장음표시 사용
191쪽
acquisitos coni ruet arque perficiat operam dare tenetur υ. - , H chol. empir. . Quinam sint illi gradus diveis altentionis, alibi imbri docuimus qa 3. Usqq. P cla I. empir. . Quodsi eos per
pendere Volueris. palam erit lingulorum aliquam elli in ima ginatione intendenda uiam: qui eum per se pateat, n0Π opsa est ut eundem hie commonstremus , ne praeter necessitatim simus proli il
I ,hpus eri Et quoniam actus imaginationis clariores sunt in tenebris erranii in- ct quando oculos et audimus, aliisque objectis absentibus, qua tendendae cetera organa sensoria seriunt l. io2. Pschol. empir.); cxim iuuti ercitiis, quibus vis imaginationis intenditur, initio impendendam est tempus noctiirnum, vel desipertinum, es id inprimis, quo ηβη multa objecta organa sensioria feriunt, vel oculi occludenda, ηο --
lnitio nimirum seligendae sunt ei reumstantiae, quibus p. gotium sacilitatur, ut citra molestiam consequaris, quod inita' dis. Et sane qui sua veluti sponte ad exercitia ista delabunis aut, si mavis, inscii ae vel inviti ad eadem trahuntur, ut I0πρ nae sit, quod hie a diligentia exspectatur ; in circumst 'istas incidunt. quibus negotium iacilitatur , ti per e deIerminantur, quod quo tendat ipsi met ignorant : id q*in aliis quoque easibus non absimili modo eontingere lole uniVertam philosophiam patebit, ejus beneficio in p. ς I h0minum redigi, quae alias fortunae sunt, ut jam cery0 ς90 fieri possint, quae aliis nonnisi easu fiebant. f. 2I6.
pistam Q oniam tamen attentionem inter v ζ-m I Aive iuuitu rum in organa sensoria actiones contervandi ubi VVk progressu. saepiuS Omnem adhibere debet conatum, ut eandςm itus leniun sensimque majores, vel actiones objecto Vm ta
192쪽
M sensoria sensim sensimque vehementiores ad objectum aliquod pro arbitrio conservet o. 2ψ9. Q hoc empiri), qui vero vires imaginationis intendere voluerit, hunc inpriniis f. 213. attentionis gradum sibi comparare teneatur cf. 2r . I aliquam
imaginationis insensum conseremus exercisin eam ulterius im
ire radi etiam interdiu oculis apertis I Irasuque sex rmiores strepitus, vel actimes objectorum in organa senseria seη risinque vehementis es instituere dciat.
Si cui volupe fuerit veritatem eorollarii praesentis liquidius introspieere, is demonstrationem, quam de acquirenda potentia attentionis inter impedimenta sensuum conservandi dedimus I. 249. Pochoc empir.2, relegat & aecuratiori trutina expensam ad illud applieel: Quodsi enim ea ibidem non sup- Ionatur hie commode apponi poterat. Qui vero de inten. enda imaginationis vi ram, quam hie commendamus, suam secerit; is eorollarii presentis veritatem ex se ipso ea piet. quemadmodum S a nobis compertum est. Et hoc convictionis eοmplementum in notionibus practicis praesertim non sitis eommendari poste arbitramur.
