장음표시 사용
161쪽
quam mi r Diui Augusti , cuius luxuraa cIIbus coronatum Marsam literae illius Hi gemunt. Quam historiam latius explicauimus in nostris Hieroglyphicis Gemmarum Anularum l)J nuper editis. Cometes igitur Augusto, Ludos in honorem Veneris Genitticis facienti natus, infaustissimus extitit, eius prolem uniuersam infamia conspergens. An vero dicamus, Augusti seculo natum Cometen, fuisse stellam Magorum, Natales Christi de nunciantem , adeoque faustum Oibi uniuerso, Redemptoris prodromum p Nam . que Christus natus est annos quindecim ante mortem Ru .gussi; & illa Magorum stella paucis diebus effulgere visa , inundoque toto spectata, qtium& Ierosolymis,&in Or1ε- te distantissimo visa fuerit. Ceterum de hac Magorum sella peragens olim Chalcidius Philosophus Platonicus, in suis Commentarijs ad Timaeum Platonis,magis adhuc opinioni communi, quam in proposito sequimur, obstare videtur, inquiens aperte et Maliasanctior se venerabitior historia, quae perhibet de ortu 'Eae cuiusdam, non morbos, mortesque denunciantis ,sed descensum Dei venerabilis ad humana conuersatioms rerumque mortalium gratiam. diuam 'I-lam quum noctinno itinere prospexissent Chaldaeorum profecIo Sapientes Dixi, o consideratione rerum caelestium satis exercitati : quaesisse dicuntur recentem Dei Natumstrepertaque ilia Maiestate putrici, venerali esse, or vota tanto Deo convcmenita numcupasse. Uerum enim vero nec ista nos turbant, aut cominmunem sententiam de Cometarum infausta natura labe-D 2 anr ; tum quia solus iste Cometa faustiis , alijs omnibus infaustis non derogari eum quia licet ea stella super natur ah quadam ratiooe significauerit Magis aduentum Dei salutarem humano generi; tamen etiam permittente Numine,puris ita suis naturalibus existens , indicare potuit calamitates insignes,quae illam in Iudaea consecuta sunt. In primis enim indicauit Filium Dei natum hominem; sed quaeso, quem hominem ρ hominem aerumnoss vitae, sicut
162쪽
omnes Prophetae praedixerunt: qtiennoui non vir ceperunt, u Ioan. t.
sed semper calumniati, & persecuti, denique faliis testibus
accusatum condemnauerunt reum mortis,& misere flagellatum , corona spinea coronatum, inter duos latrones nudum morte turpi isma crucifixerunt. Quam veritatem Discipulis suis aperuit Dominus ipse dicens xl peregrinis post s JLuc is resurrectionem de fide dubitantibus: Ostulti, Cr tardi corde ad crededum in omnibus, quae locuti seunt Prophetae'Nonne oportuis pati Christum,o ita intrare ingloriam Jam ' Et incipiens a Moyse, se omnibus Prophetis, int/rpretabatur in omnibus scripturis,quae de ipso e t. I sem explicat 'l D. Petrus Hebraeis. Dract.ea. Verum non tantum hristi vitam, & mortem opprobra - 'mentis, S miseriis plenam praemonstrare potuit Cometica stella Magorum, sed etiam Innocentium plurimorum stragem ab Herode barbaro p itraia ; etenim fmi Tunc Herodes vides, quoniam illusus esset a Magis iratus est valde se mittens occidis omnes pueros, quι crant in Bethlehem, Or in o nibus si nibus eius a bimatu or infra , si cundum tempus quodexqui erat a Magis. Quin & illa stella portendisse videtur in perseeutione Christi finem Regni temporalis, & Sacerdotii Iudaeorum, simul & exterminium templi, ac excidium ciuitatis Ierosolyn ς sub Tito & Vespasiano;qua de re late Iosephus historicus in libris de bello Iudaico ; quin & Euangelista , cu i IaJ collegerunt Pontifices or Pharisaei coucilium, Oz talo. ii. dicebant: .ctuid fucimus quia hic homo multa signa facit 2 Si di
mittimus eum sic, omnes credent in eum: ct vement Romam,se
tollent locum nostrum, se gentem . Nam iuxta prophetiam M o sis, ιJ Non aus retur Sceptrum de domo Iuda, ct Dux de ste Gones. mine cius,incc veniat qui mittendus est se ipse frit expediatio '' ' ''MNI Vm. Quae prophetia ut adimpleta est in Christi nata-lrbus, . ea prae mmciata pridem a Mose,denotata videtur per Comctam stellam, quae duxit Magos Gentilium Reges ad inquirendum, & adorandum Christum Domi inim, Regein quidem Iudaeorum, sed non temporalem ; quia Pilato di-
