucrinoque addita claustra , An vero Iacus tam Casos Z te , o magne Lari : iste, o nenate , intumescens fluctu is sonitu marino p An laudabo partus, o, moles objectas lacui Lucrino .as'. Te Lari maxime , te- l sti ille jam in te a tempori ιν ite, erc. J Lacus coinmemo- l bus Herculis dii ciuium axat duos. Priinus est Larius, Tyrrheno mari, aggere lon- Lago di coma : in ducat uigo stidia octo ; lato , quan- Mediolanenti : qui patet iustum trahendo currui suffiis longittidinem ad so. millia . ceret : cum autem vi tem ria , bicornis versus meri-ipestatis aquam admitteret diem : dc altero quidem inmmu Itis locis, additum fuisse cornu Cemt m urbem habet .mab Agrippa id quod structu- Secundus est bisacus , la o rae deerat. Caulam affert il-dι, in agro Veronen-ilaus init aurationis Sueton. si i Mincium fluvium ex se in Aug. l6. ut nempe com emittens meridiem versus: moda est et statio contincn- oppidum alluens Gardam ,idis & exercendis navibus , ad orientem , unde ipsi no . quas Sex. Pompeio , Sici-rnen: Lario non multo lon- liam occupanti , objecturus gior, sed latior: unde maris erat Octavianus. Notandum instar agitari tempestatibus vero, cum Abramo , quod a Virgilio perhibetur. Fabri- quidam a veteribus scriberectus tamen ita legit: Te La videantur, Lucrinum ab Ocri , Maxim , teque , circ. taviano fuisse perfossum rBenace, oec. ita ut tres dis. ut Dion. l. 48. dc Sueton. iiii guantur lacus: dc per in Aug. is. Qui iam contra, Maximum, is intelligatur ,:fuisse molibus a mali seclu- qui nunc est Lago margiore: sum , ut Virgil. & Plinius sed neque lacus ille dictus l. 36. I s. Hos ita concilio. eli antiquis Maximus , sed ' Portus unus e gemino conti-V. rb.rn ιιs ; neque versus ita guo lacu factus est: dc.Averisii Her punctus Virgilium sa- nus quidem perfossias , ut Pit. cum Lucrino conflueret ;16r.Lucrinoque, circ. J Lu- Lucrinus fere inter cliuius , crinus , in Puteolano Cam- ne mare liberius in eum in-paniae sinu minor est sinus, flueret. Atque ita explican- inter Baias & Puteolos: in-idus Suetonius e Portum bintra eum.Avernus lacus est , itum apud Baias , immim in eidem per angustas fauces Lucrinum . Aυernum lacum coii junctus Constat ex Stra. t mari Uecit. Male igitur Ser-
bone l. Lucrinum sinum i vius tribuit Julio Caesari
283쪽
A: que indignatum magni S sui dori biis .rouor ;Julia qua pomo tot age sonat unda rctulo , Tyrrhenusque fretis immita itur astas Avernis Iss Haec eadem argenti rivos aeritque metalla Ostendit venis , atque auro plurima fuXit . . Haec genus acre virum, Marsos, pubemque Sabellam, Assuetumque malo Ligurem , Volscos liae verutos Extulit: haec Decios, Maiios, magnosque Camillos eo circa illas inrignans magno mugitu : qu parte aqua Iulia res nat , mari procul repulsio ; e qua Tyrrhenum mare influit in fauces Averni
Eadem Italia exhibet in ve is rivos a in eriti metallum Aris. ρ, auro multum abundavit. HScproduxit bellicosum genus hominum , I farsos juventutem Sabellam , I ures assuetos Iabori , m Wolycos armatos verti b: s. I fere prs duxit Decios , Issarios , ct magnos Camillos , opux illii .l , quod Julii nomen ad memoriam dumtaxat Caesaris tulit: extructu in anno V C. circiter Vt . ut
ex Sueton. colligitur. Nunc Avernus stiperest veru σ: al e Lucrino nihil tuperest, nisi palus liliosa cum arundinet O , ex quo mons novus , qui Cinereus dici. tur , extitit terrae motu , anno Isy8. I sq. Tar senu siue , cre. Aυε rnus. J Tyrrhemim mare dicitur . quicquid ab ussque Tuscia sive Etruria , ad fretum usque Siculum , aquarum est. De Averno lacu , qui a potitis inferorum os.
