P. Virigilii Maronis Opera. Interpretatione et notis illustravit Carolus Ruæus Soc. Jesu jussu christianissimi regis, ad usum serenissimi delphini. Tomus 1. 4.

발행: 1714년

분량: 428페이지

출처: archive.org

분류: 시학

291쪽

GEORGICA. LIB. II. ais,

deerunt ;- rarum , pecorique & vitibus almis Aptius uber erit : sin in sua posse negabunt 13s Ire loca , & scrobibus superabit terra repletis ;Spissi is ager : glebas cumstantes crassaque terga Expecta, & validis terram proscinde iuvencis. Salsa autem tellus , & quae perhibetur amara , Frugibus infelix : ea nec mansuescit arando , a o Ne Baccho genus , aut pomis sua nomina servat :Tale dabit specimen et tu spisso vimine qualos , Colaque praelorum fumosis deripe tectis. Si non sussciant ad replendum locum : ager erit rarus, ct melior ad passua ct vites almas in si vero' abnuant se posse redire in suum locum , is foveis

repletis terra redundet; ager erit densus : existima fore glebas duras crassos tumores , ct ara terrambobus robustis. Terra autem sal a , is qua dicitur amara , iuvia est frumentis: ista neque emenda tur aratione , neque servat vino suum genus , ac ne nomina quidem propria pomis e taIe pra-bebit indicium sui. Tu corbes e denso vimi ne , ct cola torcularis detrahe e tectis fumosis.

De Cerere, Ecl. 69. II us, .Bacchi nomen a λυω solυo: quod curis 1 olvat & libe

reta

2 4. Aptius uber. J Supra

se . 18 . Posse negabu it. JNon poterunt. Et quasi sensum mentemque terrae tri-

suit : ut alibi multis lo

cis; 24o. Nec Baccho genus,aut,

. c. J Terra salsa, sic ingrata est . ut arboribus apud se depossitis non servet nomen; sed eas& virtute dc nomine spolici: id eit, ut arbores in ea degenerent, nec amplius Husdem generis ac nominis esse videantur. De Baccho,

torculari impositas pre muni : a premendo dictae per contractionem , premulum , praelΜm : unde syllaba prima brevis est in premo a longa in pratum. Cola sunt

sacci , vel corbes , quae torculari suppositae vinum expressiim excipiunt perco istantque. Euali , corbes e vi inmine , calathi, Ecl. z- G

292쪽

aso P. VIRGILII MARONI s

Huc ager ille malus , , descesque a fontibus undae Ad plenum calcentur : aqua eluctabitur omnis Scilicet , & grandes ibunt per vimina guttae. Rr sapor indicium faciet manifestus , ct ora Tr stia tentantum sensu torquebit amaror. Pinguis item quae sit tellus , hoc denique pael o Discimus: haud u: quam manibus jactata fatiscit. x o S d picis in morem ad digitos lentescit habendo. Humida majores herbas alit , ipsaque justo Lartior : ah nimium ne sit mihi fertilis illa , Neu se praevalidam primis ostendat aristis Quae gravis est , ipso tacitam se pondere prodit

Quaeque levis. Promptum est oculis praediscere nigram , Et quisquis color. At sceleratum exquirere frigus In iis terra ilia mala dulces fontium aqua tam primantur usque ad summam oram : quippe omnis aqua exprimetur , is longa gutta defluent perforamina viminum. At sapor dabit signum ma nifestum , se amarities udet gusu ora agra explorantium. Praterea , hoc demum modo cognoscimus, quanam terra sit pinguis : illa manibus versata nunquam dissolvitur , sed dum tenetur , adhArae digitis instar sicis. Humida nutrit grandiores hembas , ipsa foecunda est plusquam oportet ue ah ne illa si mihi nimis fertilis, ne mos rei se fortiorem primis in herbis i es gracis . Ο quAlevis , mani sesat se ipso pondere , etsi de illa taceatur. Facile est cognosci re visu nigram , is quisquis unicuique color est. Sed investare frigus perniciosum

1 4. Eluctabitur. J Per vim, & quasi cum lucta exi

1so. Habe 'do. J passiva figitificatione, dum habetur: ut pleraque gerundia. Ecl.