163쪽
Vlo. i8. xiis c J Regnum meum non est de hoc mundo: verum spiritua-lcrri; quum inculare regnum nuper amisissent Iud si, sub Pontio Pilato eorum ditione utcumque redacta in pto uin s 6 Io. i; ciam Romanorum, vel ipsis clamantibus , Si hunc dimit ic
dicis Caesari. s&mox) Pilatus dixiι Iudaeis: Ecce Rex vesten Illi autem clamabant: Tolle, tolle, crucifige eum. Dicit ei Pi latus Regem vestrum crucifigam' Responderunt Pontifices: Non habemus Regem,m Caesarem . Vt hinc appareat in aduentu Christi Iudaeoruin Regnum extinctum, ad Romanos transuisse, quod a Mose prophetatum est, & a stella Magorum do rvm nunci ante Christi natiuitatem indicatum Dei iussu. Quam-s- , s. . uis extincta linea Regum Iudaeorum, Iudaicum regnum
ris Cissu, etiam temporale pertineret ad Iesum iure gentium, qui de tribu Iuda foret i x semine David. Itaque vel Cometa stel- LRς i. la Magorum, quae lalutarem Lel mundo nunci allii natiuitatem Domini propter animarum redemptionem a seruitute diaboli, nihilominus &amim nosam Christi vitam, morist cmq. seritissimam;& immanem stragem Innocentium maristyrum puerorum innumerabilium: & excidium Ierosoly mari Regni q. Iu daeorum florentissimi ultimum exterminium indicauit, iussitque Dei modo suo molita fuit utcunque . Vnde non ab re si Cometa Saluatoris ortum enuncians , multis allis rationibus io mistus extitit ipsi Saluatori, piae ris Innocentibus, & Iudaeorum ciuitati, Regno, & Sacerdotio 3 iam non licet publicae fama ,tam diuinae,quam profanae fidem abrogare de malo fine Cometarum omnium . Dub.3. Sed quod videtur afferre maximam difficultatem, illud est, quia naturalis operatio, quin&iussu Dei patrata a rebus
physicis, est causa finalis agentium ; finis autem definitur fJ i phy. esse bonum & habere semper Aristoteli rationem boni; 'φ3' qui vult, non omne υθimum esse finem sed optimum. Quomodo ergo Cometarum, qui sunt entia naturalia, finis erit ma - t. tum P Ceterum duo stant malorum genera , nain alia mala
164쪽
sunt in genere culpar; alia mala sunt in genere pinns. Ma- Mes enisium culpae nemo contrahere potest ex Cometa; sed solum 6ρία cra. ex mera prauitate malitia'. suae voluntatis; quae libera quusit, a Cometa , nec ab alia potest ulla causa cogi. Malum poenae fere semper ab extrua seco Prouenit elliciente; nihil enim sponte semetipsum laedit. Hoc autem malum poenae
solum habere potest rationem boni, & esse quid in se bonum adeoque it m a natura Cometaraum etiam a summo Deo Cometas permitterire, ac latum non ingerente mortalibus, intendi tan tu ina finalis Cometarum causa. Pin. na sane potest irrogari & probis, & improbis ; dum irrogatiar probis, bonum quid illis est, quia vel illos probat, ac perfectiores reddit ; qua ratione probatur auriam in igne fornacis: vel ulbs exercet in virtute patientiae s quo nomine Deus dedit potestatem Satanae poenis immanibus asiligere Iobum; inde patientiae sit minae gltiriam, & merita ma-pna sortitum. Dinia vero poenae s antibus irrogantur, si propterea corriguntur ex poenis hi bonum diuinae gratiar, iustificationisque consequuntur ; unde poenae sunt eis bonae, quia silutares. Quo nomine legitur, mos aino corrigo. rcastigorisimiliter, Vulparcis virgae,odit filium. Sila autem poenis illatis improbi nota resipiscant, sed in sua malitia perseuerent indurati, Pharaonis instar, tot atque tam atrocibus
plagis per Mosem a Deo flagellati: poenae iMhilominus illae
bonum quid sunt, si non malis, qui verberibus illis non proficiunt, saltem & ali)s, qui tam diris exemplis a malo culpae retrahuntur, etenim oderunt peccare mali formidine poenae : & in se poena illa vel damnato tum m in seria o bonumquid est, quatenus est effiniis Diuinae Iustitiae, quae nil nisi