f. a IID intuenda idea univers anima certas obsordare tenetur Intuitus ita leges. Quoniam enim integram ideam universi simul intueri uvnvr s eis nequit i9 . , necessc est ut detur ratio sit iliciens, cur hanc σου potius partem intueatur, quam aliam F. 7o. Dioc, Quam- I obreni cum idea in universi intueatur, quatenus nonnulla, quae in eadem continentur, clare percipit c. 193 )I elarae per ceptiones animae rationes habent sinicientes, cur hae jam potius animae inexistant, quam aliae. Et quia singulis infinita insunt f. i86. , quae cum mediate percipiantur I. i93. totaliter obscure percipiuntur G. 2oIo ; non minus necelle cst detur ratio si is sciens, cur perceptiones istae clarae, quibus intuitus ilex universi absolvitur, hoc potius modo limitentur,
193쪽
potest, cur anima nunc has potius habeat, quam alias percepti nes claras ct cur eadem hoc potius modo limitentur, quam alio .3ai. Ontol. . Et quia polita illa ratione tufficiente ponuntur hae potiuS perceptiones clarae, quam aliae eaedemque hoc potius modo limitantur, quam alio s3. I 18. intol. r, deter minatio illarum perceptionum, quibus intuitus ideat univeri absolvitur, fit rationi convenienter cl. Ii3. Om uJ, consequea' ter regulae dantur, per quas perceptiones istae, quibus intuitus ideae hini verit comprehenditur, adeoque ipse intuitus idea ulli', verti, utpote cum iisdem idem 3. ISi. Onibi , explicari potest 3. 473 Uuto Hae vero regulae cum S ipsae ratione sua nitan tur 3. To. Outol. r, principia dentur necesse eli illarum regu larum generalia 866. Outol. , consequenter leges perceptionum , quibus intuitus ideae universi absolvitur f. 8 . t titemptr. . Patet adeo animam in intuendo univerto certas Oble vare teneri leges.
quaenam a. liniuisti m tinit carsi referantur.
Leges istiusmodi dari a posteriori jam nuper evie ut o quaenam eaedem fiat docuimus j. 8s ii . pDeboI. empira:
ei in vero hie Oilenda r. cur legibus istiusmodi lit opus. Fl. unt nimirum ex finitud ne naturae humanae , quae ne pππcul riri quidem universi, nedum integrum universum curo percipere vilet. Quae enim in Psychologia empiriea a posiς riori stibiliuntur, eorum ratio a priori reddenda est in
rid intuitum untdersi pertinentiniare sirequales 'io matu clara. Singuli enim ideae sensuales S phantasmη γ 0lvunt statum integrum universi, ad quem reserusius I '- dique tam illa fg. 93. 48. 24, Pochol. empirJ, q' - ΤΤ93- 9-. Piochol. empir. in perceptionum RVII ' is 3δtunus igitur clarae lunt ad intuitum ideae univςm
194쪽
De Imaginatione F Memoria. I79
β. 2I9. Quoniam intuitus ideae univers certis legibus necessario Nec σου D. .dilringitur cy. 217. ; igitur non mimus phantasmara, quam gumria triae cisales certis ligibus necessistis adpringuntur 9. 2i8. I fη r-Quod id obtineat, ostensum est in Psychologia empirita irim tumai . : quod id fieri debe ir, nequaquam vero fieri pos . iit, ut idear sensuales atque phintasmata nullis legibus adstringantur; hie evincitur. Praesens adeo doctrina superflua non est. Neeesstas legis idearum sensualuam seu tensationum speetali ratione evinci poterat. Etenim lex sensationum mimtinet determinationes essentiales animae s . 78 in, atque adeo in ipsa animae es lentia continetur. Quamobrem eum essentiae rerum sint absolute neeessariae s 3 3. Ontia ; absolute quoque necessarium est, ut animae in sensitionibus observenthine legem. f. 22 D.
In cit. Lex enim sensationum continet determinationes csicn- recti uales animae s . 78. ), consequenter ex ea intelligitur, quod num. adima eandem oblemare teneatur, quia hanc habet cssentiani. Non igitur datur ejus aliqua ratio, praeterquam essentia animae l. 36. u. . Eni mucro ossentia primum est, quod de clate ncipitur F. 3 ψ. Onto . . Quamobrem lege scus itonum alia pri0r, unde pendeat, concipi nequit I. SI i. Oαοί .
