P. Virigilii Maronis Opera. Interpretatione et notis illustravit Carolus Ruæus Soc. Jesu jussu christianissimi regis, ad usum serenissimi delphini. Tomus 1. 4.

발행: 1714년

분량: 428페이지

출처: archive.org

분류: 시학

381쪽

rio Explent : collectumque haec ipsa ad munera gluten Et visco & Pb:ygiae servant pice lentius Idae. Saepe etiam effollis si vera est fama ) latebris

Stib terra fodere larem : penitusque Iepertae Pumicibusque cavis , exesaeque arboris antro. Tu tamen & levi rimosa cubilia limo V age fovens circum , & raras superinjice frondes. Neu propius tectis taxum sine, neve rubentes

Ure Ioco cancros : altae neu crede paludie

complant, , semot ad hos ipsos usus gluten eo lectum , tenacius visco pice niontis Ida, in Phogia. Sspe etiam , si vera es fama , a peruerunt si domum sub terra , e fossis latibulis , inυenta sunι profunde in L pidibus μυis , in alvo arboris eariosa. Tu tamen , ct unge alvearia hiantia , circumlinens molli luto 2 superjice luto folia

tenuia : neve permitte tit taxus sit vicinior alveari : neve eoque in seco eancros rubentes rneve colloca alveare prope paludem profundam ,'

ctticae similis, ex algae genere, sucu marinus a Plinio dicta : hujus aliqua species quadam tenus rubet. Laudatissima. inquit , quae in Cre-ia insula iuxta ι erram in petris nascitur: tinetendis etiam laHis ita colorem alligans,ut elui ρη ea non pollit, i. . 6.& l. 16. io. Notat Aldro. andus in Musaeo metallico, I. I. 7. mulieres antiquas hac herba conciliasse ruborem genis: indeque factum, ut pigmenta omnia muliebris formae imprimisque cetusta ad candorem praeparata , dicta sit fucus , fird. At visco ,σHoc Viscum , vel hic vibeas,

Et si intus apes alvearra glutine obducant: tu tamen unge exterius limo, ad majorem cautelam, dcc.

de qua Georg. 1. 29. ab al. vearibus amovenda , quia ex ejus succo mei amarissi naum conficitur , quale eshCorsicum , Ecl. 9. 7.48. Neve rubentes , oee. J

Cancri, ecrevises ; rubentes cum cocti sunt, nidore nocent apibus. Palus altitudine submergit apes : quia non facile patitur lapides , quibus , quasi pontibus , apes inhaerescant. νι nocet odoris Sravitate scis,

382쪽

Aut ubi odor coeni gravis , aut ubi concava pulsu FO saxa sonant , vocisque ossenta resultat imago. Quod superest , ubi pulsam hyemem Sol aureus egit Sub terras , coelumque aestiva luce reclusit :Illae continuo saltus synasque peragrant, Purpureosque metunt flores , & flumina libants s Summa leves. Hinc nescio qua dulcedine laetae Progeniem nidosque fovent : hinc arte recentes Excudunt ceras , & mella tenac a fingunt. Hinc ubi jam emissum caveis ad sidera coeli Nare per aestatem liquidam suspexeris . agmen, aut ubi odor luti graυis est ι aut ubi saxa in us

υa resonant pulsu vocis . , soni species alti resilit. is os speciat ad alia, quando Sol rutilus

expulis hyemem sub terrus , aperuit caelum tu mine calido : satim apes volant per saltus EI vas, cs punt flores purpureos, volaudo degu

stant superficiem fluvio m. Ex his floribus Sc

aquis recreata nescio qua delectatione , nutriunt fetus, is conficiunt eorum nidos: ex his elaborant artificiose eeras novas, ct fabricant mella glutinosa. Deinde quando videbis examen , emissum ex alve ribus per Astatem serenam , volare in altum Aerem ,

remissis sono pavidas facit. si . βιεο si perest tibi, ic. JII. PAR. s. De pabulatione a- um , examinibus , pugnis. Praecepta continet duo. I. quomodo examina cogenda sint in aletearia , v. 8. II.

uomodo pugnae eompescenda sint , v. 8K. 31. Egit sub terras. Sub polum Aultralem , sive an istarcticum: quc nasub pedibus

243. Pellit autem Sol hyemem ad illas partes, quia ad nostras accedit , ab illis recedit: FO recessu sellitur hyems. ω tiva luce. J Calidiore r nec enim proprie aestas hic significatur, sed

s . Libant. J Degustant ,

s7. Exeudunt ceras. J Metaphora a fabris ferrariis ducta , quorum est proprie ferrum cudere : ideo comparabit apes cum Cyclopibus ,

383쪽

hii P. VIRGILII MARONI s

co Obscuramque trahi vento mirabere nubem Contemplator : aquas dulces & frondea semper Tecta petunt i huc tu iussos asperge sapores , Trita melisphylla , & cerinthae ignobile gramen e Tmnitusque cie, & Matris quate cimbala circi .m. conrident me flicatis sedibus , ipsae Intima more suo sese in conabula condent.

