장음표시 사용
181쪽
ceptiones totaliter obseurax per demonstrationem innotesiit. Ceterum desinitio perceptionis obseurae , quam dedimus 6 3a, Pochor. empir.9 , generalis est, ct tam partio iter, quam 'o' taliter obscurae convenit. Des n muὸ enim perceptionem est scuram, quod ea sit, quam habemus, ubi rem perceptam rida agnoscere, nec a ceteris perceptibilibus d stinguere valemu id vero obtinet in utroque ea su . Sive enim nihil eorum, quη rei perceptae iniunt, clare percipiamus; sive Ritem aliqua. q.η tamen in suis cientia sunt ad eam agnoscendam & a rebus dii distinguendam . impoti ibile est ut eam agnose unus atque .haliis distinguamus. Supertu f. i S definivimus obscuritatem percepytorium tutatem per eam, quae inest perceptioni tol li Sed .ita definitio cum pr.esente non coincidit. Duando enim hic loquimur de perceptionibus totaliter obscuri eas intelligi mus perceptiones quas partiales appellavimus Rex quibus tan' quam partibus componitur totalis F. 3. Poch. p .rainit 'que ex eo quod perceptiones p articulates sngulta totaliter obscaerae sint enatui obscuritatem perceptionum totalem quae adeu laeeum habet, quando totalis perceptio totaliter obscura est. f. 2OI.
Quoniam quae percipiuntur mediate, prorsus obscure percipiuntur 3. 199. , perceptiones mediatae toraliter obsco Iuni g. 2OO. .
Quando perceptio totalis obseura est , tum singulae perce ptiones partiales obscurae totaliter sunt 3. 3. POMι empir,)i atque bine totalis quoque perceptio totaliter obscura. f. 2O2.
Jam eum porro perceptiones mediatet infinitos haberat gradus, quibus ab immediata distant 3. 198. ex eo vero se obscura, quod sint mediatae f. 2o1. ; infiniti dantur gratui
scuritatis perceptionum me iratarum. Hinc est, quod quaedam nobis adhue inretnita dieantur hue spiiss tenebris immersa quodque ea ex tenebris in ρος Pr duci pronunciemus , quae multa longaque ratiocis pq
182쪽
inveniuntur, ita ut plura ante invenienda sint, quam ipsam imveniantur. Ipsa autem p siens propositio clarissime loquitur, quae nobis adhue incognita sunt, earum alia aliis spissioribus tenebris immergi. Et qui novir, quomodo in MathesiaIta ex aliis fuerint inventa, ei diversi modi, quibus mediate percepta tenebris sepulta sunt, clariores senti
f. an. Meiaras perceptiones Vpercipere murisOmus. Media- M. diutita enim perceptiones totaliter obscurae fiunt F.2OI. adeoqiic 'r 'sine iis nihil inest, quod clare percipitur c . 2oo. , consequenter ni- sircunt hil quoque rei perceptae inest, quod agnoscimus atque ab aliis Vt Nit perceptibilibus distinguinaus G. 3i. Pschol empir o. Nihil ' adeo datur in re mediate percepta , cujus nobis conscii sui mis , in. . Mediatas adeo perceptiones non appercipimus . 25. estiles. empirinsuperius G. o. evicimus totalem obscuritatem percepti num tollere omnem appereeptionem, ita ut anima nec sui nee rei alterius a se diversae sibi conscia sit: hic vero ostendimus, totalem perceptionum partialium obscurizatem tollere earundem apperceptionem . ita ut nobis earum conseii esse hiudquaquam possimus, atque inde colligimus a perceptionibus mediatis removendam esse apperceptionem.
