장음표시 사용
201쪽
bilis alicuius in cerebro productum, adeoque ideam quandam materialem ideat sensuali respondentem , ii . t, nulla orietur idea materialis phantasmati respondens, nisi pra celat qua zm Ic nubilis alicujus in organum sensorium actio, consequenter sta' latio 65. PDchol. empiri . Quamobrem cum non detur illanima phantasma, niti eidem coexillat idea materialis in cerebro 3. 226. ; nullum phantasma in anima existere potest, nisi praecedente quadam suntatione.
Cum superius G 64.) generaliter evinceremus, omnes ma lationes animae a lensatione Originem dueere, & industione eorum v eremur , quae in Psychologia empiriea a posteriori si ,bilita suerant ; ostendimus quoque phantasmata non prinduet nisi praevia sensatione. Hoe vero minime obstat, quonianus ejusdem ratio reddatur idemque adeo a priori demonstre tur. Et quamvis ratio qumque iam patea perea, quae pinuistante de lege sensi ionis atque imaginationis demonstrata sunt A leqq. ; nee tamen line ipsum obstat. quo minus quo que ratio reddirur ex natura in ginationis materi .dis. Habet enim id peeuliare sibi Psychologia rationalis quod eo M ullanimae inlunt aut inesse possunt duplex dati pollit ratio.altera eIiis, quaeani marinsunt, aerivand . altera vero ex iis, quae ad cur pu sertinent, precsenda prop:. ea quod per naturam Nesseat arati sum animae, quorum interpres corpus 66. 67 ὶ-
,n uestini uni minuta cc ritate Milirantur: imae miransfusimila contiukο fiant mi uoli, Miliores , duncc projus extin tua Mur. Constat operiemum ita latis nota li Solent occali i proximum intuentes oculinsubito claudimus, imaginem S dis aliquoties recurrere fed id tinuo minus claram, dot ec tandem proritis obleura seu ni raappareat, antequam penitus evane leat. Diver:et igitur ieralen: uales diverta claritate praeditat sibi invicem succedunt. ἁclaritas continuo decreicit, antequam totae evanelctat. pala
202쪽
patet ideas sensitates in anima decrescente continuo claritate extingui. Enimvero ideis sensualibus diversis diversae quoque in cerebro respondent materiales cf. I i . . Quamobrena cum idcae sensitates Solum nobis reprae initantes aliae esiaeque libi invicem succedant per d. instrata; divertae quoque ideae materiales in cerebro sibi invicem succedere debent. Disserunt autem ideae sensitates claritate S ta continuo decrcscente tandem extinguuntur per demonstrata. Ergo ideae materiales celeritate disserre ct hac continuo decrescente tandem extingui debent f. rati,
Provocavimus ad exemplum Solis, propterea quod sensati ne sorti opus est, ut successivam ideae sensualis extinctioi em observare possis. in aliis enim casibus idem haud faeile observatur. non tamen ideo negari potest, cum nulla dari postit ratio. eurum idea sensualis aliter extingui debeat, quam ceterae . Immo potius pro eodem modo extinctionis idearum sensualium pro . miscue omnium militat communis ratio,quod natura non admittat varietatem nisi in identitate iee temere dissentiat a seipsa.
Ideae siensiuales dgeneraut in phantasmata es illis respem L meumsilures materiales in materiales, que his respondent. Etenim saa minideae sensuales imminuta continuo celeritate debilitantur, donee pMurasma tandem extinguanturi 23o. . Quamobrena cum ideae sensita- - - φ ..tes a phantaginatis in co differant, quod minore claritate sulgeant s. 96. Pochol empir. J S per hoc quoque a se invicem di ilinguantur 97. PHilol. ''I, ita ut ac ita imaginati nis sentisionibus debilioribus aequipolleant c=.98 CFG. p. pi et sensuales eam tandem Claritatem adeptae, quae phantasmatis convenit, phantasmatis aequipollent Icu in ipsa degene
Similiter ideae materiale' quae sensualibus respondent,con-Λa a tinuo
203쪽
tinuo decrescente celeritate fiunt debiliores, donec omnis tandem motus penitus extinguatur cl. 23ου. Eni nivero idea materibies in motu minus celeri consistunt, si phantasmati, quam si idea sensuali respondent s*. aO8. . Quamobrem idea materiales, quae sensualibus respondent, in eas abeunt, qua phantasmatis
coexistunt. Convenit hoe experientiae. Etenim si objestum quodcun que visu percipias, v. gr. si arborem intuearis, & statim oculo claudas; objectum illud, veluti arborem, tibi adhuc imagini ris. Idea autem, quam tune habes, eadem prorsus est. Faalias est arboris visu alias perceptae. & cujus nune minime prR' sentis tantummodo record1ris. Eadem obseuritate laborat, quae deprehenditur in imagine ultima Solis recurrentisi classi oculis 23O. .
f. 232. Rait, I /ii Quouiam idea sensualis, quae phantasma rei cuiusdam olim imagina; i sensu perceptae reproducit, est pars perceptionis cujusdam μ nis naeaa' reproductae ἔ evidens est id a Jensuali prae lente degenerante sη- phantasma vi imaginationis eidem Iociari, quae antea, caen iηηδ' mero iii arum sit 'qualium existeret sciata fuere s6. 23l. , es sit motum in cerebro exceptum per amplius spatium diffundi, per Icilicet disjundebatur, cum clutea in eodem existi t.
