P. Virigilii Maronis Opera. Interpretatione et notis illustravit Carolus Ruæus Soc. Jesu jussu christianissimi regis, ad usum serenissimi delphini. Tomus 1. 4.

발행: 1714년

분량: 428페이지

출처: archive.org

분류: 시학

321쪽

2 o P. VIRGILII MARONI s

Aiate etiam sceptrum Dictaei regis , & ante Impia quam caesis gens est epulata juvencis ;Aureus hanc vitam in terris Saturnus agebat. Necdum etiam audierant inflari classica , necdum ISAEQ Impositos duris crepitare incudibus enseS. Sed nos immensum spatiis confecimus aequor, Et jam tempus equii in fumantia solvere costa. Aureus quorue Saturnus ducebat hane vitam in re ris , ante imperium Iovis Cretensis, se antequam Felerati homines Cescerentur occisis bobus. Nondum etiam homines audiveranι inflari tubas , nondum gladios sonare impositos duris incudibus. Sed nos decurrimus eampum immensum longitudine: jam , tempus est liberare jugo fumantia colla equorum.

σιε. Dictaei regis oe ante impia qu.tm , G c. J Ante quam regnaret Itipiter , qui

educatus est iii Dictaeo moi - εω Cretae insulae, G Org 4. Isa. Id eth , aurea aetate ;cum homines nondum an Lmalium carne , sed solis ter.

lxae fructibus vescerentur.De

I. Sed nos, J Hunc librum, ut 5 priores , allegaria terminat ab equis petita. OEqtior. J Hic est campus , An. 2. 78o.

ARGUMENTUM.

Exordium tria continet e imoegritonem Deorom , qui pabulo pecorum sastioni prasident: deindes Iapdes O cfaviani : denique inυocationem Marana ris , cujus jussu fusteptum id veris fuisse , rursus tesratur. Sequuntur p ceptiones de cultura pecorum , quatuor in partes disinata. I . Agit de bobus ct equis. II. De oυibus se capris. III. De eanibus. IV. De re

bus pecori in esis p nempe serpentibus, scabie, δε-

322쪽

tinet. Da σε sunt praterea toto libro fugiores, oble rationis causa, descriptiones ; quasi quadam diυer

ricula. Talis es descriptio orsus eques ris , v. I O. Asili siete oestri, v. Iqγ. Taurorum amantιum , v. LIX. Furiarum amoris, v. 2 2. Scythica emis, v. 3 .

TL qVoque , .magnae Pales , & te memorando

canemus

Pastor ab Amphryso : vos sylvae , amnesque Lycaei ..

Caetera quae vacuas tenuissent carmina mentes ,

Omnia jam vulgata. Quis aut Eurysthea durum , 'Aut illaudati nesti. Busiridis aras a

T E etiam cantabo , O magna Pales ; ct te ,

ὀ pastor memorabilis ob Amphosum 3, vos, o Dius , ct flumina Lyrai. Cetera omnia argumenta , qua delectare possent animos otis fas , jam pertractata sunt. Qises nescit , au Euostheum severum , aut altaria infamis Busiridis e

I . Te quoque nragna Pales JDea pastorum & pabuli , cui , sacra lacte fiebant : &festa celebrabantur Talalia, Ii. Kal. Maii; quo die R multis urbem fundavit.' . 2. Pastor ab Amphr36. JAmphosiis , fluvius Thest a. lih ubi Apollo greges pavit Admeti regis : vel ipsius regi et amore captus, juxta Callimachum in hymno; vel juxta alios , eidem addictus in servitutem a lov , propter interfectos Cyclopas. qui fulmina Iovi fabricaverant, ad occidendum , vel Phaetonta , vel AEsculapium , utrumque filium Apollinis. Iseo dicitur memorandus ab

plirysum ; quia ob operam Sejus in ripis Admeto exhibitam , dictus est Apollo Nomius , a ναμ. pascuum.

2. Salvae, amneDite lacini JLoca quaelibet pa cuis abundantia ; quales sunt in Arcadia sylvae, amne 5que Ο- eari violatis , Ecl. Io. Ι . . Eu 'ina. J Mycena ruin regem ; qui Iunonis odio ob equens , Herculem soraculi justu sibi subditum, difficillimis periculis objecit : e quibus evasit victor. De Hercule , AEn. 8. 287. s. Illaudasi Busiridis aras. I Regis AEgypti, qui cum hos - pires ad aras immolaret, adi eas ipsas clim Amphida inant te filio bc ministris occisus.

