장음표시 사용
121쪽
.a laeue. ma si quidem Aristoteli sal definitur esse sumus ardens, &iis . alibit Pispiritus sicci ardor. De singulis acturi seorsum, pri.
mum de luce tanquam de re notiori, ac minime cQntro. uersa tractemus. LuX profecto Comete quum adeo remota sit a nobis,& adeo diluta tenuisquς conspiciatur, potisti. Lux Ce-ε- mum lux nostri phaenomeni, ut oculos nostros ae*re per.
- Σ.. cessat in ratione nubeculae pellucidae noctu: interdiu vero
' ' delitescat in lumine Solis etiam beberiori: nec in corpusculis sere conspici valeat; minoris est activitatis, atq; virtutis,qum ut in eant a medii dustantia valeat assicere, vel hilum . alterare physice corpora nostra. Lumen enim eius assidue fatiscens in itinere, tantae demum apud nos imbecillitatis est, ut aerem hunc infimum atterere, attritioneq. gradumvllum sensibilis caloris efiicere non valeat , immo nec insen si bilis. Quare nihil omnino producens in medio, praeter sui speciem vis bilem tenuem, & obscurissima, nullius acti. ustatis realis esse videtur,nullius enicaciae phy sicae, nec habe t ullam omnino rationem causis naturalis essectuum reainlium apud nos productricis. Id ipsum de luce Cometarues etiam generatim asserendum est. Verum enimvero Cometae lux, si non habet rationem causae procreatricis vllorum effectuum apud nos,an obtineat saltem aliquam rationem lux signi,videndum est. Proculdubio Cpmetae lux indicat ali-ΙΣ. . qua, tum quae sunt in Cometa, tum etiam quae apud nos Lar ratim fiunt,ves sutura sunt. Lux in Cometa subcaelesti semper a G aue guit ignem,ae flammam necessario ; quia de sui natura tu κin aere sublimi nonnisi flammae propria est;ibi namq. nil effulgere potest, nisi flamma, quum in aere infimo multa resplendeant noctu citra omnem ardorem, cicindelae, capita
piscium,fungi putres,& alia multa non ignita; sed in suprema regione aeris infra Lunam nihil effulgere valet, quod ignis,& flamma non sit. Nee objcias Arearum, Paretioi u, Iridum naturam, quae splendent in sublimi sine flamma, de citra ullum ardorem ignis ι effecta per solam retractionem
122쪽
Iuminis astrorum in densiore nubium consistentia,quae veluti speculum representare valent astrorum lumen absque ardore. Quia refractiones istae luminum sine flamma non fiunt in altissimo aere Cometarum loco, sed in aeris infima regione,in qua coguntur nubes, astrorum lumen in speciem Halonum, Paretiorum, Iridum, & id generis restangere valentium sine flamma; quum Cometet producantur in aere supremo,qui nubium nullarum unquam sedes est. Neq; vero materies exhalationum fumidarum illa Cometas constituens eo loci tantae de isitatis est, ut spectrium euade- sιν lismen re valeat refrad gens, atque repercutiens astrorum luces squum ob sui raritatem transpareat, & permittat ulteriora supra se collocata sidera perspici, vel minutiora, dilutissimaeq. lucis. Arguit ergo lux in Cometa nostro , &1in aliis omnibus elementarijs, aetem supremum terentibus, flammam & ardorem, non refr,ctionem . Quod etiam perspicuis verbis nos edocet Aristoteles inquiens icJ Si itaque s It .mete.
hoc maneat, se non conssumaturpertransiens, qua maxime den- tu, c. q.