Sin autem ad pugnam exierint nam siepe duobus Regibus incessit magno discordia motu

nivam nubem apum difundi evento ζ Considem et erutrunt semper aquas dulces , ramas frondentes , ubi considant di sparge circa hunc locum odores prasieristros , metiphilla eonfricata , Θ τilem herbam cerinthx : excita tinnitum , or quam circum Umbala Cybeles , matris Deorum et o pes conbent in sedibus sic ρ paratis , apes sese immittent more suo tu intima alvearia. Ss vero exire voluerint ad certamen i nam sape diserordia magno impetu inflammat utrumque regem λ8e Plinius gaudio quida ri. J Puram. serenam: uni e Les. v. 33. Et liqui si simul Quis. σ3. Meli' alia. J Isa restituit e manu scriptis N. Heinsius , cum ante . non fineLatinae qua*itatis damno , lageretur ecunda brevi . meti: Diia Citrago est

Latinorum, Gallorum. mcis

tise : herba apibus grati sema , Graeco nomine dicta a με aia mel di φύλλιν folium. 63. Cerinthae 4 cerintha . κάρροε,ν , a RV.ον favus e Gallice easquere juxta Ruellium . a pascendis apibus.

tris , oee. J Certum est apes

buunt f Varro & Columella

merui. Ombala. J AErea instrumenta conca a, qua b. cillis aereis percussa tinniis tum edebant. Matris. J Cybeles matris Deorum , quae

cata est e cujus in sacris quariebantur cymbala , ex veteri instituto Corybantum sive Curetum de quibus i sta dicemus , V, 1 . 68. DuobMs regi b is J Cois lumel. I. 9 s Inter se , tanis quam civ ιlibus bellis; rectim alteris, tanquam crem exteris gentibus, praeliantur. Hic bel-- I lum describitur civile.Nam tinnitu, aeris colligi unum i ex Plin I ia. Is . Naseu. urata.

in locu t gaudi ne, an me.

Ta, Misi eles dubitat: Pia- quando in extremis favis apes Vand. ares, qua ccteras 'ari.

384쪽

continuoque animos vulgi , & trepidantia bello o Corda licet longe praesciscere : namque morantes Martius ille aeris rauci canor increpat, & vox Auditur fractos sonitus imitata tubarum. Tum trepidae inter se coeunt, pennisque coruscant, Spiculaque exacuunt rostris , aptantque lacertos ,γs Et circa regem atque ipsa ad praetoria densae Miscentur , magnisque vocant clamoribus hostem. Ergo ubi , ver nactae sudum, camposque patentes νErumpunt portis : concurritur: aethere in alto Fit sonitus: magnum mixtae glomerantur in orbem, o Praecipitesque cadunt: non densor aere grando . .

Nec de concussa tantum pluit ilice glandis. flatim licet Iovὲ prasenιiνι-iram plebis, se eor

da belli asidainnam Martius etiam strepitus rauci

Aris excitat tardas, auditur bombus referens

fracros sonitus succinarum. Tunc fest A inter se congregantur , is micant alis , , aeuunt aculeum seris, parant ad pugnam brathiota , ct sipantur denso εirca regem ρο ipsius cellam , iu-etitant hostem magno fremitu. Daque quanis immenerunt tempus serenum , spatia acri is aperta et irruunt ἡ portis: pugna committitur : fit fre=ipus in alto aere , confusa densantur in magnum globum . , eadunt pracipites e non pluit grando spi sior ex aere , nec tantum glandium ex ilice quassata.

ς'. Trepidantia. J Non timidii sed cum festinatione rumu'tuantia : sic AEta s.