Is s. ια is rite metallis. JPI inius i. dc c. ultimo , de
Italia: He allis attri emi, aeris , ferri , quandiu tituit exercere , nullιs cis t.
Sabellis , A n I. 66 . De isti iri bux , AEn. Io. Igia De Volscis , an T. Sos. 168 . Ver: fcs. J Arma rosve rubiis , id est, ex Nonio, , brevibus Sc acutis telis Lipsius legit: si et i m V De malo Ligi rem , Vos que verutor Sc est idem, vertit iam & Veru: sed prae sero communem
lectionem. merret O , a verIi s
quomodo palum legimus6cutatos , a Icuto ; tanc κtos, a cinctu. 169. Decios. J Familiam
Romae celeberrimam : e qua P. Decius Mus , eonsul
284쪽
Iro Scipiada ς duros bello & te , maxime Caesar Qui n.anc extremis Asiae jam victor in orisImbtilem avertis Romanis arcibus Indum. Scip ones bρlla assperos ; se te , b C ar ma-zime et qui jam nunc victor , in ultimis Asinsi ilus , repellis molles Indos a Romanis urbibus.
ιο, aret. Diis se Maniluis τε. eret inclinante La pa 'te , se boues , per Valerium Ponti β em Diis M. t. ibus deis et Ovio impetu in hostes facto, mi Moti tis fuiς reliquit. Ita Aurelius Victor. Cicero vero , Tu cul. r. 89. testat tiridem ab ejus silio tactant . bello Etru co ; idciruiue ab ejus nepotu-, bello conta a Pylilium Epi i re gom.
ς; . Vario r. J : .lius Marius, ex municipio Arpinate humili loco natus , tr Iumphavit deJugi ha rege NPII. i.liae; deque Cimbris: sep ties Coii sui suit; in septimo
con illa tu , metuens imminentem ex Alia Syllam , aut morbo, alli voluntaria morte docetiit. Marius junior, ejus silius, aut e X sorore nepos, Praenet e obsellus dein de a Syllanis, cum per cuniculum vellet effugere, sep tus ab li stili exercitu, mortem conscissit in ipsocii iculo , cum evadere non polle animadverteret. Is 9 amiuos. J M. Furium
Camillum : qui de Veienti. bus , decenni obsidione viis
his , triumphavit e Gallos Roma capta Capitolium o sidentes vicit ; alter Romulus dictiis , pestilentia obiit octogenarius.
i7O. Scipiadas. J I Scipionum gente , duo praecipuae insignes , Africani dicii : de quibus, an . 6. 8 2.
II i. o Mi nunc extremis, oe . J Certe versus illos operi
l jam perfectoVirgilius atteis I xuit : non lum enim ullum
Octavianus , cum huic lib. optimum scribendo poeta o. peram laret. Omnino igitur de bello Actiaco, aut potiuν Egyptio intelligamiis. Primo enim Egyptus Asiae confinis es t deinde , Indos MArabes , de Sabaeos , inter auxilia M. Antonii dc Cleo-
p. atrae futile memorat, An. 8. 7 i. Omnis eo terrore OEisvptus o Indi , omnis Arabs
omnes vertcrunt terga Sabai. Neque vero Indi apud veteres, ut apud nos, exacta ratione laniuntur ; sed promiscue pro calidaru plagarum populis. Unde Ovidius cos cum Ethiopibus confundit; cum dicit alicubi, Perseum devexiste Andromeden nigris ab Indis: Appianus in
285쪽
Salve , magna parens frugum , Saturnia tellus , Magna virlim: tibi res antiquae laudis & artis 17S Ingredior , sanctos ausus recludere fontes e Ascraeumque cano Romana per oppida carmen. Nunc locus arvorum ingeniis : qtiae robora cuique, Quis color , &quae sit rcbus natura fetendis. Dissiciles primum terrae , collesque maligni r8o Tenuis ubi argilla ,& dumosis calculus arvis , Palladia gaudent sylva vivacis olivae. Salve , o terra Saturni, maguu parens frugum , magna hominum : suscipio in tuam utilitatem res lauκatas is excultas ab antiquis , ausius aperire primus sacros fontes: is canto per urbes Romanas carmen Hesiodi Ascrat. Iam locus es disserendi de natura terrarum : qua sit cuique vis, quis color , oe quA in tes ad certas quasdam res
producendas. Primo terra astera colles ix gra
ti , ubi flexilis argilla lapilli sunt in agris Ipi
nosis , amant sylvam vicacis ole A sacram Mutar: A.