323쪽

Cui non dictus Hylas pger , & Latonia Delos' a

Hippodameque t humeroque Pelops insignis eburno, Acer equis Tentanda via est, qua me quoque possim Tollere humo, victorque viriam volitare per ora.

Cui non dictus wtiti puer, Delos Latonia , ct Hippodame , Pelops notabilis hume

ro eburneo , ac peritus artis eques ris 3 Ten

tanda est mihi mia , qua possim attollere me etiam ὲ terra, ct victor volare per ora homi mιm.

est ab Hercule , cui strue - 'bat easdem insidias. Illaudati. J Illaudabilis , in quo nihil est laude dignum , ac

proinde sumina sunt omnia vitia. Sic vulgo invictus, sumitur pro invincibili , quod

non est in usu , ut notat Turneb. l. q. II. UideturqueVirgilitis carpere Iic

tem , Graecum oratoreae,

qui scripsit , quam adhuc habemus , laudationem Busiridis.

6. HI Lis . . . Latonia Deolos. J Hylas , puer dilectus

Herculi , Ecl. 6. Latona. Coei Titanis filia , a Jove compresia, Ecl. 3. 67. Delos, insula maris A. gari , ubi Latona Dianam & Apollinem

enixa est. An. 3. 74.

7. Hippodameque . a Vel Hip podamia, filia OEnomai regis Elidis dc Pisarum ; qui

cum ex Oraculo se a genero occidendum esse accepisset :equis confisus velocissimis, qui ex ventorum flais creati erant, curule certamen filiae' procis proposuit, ea lege; ut qui vinceret , filiam obtineret, qui vinceretur, mortem Rhiret. Igitur isedecim Yicti &occisis , Pelops Myrtilum OEnomai aurigam 'pretio corripit , ut currui fragilem axem subjungeret, aut obicem axi non adjiceret, Quo pacto OEnoni ausE curru concidit, membri qtie casu collisis mortuus est. Pelops Hippodamia potitur, Myrtylum perfidiae merceisdem contumeliosius exigeri. tem , in Agaeum mare prae

cipitem dedit , cujus illa

pars ideo AIyrtoisian mare ai-cta est. Pelopis pater Tantalus fuit, Phrygiae rex : qui 'cum Deos excepisset hospitio , eorumque numen e plorare vellet , sutum hunc filium iis epulandum dedit; a cujus esu caeteri abstinue.rtunt excepta Cerere , quae humerii ejus absumpsit. lupiter eum lilicitavit, humerumque ei restituit eburis neum: Tantalus qb id scelus perpetua liti ad lanae in inferis cruciatus fingitur , praesentibus epulis coactus abstinere. Pelops deinde non Eli Je tantum . sed tota pe-n in illa potitus eam suo in mine P ιl οἱ voca M.

324쪽

GEORGiCA. LIB. III sIo Primus ego in patria in 'tecum modo vita supersit

Aonio rediens deducam vertice Musas , Primus Idumaeas reseram tibi , Mantua , palmas et Et viridi in campo templum de marmore ponam Propter aquam , tardis ingens ubi flexibus errat Is Mincius , & tenera praetexit arundine ripas. In medio mihi Caesar erit , templumque tenebit Illi victor ego , & Tyrio conspectus in ostro , Ego primus rediens e Boeotiis montibus de eam mecum Musas in patriam , dummodo vita duret mihi. Primus reportabo tibi palmas Idumam , o Mantua r is ad cabo in campo υiridi templum e marmore juxta aquam , ubi magnus Mincius errat lentis flexibus ,intexit mar-ν,inem riparum tenera arundine. In medio tem

plo mihi erit C ar, templum occupabit. Musin honorem ego victor , spectabilis purpura Taria ,

to. Primus ego in patriam, Oc. J Certe hanc laudem prius dederat Ennio I ucret. I. I. III. Ennius tui nostereeciuit , qtri primus amaeno detulit ex Helicove pereunthou de coronam . per gentes Ita fas, Oc. Igitur non significat Virgilius se primum omnium Graecas Mittas deductitrum in Italiam , sed in agrum Mantuanum. II Aonio vertice. J Helicone , monte Boeotiae . quae Aonia prius dicta esε. Ecl. g. 6s. De Mi sis , Eol. 3. ς tr. TrimMs Idumaas, cyc. JId eli, nobiles palmas: qua les nascitntur in Idume , sive Idumaea . Syriae regione,

ta. Attingit mordiri villo-

rutri Olympicis Iudis : qui isua praemia reserebant pa- 1 trias in civitates ; in quas triumphali pompa invehebantur, fruebant trique deinceps vccdigalibi is totam in Vit. n1 e republica consti

tutis.

