P. Virigilii Maronis Opera. Interpretatione et notis illustravit Carolus Ruæus Soc. Jesu jussu christianissimi regis, ad usum serenissimi delphini. Tomus 1. 4.

발행: 1714년

분량: 428페이지

출처: archive.org

분류: 시학

311쪽

Et magno Hylaeum Lapitliis cratere minantem. . O fortunatos nimium , sua si bona norint ,

Agricolas i quibus ipsa procul es scordibus armis

'so Fundit humo facile ii victum jultillima tellus. Si non ingentem foribus domus alta superbis Mane salutantum totis vomit aedibus undam ;Nec varios inhiant pulchra tellitudine postes ,

'Iaum minantem Lapithis ima rno poculo,

O felices agricolas , si cognoscerent suam felicitatem quibus terra ipsa aquissima producit ex se victum parabilem , longe a bellis discor libus. Si apud illos

domus alta portis superbis non emittit ex totis Adibus magnam multitudinem hominum manesalus ansium r

s illi non πρetunt limina variata pulcίra resstudine,

ceret ; Centanri , q=ons lini so nuptiarum die ras cre gressi , a Theseo & Hercu. Ie amicis Pirithoi , caeteri l. que Lapithis ingenti clade inter ipsa pocula af , dii sunt. Centaurorum praecipuos commemorat , ira illux: Rhoeium , Pholum , &. Hylae una. Pro Thetto , a i qui Abaecum legunt e & vero sic apud Cal imachum atrCsque legitur. Ue crater e , Ecl. i. ε 3 a s 8. O fortunatos , ct c. J V I I. P A R. s. & ultima

Digressis de mi in rustica felicitate. I. Eius comi rota praesert conan. odis v binae Vitae , V. 66 I. II. Pr ximam facit literarum & philosophiae studiis . 6 67s. III. Praesert quibuslibet aliis lhominum stii diis , V 49 i. IV. Huliis vitae antiquita- ltem a primis Italiae colonis, lprii arisque hominibus repe- i

pat Ionos salia taliam venirent palma luce. Un dam eT-

primit muli tilo populie X In is: dum Alius alium , quasi licia us fiuctuna trud t. VO'Ut , n et apta ora amisti si ulus in eam rom: unde et o .mitoria dicebantur in ampliatile avias aditus illi , per quot populus coli fertim ingrediens in sedilia se se e Di und: biar.

σ3. Testudine pinei. JPortas inici 'git , vel in te-s uuinem, id est fornicem , arcuatas : Vel tectas conchis testudinis Indicae , in lami- nas sectis, De sudiuibus

tortu es : ita Plin. l. s. I . Testudines tanta magnu tuuiianis Indicum mare emutit ut

singulari m sup Ucιe habitabiles casas in tegant : atq1se inter insulas rubri a raecipite maris his navigabant Umbi J. .

312쪽

Illusasque auro velles , Ephyreiaque aera 9 Alba neque Assyrio fucatur lana veneno , Nec casia liquidi corrumpitur usus olivi: At secura quies , & nescia tallere vita , υestes destinctas auro , ct ara Corinthia ; si apud illos tinti ur Asbrio colore , , usus olei sinceri non depraυatur cassiά. Tamen apud illos non deest quies tuta , vita nesciens decipere

In mari concisi iis mibunt stanta oris duriιia , ut labi des

gressae, in herbis pariunt ova, avium ovi si ilia, ad centena numero e esiqise defori ex . tra aquas, incubant nectibus. Τlimc a P. II. Tesudinum pis ramina secare in laminas, Iec- l

xuriae intitumenta ingenii. 464. Istu atque auro vesteσ ,σς. J In qua bus artifex triden x , auro aliqi a depinxit, inquit servius As . Ephyreraque aera. JQuinque sylicabarum VOX : apud Lucanum etiam floatuor Ephyrea s. Insedit caste , Esh; reaque moenia tervati id est Corinthia : Co Tanthi Is enim , Eph*ra dich. est , ab Ephyra Nym h Urbs est Achaiae, sita in me. dici HU1ini Pe oponnesiaci . qui Corinthiacus ideo dici - ,

tur. Capta eli & iii censa , a L. Mummio Conscite . . ES por ro Cori lithi uni uia πno in pretio fuit , dc ad vata expetitum : citius pretii causa haec a T itur a Floro l. L. c.