ait Annibalem jugisse, ut Indi coli censis elephantis in Claudii castra irrumperent. Hyginis ait cap. 27s. Liber in Iustia . Ammonem , circ. id est, ut Africa . ubi templum Jovis Anamonis. r7 . Saturnia tellκ3. J Ita Ita , in qua Saturnus latuit
ἐγώ. Aicraeum J Ad imitationem Hesiodi Alcrari , qui Georgica conscripsit ,
dae naturae euiusque fuli. Et lI. quidem praeceptum est , t
De terra apta si eis. F. ιγ'. l
III. Apta pascuis , v. I9 IV. Ahia fetan emo , U. Lly. V. Aptά ex aqua bis omni bin, V. 2II. UI. Quo modo terra cognoscatur densa e T rara , v rip. VII. Salsa , v. 2G. VIII. Pinguis , U. 248. I X. Humida , V. 2s I.
Itio. Tenuis ubi arrita. ISicca , nam es h argilla pinguis , terre a potier. 18 i. Palladia. J De Palla
de , Ecl. 1. 61. De olivae vivacitate. Georg. 2. 3. Cuz
oliva Palladi sit fac ra , Georg. I. t 4. 0ἰ easter , est luestris olea.
286쪽
Indicio est , tractu surgens oleaster eodem Plurimus , & strati baccis sylvestribus agri At quae pinguis humus, dulcique uligine laeta, 18 s Quique frequens herbis, & sertili S ubere campus, .
Qualem saepe cava montis convalle solemus Despicere : huc summis liquuntur rupibus amnes Felicemque trahunt limum : quique editus Austro Et filicem curvis invisam pascit aratris ruo Hic tibi praevalidas olim multoque fluentes Sufficiet Baccho vites : hic sertiliS uvae , .
oleaser plim us nascens in illis locis , eampέ operii olivis Diseseritis , hoc indicant. At terra quo pinguis est , is abundans dulsi humore i ct eampus qui ferax est herbarum , foecundus ubere : qualem fua solemus videre in ima valle montis, in quam fluvii defluunt ex altis rupibm ,- υοι- muni limum fertilem : is campus qui assurgit ad meridiem,inalis filicem incommodam curvrs aratris: hic campus producet tibi aliquando vites robustas, undantes multo vino : hic ferax est racemorum ,
νuralis humor terrae , ex ea nunquam recedens. Bene au
tem dulci addiἀit , ad discretionem amarae , Ec sa ae :quae ex Columella , I. . I. vitifero solo deesse debet; age, inquit, saporem vini coris νumpat, incrementa vitium
nimiam illam uliginem;quae ex fluminum decursu oritur in vallibus , requiri a Virgilio , ex natura Italici soli , quod ut plurimum siccius est i a nobis enim glareosa potius , dc siccior terra ad vites expetitur. 38s. Fertilis ubere campus. JUber aliquando adjective
bria terris fertιlis uberibus , & significat. De und-, copiosi,s. Aliquando substan ..tive, ut hic , dc infra V. 2 a Vitibus almis aptius ubererite& significat ipsam ubertatem , sive' mammam terrae. Idque exemploHomeri , quiri s. I x. Argos. appellatm immam terra , ουταρ ωου-
I 89. Filicem, circ. J Filiae, Dugere , herba fruticosa , multiplici radicum nexui aratrum impedit.