Mihi senilis. JTerra enim , cujus vis in herbas aut frondes absitimi in tur , parum habet virtutis ad fluctum ferendum.

laceatur , nullumque aliud indicium a nae assignetur, Diuitig Cooste

293쪽

Difficile est i p ceat tantum , taxiqile nocentes Interdum , aut hederae pandunt vestigia nigrae.

His animadversis, terram multo ante memento

aclo Excoquere , & magnos scrobibus concidere montes: Ante supinatas Aquiloni ostendere glebas , Quam laetum infodias vitis genus : optima putri Arva solo : id venti curant , gelidaeque pi uinae , Et labefacta movens robiistus jugera fossor. d felle es : tantummo o picea, c, taxi noxiε, vel nigra hedera , dant aliquando signa illius. His cognitis , memineris putrefacere terram , se aperire foveis altos montes milito prius, ct exponere Aquiloni glebas inversas multo prius quam plantes hilare genus mitis. Optimi sunt agri, quorum solumes tenerum i id autem efficiunt venti, se pruina

frigi is, se robustus fossor agitans terram prascissam.

2s .Piceae . . taxi ,

Pi ea , pini species : de qua

amat atque frigora , sera sis arbor , in funebri indicio ad fores poma , ac rogis vireus'. haec pluriimam resiliana fundit. Tians, de l'Is: de qua I lin. thide iii. I axtis , mi νius viren 1, gracili que triflis ac dira: letale baccis, tum spania praecipue, venenum inest. Sunt qui taxica hine appellata dicant venena , qu nune toxica dicimus. 219. His animadυersis. JV. PARS. De cultura mitis. Cottia et praecepta praecipite XU. I. e It de scrobibus Erfoveis Dente parandis, U. 26υII. De Ioli similitudine in

eius situm , v. 169. IU. De ordine, quo serenda es, V. a 3. U. 'De profunditate Ουea-rrim , V. 188. VI. De iis quaea υenda sunt in satione mitis. v. 29ου. VI l. De tempore fati Ouis , v. 31s. VIII. De stercoratione , v. 3 s. IX. De lapidum 8c concharum infossione , v. 348. X. De pasti

natione live terra vertenda

pastino , Iahone , ta besche , v. 3s . XI. De ligatione , quae pedatio dicitur , met-ι re les ecbatas , V. 3s S. XII. De frondatione , seu

frondium amputatiis ne , V. 61. XIII. De septa adversius pecorum injurias , V. 3Tr. XIV. De Bacchi sacri 1, V. sedo. XU. De minitoris diligenιia aliis in trebus , U. 397. 26 I. .Aquiloni. J Uento septentrionali r generatim hic hyemem lignificat. De eo , Eol. 7. S . Digiti sed by Cooste

294쪽

P. NIRGI LII MARONI s

D At si quos haud ulla viros vigilantia fusit ;

Ante locum similem exquirunt , ubi prima parςtur Arboribus seges , & quo mox digesta feratur :Mutatam ignorent subito ne semina matrein. Quin etiam caeli regionem in cortice signant :*70 Ut quo quaeque modo steterit , qua parte calores

Austrinos tulerit , quae terga obverterit axi, Restituant. Adeo in teneris consuescere multum est.

Collibus, an plano melius sit ponere vites, Quaere prius. Si pinguis agros metabere campi ;Densa sere : in denssi non segnior ubere Bacchus.

Sed si nulla sigilantia ris quibusdam viris , hi

prius eligunt loca duo similia : unum , in quo primum seminarium arborum prvaretur i alte-ἔum , in quem deinde transferatur distinguendum per ordines : ne surculi non assuescant terrae matri subito mutata. Fraterea notant eali situm is

cortiee : ut re=on ηι arborem , quomodo unaqua

qua posita fuerat , qu parte passa erat calorem meridionalem , qua terga verterat septentrioniis Tantum potes consuetudo capta a tenera aetate. Perpende prius , an melius si rantare tales in plano . an in collibus. Si eligis agros pinguis campi, sero vites Ipicius : vitis non es seritior in denso agro.