Ii . Ne trepidate meas Teu

eri defendere naves , id eὲ, ne festinate. sic infra V. 73.1 uni trepida inter se eoi unt. s. Pratoria. J Cellas regum: metaphora ducta a castrensibus. tabernaculis eOrum , qui bella adminis ra- baiat : quod munus primo praetoribus , deinde consulibus demandatum svir , ex Festo. Hinc etiam apud Columellam Sc Martialem praetoria sunt ampla aedificia rustica: in quibus fortaste jus rusticis , a domino ac patrono dicebatur,

385쪽

Ipsi per medias acies ; insignibus alis In entes animos angusto in pectore versant rUque adeo obnixi non cedere , dum gravis A aut hos , Aut hos , versa fuga victor dare terga subegit.

Hi motus animorum , atque haec certamina tanta Pulveris exigui jactu compressa quiessent. Verum ubi ductores acie revocaveris ambos: Deterior qui visus ; eum , ne prodigus obsit , 'o Dede neci : melior vacua sine regnet in aula. Alter erit maculis auro squalentibus ardens :

s Nam duo sunt genera ) hic melior, insignis α

Et rutilis clarus squamis: ille horridus alter Desidia , latamque trahens inglorius alvum.=J Ut binae regum ficies ita corpora gentis. Is reges in mediis exercitibus , alis notabitis, undiant magnum animum in parvo corpore : obstinati non recedere , eo usque, quo victor terribilis cogat . ωel hos , vel illos, dare in fugam terga conversa. m commotiones animorum , hA tanta pug D-

dabuntur , represse factu exigui pulveris. Ses ρ

quam revocaveris a pugna geminos reles: da uetaeum, qui visus fuerit pe)or, ne noceat consumendo cibos ; i , permitιe ut melior regnet in domo et acus ab hoste. Ater erit lucidus notis auro Ueris i sunt enim duo apum genera hic melior est, forma pulcher,striarus squamis rutilantibus e alter ille horridus est ignaυia,e, trahens magnam alυum 'r honorire. Uigemina iunt forma regum , ita ecies gentis.

9 I. Alier erit , e c. I III.

PAR. s. De mariis aptim sipe. eiebus. Duae sunt : ruta quae minores ; dc nigrae na igisque variae , lix majores.

ima species melior. Rex magnitudine praestat in sita quisque specie , dc in supremis favis habitat. Sernalentibus. J Vide supra . v. Ii.

386쪽

GEORGICA. LIB. IV. 3 F

Namque aliae tui pes horrent , ceu pulvere ab alto Cum venit , & terram sicco spuit ore viator Aridus : elucent aliae . & fulgore coruscant , Ardentes auro , & paribus lita corpora guttis. PQ Haec potior sololes r hinc coeli tempore certo Dulcia mella premes: nec tantum dulcia , quantum Et liquida , & durum Bacchi domitura saporem.

At cum incerta volant coeloque examina ludunt ,

Contemnuntque favos , & frigida tecta relinquunt , Instabiles animos ludo prohibebis inani. Nec magnus prohibere labor: tu regibus alas NAmque aIit apes horrent foeda : quemadmodum

viatar , qui Cenit ex loco valde pulυerulento . siti bimdus excreat pulverem ore sicco : alia lucent micant splendore , ardentes corpori

bus , quε aspersa sunt auro 6 similibus notis.

Hoc genus melius est : ex his exprimes flato anni tempore mel dulce r nec tam dulce , quam purum, mitigaturum asperam vim mini. At cum examina volant incerta , ludunt per ae

rem , fastidiunt favos , ct deserunt alυearia

inania ora vocabis animos mobiles ab inutili licentia. Nec magna erit d Ficultas revocare e tu regibus pennas

mensuris , admixta mellis una ; vel quodlibet vinum asperum,quod melle tempe

rabatur. Ita enim Horatiua Sat. l. 2. 4. 14. Aufidius

forti miseebat mella Falemo.

mendose . . . . leni praeordia mulsa prolueris melius: ergo distinguitHoratiir hanc vioni temperaturam a mulso. Ita Cerdanus. Quanquam nihil vetat , in eo damnari Aufidium ab Horatio, quod ille mulsum non ὸ vino levi, sed aspero Falerno condiret. De Baccho , Ecl. 96. Ceu pretυere ab at o eum.oc. J Comparat horridam secundae speciei nigritiem: vel cum vultu habituque viatoris; qui pulvere ac

sudore obsitus spui e s vel cum ipso illius sputo , quod

in scedum salivae ac terra globulum humi colligitur. tot. Liquida. J Pura &sine faece: quae enim omnino liquida sunt, mala sunt,

ut admonet Servius.