Settieet lex sensationum seu id earum sensualium est. quod produela in organo sensorio a sens bili mutatic ne in mente eidem eoexistit sensatio per illam intelligibili modo explicabi. lis ιν Ss. PNMI ent pir. . Animi igitur, ci3 as essensa .
atque niura in vi universi repraesentativa consist t. situ eor. poris organiel in universi materialiter & constitutione orta.
norum sensoriorum so aliter limitata ,.67 . ideo observare tenetur hane legem quia possibile est ab ente aliquo sim lici ira repraesentari hoe universum, ut o lecti in organum sen-Z a s um
195쪽
L, sessui. Lex sensationum non tollit libertatem. Per legem enim sesse 1uim cur irmi sationiim ideat sensuales in anima quoad actualitatem suam pen. iacit ei fetur dent a situ corporis in univerto S mutatione in organo letio rio contingente f. 83. 'γchol. empir. . Enimvero si ex de creto animae ob sensationes praevitas situs corporis mutetur vel non mutetur, nec alio quocunque modo impedias, ne sensibile in organum agat, vel quid eo sine agas, aut ab aliis fieri jubeas, ut sensibile aliquod percipias ; sensationes a libertate adii arpendent l. II i. IIa. 353. , adeoque sensationes a libertate assimae pendent, quia legem sentationum observati Lex itaquς sensationum libertatem tollere nequit.
Qui animae lege sen sitionum necessitatem in sentiendo inrponi opinantur . quid dicant non inteli gunt, eonsulis S . scuris notionibus , immo terminis inanibus semetipsos eqst tandentes. Ex ipsa enim lege sensationum apparet, ii d Nyaliqua animae in decernendo motu eorporis ad organo .φέ, dein libertas, tantam elia in sentiendo libertatem. xl l in tam dati possibile. Quamobrem ubi haee libertas evia rix, quemadmodum a nobis factum est , 941. Hybu 'ac nemo non in semetipso singuli momentis experitur; η legem sensationis consentaneam elia eonstat, quemadmo-- pdemonstratione propositionis praesentis claret f. 2 22.
ionum libis. enim Vi legis sentationum eaedem dependent a litu pq ratem re. uniVerlo ae organorum conlii tutione cf. 83-- Fr 's . Quamobrem eum in eo essentia atque natura δὴjmη
196쪽
in universo & convenienter mutationibus, quae in Organissenso riis contingunt s. 66. 67. ; alia libertas in shntiendo concipi nequit, quam quae sese in decernendo situ corporis & circa usum organorum excrit. Quoniam itaque lex sensationum in ea nihil immutat , Ui. S seqq. ; lex sensationum libertatem animae in sentiendo nullatenus restringit.
Legcs morale , sive naturales fuerint, sive positivae, libertatem hominis resti ingunt ad unam partem contradictionis, cum potenti a physica extendatur ad utramque; non tamen ideo di. euntur tollere libertatem. cum nemo non intelligat hae lege ni- hil in natura hominis immutari. Multo minus igitur libertati adversaren selli potest lex sensationum, eum libertatem ne quidem resti ingat. sed tantam relinquar, quanta per naturam rerum ipsiusque animae dari pote t. Si quis legem sensationis libertati adversam existimat, quod stante ea sine organis sentire non lieeat. nee adeo sensu percipere detur, nisi quae in orgina sensoria agunt & convenienter mutationi, quam organorum eonstitutio admittit; is libertati humanae adversum pronun-eiare tenetur, quod volare & pondus quantumcunque movere nequeat. hoe est, existere desiderat, quae possibilitate intri
Lex imaginati nis rationem aliquam in P est attonis ha- tegis inum kre debet. Dum enim imaginamur, sensibilia ablentia nobis re ' - ramientamus . 92. Psilol. emptrix adeoque ea, quae in organa μ' sensoria agere ncqueunt. Quoniam itaque anima vi essentiae at que natura sua sibi repraesentat hoc universiam convenienter nubiationibus, quae in organo sensorio contingunt 66. 67. , ademque lentationes primae sunt mutationes, quae per essentiam atque naturam in anima contingunt: in his contineri debet ratio, cur hac potius imaginemur quam alia, eaque potius hoc modo, quamata uiuemur sI. Iω. O uol. .