287쪽
Rie laticis . qualem pateris libamus & auro , . Inssavit cum pinguis ebur Tyrrhenus ad aras , Lancibus & pandis fumantia reddimu S exta. ius Sin armenta magis studium vitulosque tueri . Aut foetus ovium , aut urentes culta capellas rSaltus & saturi petito longinqua Tarenti ,
liquoris , qualem essundimus pateris aureis τ- quando pinguis Etrusius infaυit tibiam e buseneam ante aras , quando osserimus Diis viscera victimarum in patinis curtis. Si vero magis amas nutrire armenta , vitulos, is sobo- Iem ovium . ρο capellas qua exhauriunt loca eul-ta : quare salvas ct remota arva Tarenti fertiles,
'r. Tateris libamus altro. J Distblutio est vocum pro sat eris aureis : quibus vinum exquisi illimum Diis libabatur. De libat sue , AEAn. . 7ao. Notat morem lacrificiorum , eorum praecipue , quae fiebant ad ' exta victi marum consituenda: quae arsar M spicinia dicta est ; in qua
principes erant Etrusci sive Tyrr lieni . qui ideo Romae ad sacrificii adhibebantur , cum tibia eburnea. Pinguis dicitur Ε ruscus : vel ex vitio gentis a nam Catullus , 4 . parcκs umber, aut obesus Etruscus. Uel ex vitio tubicinum , quibus intumescunt genae. Vel ex vitio favi ficulorum , qui victimarum carnibus opipare vescebantur. Lancibus O tandis. JVel parentibus ; vel meliustam est sacrificiorum : reddi l
enim clicebantur ext.t, ait Ser vitis , cum probatis elixa arae inponet atri r . Tacit. l. 2Ο.
I erilem faciunt. I'lin. l. 8.
paludem esse dicit vicinam Tarento. Qui autem explicant de Satura paluile , sive Pomptina , nunc A ente palude : ii graviter errant. Est enim Tarentii in orientali cornu Italiae,AE n. . sys. Pomptina vero palus, in litore meridionali , ad mare inferum , AEn. I. sub finem. notae 79 .
288쪽
Et qualem infelix amisit Mantua campum . Pascentem niveos herbose flumine cycnos. aco Non liquidi gregibus fontes , non gramina desunt: Et quantum longis carpent armenta diebus , Exigua tantum gelidus ros nocte reponet. Nigra fere , & presso pinguis sub vomere terra, Et cui putre solum namque hoc imitamur arando et os optima frumentis r non ullo ex aequore cernes Plura domum tardis decedere plaustra iuvencis :Αut unde iratus sylvam devexit arator . Et nemora evertit multos ignava per annas , Antiqua'tie domos avium cum stirpibus imis 2Io Eruit : illae altum nidis petiere re ictis ;Ae rudis enituit impulso vomere c.ampus, agros quales infelix Mantua per dis , qui nutriunt olores candidos in herboso fluυio. Illi e puri fontes non desunt gregibus, nec herba : se quantum herbarum armenta depascent per longos dies , tantum ros humidus reddet per brevem noctem. Terra ferme nigra pinguis sub vomere alte immisso , cujus superficies mollis est shoc enim per icimus aratione j optima frumentis: nullo ex agro videbis plura plausera exire, bobus disiicile trahentibus. Item illa terra , ex qua arator iratus abstitie Disam, diruit nemora inficunda multis annis. evulsit etetera latibula tolucrim cum radicibus imis '. illa fugerunt in aerem , ni tu relictis; at campus , prius incultus , refulsit vomere impresso.