fatus est siuccensus fomes, fiet utique princi um larionis comommatio discursimis. Talis o Comata est flesia, discustisside rum,habens in seipso terminum,es principium. Euando igitur in ipso infriori loco su premi ae sis principium consissentiae suerit ter se apparet Cometes, nulli siderum assidue iunctus qui
do autem sab astrorum aliquo,aut non errantium,aut errantiam,
a motu semper cox itcris exhalatio, unc Cometes sit horum alia quis visui nostrμ. Non enim apud tua astra coma sit,sed quemadmodum Areae cis a Solemo Lunam a Ment,a eqsreme erus tranaferamur astra,quumst uero condensatus aer in nube,
vi passo hac Dt sub Solis Dirure Ac est Coma astris velut Area
est . Ailamcn Arra quidem fit propter refractionem MDRcun dum coloremisit auit m in ipsis exhalationibus color apparens cst. euando igitΛr iuxtastella acrafuerit talis concretio, eadem necesse s apparere laIione es moueri Comet qua quidemsuur stella. quod maxime potissimumque conuenire Cometis
123쪽
preds css igneam consimultam ipsorum Combrarum , argumentam oporici stu fare, quod significant sac3i plures status , se
siccitat .nc. Arguit ergo lux in Cometa,non refractione sed flammam,& ardorem. Namque ut ait Aristoteles alibis i -dςgς iel Confessa autem se sensui ignis generatio; maxime enim ignis 'R ' stamma ; hae a tem est fumus ardens oumuέ auιem ex aere olfJi .mete. terra. Et alio loco IIJ is enim flamma spiritus hcci ardor . tu Arguit etiam lux in Cometa neccsiatio physicae substantiae,materiae q. Cometicae debitam pr08orcio natam2. den: statem,bonamq. consistentiam exhalationis,quam Aristo teles appellat Imbene temperatam: videlicet mediocris denisi 3 3 sitatis, ad hoc ut ignem splendore visibilem, sed transpa- '' remem in se concippiae valeat. Enim vero materia plus iusto rarior non lucet visui conjicua, sed pellucet diaphana penitus,visum effugiens,ex se perspicua,transparensq. shJ1. de lum doctore M Aristoteler paulo densior exhalatici conci--Π x ζῆ piei s ardorem emicat in dilutum flammae tenuis diaphanum splendoremue quum densior adhuc, ignita, magis efful-oeat . Lux igitur in corpore Cometae leg:bus naturae nece ssario sgnificat ardentem exhalationem in sublimi, simul & moderatam exhalationis ardentis densitatem, debitamque consistentiam. Nihil autem apud nos in tanta
antia physice demonstrare potest.
124쪽
Cometarum clementarium lux, ut supra naturae leges aliquid ostendere valeat apud nos . CV.. XI. CEterum Cometas elementarios aliquando supra natura leges indicasse non semel,& indicaturos esse magna quaedam euenta in regione nos rate, non dissicile fue--rite lacra pagina nobis elicere 3 qua nouimus Deum frequenter uti meteoris naturalibus,praesertimq. Cometis ad aliqua magni momenti prςnunctanda, significandave. Duo si quidem, vel tria Cometarum genera Theologi videntur in sacris literis obseruare magno iii eventuum indicia . Primo nobis consideretur illa celebris in Evangelio stella Ma--gorum , quae regibus Orientis indicauit ortum esse Christum Dominum, Iudaeorum Regem; legimus enim : diuam Matth.1. ergo natus esset Iesus in Bethti hem Iuda in disione Herodis: Eo ce Magi ab Oriente venerunt Ierosolymam dicentes: Vbi est, quinatus est Rex Iudeorum ' Vidimus enim etiam eius in Oriente
es venimus adorare eum. Audiens autem Herodes turbatus est, omnis Ierosolyma cum illo. Et congregans omnes principes sacerdotum, crabas populi, sciscitabatur ab eis, ubi Christus nisceretur . At illi dixcrum ei: In Bethlchem Iudae sic enim siripium est per Prophetam es tu Sethlehem terra Iuda,nequaquam
minima es in Princisibus Iuda; ex te enim eaici Dux,qui regae populum meum Idael. Tunc Herodes clam vocaIu Magis, diligenter didicit ab eis tempus'llae, quae apparuit eis: se mittens illos in Bethlehem,dixit: Ite,o interrogate diligenter de puerodes quum inueneritis renunciate mihi,ut o ego vi niens adorem eum. lui quum audissent re em,abierunt: cr ecce fila, quam viderant in Oriente,antecedibat eos, usique dum starct seupra,vbierat puer. id nies antem et Eavi gauis .nt gaudio magno Lde. Et intrantes domum, inuem runt puerum cum Maria matre eius: Gr procidentes adorauerunt eum: G apertis thesauris suis, obtulerunt ei munera inrum,thus,es myrrham. Et responso a
125쪽