197쪽
Ipsa lex imiginationixquam 1 posteriori stabilivimus si ii PDrhοι empiri , hoe ipsum abunde loquitur. Sed nostrum i m est a priori stabilire, quae per experientiam nobis etri
f. 224. Si in qui1, quod sensu percipimus attentionem nostram Arigimus p vi imaginationis ea percipere di bemus, quae antea coeo percepta fuere sensiu; fu vis imopinarionis reprodigere debet ideam roralem, cuias pars erat id, in quod arterat Oum η stram jam dirigimus. Lex enim imaginationis rationem albquam habere debet in sensationibus f. 223. . Quamobrem cum ea sensationum clarior sit ceteris, in quam attentionem nostram dirigimus 3. 237. Psych l. empiro, ut aleo veluti l0'la nobis jam praesens ex illiniuium in ca potit sinunt ratio quat' renda, cur aliquid rei absentis percipiamus. Enimvero anima sibi repraesentare nequit iensibilia nisi convenienter mutationbbus, quae in organis f enlbriis accidunt s*.62o, adeoque neca, sentia, nisi conVenienter mutationibuς, quas antea in organissensoriis produxerunt, eontequenter vi perceptionum praten tium seu italationum perccptiones reriim antea lensu percepta rum re producure debet. Quoniam igitur ratio nulla et cur per ceptionem aliquam praeteritati, potius re producat, qua nihil cum prael, te commune habet, quam eam, cujus prasens, id quam attentio dirigitur, pars quadam est, ut adeo ea in psδ' lente totali & pi aeterita quadam una contineatur ε, hanc uti ut re producere debet, cujuS pars crat partialis ista perceptio, o quam attentio jam dirigitur.
Atque adeo jam inrelrgitur, eur anima sequaru leum imaginationis, quam a posteriori stabilivimus f. ii 89 Menipir. . scilicet quod, si qua simul percipimus S uniu
ceptio denuo producatur, imaginatio & pereeptionem altim Produc t. Hanc, non ιIiam obtinere posse legem ex Π mmae j m manifestum est, cum ex Psyehologia empiri I '
198쪽
tummodo e staret, quod anima eandem sequatur, non Ver
quod sequi debeat. Quamobrem superssuum eenseri nequir, quod quae a posteriori satis certa sunt, eadem a primi evincamus. Cognitio a priori aliquid superaddit cognitioni a Pinsteriori, quo ipsimet destituitur, quod timen scire utile est.
phantramati cuidam alteri per modum partis communis, quo P μ - sensualis praesens inest phantasmati cuidam cum, quae nunc ' 8 'mphantasmatum numero sunt, o Iim in idearum numero fuerint ;Am qu/d, quod in phantasmate ae me continetur. ara tioncm Wirigimus ; G imaginationis id quoque percipere di cmus, quod Qua ura cum re per phantasma praetens repraesicruata pcrcia
Nimirum quod de sensatione praesente admittis, idem
quoque de phantasmatis praesentibus admitti dehere nemo non agnoscit, qui rationem perspieit, eur in priore casu locussit Iegi imaginationis. Ceterum si eorollarium hoe adjicias propolitioni praecedenti ex qua insertur; lex imaginationis integra hibetur. Completur nempe reducendo rasum alterum ad primum. ut sub eodem contentus videatur. Inservit autemhaee altera legis imaginationis pira seriei phintasm tum con tinuandae, quemadmodum ex ipsa lege patet atque experientia confirmat. Patet jam ratio, eur legem imaginationis gene a liter de pereeptionibus quibusvis enunciaverimus I. ii .Pυ usti empir. . Ad usum enim servit generalis enunciario ad demonstrandam legem commodius est, si in casu speciali, a quo series phantasmatum ineipit S i ginandi initium capi. ur, primum enuncietur & e.isus alter sigillatim enunciarus itidem ad eundem reducatur. Non addimus casum tertium quem comminisci licet. scilicet quando phantasmata arbitrario sermata a nobis una eum ideis sensuatibus vel phantasmatis aliis conjunguntur: propterea quod ea, quae ex lege imaginationis deducuntur . inter regulas imaginationis locum merentur x iis Pschol empiri ). Regulas autem ex lege imagina-Quoniam phantasmata praesentia eodem modo inint LUD ima
199쪽
conis iam alibi deductas & in aliis legis applieatinae satile deducendis, ubi iisdem opus suerit, hie non commemor 'mus.