Arboribus. J Uel vites ipsas arbores Vocat , ut supra V. 89. Vel praeceptimi generale est pro omnibus arboribus. Seges. J Bene de arbusculis , quae seruntur in seminario, 2s8. Semina. J Non hie grana sunt, sed surculi, sive avulsi ἡ vitis corpore , qui vocantur malleoli , marco exes; sive cum suis radicibui I transsati, qui vocamur vi- lii adices. 2 t. Austris os . erc..Axi , Gre. J pro meridie , Auqrum dicit , ventum in de flantem , de quo Ecl.

s8. Pro septentrione, axem,

id est , polum simpliciter ;quia polus hic unus a nobis

videtur. 27s. Densa. J Pro dense , supra, V- M4. Dce rabere, supra, V. 18s. De Baccho ,

295쪽

mn tumulis acclive solum, collesque supinos ;Indulge ordinibus : nec secius omnis in unguem Arboribus positis secto via limite quadret. t saepe ingenti bello cum longa cohortes Si υera eligis solum surgens in tumores , , colles inclinatos : fac ordines laxiores : nihilominus omnia interCalla congruant perfecte , arboribus: dispositis per sectos tramites. Θιemadmodum in magno bello , eum suas cohortes longa

27 . Sectus. J Vel senuius , at Germano places et secus , significat aliter , Sc habet primam brevem a secuis vel sequius , significat deteriris , .lιjus, minus , & primam hal et longam. Hac si glaificatione dixit passim Apulei iis, sequiorem sexum , pro

muliebri , clui minor ac deterior cfe : dc Seneca , senuius de aliquo loqui, id , linistre. Et derivat Turneb. l. i'. t 7. a sequor : cluia praeite conui evat id , cujus melior es h conditio ; seqtii , cujus deterior , ut servus.177. In unguem. J Exacta perfectaqiue ratione. Transsa. radictio a marmorariis opi. sicibus, qui marmorum juncturas ungue explorant , an perfecte commistae lint. Horat. De A. P. a 's. Perfectum decies non castigavit ad un- suem. Et Sas l. i. s. 1. Ad unguem factus homo. 278. Secto υia lim te qΗ.r-dret. J Di positio arborum hic duplex intestigi potest :ita ut singulae viae lecte Iint inter arbores, . vel dispositas a

persecte quadrata figura est; vel dis politas in triagulum , & tunc est quincuncialis si

cialis porro figura. sive quiniscvnx , ita dicebatur , a figlira quinti numeri,V quam singuli trianguli exprimu e. madrrim.

Vox qua iret proprie 'notat priorem figura metapliori.

296쪽

α3 P. VIRGILII MARONI s

SO Explicuit legio ,& campo stetit agmen aperto, Di rectaeque acies , ac late fluctuat omnis I re reni. lenti tellus, necdum horrida miscent Praelii , sed dubius mediis Mars errat in arinis Orania sint paribus numeris dimensa viarum ..18s Non animum modo uti pascat prospectus inanem; Sed quia non aliter vires dabit omnibus aequas T rra, neque in vacuum poterunt se extendere rami. Forsitan crobibus qu c sine fastigia quaeras.

Ausina vel icnui vitem commiti re lutco. 2CO Altius ac penitus terrae deli ritur arbos :

AE culus impii mis, quae quantum vertice ad auras Ethereas, tantum radic in Tarrata teRdit. legio exten it . omnis turba constitit in ea statuo exerc tus ordinati sunt , omnis terra unditur si, leniet armorum Areorum e nondum tamen committunt horridam pugnam , se Mars incertus vagatur tu me dis armorum. Sic omnia interυalla arborum sint dimensa aqualibus nu- neris tramitum e nou solum , ut a 'ctus delecteta utinam otiosum ; sed qrei et alioqui terra non pra bebit omitibus Aruata robur , nec rami poterunt se

extendare o aerem. Forte petes quanam debeat

ese atritudo se garum : auqerem ego deponere vitem - in te aui etiam fossa ; arbor vero profundius ac pe nituς defoditur in terra. Prεcipue Astutus ἰ qNotantum pro reditur ratice ad inferos , quantum progreditur cacumine ad plagas caelestes.

singillae manipulos decem

continebant.18 i. FL Et at Ourari. aere re-

nulenti telim. J Id est: spiqndor atris tremulus huc illuc in terra circumvolat. Sic str-pra , V. xli. Enituit impulsio vomere campu . De Marte , Ees, '. I 2. 9l. O culin. J Arbora 9. C crtes explicuit legio. j Mil Nim iamne rus inleicio ire , pro temporum Uaria ratione , variti; fuit.