183쪽
dentis producitur ι idea quoque materialis in cerebro reprolucι- tur , quae ab actione sensbilis in organum sens stimi oritbater. Vim imaginationis ci memoriam, quae sine ista non datur , I73. 92. PD hol. ein Iur. morbis ladi extra dubitationem positum est. Confirmatur imprimis Medicorum observationibus, quas hic coacervare non licet, eum suo tempore in physicis βωres istiustinodi observationes in medium simus allaturi Nobis in pratente sufficiat, quod, autore IHodide, quidam a peste convalescentes memoria adeo orbati fuerint, ut nec sele, nec tuos familiares noscerent, utut sensu objecta prasentia agnose rent atque discernerent, quodque otioris, summi illius Astronomi II vehi Praeceptor, febre ardente memoriam adeo debit, istam deprehenderit , ut nec nominis amplius sui nec aesti pythagorici recordaretur. Necesse igitur esse quidpiam in eorpore, quod Operationi imaginationis in anima respondeat. , Quamobrem cum ideis sensualibus respondeant idea materia les in cerebro f. Ii3. , facile hinc colligitur easdem ideas mPieriales in cerebro reproduci debere, quoties ider sensuales uanima reproducuntur: ita nimirum apparet eodem modo descere vim imaginationis, quo vim tensationis deficere supra bdimus. Etenim si organum sensorium destruitur, ut idea male' riales sensibilium in organum sensorium actione non ampliu produci possint l. ita. , nulla quoque in anima datur idea se luesis, seu anima sensibile lenta percipere haud quaquam assi plius potest g. 3430. Quodsi ideas materiales reproduci ad mittas, reproductis sensualibus, nec hae re produci poterunt, ii quid obstet, quo minus istae reproducantur.
Etsi probitio propositionis praesentis tantummodo pyy - , bilis videatur. tanta tamen ejus vis semper fuit, ut nemo pq Philosophorum eandem tanqu1m veram admiserit. 'in Lystema harmoniae praestabilitae ampleturis, de quo in ' larga nobis nascetur direndorum seges; propositionis ' ηP lam erit necessitas. Neque enim fieri potest ut ab qc
184쪽
Ruxu substantiae unius in alteram eonservetur continua muta. tionum harmonia, nisi reproductio idearum materialium eum reproductione immaterialium conjungatur. Esse quandam imaginationem materialem in eorpore obser ationes, ad quis pro Oeavimus, aperte loquuntur. Convenientia autem ima. Sina meis vis in anima eum risentiendi ejusdem fusi eiena ratio est, eur similem eonvenienti im saeuitatis sentiendi m terialis eum imaginatione materiali admittamus: nulla vero ratio est, cur facultatem imaginandi, quatenus in corpore residet, aliter eoneipiamus.
g. 2OSPhantasmatis respondent ideae misterialis in cerebro. Sunt ρό-arma. im phantasmata ideae vi imaginationis productae c=. 93. Psschol m e ζ' η , adeoque similes idcis sensualibus, quas antea habuimus --- σίν ii7. 0 hoc empir. . Enimvero si imaginatio ideam quan-- .cini rei antea lensu perceptae denuo producit, idea quoque mat sitialis in cerebro reproduci debet, quae ab actione sensibilis in or- gadum sensorium ante orta fuerat cf. aos . Phantasmatis igitur respondentideae materiales in cerebro.
V gr. Si quis olim vidit eervum, it sibi rervum, etsi absim remi vi imaginationis veluti praesentem sillere potest: quod dum i
saeisi in anima existit phantasma cervi. Cum cervum coram intueretur. idea quaedam materialis in eerebro producebatur Ln 3 P. Eandem ideam in eerebro reproduci. dum cervum inis. gulamur absentem. hic assirmamus.
g. 2O7. Phantasmata sunt perceptiones immediorata Phantasma- nis,hi enim respondent ideae materiales in cerebro , 2 . , adcinque motus, quales in cerebro existunt motu ab objecto sensi. ia. bili organo sensorio impresso ad cerebrum usque propagatos, ua. . Cum adeo anima non sentiat, nili motus ab obiectis lentibilibus impressus nervis senIbriis ad cerubrum usquemp)getur . m. , adeoquc ideae sensuales materialibus in
185쪽
cerebro coexistentes g. D3. I immediate iisdem respondeant, speciebus autem impressis l. ita. , nonnisi mediate l. 9 h set empir. . quatenns scilicet ideae materiales ab iisdem pendent 3. Iiq.θ , quoad animam perinde est, sive ideama' terialis actione sensibilis in organum externum, sive ab alia qua Nunque causa producatur. Enimvero si sensibile in organum sensorium agit, idem immediate percipimus *.i93. . L Fidem adhuc immediate percipere debemus, quotiescunque δ' jaquacunque de causa idea immaterialis in cerebro oritur,qua alias actione ejusdem in organum sensorium excitari solet. Stat itaque phantasmata perceptiones immediatae.