f. 226. II artim m. mcterialis , quae ideae sensiuali respondet, reproducister i. ilium re- rdiam materialem aurea cum eadem actione sensibilis in organi producito. senserium producta. Si quid enim lentu percipimus ti in id attentionem nostra in dirigimus, vi imaginationis reproducitur perceptio, quam alias una cum perceptione praesente una habuimus 3. 224.). Enimvero ii quid lensu percipimus, te sentuali, quae animae inex illit, reipondet materialis in cerissos . ii3 & si quod vi imaginationis phantasma producitur, ei' dem etiam in cerebro idea materialis resiponcei f. 2c6.ὶ Quamobrem idea materialis, quae iduae sensuali respondet, resu scitat ideam materialem, quae ante una cum illa actione Iest oblis in organum sensorium una producebatur.
Mechanismus cerebri nobis nondum adeo notus est, uiri eodem demo nitrare possemus , quod idea materialis asperit impressa pendens reprodueere debeat ideam materialem aliueum ipsa una productam, utut non negemus illiusmodi de monstrationem in se possibilem esse. Ex iis adeo, qua in tabma contingunt, colligendum quid in eo ore fiat. . 227.
is, thali. MVitiationem materialem seu corpori inexistentem appello an hii, facultatem producendi ideas materiales respondentes phant vorpori inc'. matis, seu nulla immediata actione sensibilis in organo tensorio. Quoniam ideis materialibus actione sensibilium in organa sese soria productis una producuntur alia, quae phantasmatis res ροβ' deiit, leu quae a nulla actione immediata sensibilis in orgas sensoria pendent si. 226. ; imaginationem materialem imimmateriali contradisinctam, nitie in amma datur l. 92. 817 M empir. ,su imVinandi quandamfacultatem corpori quoque i existere pater.
200쪽
Etsi imaginatio materialis seu eo ori inexistens existere non intelligatur nisi a posteriori , quatenus causae materiales eandem corripere S eorrigere deerehenduntur s9. aos. , nisi quod in systemate harmoniae praestabilitae ejus pateat a priori existentia cnot. S. cin) ; ex ea tamen subinde petere licet rationes eorum . quae de phanrasmatis observantur , immo ex iis colligere datur , quae de imaginatione immateriali faeui. tate animae per observationem tion patent, aut non parent facile , ita ut attentionem ex aeui opus sit notitia ejus, quod observari debet. Qua in re P0ehologia rationalis eonvenit eum Astronomia, quemadmodum norunt qui eandem intimius perspexerunt. Ceterum hare ipsi ratio nos movet ad imaginationem eorpoream seu materialem Paulisper eontem plandam.
. 228. Quoniam imaginatio producit ideas materiales in cereia se ishm, quae phantasmatis resipondent . 227.) , ideat autem maia muronis materiales in cerebro producuntur f. III. I IMPs imaginationis N MV, Ierialis in cerebro existit. Atque hine est, quod a statu terebri pendeat, & morbi edirebro insisti eidem quoque insidientur,e4ndemque turbent.
Nullam phantasma in Mima existere potest nisi praecedat G mnia, aedam fenfasio. Etenim s phantasma quoddam in anima ex- matapenulere debet, eidem coexistat necesse est in cerebro idea male asum talis . ao6. , consequenter motus quidam in cerebro, qualis actione sensibilis in organum sensorium alias excitari solet f. ita. 3 λ Enimvero naturaliter motus nullus nascitur nis motu praecedente 6 3 . Cosmia . necesse igitur est, ut detur in cerebro motus quidam, qualis est, in quo Ideat materiales consistunt, antequam idea quaedam materialis in oerebro oriri queat. Sed cum istiusmodi motus ratio sitfficiens non reperiri possit, nisi tandem sipponas aliquem actione sensi