p. II

rs. In M aio, Θ e. J Pro mittit multa , in honorem Octaviani. I. Templum. II Ludoso 3mpicos , o Ne

meaeos,Graeco more. III. Supin

plicatio ues cum Deorum sta tuis. IV. Sacrifici a. U. Ludos theatrali . UL Trophina , imagrii et clar statuas.

17. Victor ego , O Tyrio ,

ct c. J Victor poetarum omisnium Giaecorum : qu. In viis ctoriam explicat more tum Romano , tum Graeco. R

325쪽

164 P. VIRGILII MARONI sCentum quadriiugos agitabo ad flumina currus.

Cunya mihi, Alpheum linquens lucosq; Molorchi,

Cursibus & crudo decernet Graecia cellu ei etiam juxta ocium centum currus actos quatuor equis. omnis Gracia relinquens Alpheum, II mas Molorchi, meo jussu certabit cursu, is duro cesu.

victores purpura vestiti quadrigis invecti triumphabant; Graeco vero , juxta quem V1-ctores ludis Olympicis pal

mam manu , coronam capi

te , gestabant i unde supra dixit ; referam tibi Mantua palmas : & infra v. 2I. Ipse capiti tonse foliis ornatus olι- να , c c. De Tyrio ostro , sive purpura, Georg. 2. Sos. 18. Centum, quadri i ugo 1 , e. JVel more poetarum , centHm dixit , pro magna multitudine. Vel alludit ad pompam Circensium ludorum , in quibus die uno fiebant vi ginti quinque curruum mi ius : id est emissiones cur-Tuum e repagul xx carcerihus e singulis aures missibus quatuor currus exibant, sinisguli, pro tua factione , suis distincti coloribus : quatuor enim erant factiones; rubra; alba; prarina , sive viridis ;& veneta , ave ccerulea.

Igitur centum curruS-Vir

filii , misitis inlicant viginti quinque , seu Circen .sem unius diei pompam. Circenses autem ludi , cursus equestres Olympicos imitabantur , a n. 238 .a 8. Ad gumina J Veteri

rum fabricam , in litore fi mnis Circenses agitabantur iin altero later posi is gladiis, ut ab utraque parae esset ignaviae praesens pericu um , inquit Servius. Vide AEn. s.

t ry. zo. Cuncta mihi , t significat venturam esset Graeciam ad suo ludos patriis contemptis , quasi vi lioribus. Quatuor autem eis rant in Graecia ludii sive certamina insignia. Olympica , Pathia, famia , er Nemeaea. I. Obmpica , Instituta sunt- ab Hercule, in honorem Jovis , postquam Hercules Aviageam regem Elidis occidis set: fraudatus ab eo merce

de pacta , propter stabulum

a triginta annorum fimo re purgatum. Uictores corona donabantur ex oleastro, vel olea. Constabant autem ludi

illi penta thlo , sive quintuplici certamine ,cestu, cursu, saltu, disco & palestra, durabantque quinque dies, &quarto quoque anno cele-lbrabamur: unde spatia qua, tuor annorum , duas intenludoru illorum celebrationes interjecta , Obmpiades appellata sunt. l I. Οιhia τfiebant in Pythio, Macedoniae loco: in honorem Apol- linis, ob caedem Pythonis serpentis: unde ApolloFaea,a

i dictas est, a παι ν ferire ,

326쪽

rpse caput tonsae soliis ornatus olivae Dona feram. Jam nunc solemnes ducere pompas Ad delubra juvat , caesosque videre iuvencos r.Vel scena ut versis discedat frontibus , utquens decoratus frondibus tonsε otia, clica eant , propo nam premia. Iam nune juvat ducere ad templa solem -χes pompas, Ur videre mactatas victimas: vel videre , quoms do scena mutetur conver a facis , quomodo

quod sagittis serpentem per- lcussisset: indeque carmen in Jpsius & caeterorum de inge lDeorum lautem , vocatur