Experientia satis eonfirmat phantasmata nobis talia reprra sentare objecta, qualia sensu pereipiuntur. Quemadmodiam ideae sensuales immediate objem repraesentant, ita phantun ta quoque immediate eadem reserunt. Quoniam vero myΦ'chologia rationali reddenda est ratio eorum, quae de anima es perientia suggerit f. 4 , ratio vero eorum quae hoc universum tangunt ex mutationibus in eorpore nostro organico eontingia' tibu reddi potest f.62.a ideo hie nobis ex mutatione in eorpore accidente reddenda quoque erat ratio cur phantasmata sint pir'ceptiones immediatae, seu cur immediate repraesentent olita . q. 2O8.
Diuersitas Meae materiales in motu minus celeri confistunt,s p M' ς' -' tasmati, quam si ideae sensiuali re)pondent. Denim phantam 's ic mψ ς' ta minus clara lunt ideis sensualibus f. 96. Psychotem' risi Ih iamobrem eadem ipsis respondere nequit ratio sussicis ' ii q. urbi. . per quam intelligi potest, cur tali potiui 'reserant Objectum , quam alio 3. 56. 0 HOD; eo in tacum ideae materiales non minus phantasmatis 3. 2 . J, Dideis seniualibus respondeant f. II . , per qua perceptionum genus explicabile sq. 62. 18i. , ideam: μ φcerebro phantasmati ct idea sentiali ejusdem objecti peadem esse nequit. Jam vero phantasma 6t idea lealυδ
186쪽
De Imaginatione F Memoria. I I
dena objelli claritate disserunt per demonstrata. Quamobreni cum claritas ideae sensialis penaeat a celeritate motus, in quo consilit materialis g. 126. ; phantasmati respondens idea materialis in motu minus celeri consistere debet, quam qua respondet idea sensuali ejusdem objecti.
Rationem di verse claritatis phantasmatis ae ideae sensualis ejusdem obieeti jam in Psychologia empiriea tradidimus ij. 96. : ex praesente autem propositione patet ratio ex iis. quae insorpore auidunt. Diversa enim elaritatis pereeptionum ratio a diversi celeritate motus , in quo ideae materiales conli nunti, pendet g. Ia6. . Ceterum ex piopositionis praesentis demonstratione liquet, non minus ex iis, quae in anima ac eidunt, eolligi quae in corpore aecidere debeant, quam ex iis. quae in corpore aeeidunt, illa colliguntur quae aecidunt in animai pro uti nempe vel ista patent observationi. haec vero la. tent. vel ex adverso haec observationi obvia sunt, illa vero ei- dem subducuntur. f. 2O
Si idea materialis phantasmari respondens tama feri pos- c M. R epiama est, se eadem idea ab iis sensessi in organon senseria phisirim
is Mente producitur ι ofectum nobis si seu una cum ceteris, rosci oc sensu percipi s, percipere videbimur. Quodsi enim sensiualii. vi imaginationis suscitata idea materialis in cerebro candem habet celeritatem, quam habet eadem idea. ubi ab ipso sensibili in organon senibrium agente excitatur; nulla amplius datus disseia entia inter ideam materialem phantasmati rei pondentem Sideam materialem ideae sensuali convenientem, atque adeo unata locum alterius substitui potest, ut nulla inde in statu cerebri micatur mutatio cLam. 9ακὰ, consequenter utraque eademestri i83. Oααλ Phantasma igitur ideae materiali respondeas idem est eum idea sensitali ri8. , ct ideo eandem hahet claritatem, quam habitura erat idea sensualis . ia6. 3. Anima igitur phantasma ab idea icnsuali non amplius distinguet
187쪽
ς0Rsequenter objectum, quod laugi '
meipere videtur. tu, *Dda ratio, quod scitos & deliri Ri 'ri4ς
his, quκ praesentia non sunt: irregulares enim Ny μ' , . ' Vini praeternaturalibus in e erebro proflueuntur, ς 'ς' Requirunt, quam hibituri erint, ubi oblectam Hyry ς QR In organum .itione eosdem produeeret. Η p μ' η m ς0nsundunt, quae sibi imaginantur, eum iis, quη ri i ne Vi eorum, quae .d propositionem praeeeden em unx, ex hoe ipso quod videre sibi videantur, quae imag p R xur, vi principiorum anteriorum eolligi potest ideam m ἔςri ὶςM ph ntasmati respondentem eandem eeleritatem bisς ς, 'u m haberet. si 1 ione sensibili, in organum sensorium ui aretur. Sed nostrum est propositionem eonversim usi ς 'saliIer demonstrare. ne quid evidentiae detrahere videamar is reddendis phaenomenorum rationibus. l. 2IO.