cVIo inson/ms, ne redirent ad Herodem, per altam viam reuersoni in regionem suam. c. Hunc locum explicans doctissimus alie Ologus Ioannes Maldonatus, obseruat; Praeter dinum Gregorium Donum, omnes fre Patris asstucrare huius modi non fuisse veram caeli stellam ,sid in aere stellae Dirituri nem habuisse: Ita Chrὐ omus Matthaei o. Sollius Homilia de Bumana Christi generatione: Ambroseus tib 2. in Lucam cap. a. ugustinus serm. 3o.de tempore: Fulgentius in hom de Epipha mu r Autor librorum de Mirabilibus sacrae scripturae, qui nomine Augustini circumseruntur,lib. 2 iap. . diuod multιs probant argumentis: quod nunquam anica vis: quod nisquam post: quod non fuerit in caelo; alioqui viam monstrare non potuisset: quod ab Oriente in Occidentem contra natura 'm cursum venerit: quod non solum noctu, si d etiam interdiu luxerit: quodsi se aliquando occul auerit: quod steterit supra domum,ubi eras puer . diua omnia probabilia,non necessamia argumenta seunt: Nam qui fere rat aliquando ut Sol staret, aliquando υt retrorsum conuertereis tur, succre potuit, ut vera stella ,statione naturali relicta, suis praeter naturam sera osscia praestaret. Sed quia miracula Deus μne necessitate facere non siet; nec a nobis,ni ruentur, pro miraculis habenda sunt: credibilius est, veram non fui se stellam quum 'Ea smilitudo esse potuerit: se ad docendos, ducendos. que Magos satis erat stellam Vparentem Euangeli eropter s-
militudinem non propteν veritatem avellauit , sicuti nos Cometam stellam vocamus Euid autem cris magna inrer Scripto
res dispensio est. Nonnulli Spiritum Sanctu uisse putant; qui, post boni um oecie Columbae, ita nun pecie stella ad demon strandum Christum des enae ris: Da amor ille librorum De Mi rabilibus Sacrae Scripturae lib. 3. cap. . Aufuisse Angelum, qui iastella speciem induerit nam se Angelos stellas appellari socri
l .i .et O.Hanc opinionem autor Eu,quem paulo ante nominauimus, probabilem, Thcophylactus veram existimat. Plerique alij Cometam fuisse dictvt. Ego aut Cometam aut Angelum dixerim. .
Harc ille. Nos alitem cum plerisque Theologis illis a Maldo
126쪽
nato citatis,& cum ipsomet Magorum stellam existim imus fuisse Cometam,quo Deus uti voluerit ad indicandum oria Sed merum filij sui m agis in Oriente procul a Iudaea degentibus;
& ad indicandum eisdem iter ab oriente usque Ierosolymam, ut paulo antea dixit idem Maldonatus. Qui quidem πη- Cometa qua ratione Magis illis indicare potuerit natum esse Regem Iudaeorum,non ita facile dictu fuerit. Simplici jinis namque lumine motuq. suo dux viae potuit esse, non autem index natiuitatis Domini. Sed hoc habuerunt forsan ex reuelatione diri ina: Deus enim, qui postea in nube lucida lo- χquens testimonium perhibuit de Filio suo in monte Trans- D Matth. figurationis nubes lucida obumbrauit eos res ecce vox de nube dices: Hic est sidus meus dilectus in quo mihi bene com--οῦ placui Asum aurite. Fuit autem illa, si Cometes erat,veluti λει- quaedam nubes lucida maxime interdiu; nam & Luna ple- : na,quae noctu lucidissima est,interdiu veluti candida nube- 4s.chfiga. cula spectatur. Uel etiam,vi autor operis impersecti tradit, ain stella Magos vidisse pueri similitudinem, qui eos allocutus , Christum natum docuerit 3 & ut eum adoraturi proficiscerentur,imperauit. Hanc historiam illa alia comprobare videtur,qua monitu Sibyllae prius, Augustus Imperator in aere sublimem vidit Dei Genitricem Mariam , infantem in ulnis habentem,& hac de causa in Capitolio construxis
se ARAM PRIMOGENITI DEI. Quam historiam huc
afferre lubet ex Annalibus Ecclesiasticis Eminentiis. Ba roni j fgJ Ad haec addunt, Augustum Romam reuersum, aram in gCapitolio crexisse hac insicriptione notatam: ARA PRIMOGE NIT DEI. Haec Nicephorus Suidas; quibus ceteri 'fidem 'adhibuerunt. Putaruν hic ille esse locus in Capisolio, e regionervis Tarpeiae , ubi nobilissimum Templum antiquitus erat Io.nis Capitolini , sed eo prastrato eodem in loco tracta ist basilica inmemoriam DEI Genitricis Mariae A que dicZia ex causa, ri R AC is D, titulo nuncupata; vel quod aiunt DEI Genltricem Ma-
127쪽
aere ab coriam Augusto illic esse conspectam. Quod phasma