Aie Coronabantur vi- letores lauro. IlI. Iphmia , in honorem Neptuni , a Tlaeseo Atheniensium rege instituta, in faucibus Isthmi Corinthiaci. Coroua dabatur e pinu. IV. Nemeaea, edebamur in honorem Her culis , ob caedem 'leonio ab eo interfecti in sylva Nemeaea , prope Cleonas , urbem A cliatae, in Pelopolineis

1 o Corona erat ex apio. Praeterea ludis omnibus victoresia Imaan manu gestabant.

Virgilius per Alphaum, EIidis in Peloponneso fluvium; prope Olympiam urbem scertamina intelligit Obmpi-. ca: quae ibi committebantur. Pet luccs Molorchi, certam, na Nemerea. Molorchus enim

pastor fuit in agro Cleonaeo. hospes Herculis , cujus ingratiam Hercules leonem Nemaeum sive Cleoneum interfecit. Certamilia alia sub his duobus complectitutacdias. JChirothecae quaedam species est, e corio bubulo ,

liis apta compositae. 22. Ducere pompas. J Pom-t , erant imagines Deorum imponitae ferculis ; dc alia quaelibet ludorum ornamenta , quae at ostentationem coram populo ducebantur :praecipue in Circei sibus. No men a πομπά hoc autem, tπεμπω mitto, deduco, trans veho . De pompa i Ila Circensi fuse ovid. Amor. 2. 2. I.

Sed iam pompa venit: linguis animisque favete, c. Prima loco fertur sparsisy Elaria pennis , odie. Tum Neptunus , i Mars , Phoebus , Minerva ἰ

1 . Vel scena ut , ree. Iscelia, frons est theatri, se a pars theatri adversa spectai tibus : quae aulaeis , Velix ,

aliisque ornamentis decorata, astores tegit atque initia brat ; σκην. umbraculum , a σκιοι umbr . Ce Org. 2. fgr. Scena autem illa nebat, aut

me ali is, aut dnctius. Uersatilis; cum labito machini equibusdam , ut praecipit mistruvius, triangulis tota vetate batur,aliamque picturae fa-

327쪽

166 P. VIRGILII MARONI s

s Purpurea intexti tollant aulaea Britanni. In foribus pugnam ex auro solidoque elephanto Gangaridum faciam victorisque arma Quirini r. Britanni intexti attollant auua purpurea. In portis templi sculpam in auro ct solido ebore punam Indorum, se bella victoris Romuli

ciem osteniebat. Ductilis cum evolutis velis & aulaeis picturae facies interior nudabatur. Utramque exprimit virgilius. et s. intexti tollane aulaea Britanni. J Singulae voces

egent explicatione. I. ia gu-

ἐ ea ; vela ingentia , periperasmata , dicta sunt ab aula Attali , pergami regis ditissimi , qui populum Roma

num heredem reliquit : priantisque invenit aurum inte ciere , ut Babylonii colores , ex Plinio l. 8. 48. unde Asestalica &Balalonica aula a veis stetque mem Crantur. II Bria sanni, nunc Angli & Scoti.

Non ab Octaviano victi sunt , ut vult servius ; sed a Iulio Caesare : qui ex continentiGalliae bis in eorum in sulam navigavit ; duabusque victoriis re bene gesta , &acceptis obsidibus, magnum

servorum numerum, ac prae

dam reportavit: juxta Strabonem l. 4. Ex iis igitur Julii mancipiis puto multos osnciis theatralibus addictos emet de quibus, ut illo tem rore pasum notis, hic sermoesh. III. In texti. Nempe quia

Julii victoriae in ipsis aulaeis de pittae erant: & inter eas , I fortasse Britaunica : unde liortabant vela iidem Bri-ltanni , qui in velis acu picti videbantur. 16. Elephanto. J De ebore, qui dens es h elepbanti .