Quadruplex est Syriae alvi sio, Syria , a stylia , Ccele-yria. R Leitcosyria: Phoenicia vero de Tyrus , liliat in Coelesyria r in Phoeniciae ratem & circa Tyrum in 'eiata est purpur primum e conchis expresia. V eue)m

quae iii ui sic ici ci . s etc : Seligniticat quicqti id naturam 'rzrum immutat . in bona in malamque partem ; atque adeo dc colores , quibus la- na fucatur.

plicem distinximus Ecl. 2. 42. De prima specie haut dubie hic intelligedus poem 'ta : qua oleum ad maiores delicias conditum fuisse pus '

313쪽

Dives opum varinum ; at latis otia fundis G -- , ViVique lacus ; at frigida Tempe '' ' Mugitusque boum , modesque sub arbore somni Non absunt. Illic salitas , ac lustra ferarum 'Et patiens operum parvoque assueta juventus , Sacra Deum sanctique patres r extrema. per illos Iustitia excedens temis veitigia fecit. 'S Me vero primum dulces ante omnia Musae , a uens variis opibus e tamen otia in amplis funais antra , vivi lacus, umbrosi campi,

ct mugitus boum , dulces omni sub arbore nos desunt. Illic sunt Blvλ , ct latibula ferarum , juventus patiens in laboribus parvoque assueta k

eAremonia Deorum, Θ venerandi parentes. Iustitia abiens e terra ultimo posuit ρedem apud illos. Me vero teneant pra cateris dulces Musa,

to , de ia caneIle. 469. At frigida Tempe. JTempe , pluralis numeri , ac neutrius generis amoeni 15 ma vallis fuit in Thessalia icincta montibus Ossa. Pelio, & Olympo Peneo fluvio interfusa. Ab Da valle, maliae amoenitate Dares, eo quoque nomine insignitae sunt di sic in Sicilia po .uit Ovid F.i'. 4. Heloria Tempe. Staia. iiiis in Boetia , Theb. t. 68 . 2'heumesia Tempe. Virgilius amoenia quaelibet loca

intelligit. Nomen. a τεμενος

ἰurtis , fanum ; quod IEoles deformarunt in ετι. Salius de lustra ferarum. De saltil mi Ecl. s. sis. De Iiψbii , quae lint ferarum in sylVM cubilia , puto magis adhRrendum Festo quam Servior Festus iderivat a luto : unde meta apta orice lupra dicuntur popinae dc lupan iria, ubi Venistri ac desidiae opera datur. 'Servius deducit ab umbra , quia loca illa parum tra-tur. Stat pro Festo Uose sus in Elym. 47 . Iustitia excessim. JAstra a , de qua Ecl. 6.

47s. Musae. J profitetur se

literarum studia praeferrei griculturae: si tamen his studiis minus se idoneum sen- riret , ad hoe alterum vitae 'genus abiturum. Musa. JNon hic solius carminis praesides , sed literarum om-

ad coelestia pertinent, qui-.bus Pta est Urania.

314쪽

Quarum sacra fero ingenti perculsus amore, Accipiant ; coelique vias & sidera monstrent , Desectus solis varios, Lunaeque labores :1Inde tremor terris : qua vi maria alta tumescant Objicibus ruptis , rursusque in seipsa resulant :Quid tantum Oceano properent se tingere Soles Hiserni, vel ouar tardis mora noctibus obstet. Sin , has ne polum naturae accedere partes , Frigidi obstiterit circum praecordia sanguis ;Rura mihi & rigui placeant in vallibus amnes. , quarum fero res sacras , magno earum amore ea tus r is doceant me circulos coeli , sidera, ct disersas octipyes Solis , eclipses Lunar unde motus

terra oriatur e qua virtute altum mare turgeseat,

superato alveo ; ac deinde in seipsum recurrat: qu de causa Sol Demalis ita properet se lavare aquis Oceani: iel qua mora disserat noctes assimas. Si vero sanguis frigidus circn usus cordi impediat , quominus posim penetrare hac secreta natura ; lacerent mihi rura , fluvii currentes in vallibus'