οχ. Bacchi domitura sa- porem. J Vel mulsum intellisit, quod si ebat duabus vini

387쪽

316 P. VIRGILII MARON is

Eripe: non illis quisquam cunctantibus altum Ire iter , aut castris audebit vellere signa. Invitent croceis halantes foribus horti rk Io Et custos surum atque avium , cum falce saligna Hellespontiaci servet tutela Priapi Ipse thymum pinosque serens de montibus altis , Tecta serat late circum , cui talia curae: evelle: nullus audebit illis morantibus vagari pisae rem , Ο eruere signa e eastris. Horti spirantes eroceis floribus eas alliriant ; se tutela Priapi Hellespontiaci, abactrix latronum ct voluerum , eum falce e salice , cas servet. Ille ipse , qui

curat talia , transferens ex altis montibus th3mum is pinos, plantet eas uniique circa alvearia eri 8. Castris aut et it mellere Fix uti J Metaphorae militia Romanorum , qui cum c a. stra metabantur , signa in

terram defigebant ante praetorium ; cum castra move.

Bant, evellebant e & si facile quidem , bonum erat omen ; contra si difficile.

rio. Cum falce saligna Heli ροηtiaci , oee. J Sole.

bant in hortis omnibus Priapi statuam collocale, cum

falce ἡ quolibet rudi ligno: pro quo genere , salignum posuit , id est e salice: De

Priapo , Ecl. P. H. Helle; lonι iacus dicitur , quia co- Iebatur imprimis Lampsaci, quae urbs est in minore Mysia ad fretum Hellespontia- cum DeHel esponto , dei roit

non pintim arborem s ed genti, este putat virgulti semper virentis : Taubmannus

etiam florem. Sed quicquid ab iis affertur in rem suam, vanum est. Neque enim, ut volunt , Columella l. 9. 6. pinum inter frutices agnos.cit, sed inter arbores apibus gratas ; pinumque coia junis git cum ilice semper virens pinus cir minor ilex. Neque Apollodorus eam inter flores admittit, cum admittit

inter coronamenta : ut enim

Iauro triumphatoress sic pinu coronabantur victores

ludis Isthmiis ; nec tamen laurus est e florum generee Neque Virgilitis in Culice ri4os. cum di xat semper furiada pinus, significavit pinum florem elle perennem ; sed arborem perpetuo floren tem metaphorice , id est , semper virent em.

388쪽

GEORGICA. L I B. IV. 327

Ipse labore manum duro terat , ipse feraces Iis Figat humo plantas , & amicos irreget imbres. Atque equidem , extremo ni iam sub fine laborum Vela traham , & terris festinem advertere proram ;Forsitati & pingues hortos quae cura colendi ornaret, canerem , biferique rosaria Paesti :1λO Quoque m do potis gauderent in tyba rivis, Et virides apio ripae , tortusque per herbam

Creice et n ventrem cucumis : nee sera comantem

Narcissum , aut flexi racuissem vimen acanthi , Pallentesque hederas , & amanteS litora myrtos. ipse atterat manus duro plantationis labore t 'sest infodiat terra, plantas fertιles , invergar plantis aquam opportunam. Ego certe , nisi jam sub ultimum finem Iab iram comvrem vela , is properarem torqιιere pror m ad terram : fortasse canto em quoque , qua ratio cultura ornaret hortos fertiles , cantarem rosalia Puti bis fecundi ter quomodo inoba , is margines virentes apio , laetarentur aquis irrigantibus : quomodo eucumis curvatus per herbam tumesceret in modum ventris : nec pratermisissem narcissum tar-

ἀe florentem , is caulem achanthi flexilis , ct

hederas albentes , mrtos qua amant litor .ri Biferique rosaria Paesti. Tastum , oppidum & sinus

Lucaniae , Pso : cujus solum rosis nobile , quas bis, nempe mense Maio & Septembri , ferebat. εχ . Inuba. J Chicονee

Georg. I. IIo.

111. Nariassum. J Ecf. a. 48. tardius floret: ideo fera comantem vocat : & sera dicit , pro fero ; adjectivum plurale neutrum , pro adverbio. Frimen acanthi. JCautem brancae ursinae , de qua Ecl. 3. 4s. Non ver spina OEgypιiκ , quae alterum genus acanthi est , dei quo Georg. 2. II De ruris

389쪽

311 P. VIRGILII MARONI s

tas Namque sub Oebaliae immini me turribus altis. Qua niger humectat flaventia culta Galesus , Corycium vidisse sen r cui pauca relieti Iugera ruris erant; nec fertilis illa iuvencis , Nec pecori opportuna seges , nec commoda

Baccho.