non petiuit oculis apparere, nisi vel in nube depictum, vel ris,d. Halo; vel in Cometa consimile ni effigiem referen-3 te. IV icillianista Maldonati notatu,ce iuuere Magos illo naturali scicnua siderum coniecisse natales Dominis quam sententiam saepe reprobant Augustinus , Chrysostomus, Leo, S Gregorius Magnus, dicentes certum esse naturali latentia nedum Deum, sed ne hominem quidem ullum na- tum esse cognosci, posse . Maldonati relatu, S.Hicrommus hPer olemon factam utat reuelationem nati Domini Mas ei. .. gis. Idemque secra sis frJ contλa C lsum videtur Orgen s ,qui sicut alia sic e iam hoc adiurati Magos docuerini, quid stella Agnisicaret. Nec improbabile on nimo iii, voluisse Deum FHν sui
Ium per Damones aeclarari.quum vidcamus cos Christum ne
s ' gantibus Iadaeis I fies confitcra. Et consentancum videbatur, ut Pastoris, qui caelum per ρι tuo conrue bantur ,ρι r An flos a caelo: Magr,qui ab infimo sicιcntiam hauricbant, ab Inferno per daemones doceremur. Quae sane sententia confirmari videtur exeo,quod vel Augustus ipse, Daemonum cultor, de Christinatali doctus est etiam a D qmone, cui sacrificauerat; nam relatu Suidae, Augustus Caesar postfaciam rem Huinam, interrogauit quis post se regnaturus cisti: Iis vero Daemon Apollo responsum hoc ipsi didit:
D Puer Hebraeus iubet me, dijs beatis imperansis Hanc aedem relinquere, & in Orcum rursus ire. Ianragitur abi tacens ab aris nostris. Quem locum oportunius infra latius considerabimus. Uerum enim vero ut ut ista valde probabilia videntur, de sententia tamen Origenis, atq; D. Hieronymi, quod existimarint ipsi Magos a Darmonibus euoctos per istiusmodi stellam de Natiuitate Christi Domini, Regis Iudaeorum, pace
128쪽
doctissimi Maldonati, longe mihi alia mens est , dum lego
genuina verba Diut Hieronymi, necnon in suo codice ver- his proprijs ensificia tam sententiam Origenis; quandoquidem uterque fatetur, Magos illos in Oriente de significatu stellar, quae apparuit eis, edoctos fuisse , non quidem ab adiuratis Daemonibus, verum a Propheta Balaam, etiamsi Magi prius commercium cum Darmonibus habuerint Ido. Iorum cultores,& Magiam Daemoniaca profitentes,que amIdololatriam relinquentes , & Magiam abiurantes postea vero Deo nomina dedet ut,ubi lecta & intellecta prophetia Balaami, cogno iterunt nouae stellae coruscantis in acre genuinam significationen i de nato Rege Iudaeorum, Filio veri Dei, Dro vero, quem adorare deberent unum, reiectis alijs falsis numinibus omnibus ante ab.se cultis. Nam Hieronymus ait e M presser Idololarriana atri se sentiens,vi eriam Magi a Daemonibus Eret , via iuxta prophertam Balaam intellu gentes natum Fibum Dis , qui Magicam Hstrueret artem, in
Bethlehem venerun/, puerum adorauerunt. Nempe Hieronymus ait Mugos a Damionibus Magica quidem edoctos, unde Magi dicebantur : sed ex prophetia Balaam intellexisse, non a Daemonibus, natum Filium Dei, qui Magicam destiueret artem, in Bethlahem venisse, S puerum adora- triste. Prorsus eadem positit Origenes, a quo S. Hieronymus sorte sententiam accepit: ait enim Origenes flJ Magi sill i con- itaque,qui Iesiumpostea adoratum venerunt, quum vellent quae ' δ Mi fuerant Metici, quibusdam Icarminibus factitare, appa rentis stellae Gaham conquirentes; cir non mediocrem esse hanc contemplati; quum in caelo gnum specIarent, quod diuina, non humana praefrret; cepit cupido animum, quid illud oriendcrer, term Hre. Blut nobis apparet,quum hia rent se hi ex Balaam prophraias, quas Mosis r civi cras ingenio acr/, co scriptas,o in his de stella quod traditur,comperassent: luteilexerunt homi-ncm H migrasse ad vitam,et narum esse,quem Prophcta cum MLD Indicio tam pridem venIarum denunctassent. Et quum hunc,
129쪽
ut potiorem Daemonibus praetulissent, qui se selitissiοι vanis rearum imaginibYs ludisicari, in Iudaea n eundem a Br.tauris con - tuti runt . certiores iam rediti, esse regem aliq sem valuin,ignari tamen quale hic esset imprrium habiturus aut ubinam genitam nasceretur. Et ubi locuperdidicerunt,quo natus fuisset ei qui ex Deo est homineque mortati compositus, mxuera haec detulere e Auri scilicet in regiae potestatis argumentum e M=rrham G mo rituro Thusvs Dco. Constat ex his, Magos non a Daemonibus edoctos de significatu stestae, sed a prophetia Balaam. I Recte vero M aldonato alij per Angelos facta malunt eam reuelationem de Natiuitate Domini Magis in stella visa,vio Augustinus strin. de Epiphania. Alij intrinsecus a Deo hoc mysterium eorum animis inspita do: ut Leo serm. I. de Epiphan. quod & Augustinus videtur approbare serm. 3 . de
tempore. Constantissima vero omnium sere veletum au.