Universim lesio dividebatur in coholies X. manipulos XXX. cpnturias LX. In incestii qu.i iratam servabu

veri u live linea, qtiarum i glandifera, e quercuum ge

297쪽

GEORGICA. LI 2. I i. 23s

Ergo non liyemes illam , noti flabra , neque imbres Convellunt : immota manet , muliol pie per annos 29s Multa virum volvens durando saecula vincit :Tum fortes late ramos & braclita tendens Huc illuc , media ipsa ingea tem sirstinet umbram. Neve tibi ad Solem vergant vineta cadentem :Neve inter vites corylum fere e neve flagella 3oo Summa pete, aut summas defringe ex arbore plantas: Tantus amor terrae ) neu ferro laede re tu Semina r neve oleae sylvestres insere truncos.

Nam saepe incautis pastoribus excidit ignis ,

Ergo non emes , non venti , nesue pluιia illam eruunt: manet in ocus3 , i, per multos annos μιρerat duranti tran geaes multas atates hominum : cum late porrigeus ramos robusos , i , brachia hue illuc, ipsa inter ramos suos media , alit magnam umbram. Ne autem vinea tibi inclinent ad Solem occidentem : ne plantes corytam inter Ῥites e cavas suprema cacumina , aut ne abscindas supremos si ιν clιlos ex arbore adeo amant terram o ne vulneres ferro obtuso

Iurei os: ne plantes simul truncos ole flυestris.

Nam fue pastoribus imprudentibus excidit ignis ,

nere. Supra V. 26. Tartara, Non prohibet serro praecidi: G Org. i. 36. sed ferrii in obtus uni adhibe - 199. Coo l. m J Supra , V. si ,vluo lacerarentur potius ,ss. Nocet radicum densita- quam amputarentur emana,.

te , quae vitibus alimentum id est,siurcidi : vide lupra , praeripiunt. Flagella , sunt V. ramorum summitates , ὸ 3o '. Nam saepe , cre. 7 quibus non sunt decerpendi Cur a vitibus removenda ad plantandum sturcilli, sive sint oleae sui vestres , sive

malleolis sed ex infima ar- oleastri , aifert alias causas horis parte , quae terrae vici- Theophrastas l. 3. is. quodnior est : jam enim terrae nempe tam Olea , quam Ii- assuevcrunt , eamque a- cus , alimenti plurimum Inant. exsugant , umbramque in is 3oi. Neu ferro lade retus. J ducant maximam.

298쪽

et 36 P. VIR G ILII MARONI s, i furtim pingui primum sub cortice tectus

3 os Robora comprendit , frondesque elapsus in altavΙngentem coelo sonitum dedit : inde secutus

Per ramos victor , perque alta cacumina regnat Et totum indoluit flammis nemus , & ruid atram

Λd coelum picea crassus caligine nubem π3io Praesertim si tempestas a vertice sylvis Incubuit , glomeratque ferens incendia ventus. Hoc ubi ; non a stirpe valent, caesaeque reverti - Possunt, atque ima smiles revirescere terra et Infelix superat soliis oleaster amaris. 313 Nee t bi tam prudens quisquam persuadeat auctor Tellurem Borea rigidam spirante movere. Rura gelu tum clauὸit hyems , nec semine iacto Concretam patitur radicem assigere terrae qui primo occultus sub pingui eo lice otia clam corripuit truncos , erumpens in alta folia , edidit ingentem crepitum in aerem : inde gliscens re-λust et ictis per ramos se per altum verticem, ue

implicat flammis totam DIυam . . , deusιs piceo

fumo emittit in caelum nigram. nubem. Praeipue si tempestas a sepsentrione incumbat arboribus , As ventus augens volυat incendia. Cum id accidit: tum vites neque possunt . radice , neque per amputa tionem repullulare , se renasci similes ab ima terra e sed sterilis oleaster amaris fron ibus remanet soluς. Ne autem ullus tam ρ rudens tibi auctor si huius eonsilii: ut flante Borea aperias in scrobes terramrgentem: tunc Dems constringit ama frigore: nec permittitur,surculo defosso, radix constricta infigaturi m.

l bii semper sublimis , Gebcgis

I. 241. A. Vertice arborum,

iuxta Germanum & Victorium. Vide Georg - I. Collectae ex alto nubes. 3Is. Borea. J Uento septem

299쪽

GEORGICA LIB. TI.