N Hie rarum tamen in dumis olus , albaque circum Naxmyue sub altis moenibus Tarenti , qua Vofundus Galesus irrigat agros φυentes segetibus , meminime vidisse senem Cor ium : qui habebat pauca --

agri deserti e terra illa , nee apra erat ar tioni boum , nee opportuna pastioni pecorum , nec commoda vitibus. Tamen in illo Deo , prius mos, plantans rara olera , γ in circuitu candida ILI. Namque sub Oebaliae,

o c. J Tarenti: urbis in Italiae sinu maxime Aui rati rcujus instaurator fuit Pha. Iantus, ex Oebalia , seu Laconia , profectus.11 6. aisa niger , oec. JGalesus , GaIaso , Calabriae fluvius est , in sinum illum

Tarentinum gefluens: niger dicitur , vel ab umbra circumstantiiura arborum: unde a Propertio l. 2, 34. si T. Vocatur umbrosus. umbrosi

subter spineta GaI sr vel a

profunditate aquarum, quae nigritiem inde contrahunt: unde frequens est illud epithetum Homerci ; μελανυα ρ nigra aqua. Erythraeus legie piger , quia certum est eum lentissime labi. I 26. Flamentia culta. J Lo- ea culta Sc flaventia : duo adlectiva quorum alterum substantivi vim obtinet et ut

Georg. I. F. 393. Aperta serena.

Ia . cor cirins senem. J Vel, nomen fuit hujus senis proprium ; vel appellativum agente: Coucus enim ,κωρυκος , mons eroci ferax , Moppidum fuit Ciliciae r quae regio est Assae in litore maris inde dicti Cilicii. Hujus incolae Cilices , eo quod pi

raticam exercerent, a Pom

peio petiti bello,& partim occisi , partim in fidem recepti , agris ab eo donati sunt: praesertimque Cilicum remiges, quorum opera usus erat Pompeius , in Calabria Tarentinoque agro collocati sunt. Ex iis hunc unum esse aliquem non immerito suspicantur. rso. Rarum. J Raris , non densis ordinibus , consitum;

quod in sterili terra fit.

390쪽

Lilia , verbenasque premens , vescumque papaver Regum aequabat opes animis : seraque revcrtens Nocte domum , dapibus mensas onerabat inemptis.

Primus vere rosam , atque aut una n. carpere pona az13s Et cum tristis hyems etiam nunc frigore saxa Rumperet, & glacie cursus fraenaret aquariam ;Ille comam mollis jam tum tondebat acanthi, Hstatem increpitans seram , Zephyro', morantes. Ergo apibus stetis idem atque examine multo 1 o Primus abundare , & spumantia cogere pressis Mella favis illi tiliae , atque uberrima pinus rQuotque in flore novo pomis se fertilis arbos Induerat, totidem autumno matura tenebat. lilia, ne verbenas, ae ecliati pa aver , Aquabar animo divitias regum, is nocte jam provecta radiens domum , onerabat mensam cibis non emptis- Primus colligebat vere rosam , autumno poma zeum tristis Iems frangeret adhue lapides vi frigeris, cohiberet glacie fluxum aquarum ἰ isserjam tum tondebat frondes flexilis acanthi , incusans Astatem pigram Zeplaras tardos. Itaque primus abundabat apibus fecundis , is multi, eocaminibus; ct colligebat mel spumosum e favis compressis: habebat tilias , o, pino: copiosas: , quot pomis arbor ferax se vestierat tempore noυorum 'rum Atotidem matura poma retinebat autumni tempore

Verbenasique premeans I De la vermeine, Ecl. 8. fis. Premens.J Plantans, Georg. a. 346. 2M cumque premes virgulta per agros. Ist. Vescumque papaver. JΕdule , causam vide supra Georg. t. Mδ. Vescum item, minutum ac parvum significat. Ovid. Fas . l. 3. Vestaque parva Vocant. Plin. l. 7.

eximiis miribi a Tritanam ,

memorat.

137. Mollis alanthi. IBranca ursinae , Ecl. 3. 41 De Zephyris , Ecl. s. s. I t. Tritiae atque , Tilia , tilleiιl : arbor nota Pinus tiberrima , vel plurima, vel ferax pin arum Ducum , vel serax glutivi, quo apes utuntur ad mellis sundamina , vide supra, V. s. E Q

SEARCH

MENU NAVIGATION