Poetae Mularum se sacerdotes appellant. Ita Horat. Od. l. s. i. Carmina non praus

audita , M. sarum sacerdos, mirginibus puerisque canto. Sacerdotum est sacra ferre , ad mi iristrare , ac duce

8 i. Aliid tanttim oceano , c. I Hyemem & aestatem significat : dc sensus est :iniae causa sit , cur dies hy-berni tam sint in occasium praecipites ; dc quae mora noctes aestivas diserat , ac retardet. Soles dixit , pro dies, plurali numero: quem

admodum Georg. I. 46. Pulverulenta coquat maturis

Solibus asta . t . Friodus obstiterit , c. 2 secundum phasicos , quid: cunt stultos hominesse fri-

quibus necdum eatet , minus sapiant. Ita Servius. Praecoris dia proprie sunt membranae cordi praeten ar : Graeci vocant διαφραγμα. Supra praecordia sunt pulniones , Sccor, infra jecit r&lienem. Saeis

pe tamen sumuntur pro .ex

tis omnibus , hic N alibi , praecipue pro corde , Lepe pro ipso animo.

315쪽

ylli mina amem sylvasque ita; lorius. O ubi campi, Sperciliusque & virgi ibus bacchata Lacaenis Taygeta l o qui me gelulis in vallibus Haemi Sistat , & ingenti ramorum protegat umbra iis bo Felix , qui potuit rerum cognoscere causas ,

Atque metus omnes & inexorabile fatum

Subjecit pedibus , strepitumque Acherontis avari lFortunarias & ille , Deos qui novit agrestes , Panaque, Sylvanumque senem, Nimphasq; rores Amarem suum , tum , sine ulla alia gloria. O ubi sunt carnii, o, Sperchius fluvius se mons Targettis frequentatus a puellis Laconbis i ὁ , quis

me transferat in valles gelidas Mami montis , so - iat me magna umbra ramorum. Felix ille est, qui

potuit discere causas rerum , is qui posuit sub ρε-

ῶbus omnem timorem tumultum Acherontis ava

ri. Sed felix quoque est ille , qui colit Deos rufi f., Pana , is senem Disanum ,-Nymphas sororei.

's. O ubi eampi. J Legit philosophiae partem distin- Illustris . Illieitus Episc. Α- guere : primus phasicam, fi-hrince illis : O ubi Tempe , ve naturalem , quae rerum longe rectiore sensu : Qui p- causas investigat : alii ethipe, Tempe, Sperchius , Ta - cam, sive moralem , quae t fetus, contermina fere loca. ra est in temperandis homi- 87. Sperchiu'ue , eyc. J num motibus, dc consectan-Sper. hius, Thessaliae fluvius,ida beatitate: beatitas autem'. e Pindo monte , in Mallia- in voluptate a pleriique ve- .cum sinum rapide fluens : terum constituebatur: no- hodie Agriem ela. Ta3getus, cet por o voluptati metus plurat. Taygeta, mons laco- fati & inseroxum. niae , Spartae & Amyclis im- sa. Acherontis avari. Iminens , venatione dc Bac- Acheron,inferorum fluvius, chi orgiis celebris: unde de quo AEn. s. 313. Avarsu 'Virginibus baccata Lacaenis ridicitur , quia inferi rapiune id est , frequentata a Laco- omnia. niae mulieribus, quae illic 493. Deos agrestes, Pan Bacchanritim cultu inter- que, ere. J De Diis agrestibus duin ludebant. Haemus , Ecl. c.in Argumento. DePa- mons Thraciae , de quo ne, Ecl. 2. 3ι. De Syllano , Georg. t. 692. Ecl. lo. 1 . De Nymphis δε- 49o. Felix qui , e. J Vi- . roribus, puta Dryadibus aut dentur hi versus geminam, pinis , o c. Ecl. 2. 6.