Optima vinetis satio est , cum vere rubenti Candida venit avis longis invisa colubris :Prima vel autumni sub frigora , cum rapidus Sol Nondum hyemem contingit equis tam pra terit aestas. Ver adeo frondi nemorum , ver utile sylvis :Vere tument terrae, & genitalia semina poscunt. 3 Tum pater omni eptens s oecundis imbribus aether Conjugis in gremium laetae descendit , & omnes

Magnus alit, magno commixtus corpore , laetus. Avia tum resonant avibus virgulta canoris :Et Venerem certis repetunt armenta diebus.

Parturit almus ager : Zephirique tepentibus auris Laxant arva sinus : superat tener omnibus humor : tima plantatio vinearum est , vere purpureo, eum redit avis alba , infensa longis serpentibus rvel circa prima frigora autumni et cum Sol rapidus non sim attigit equis Demem , sed jam calores abierunt. Her pracipue foliis arborum , ver arboribus utile est. Terra intumescunt vere , νtunt femina foecundantia. Tum aer , qui est pater omnipotens , labitur per pluvias fertiles io sinum lata uxoris terrae : c, magnus ipse , commixtus magno ejus eorpori nutrit omnes faetus. Tum frutices extra vias positi resonant volucribus , is animalia redeuut af concubitum statis diebus. Omnis eampus parturit, apertulit sinum tepidis fatibus zephiri r abundat in omnibus agris humor

3is. Cum vere rubenti canis

dida, me. J Ciconia. de qua

Plin. l. to. Cico,itae Iuo. Nam e loco veniant, aut quos referant . incompertum adhuc est. Elonginquo venire non dubium, eodem quo grMO modo. turdor eosdem repetunt: Ien tricum feneri. ni Amicem educant. Uer lite , tib ns dicitur , propter flores : ut pas- ε

μ alibi purpureum. l

312. Ηγemem eontingit equis. J TropictumCapricornis quem ubi attigit, tu uc bruma est 3c hyems summa et vide Georg. I. 2 8.

Is . Tum pater , oee. 3

Ether,sive aer, per Iovem a poetis : terra, per Iunonem adumbrata est. Interutrumqtie quoddam quasi conjugium.

300쪽

Ρ. VIRGILII MARONIS

' Inque novos soles audent se giamina tuto Ciedere : nec metuit surgentes pampinus Austro . Rut actum coelo magnis Aquilonibus imbrem r33y Sed trudit gemmas , & frondes explicat omnes. Non alios prima crescentis origine mundi Illulisse dies, aliumve habuisse tenorem Crecliderim : ver illud erat, ver magnus agebat

Orbis , & hybernis parcebant flat vis Euri; 34O Cum primum lucem pecudes hausere , virumque

Ferrea progenies duris caput extulit arvis , Immissaeque ferae sylvis , & sidera coelo. Nec res hunc tenerae possent perserre laborem et Q herba audent tuto exponere se novo Soli : nee via

tis inter Austros surgentes, aut pluviam emissam δ elo magnis Aquilonibus ς sed propellit germina ,

undit omnia folia. I in ρuto alios dies fulsis in

primo ortu nascantis mundi, aut habuisse alium omdinem. Tempus illud ver fuit: magnus orbis habe lat ver , Euri continebant lasernos fatus. Statim ut pecudes acceperunt lucem , , ferreum genus h minum extulit eaput ex agris saxosis , ct fera, immis D sunt in Divas, sidera in eoeltim Et vero mun dus adhuc tener non potuisset tolerare hunc laborem:

Disceptat tir, qtlo tempore nihilidiis conditus sit : ver-NO , an autumnali : favetaurirmno ratio. quae petit irra maturitate frugum : favet veri, quae petitur a commodissima temperie. POEtae Omnes pro vere stant De Euro, Georg. I. ITI.

3 o Virumque ferrea progemes , erc. J Alludit ad aeta ttem ferream, S instauratio lnem mundi post dilukium. lfactam a Deucalione &Pyrrha , jactis post tersum

lapidibus , Ecl. 6. 4t.

3 s. Nec res hunc tenerae ,

mundi res , tum tenerae ac recentes. potuissent perferre calorem aestivum aut se iis glis hyberrumi: ergo conveniens fuit , nasci uas verno tempore, quae anni quaedam est quies. Uel sensus est generalis: Nec mundi res, quae per se tenerae semper ac fragiles sunt,possent ferre vim aestatis &.hyemis; nisi vere, quasi quiete, recrearentur.

SEARCH

MENU NAVIGATION