bonum efficere potest; bonum est enim.tribuere unicuique suum pro ratione meritorum, vel demeritorum. Quam veritate ira cunctis Theologis apertissimam, Aristoteles etiam
hausit se videtur e sacris Prophetarum libris ; ait si enim: Viden ud. Enimvero Deus cuin es vi iusto verbo proditum 2 principium, O '' se
165쪽
finem, se media verum omnium tenens, re Ia . linea incerim,
operatur ille quidem secundam naturam,e vestigio Comitem ha bens Iustitiae praesidem , quam δiam nominauerunt, Hamae ligismindicem, smul ut quicquam sanestionum eius praetermissum est. Cuius visit particeps Numinis iam inde oportet ab initio, i ad vitam beatam euasurus est,aIq fifelicem. Sic ergo Deus, qui naturalem & corporeum ignem parauit cruciandis daemonibus, eoq. pariter affligit impios homines exercens opera
Iustitiae suae,quae bona in se non possunt non esse ; similiteria in hoc seculo Cometarum igne tanquam flagello utitur adpunjendos mortales iusto suo Iudicio, qua corripiendos ad
vitam frugi; qua prorsus incorrigibiles cxterminandos. Cometarum itaq; mala nos cruciantia su tu finis, cuius gratia Deus Cometas mittit,viens illa causa naturali ad homine corrigendos, ac puniendos. NMDq. Sancti patres, Damasce tuis, Eusebius, atq; plures alij, ut culus apertissimum est, de Cometis loquuntur,tanquam de signo prorsus indica te Numinis iram,minante'. mortalibus ingentia mala calamitatum in correctionem, vel in poenam scelerum. Quo,
modo vero, & qua ratione physica stellae Cometae diuina
voluntati famulantes, eiuscemodi calamitates & insertunia pram uncient,atque promoueant, inspecta natura sermae Cometarum aliquatenus antea diximus. Verum quia formae naturales, quae sunt materiei affixae penitus, & ab ea dependentes,nihil agere possunt, aut operari sine famul tu materiae, dispositionumq. materialium cooperationes propterea de materia Cometae peculiariter agendum est,eXplicandusq. modus, quo naturaliter virtute sermae suae,
dispositionumq. suarum Cometa procreare valeat calamitates ingentes in regione mortalium.
166쪽
Contingentia pariter, atque necessitas P rationum Cometae generatim refertur adseuas causas. Cap. XVI.
Cometarum, quibus omnibus insitum est , res magnas
apud nos aut Indicare,aut promouere, aut utrumque
moliri, duo genera sint 3 nam alij pure naturales habentur, alij supra naturae leges diuina uissione peculiari nascu-tur. Qui diuinam obtinent originem, hi suo fine non frustrantur unquam, quia diuinae voluntati nihil omnino resistere potest; adeoque, necessarias obtinent euentuum magnorum praemonstrationes insallibiles, & procreationes certas & invariabiles. Qui vero Cometae puris naturae legibus exoriuntur, hi su is operationes habent conditiona tae, ut ita dicam, necessitatis, quae potest impediri quidem, sed tamen ut plurimum suos fines assequuntur. Cuius discriminis ratio prius aperienda nobis est ex rei natura, siq; Deo visum, ex ipsom et Aristotele, qui duos nobis philosophandi, credendique modos aperiens, infit Sed videre oportet causam dicendi, quaenam sit. Praeterea quo pactos habeat in credendo, virum humano modo, an validius. Itaque theoriam Cometae recetis humano modo potissimum tractantes,considerabiimis attributa maxime,quq phaenomeno conueniunt iii puris naturalibus, ac secundum leges physicas propriae naturae. Validiore vero modo quoque de Cometis agemus, dum eos animaduertemus, quatenus iis, aliquando Deus omnipotens utitur ad ostendendum supernaturaliter insignes rerum euentus, &ad eos item effectus supra naturae vires promouendos; quorum praecognitio non potest humana virtute comparari, sed habetur solum ex diuina reuelatione, ac ex sacra pagina, non ignota prorsus Aristoteli. Porro si spectemus euentus gra des, a Cometis,vel praenunciatos,vel procreatos puris eorum viribus naturalibus,contingentes omnino sunt,& abs
167쪽