Si quis sensu percipere videtur, quae tantummodo imulta' tur ι idea materialis phantasmati respondens eandem celerisam habet, quam baleret, ubi ab obiecto sensebili in organum fe --rium agente producercrur. Si quis enim lensu percipere vide tur, quod imaginatur: is phantasma cum idea lenivali coalim dit, leu illud ab hoc non distinguit; quod per se patet. Ne ' cella igitur est, ut phantasma eandem habeat claritatem, quam habet idea sensualis ab objecto phantasmati respondente pro duci iblita , 97. Pθcb. empir. . Quamobrem cum c in Hearum sensualium p .deat a celeritate motus, qui fibrillis meis imprimitur a lentibili 3. ias. , consequenter a celer, tale motus inde ad cerebrum propagato f. ii L , in quo id materialis consistit . Na. t, idea materialis phantasmati reip dens eandem celeritatem habere debet, quam haberet, ubi 'dem ab objecto lenfibili in organum sensorium agente presin
188쪽
Atque hine patet ratio, cur quis sibi sentire videatur, quod imaginatur, v. gr. curvi sionarii sibi persuadere valeant se quae . dam videre vel alio sensu percipere, quae tamen ipsis minime apparent. Per praecipitantiam adeo judicant, qui visionarios ob visiones, quas erepant, in numerum impostorum reserunt, qui eontra eonsilientiam aliis imposituri ea iactant, quae falsa esse ipsimet satis norunt. Nisi enim aliae adsint rationes, qui. hus fidem eorum sublestam reddas. v sonum falsitas ipsorum fidei nihil derogat, eum fieri possit ut quis bona fide saltat alio dum propter ignorantiam naturae animae humanae ipsemet silli. tur. Nobis igitur dubium non est, non unam crepari visionem quae imaginationis intenta effectus est. f. 2 I I.
Quoniam e flus major est, si major fuerit ideat materia. Unde poni lii celeritas, quam ubi minor fuerit g. 886. mul), effectus sit - ς' iis vero maior a causi majore, minor a minore pendeat, seu, quod Π inde est, esseelus major non nisi vi maiore, minor autem vi se' ' misso C p oducitur I 926. Ontol. . Sy imaginationis di pro s sta idea inarerialis eadem celeritate gaudet eam habet Ura ma- malis ab obiecto Iresibili in organum pro ludfa, consequeliter spos siue sim tu percipi re ridetur, ινα imagiuaru sucustare tam m
uoms insendi posse inde arguitur l. 758. mico.