Is 8. Mantua. J De ejus ca- Iamitate , in argum. Ecl. I. De Ucnis, Ecl. 8. IS. Flumera,
do. J Hoc imuin aratione Ontendimus , ut imitemur arte , terram natura sua
mollem . ergo sisnum est ieam , quae ex se ipsa molIis& fui, adta est , esse frumentis aptis,imam. . 2D7. Iratus. J Offensus ob diuturnam sylvae sterilit
2I r. Enituit. J Aut campus refulsit repercussis lucidi vomeris. Aut pinguis factus est; nitere enim dicuntuc
289쪽
Nam lejuna quidem clivosi glarea ruris Vix humiles apibus casias roremque ministrat: Et tophus scaber , & nigris exesa chelydris z I s Creta : negant alios aeque serpentibus agros Dulcem serre cibum , & curvas praebere latebrae. Quae tenuem exhalat nebulam fumosque volucres ;Et bibit humorem , & cum vult ex se ipsi remittit, Quaeque suo viridi semper se gramine vestit , at o Nec scabie & falsa laedit rubigine ferrum ;Illa tibi laetis intexet vitibus ulmos :Illa serax oleae est : illam experiere colendo Et facilem pecori , & patientem vomeris unci. Nam certe gla rea sicca agri de eliυis vix profert apibus parons casias ct ro marinum : quemadmodum tophin Uer , meta corrosa a nigris chelydris. Nulli agri dicuntur producere tam gratum pabulum serpentibus , is praebere tam e vas late
bras. Que expirat tenues vapores leves fumos,
ct bibit humorem , ct ipsa sponte ejicit illum ex δε ζ ct qua semper tegit se propriis herbis, nec
. inficit vomarem scabritie rubigine amara risia tibi implicabit ulmos faecundis vitibus t illa fertilis est oleis r ill Du senties colendo, se uptam gregibus , o tractabilem vomere acuto se
tatione Iri, id est, in eo eni-titit de refulsit vomer ;Georg. I. 6. Sulco attritus sttendescere vomer et Ii. Nam ieiuna , Urc. IIta cohaeret oratio. Terra nigra & putris , aut lex qua erutae fiunt sylvae , optima esh frumento: nam glateae, quae huic contrarIa est, non est frumentaria, & vix flores pro lucit. Glarea , clugra uter. TO 6Ms : tis, lapis a per & sicctis , e terra de
ra aliua .Chel dri. Sunt proprie testitudines marinae, a
aqua. Apud Nicandruiri tamen Uersu a tr. sunt serpen
tes , quae modo in paludibus, modo in arboribus latent ; unde Drilina quoque appellantur a i 'ρυς quercus.
290쪽
Talem dives arat Capua , & vicina Vesevo ααs Ora jugo , & vacuis Clanius non aequus Acerris. Nunc, quo quamq; modo possis cognoscere, dicam Rara sit, an supra morem si densa , requiras :s Altera frumentis quoniam favet, altera Bacesao rDensa, magis Cereri et rarissima quaequet, Lyaeo PL3o Ante locum capies oculis : alteque jubebis In solido puteum demitti ,-omnemque repones Rursus humum, & pedibus su mmas aequabis arenas. Talem arat Ca=ua sises is regio propinqua montimemulo , se Clanius non commodus Acerro desertis. Iam docebo quomodo ρoteris unam rusm De coguose cere. Si quaris an rara sit, an plus a quo dens quia altera bona est frumento , altera viti ; densa magis frumento , rarisma quaque viti. 3 Primo eliges Io-
eum oculis, ct jubebis puteum defodi prosunti in
foliIo loco : deinde repones omnem terram in eundem' Iocum, complanabis pedibus summas arenas.
Capua oe micina Vesevo , oec. J Ca uis, Campaniae caput : un te de Capuam, a captie dicta in putat Strabo l. s. Virgilii is tamen a Capy . AEneae Commilitone .
nomen ejtis deducit, AEn. Io. I s. Hanc consstat nulli teria
rarum soli bonitate post trahendam ; suille autem olim
inter trer maximas urbes , Romam , Carthaginimque numeratam , tellarii r Florus. l. I. 36. Vesevus 3 Ves vias ,& Ve'ius, mons Campaniae prope Nolam . mire ferratis , praeterquam in cacumine , unde saepe ignes emittit :nunquam vehementius , quam imperante Tito : quo tempore Plinius historiae na
ruralis scriptor, qui cognoscendi illius ignis cupiduate
eri id conruler at fumo ita m-milque extinctus est.2vs. Ora jugo. J Dicitur ut narr it Gellius t 7. 2 o.
scripsisse primo Virgilius rNola iιgo, ad laudem urbis Vesuvio vicinae ; sed pol ea delevisse; propterea quod Nolani aquam ipsi ne-g 1iset,siu in rus, quod erat in propinquo,deducendam.
qcerris J Aeerra s- Acerra, antiquissima Capaniae urbs, non longe a Neapoli: hanc praeterfluit amnis Clanius,l Aguo ; cujus frequens in undatio pene urbem interdum exhausit: unde ipse , non AEquus Acerriss & Aeerrae vacua hic sicuntu C. 11'. Cereri, Dao , c ζ. ζ. Diuiti od by Coost