que necessitate 3 nec homo potest illorum habere certam,& infallibilem praecognitionem. Quod ita facile colligimus ex Aristotele tractante de corporum canestium acti uitate in nostratia , speciatimque in hominum, aliarumque rerum generationes, S interitus. Namque minor non est uniuersi caesi, quin & Solis, Lunar,siderumque reliquorum activitas in nostratia corpora, quam sit essicientia Cometς, praesertim elementarij erga res easdem nostrates . Quum
itaque scribat Aristoteles, *J Caus,ne quodvis animaIposse
diu vivere, est, quodpro acre ambiente temperatur, atque et Iam ob alios narurales casus, de quibus mox dicam. mox vero dicit : Ratione autem optima tempora omnium o graui Datum, O generationum,se vitarum dimensionem circuiribus i exso scunt recipere. Circuitum auctu diem,mensim,annum,se re n-pora,quae ijs desicribuntur: atque etiam Lunae traiectiones . Sumenim Lunae circuitus complementa,res lentia,se inserposiιorum remporum secZiones; ita enim coit cum Sole; mensis namq; communis amborum circutius est, Luna autem principium est propter dotis societatem, receptumque lucis, fit enim quasi alter Sol minor. quod hausisse videtur e sacra Scriptura Philosophus, in qua Luna vocatur jJ luminare minus , & SoΙluminare maius. Quamobrem conducit ad omnes generatio. nes,perfectionesque. Calores enim,s refrigerationes, cum moderatione quadam, generationes: sine moderatione, corruriones e ciunt. Terminum autem tum princgfrum Is qualisaeum earum , motus horum siderum obliner. Vt enim se mare se omanem humorum naturamsubrissere, mutarivestro flatuum motu, o quiete videmus: acrem Pero, es flatus pro bolis, Lunaeque circuitu a ci Pea,qua ex is , a i mys oriuntur, si qui necesse est. Nam ut rerum minus princFalium circuitus siquantur, maris principalium rerum cI curtus ratio est. VιIam enim quando, o ortum,ct interitum vel statuum essesteor. Conuersionis vero eorumsiserum alia fortasse principia siunt. Natura igitur ita sibi vult, vi ςorum Numeris generationes es obitus numeret; siae
168쪽
exquisite id facere nequit notandum est hoc valde, ad necessitatem eventuum tollendam) propter materiae indefinitio. his, nem: es quod multa principia incidunt, quae generationes desti versit η natas fecundum naturamis corruptiones saepe impedium inque 'ita causa sunt eorum,qua veniunt praeter naturam. Si ergo necessi a te carent, & incertae sunt praedictiones ex astris caelestibus, quod eorum efficientiar, ac indicationes impediri possunt, ob indispositionem materiae nostratis, & ob alia impedimenta forinsecus aduenientia ; multo magis nece sitate carent efiicientiae , ac incertae sunt significationes Cometarum, qui sunt aequivoce stellae subcauestes, ac Hementa res, minoris activitatis in nostratia, quam callestia sidera, prorsus invariabilia, & eiusdem semper activitatis in se , quae firmitas non habetur in Cometis. Hanc sane doctrinam Aristoteles , cui non ignota fuere Prophetarum volumina didicisse videtur a Ieremia seribenteiqiuxta vias Mic Pi gentium nolite discere, es asignis caeli nolite metuere, quae timet gentes quia leges populorum vanae sunt. Enimvero Gentiles, potissimum Chaldaeli censebant astra caeli esse Deos, quos adorabant, di ab ipsis metuebant sibi malos euentus, sperabantque bonas fortun is, prout vel infausta, vel propitia sibi sortirentur in ortu, putabantque signa caelestia necessario & efiicere pariter & portendere mortalibus euentura sibi cuncta, siue prospera, siue infortunata, ex astrorum vel benignis, vel malignis aspectibus promunctata, proptereaque suadebant homines ad cultum Solis, Lunae, Saturni, Iouis, Martis,Ueneris, Mercuri j,& aliorum siderum,ut ab eis prosperitatem adipiscerenturi alioqui puniendos fore mox infortuniis,& calamitatibus. Qu ina Idololatriam irrepsisse dudum in Israelitas ait Dominus ad eundem Ieremi in f e J Nonne vides qui isti faciunt in riuitatibus Iuda, in plateis Ierusilew Z Filii colligunt ligna,o patres siuccendunt
igni in , se mutiores consecrgunt a F. An , ut faciant filacentas