mirini , oec. J Gangaridise , gens Indica circa Gangem. 2uirini. J Octaviani : qui quasi alter Romulus , & alter conditor Romae habitus est. Romulus autem Quiriniis dictus est a quiri, quae Sabinorum lingua hastam signi ficat, qua semper instructus pingitur Romulus. Certum est agitatum fuisse in senatu , Romuli-ne, an Augusti nomine , Octavianus donaretur. Sed peraeque certum est , neque id contigisse nisi ann. U. C. 727. annis , post edita Georgica, circiter tribus : neque unis quam Gangaristas ab eo victos esse. Igitur appellatur a

Virgilio mirinus , non publica auctoritate, sed privata adulatione : Gansaridam vero victor , quia M. Antonii victor , qui ipse dolo Ariamentos, Ventidio duce Pariathos vicerat , Indos vero , Arabes , aliosque Asiaticos habuerat in auxiliis,ut dixtismus G. 2. II r. Unde patet ,

id quod illo loco jam pro bavimus , uuac FHue lo-

328쪽

Atque hinc undantem bello , magnuseque fluentem

Nilum , ac navali surgentes aere columnas.

3o Addam urbes Asiae domitas, pulsumque Niphaten , Fidentemque fuga Partum versisque sagittis :Et duo rapta manu diverso ex hoste trophara , Bisque triumphatas utroque ab litore gentes. Stabunt & Parii lapides . spirantia signa , ibidemque sculpam agitaraim classibus, o

donge fluentem : columnas extructas ex are na-mium captarum. Adjiciam urbes Abg expugnatas ,

Ara nos fugatos ; is Parthos confidentes fuga ac sagittis retro jactis , ct spolia bis rapta manu ex diversis hosti us , se populos bis vi

ros in utroque mari. Frunt quoque fatuo e marmore Pario , simulacra prope animata , cum Georgicis libris jam

perfectis attextum esse. - 28. Magnumque fluent. m qilum. J Nomen pro ad ver bio. Sic AEn. I. 399. Tor

mum ite repente et et mat,4 c.

De Nilo AEgyptio sumine ,

Georg. 4. a 88. 8c Nilus vietoriam dignificat Alexan. drinam , de M. Antonio & Cleopatra ab Octaviano re latam , anno in C. 726. 29. Navali surgentes, ere. Ioctavianus h rostris aereis Ai gyptiarum navium , dici

tur quatuor columnas con

flavisse et auctor Servius. O. 3s. Niphaten , fiden- , lemque, oec. J Per Niphaten

Armeniae montem , Armeditos ipfbs intelligit ; per

montem, populos montis incolas. Sic asin. o. 13. Alpes

immittet apertast id est , populos Alpinos. De Farthis , diximu3 es. I. 6 L. Quomodo . putem Octavuinus iaci roisit vicisse Armenios ic Parthos, vide supra ad V. 27.

32. 13. Et duo rapta . . . .

Bisiue triamphatas , c. I Omnes explicant diverstim hostem. e Gangaridis & Britannis ; utrumque litus ; de orientali , in quo sunt Gangacidae,& occidentali in quos lini Britani.Sed male siquidemBritanosOctavianus non vicit. Ego explico de Asiaticis , Africaniique gentilos , quae M. Antonio parebant ede gemina clade,qua M.Antonium affecit : prima ad Achium Epiri promonto rium , in Europaeo litore saltera ad Alexandriani , in Africano litore. Rapta manu. J Notat utruml bellum ab octaviano , non Per 1egatos , ut bella fere caetera a

sed pioprio Marte , propria manu , gestum esse. 3 . Parii lapides. J Marmora candida 8 Paro insula,

329쪽

3s Assaraci proles . demissaeque ab Iove gentis Nomina : Trosque parens , & Trojae Cynthius

alictor.

Invidia infelix furias amnemque severum Cocyti metuet, tortosque Ixionis angues , Immanemque rotam , & non exuperabile saxum.

boles Assaraei , ct heroes familia, deducta a

Iove r Tros pater Assaraci , Apollo munitor Troja. Invidia infelix timebit furias ct δε- in fluvium Cooti, o tortos serpentes Ixionis , se rotam immenssam , is rupem Sisyphi institerabilem.

quae una est e Cycladibus in mari rigaeo. s. . 6s raci proles , cte. IGentis Iuliae seriem ει origi. nem indicat. Hic autem fuit ordo. 3upiter e Dardanus , Jovis filius ex ElectraAtlan. eis filia r Erichthonitas ; Tros. Hic scindit se familia duas in partes , per duos Trois filios , Ilum or Asyaracκ m. Ilus enim genuit Laomedontem , hic Priamum. Assaraeus vero habuit Caran , hic Anchisen r Ex Anchise

Venere , einnaas , Ascanii

sive Iuli Pater , qui auctor fuit gentis Iuliae. s. Troia Onthius auctor. JApollo , natus in ininta Delo t ubi mons est Onthus ,

. Ecl. 3. Trojae moenia ex. truxit, regnante Laomedon. te. Vide Georg. I. 6 2.