316쪽

. 'Illum non populi fasces , non purpura regum Flexit , & infidos agitans discordia fratres , Aut conjurato descendens Dacus ab Istro :Non res Romanae , perituraque regna : neque ille , Aut doluit miserans inopem , aut invidit habenti. non mometur , nec fascibus populi , nee purpura vegum , nec Tibentione quA turbat infidos fratres , nec

Daco , qui descendit a Danubio conjurato ; nec negoriis Romanorum , nec regnis perituris : neque ille aut cum angore miseressit pauperis , aut invidet diυiti. populi fisces Mon,

o c. JNeque movetur Romanorum honoribus et neque. barbarorum regum. Romanos honores , per fasces ;ι barbaros , per purpuram regum signi heat. Fasces erant fasciculi virgarum , quibus erat obligata securis, ita ut ferrum in summo extaret :insignia fuere magistratuum apua Romanos. Dicuntur

, fasces popΜἰi , quia populi

suffragiis magistratus eligebantur in comitiis. Fascas

habebat Dictator XXIV. Con strix II. Praetores provincia- . les Vr. Praetores urbani II.

Praeferebantur a Iictoribus , . quorum nomen a ligando iquia reos ligabant , feriebantque Virgis e fasce detractis.

ferar gentes & Romanis infestae , intra Carpatum

montem , a Septentrione ;

strum fluvium , a meridie, ad usque Istri ostia porrectar. Ister sive Danubius , fluvius Eliropae maximus. Oritur ex Abnoba monte in comitatu Bar, prope Villingam oppidum Sue viae deinde auctus fluviis co . navigabilibus, in Pontum Euxinum influit o tiis sex , quorum duo tantum jam n vigabilia sunt ,

caeteris arena clausis. Danu bius olim vocatus ab ortu sad usque Axiopolim urbem Mysiae : quo loco later appellabatur; unde proprie Is ter a Uirgilio nic dicitur.&Dacus usurpattir pro quolibet hoste barbaro Romani imperii , cujus olim ter Inimis ab ea parte Inter fuit. 498. Non res, erc. a Opponit Romanum impertum, regni, caeteris ; quae vocat

peritura, ut Romanam aeter , nitatem notet.

49'. Aut doluit miserans , ct c. J Loquitur. e Stoicorum sententia, qui motus omnes animi atque aflectus, veluti morbos dc vitia, ex homine sublatos volebant ad bene beateque vivendum: Ac speciatim patet misericordiam excludi a Seneca ex animo sapientis , lib. E. de Clement. c. s. allem Mumonum

317쪽

oo Quos rami fructus, quos ipsa volentia rura Sponte tulere sua , carpsit : nec ferrea sura, Insanumque forum , aut populi tabularia vidit. Sollicitant alii remis freta caeca , ruuntque In ferrum , penetrant aulas dc limina regum. Fos Hic petit excidiis urbem miserosque PenateS, . Ut gemma bibat, Sc Sarrano dormiat ostro :Condit opes alius , desomque incubat auro e Colligit fructus, quos rami , quos agri ipsi volentos ultro producunt et nec cognoscit leges duras , ct tumultuosum forum , aut tabulari a populiὰ Alis et raut remis mare prosuudum , se currunt ad mili, etiam : ρervadunt in aulas domos regum. His incentat ruinam urbi ct miseris domibus, ut bibat in poculo gemmeo , is dormiat in purpura Tartar-lius occultat divitias , incumbit auro defosso :religio Deos eoiit, superstitio.

suetudinemque omnes bonipe stabunt, misericordiam ausem vitabrent. Est enim visium pusilli animi , ad spe

riem alienorum malorum fue-cidentis : itaque pessimo cui

ne familiarissima est.