Aeginacaeli squam dicebant esse Lunam) es tibent Dijs alie-S a nis;
169쪽
Hs;s me a iracundiam promouens. Itaque sicuti sidera eae ialestia non omnino certam oste de re pollunt ulli mortalium fortunam, siue bonam, siue malam ; nec ex necessitate determinatos effectus , aut prosperos, aut infortunatos effi-Cem raram cere valent vilis hominibus: Ita potiori ratione colligen-rMettia cφη- dum est a Cometis, quantum sit de natura illorum, nihil'. nobis necessario, determinate, ac in Allibiliter ostendi, aue euenire posse. Ceterum si de Cometis agamus, prout ali-G-M .i. quando summo Deo deseruiuat, veluti signa praemonstra m itur crii tia venturum aliquid, peregre ve factum: aut velut instru-Σ Ο menta ad aliquid magnum efficiendum, aliter dicendum
est: Nempe Conaetas istos inseruientes Deo, signa esse prorsus infallibilia, & necessariae penitus activitatis 3 quia f)Ηebi . Diuina Sapientia,cui cuncta nuda sunt, S: si aperta,praesentiaque habens omnia in aeternitatis momento stabili, ac nihil omnino suturum, decipi non potest ipsa, neque fallere quemquam. Divinaque Omnipotentia, qu am nulla vis impedire valet, nec ulis materis indispositio frustatoriam reddere , nullum actionum suarum impedimentum agnoscit squum omnia sibi sentiat in obedientiali potentia, & ex ni-s JRom. 4 hilo valeat cuncta perficere Deus, IgJ Eui vocat ea, qua
non Funt, tanauam ea quae sunt. Cuius veritatis argumenta duo nobis exhibuit experimentis comprobata diuinus Codex ; nimirum in ea stella, quae certissime demonstrauit in
Oriente Magis I hJ natum in Iudae procul tunc fuisse Chri-tij Luc. ii. sum Dominum: & in illis Stellis de caelos casuris, infalmbiliter demonstraturis humano geneti propinquum Iudicium finale tremendum. Nam istiusmodi Stellas in Cometarum genere multi Theologi numerant, obseruatuMaldonat .grauissimi Theologi, eis de proposito non reclamantis . Verum hac de re latius antea suo loco . Quod
autem nuper allatum cst de contingentia, & incertitudine tam significationis, quam activitatis Cometarum pure naturalium , ita sumi non debet, quasi non ii abeant magnam acti-
170쪽
activitatem, atque notabilis certitudinis indicationem. Si- Na timalia quidem agentia naturalia in materiam uti imo dispositam,& debite vicinam , necessario suos promouent essectus. Quis enim inficias itierit, flammas combustibilia corpora, M. quibus implexae sunt, necessario physice comburere λ Non potest istiusmodi combustio prohiberi, nisi supra naturae leges,a virtute Diuina ; quae pridem U &in rubo ardente IhIExod. prohibuit activitatem ignis, ne fruticem combureret, absumeretque: & in fornace Babyloniae bl septuplum accen- id Daneselis prohibuit, a flammis voracibus comburi fideles pueros; 3 permittens eidem igni combustionem consumptio itemque ministrorum infidelium. Itaque Cometae de sui natura vim habent in Ignam te ostendendi, & erficiendi grandes effe-etiis, etiam ii non omnino necessariam, sed contingentem; quae tamen impediri potest tum a causis naturalibus potentioribus, tum maxime ab omnipotenti virtute Dei. Sed iam ad nostri Cometae naturam, atque proprietates explicandas cominus accedamus. Certe quo in genere contineatur Cometa noster, an in eorum censu, qui puris naturae viribus exoriuntur, an potius in eorum classe,qui certo
Dei iudicio praemittuntur ad nos praemonendos de proximis calamitatibus, imminentibus humano generi ab ultore iusto,vindiceque seuero scelerum irato Deo, incertum est. Illud tamen est apertissimum: humana flagitia passim ubique locorum sere ad summum venisse in omni facinorum genere conculcantium leges omnes,tam naturae, quam humanas, atque diuinas; ut facile potuerint in manu Iustissimi Dei flagellum huiuscemodi ac veluti fulmen posuisse.Quare consultum esset, a sceleribus ad virtutis opera mortales conuerti, Numenque de venia delictorum suppliciter exorare , cuius proprium est misereri semper & parcere, ac eL se promptum ad ignoscendum. De