3 . Inmidia , me. J Eorum supplicium notat 1 qui Octa-oiani laudibus obtrectabant: quales multi ad id usque tempus Romae fuerant; ρ eteribus Sext. Pompeii , Aue M. Antonii amicis.

rorum fluvium , e Styge profluentem , a κωκυθ ge-

38 Ixionis angues J Ixion,Phlegiae Lapitarum in Thes talia regis , filius ; cum obcaedem soceri sui Deionei inexpiabilem vagaretur, a Dsumptusque in coelum , dc expiatus a Iove esset: Iunonis amore percitus,ex nube,

quam ei Iupiter pro Iunone

obtulerat, Cetauros genuit. Apud homines deinde cum suos &Junonis amores quasi vetos jactaret : fulmine delectus ad inferos , ibique

tortis anguibus alligatus est rotae , cujus perpetuo circumactu torquetur.39. Non exuperabile saxum. Isisyphi supplicum significat. Is filius AEoli, cum Atticam latrociniis infestaret. oecisus est a TheseoAthenaiarum rege et cujus in gratiam finxere Graeci , Sisyphum pud inferos huic addictum paenae ; ut in montis verti cem saxum provolvat , Se continuo inde gravitate su

330쪽

GEORGICA. LI B. I ta. 163 Interea Dryadum sylvas saltusque sequamur

Intactos , tua, Maecenas , haud mollia jussa Te fine nil altum mens inchoat, en age segnes Rumpe moras : vocat ingenti clamore Cithaeron, Taygetique canes, domitrixq; Epidaurus equorum o Et 'ox assensu nemorum ingeminata remugi P. Mox tamen ardentes accingar dicere pugnas Caesaris , & nomen fama tot ferre per annos ,

Tithoni prima quot abest ab origine Caesar. larea obeamus Blvas D vadum , fallus aliis

inaccessos ; subeamus tua mandata, . Macenas , non sane facilia. Animus meus nihil altum incipit sine te. Eia vero amputemus pigras moras :citharon vocat nos magno clamore , canes Tv-

reti , ct Epidaurus domitrix equorum : EI, vox reboat, multiplicata repere su Disarum. Paulo pos

men aggrediar celebrare animosa bella Octavians :fama propagare nomen eius per tot annos , quotannis. Octavianus distat a primo ortu Thitori.

43. 4.Vocat ingenti, cre. JDicit se vocari eas in regio nes , quae abundant iis ani malibus , quorum culturam Loe libro , docturus est. Cisthaeron. J Mons Boeotiae, quae xegio a bove nomen habuit; ut dictum est Ecl. s. a Juvenali , Sat. Ιυ. so. Uervecum patria nominatur. Taygetus. J Mons in Laconia prope Spartam ; venatu inis signis , atque adeo canibus. Epidauruς. J Urbs multiplex hujus nominis :haec in Peloponneso est , in Argia regione , ad Orientale litus; ubi coIebatur Esculapii s. Et tota Argia sera I ι quorum fuit: unde laudan

tur eo nomine Mycen X ,

urbs ejusdem regionis , v. i2t. Et patriam Epirum referat , fortesque Mycenas. 46. Mox tamen , Oc. ΤPromittere videtur Is ne ida, quae ad gentis Iuliae laudem conscripta est, continetque passim laude, Caesaris Octa viani. Accingar. J Suscipa am. Tranflatio est ab iis qiii ali quid facturi vestem altius cingunt : ne Lacinis defluentibus impediamur. 8. Tithoni. J Uel Tithoianus est ille , Laomedontis, aut frater, aut filius,ab Aurora dilectus,de qii Georg.

Z iij

SEARCH

MENU NAVIGATION