so L. Populi tabularia. JTabularium Romae. locus fuit , inqtio publica omnia instrumenta de praediis, Vectigalibus , portoriis , rediaibusque aliis publicis, servabantur in tabulis. Erat autem in .atrio Libertatis. Livius , l. 43. Censores ex templo in atrium Libertatis ascen- eνunt, oe ibi signa is tabelli, - . publicis, negarunt se prius quicquam negotii hubiici ges--turcts, quam iudicium populi

ἀe se factum e set.

sos. me petit, me. J Eox carpit , qui opes ὸ domitarum urbium ruinis colli gunt. De Penatibus, AEn. a. IT.sos. Sarrano dormiatogeo

Purpura quae fit 8 sanie Urei sive conchylii , qui

murex appellatur , Phoeni-ctim lingua Sar : unde Tr-rus , urbs Phoeniciae, horum piscatu celebris. , dicta est prius Sarra; dc color purpureus , Sarranus , Tarius. distinguunt tamen plerique purpuram piscis , sive os-

treum a murice : haec t men a poetis vulgo promiscue usurpantur. Purpura .alia rubra , alia vici

318쪽

GEORGICA. L I B. 1 I. 16 Hic stupet attonitus rostris : hunc plausus hiantem Per cuneos geminatur enim j plebisque patrum que sto Corripuit: gaudent perfusi sanguine fratrum ,

Exilioque domos & dulcia limina mutant , Atque alio patriam quaerunt sub Sole jacentem. Agricola incurvo terram dimovit aratro :Hinc anni labor , hinc patriam, parvosque nepotes 3r s Sustinet; hinc armenta boum, merito tie juvencos. Nec requies ; quin , aut pomis exuberet annus , , Aut scelu pecorum , Mat Cerealis mergite culmi: alius obstupescit mirabimdus ad rostra : alium pereellit hiantem plausus plebis is senatorum in thestro , nam iteratur : Hi I gaudent tincti sanguine fratrum , is relictis domibus gratis liminibus abeunt

in exilium, Θ qirarunt patrim suppositam alii Soli.

Agricola autem vertit terram curvo aratro inacest labor anni et inde alii patriam on parvos nepotes ;in Ie alit armenta boum, is juυencos , qui id labore

meruerunt. Nec cessat, donec anuus abundet, vel pomis

uel faetu pecudum, mel manipulis Dicarum Cerealiumz

so8. me stupet attonitus los. Ter cuneos, gemin itur. rostris, c. J Notat studium enim , oec. J Notat Rhidii im ad alendi oratores, vel oran spectaculorum t in quibus die suggestibus , quae rostra plausus, non a sola plebe , dicebantur. Nam ex Livio sed etiam a senatoribus ipsis 'l. 8. cum Antiates , gens dabatur,&sic geminabatur. Latii maritima , cujus ca- nei sedilia itini theatro put Antium , viisti a Roma. rum , d e quibus supra , v. ni, & elasi e spoliati essent, Si. naves eorum partim inna. st . Cerealis mergite O mi. J valia subductae, par tim in. Hec merges,Virgilio videtur censae sunt: servatisque ros - esse manipulus spicarum, ut . t Vis , ii est, eminentIbus pxplicat Servius. Plinio ta- illis prorae partibus,q laeser, men I. i8. io, videtur essero aut aere armab.intur, pla-ifurca colligedis apta mani cuit in foro suggestum ex iis pulis r qua significatione adornari , unde cum populo dicitur etiam merea , a ageretur. Columella , M Ealio. PARS I. - Y Ἀ