Intensitas i ginationis non eonfundenda est eum ejus ex. tensione, de qua diximus alibi I. 198. HFchia. empiriI. Et si enim negandum non sit extensionem imaginationis sine ejus intensione eoneipi non posse; non ramen cum ea prorsus eo. ineidit. Etenim imaginatio extendi dicitur, si plures ideast simul produeere S per longum temporis spatium productas conservare apta redditur . est. , id quod utique fieri non posse intelligitur, nisi haec vis ad m/jorem gradum perduea. tur, quam quem eommuniter haber, Consequenter s intenda. mr 6 718. Ontia , adeoque notionem intensitatis supponit notio extensionis. In extensione autem potissimum spetiatur non quod intensitaria est. scilicet major gradus vιs imaginationis, sed quod illi peculi re est, scilicet quod campus visonis
189쪽
Poter m provocare ad exempla domestiea, quibus isi α' tentitas imaginationis confirmatur. Eieuim in adoleste'Ii ideiiciente adhue judicio maturo, eliritate idearum consiqvi 0nabar, quod rationis evidentia consequi negabatur: un ς ς' cidit, ut ad pervidendum ea, quae phantasmatis insunt, omst conatum adhiberem. Atque ita conseeuius sum, ut tenebris aliquoties mihi imposuerit imigin .sio. sallacii nonnisi alitu' tempore post detetha. Ceterum major imaginationis intensim concipi non potest . quam ubi ad eum gradum perducitur,vx phantasmata eandem cum ideis sensualibus elaritatem eonis quantur. Quoniam imaginationis intensitas praesertim si e 'tensio eidem accedat, plurimum utilitatis nubis affert in rebus eognoscendis aliisque ad eirundem cognitionem perduci dis , supereti ut addamus, quomodo vim imaginationis talia' dete liceat.
f. 2l3. l. es, Si vim imaginsitionis intendere delimus, onmm totae adhibere debemus, ut attentiunem in phantasmata dirigamia, H, iuumu' eamque in iisdem dioxam di tineamus o quae iisdem insent γ' rur. videamus ac distinguamus. Etenim si attentionem nostram in phantasmata continuo dirigere conemur eamque in iis dei xam detinere adiuescamus , hoc iplo enicitur, ut phantasmata
majorem claritatem consequantur f. 237. PBchoi empi ,
190쪽
Dimque ea, quae ideis insunt, pervidere conamur eademque a se invicem ut dis linguanuis omnem adhibemus curam ; atten- tionem dirigimus in ea, quae phantasmatis innitu, adeoque haec clariora ossicimus o. 237. Pochol. pis. . Dum vero attentionem in phantasmatis conservare studemus, contra idearum sensia liuinclaritatem, quae phantasmata adeo obscurant,ut casubinde prorissus non appercipiamus β. 99. Pschol. em 'I , ct attentionem impediunt 3. 238. Pochol empiri , continuo nitimur O dum in tenebris ea pervidere conamur,quae phantasmatis inlunt, ad claritatem idearum scia sicalium perducere phantasmata continuo nitimur. Quamobrem cum vis imaginandi intendi minime possit nisi continuo iisti; istiusmodi exercitiis cana inten- statein consequi nos debere, ad quam pervenire nobis datur, palma est.
Naturae veluti impetu intenditur imaginandi vis ubi in iis ireum s antiis constituimur, ut ad istiusmodi exercitia de iis ne quaquam eogitantes adducamur, veluti Mathematici . ac praesertim Geometris accidere solet, qui ab imaginatione saepius expellant claritatem evidentiae desectum suppleturam. Ita servor pietatis in preeantibus vel saeras meditationes so- ventibus a tectuum vi attentionem in pliantasmatis,quibus objecta eonvenientia repraesentantur, defigit defiximque retinet atque ideas alienas arcer, sicque ad imaginationis intendendae exercitia tale quid non cogitantes ad durit: id quod martyrum exemplo illustratur, qui attentione in futura vita defixa crueiatuum sensum vicerun .
g. 2I Quoniam ad vim imaginationis intendendam requiritur, Media fimin aitentionem pro arbitrio in aliquam rem dirigas ct in eadem de- ω ψ vi βηβm retineas eiusve impedimentis ita resistis, ne eidem ob- 'M 'μt 'ole possint .eti3. gradus vero attentionis exercitatione Conl- - P 'tur cf. 2 8. PD L empirδ ; qui vires imaginationis im mire voluerit, is iuversu atterulonis gradibus siti compura is