torum opinio est, Magos ex prophetia Balaam iamdiu co- Nuir. gnouit Ie, Christo nascente stellam oritura smi Orisiurpella '' 7' ex Iacob. Magos enim aut posteros sitisse Balaam, aut ex eius posteris, qui vicini fuerint,eam prophetiam, traditionemq. accepisse, Origenes homil. I 3.in Num. Ambrosius lib. a. in Lucam cap. a. Chrysostomus homil. I. in varios Euangelistas: Epiphanius in Epito me: Basilius homil. de humana Christi generatione: Autor imperfecti homil. 2. Hieronymus hoc loco. Quod ego & propter tot tantorum qile testium autoritatem, & propter verisimilitudinem valde probabile iudico . Uidenturq. Magi, quum dicunt, I irimus fuam eius m Oriente, ita loqui quasi de re,quae Iudaeis nota esset: existimantes Iudaeos eam prophetia,quam ipsi Gentiles scirent, ignorare non posse. No enim dicunt: 'Vidimus stellam quandam in Oriente: sed, ybdimus stellam eius: quia de illa loquebantur, quam omnes sciebant nascente Christo appariturqm. Ceterum quocunque modo perstestam Magi cognouerint Christum esse natum, illud certum est, eam stellam suisse signum nati Saluatoris: adeoq. Co
130쪽
metam illum lumine suo habuisse rationem signi monstrantis tum Regem Iudeorum esse natum: tum etiam vii quam terere debebant Magi ab Oriente in Iudaeam : tum deniq; locum in Iudaea, ubi puer erat cum Matre sua. Recte vero Cl. Maldonatus admonet 3 diuod autem quidam objciunt in ilia prophetia Balaam ,stellam Christum Vsum V Aiari, quum
ex Iacob dicazur oritura non nego . Seduouum non est se unum
verbum, praesertim in prophetijs,cst Christum,ese Christifiguram
significet. vi infra ver. i . ubi dicit: Et quod Exod. Ini dictum nJcap. t xe Os non comminu/tis ex eo. certum est inteVigi de agno;tamen 'si Io amnes sol de Christo, qui per agnum significabatur, impletum tri cap. i s. dicit. Istud certum esse arbitror,Magospraeter stellam, aliquam, i si siue per hanc prophetiam , e aliunde , diuinam reuelationem habuisse,asuerant r enim, se tanquam a Deo docti loquuntur Vbi est, qui natus cst Rex Iudaeorum. Ita que Cometes iste Iu- , , mine signum fuit Magis indicans tum natum esse Christuirutum viam ad Iudaeorum ciuitatem, tum etiam locum domus , in qua erat natus diuinus puer. Numquid autem causa fuerit aliquorum eventuum , & quorum, & quomodo , considerabitur inferius oportuniore loco suo. De stillis in genere Cometarum e calo cadentibus , praemonis . . Hantibus finale Iudicium. Cap. XI I.
V Erum & alij Cometae leguntur in sacra pagina, qui
bus utitur Deus tanquam signis rerum ingentium suturarum apud nos , quorum Cometarum sub nomine stellarum in ratione signi praemonstrantis Iudicium uniuersale, loquuntur Euangelistae, de sententia Theologorum insignium,innixa naturae rei. Legimus enim faJ Et Ierusalem Iue et r.
calcaίItur a Gcntibus,aronec impleantur tempora nationum. Et
erunt signa in Sole, o Luna, se Stellis. ct in terνispressa gentium prae confusione senisus maris,es sectuum: ac arsentibus hominibus prae timore, es expectatione, qua seupervcnient et Luc so