319쪽

Proventuque oneret sulcos , atque horrea ' vineari Venit hyems; teritur Sicyonia bacca ltrapetis :sio Glande sues laeti redeunt: dant arbuta sylvae :Et varios ponit foetus autumnus : & alte Mitis in apricis coquitur vindemia saxis. Interea dulces pendent circum oscula nati e Casta pudicitiam servat domus : ubera vaccaesis Lactea demittunt: pinguesque in gramine laeto Inter se adversis ductantur cornibus haedi. Ipse dies agitat sellos : fususque per herbam , Ignis ubi in medio & socii cratera coronant , oneret fulcos pro υθntu , θ' siperet horrea. Post hyems venit, oliva Sicyonia premitur torcu Iari s e re leunt porci saginati glandibus: Divo prabent poma flvestria r autumnus suppeditae varios fructus: or alte racemi dulces coquuntur in apertis tollibus. Interva dulces nati pendent cir ora e casa domus servat pudicitiam : vacca demit tu ut mammas plenas lacte r is pingues haedi in herba fertili certant invicem oppositis coriabus. Ipse agricola celebrat dies festos e stratus in herba, ubi tirinis est in me lio , ubi socii implent pom Ia ,sis Sicyonia bacca trapetis. JSi Ion,iIrbs Achaiae propriὸ dictae , non l ge ab Ithhmo Peloponnesiaco, ferax oleis. Trapes sive trapezum , mola est, sive torcular olei. id O. Arbuta. J Proprie sitne fructus arbuti, arboris, arboser , de qita Ecl. 3. 82. Hic forte pro baccis omnibus sylvestribus ii urpaim r. I. itis in apricis, Maturescit Solis ardore. Lye loco aprico , id est , Soli ex . posito , vide Ecl. 9. 49.sr . Circum oscula. J Circa os p. nil iri, ab ore pendent. Obulum enim , non iem Derboism ; sed magia proprie ipsum os significat. ΑΩ. Ιἰ

coronant floribus, sed vincit quod ad summam usque po

320쪽

GEORGICA. LIB. II. 21ρ

Τe libans , Lenaee , vocat : pecorisque magistris Velocis jaculi certamina ponit in ulmo , Corporaque agresti nudat praedura palaestra. Hanc olim veteres vitam coluere Sabini , Hanc Remus & frater : Sic fortis Etruria crevit Scilicet 6c rerum facta est pulcherrima Roma , 13s Septemque una sibi muro circumdedit arces.

te in υocat , o Bacche , vinam emιndens tibi s Ee proponit cus odibus certamina celeris ja- euli in ulmo, , nudat robusia eorum corporani ludiam rusticam. Sic insiluerunt vitam olim antirui Sabini , si e Remus , frater ejus Romulus e sic crevit generose ' Tuscia : atrue adeo Roma eυasit pulcherrima mundi , ν una circumcinxit sibi muris septem montes.

- λαντο ποτοῖο. Juvenes merae crateras corona vertant potu.

Graeca vox παλ. αἱς ρα , radix αλλω .rgit a. propter corporis in ea agitationem.

sit. Sabini. J Roniae vicini, Appenn Hai jugis circumia Vallati; quorum lce minas in ludis Romani rapuerunt.

ter, c. J Remus Sc Romu- Ius , fratres Romae conditores , Iliae & Martis filii: de

s s. Sic fortis Etruria. J Tuscia a Latio , per Tiberim , divisa , .En 8. 479.

dc i O . 16 ssis. Septemque . . . . muro

circum lectit .trces J .Arces vel loca munita suiu ; vel potitis, moutcs , rupes ; ut Georg. 4. 46 I. Flerunt Rhodo heia arces Et Vero .rra pro . babilius derivatur ab cacumen vertex, quanquatia 'inepte Solinus derivat ab rArcadibus , cy li primi in exis celsa parte motu is habita. 'runt: Varro ab arcendo Ser vitas ab arcano Porro septem Romae colles inclusi muro fuere : Palatinus , Trifc tra- lιr'. o maggiore; Q i irinalis, monte c aer allo 9 Ccaelitis , monte di S. Gio vanni Latera.

no s Capitolinus , Campido. Ilio e Ave utamis , monte di 'S. Sabina ; Et quilinus, m - redι S. AIaria Masgiore; Uiminalis denique ; quibus supterra additi deinceps fit eritiit J an icti ius col li . , torio ; dc Vaticanus.

SEARCH

MENU NAVIGATION