A que adeo propius apparet ratio legis imaginationi Fη multo adhuc clarior soret, siquidem structura rerebri nobis mugis explorata esset, ut luculenter eonstaret, quomodo motus is per se 'tium amplius diffundi possit, propterea quod antea Mς modo dissundebatur. Non minus autem in oerebro, qu)m i anum eviden, est, quod lex im ginationis eum lege hoc p cto connet hitur, quem,dmodum eam comeram esse ἐς bere constat d. zz3 .f. -33
204쪽
De Imaginatione F Memoria. I89
senatur. Ponamus e. gr. nos Intervallo temporis dato, veluti durante uno scrupulo primo, oculis immotis aliquod contueri objectum, puta arborem. Sumamus tempulculum minutissimunt, quo visu percipitur arbor. Patet illo tempusculo ct motuod cerebrum usque propagato f. m.) produci in cerebro ideam arboris materialem I. i Ia. , ct in anima cooriri ideam selisitalem g. ii3. . Enimvero nec ideae sensuales, nec materiales per se subsistunt, sed illae imminuta continuo claritate in phantasmata, hae vero decrescente continuo celeritate in ideam materialem phantasmati respondentem degonerant f. 23 i. . Quamobrem si utraeque evanescere non &bent, reproducendae sunt, antequam decrementum claritatis ipsique respondens decrementum ccleritatis fia3. fuerit perceptibile. Quamdiu vero arborem immotis oculis intuemur, lumen ab eodem in oculos illapsum continuo eodem modo agit in nervos Opticos, atque adeo eadem continuo est species impressa U. Ita. . Quamobrem eadem qu que eontinuo producitur idea materialis ρ. III ) cademque sc si talis cf. ti8. . Patet itaque ideam non minus sensitatem, quam ipsi respondentem materialem continua sui productione conservari Motus fibrillis nerveis impressus non potest tardior fieri, quia
continua actione sensibilis in organon instauratur, antequam decrementum fuerit pei ceptibile: quemadmodum chorda, quae eontinuata actione hue illucque trahitur . morum acquisitum eundem tuetur. Et hoe simili haud obseure indigitatur modus, quo eadem celeritas motus, in quo idea materialis conistit, ct consequenter ipsi respondentis ideae sensusia claritas invariata aliquandiu subsistit.
f. 234. Quoniam idea sensualis conservari nequit, nisi continua Hi pro ureone a33 ; idea autem sensitati in cerebro con cons vani. mater respoudet materialis s=. ai3o, quae produci nequit nisi
205쪽
sensibili in organum sensorium agente hs ideam ρες - u confer are volucris, o b. Ium p r tuum illud spatium trini ο- vis nil oro auon applicare, voluti vi bile oculis directe qlνη
re t. nrris. Haec equidem a posteriori satis patent ut superstuum vi deatur talia moneti: supeissuum tamen non eli, cum se pute it nulla arte elliei polIe , ut ideam sensibilis eonserves semo to objecto. Patet autem hinc perperam conserri ideas sin les eum si gari' eerae impressis: hae enim subsistunt, ῖος continua productione indigent, ut conserventur.
233. R. proau- Ilea materialis sinissali re ponitens Jaui in eam, quesb. I bura i turmati res pondet, degri crat , dum siti ualis con Patrix 'rum ita: Iimiliti que in anima idca sensualis, qua ad construxv.ii ri Π0' opus es , reproducitur , dum senseruilis praesens in play I tu,stii Iam di aruerat. Idea enim materialis, qua lensuali x spondet, conlii it in motu ex Organo sensorio ad cerebrum iis que propagato l. 32. . Quoniam motus non sit nili in tempore ch. 6 9. 0ritu. e, tempulculo aliquo opus est, quo m0 tus librillis ne eis impressus ad cerebrum usque propaxadt l. iii. . Quamobrem cum idea materialis in cerebro llatim degenerare incipiat in cam, qxiae phantasmati respondet, ubi primum ad illud propagatus suit motus fibrillis nerveis in os-gano impressus 3. 23 I.); dum motus repetita actione sensibilisper nervos sensorios ad cerebrum propagatur, idea materialia praesens in eam degenerat, quae phantasmati respondet. Ergo dum fensualis conservatrix re producitur 3 233. , idea materia lis anterior jam in cana, quae phantasmati relpondet, dege'
Jam nulla in anima existit idea sensualis nisi in cerebro egistat idea materialis, cui ista rei pondet s*. ii3. ii . 1 Sed i e materialis anterior jam in eam degenerat, qua phantasmati s spost.
206쪽
De Imagivotione θ' Memoria. I QI
spondet, dimi idea materialis sensitialis conservatrix reproducitur per denostrata. Ergo idea sensualis jam in phantasma degenerare debet, dum I lualis producitur, qua ad conservatio.
Dena Opus est. Non i cet objicere, nos nullum percipere tempus inter impresIionem in organum di ideam sensualem in anima, adeoque nullum intercedere. Ne iue enim omne tempus sensu peieeptibile elle l. quuntur observationes micros picae, ad quis alibi suot. F. S83. IOLI provocavimus. Immo non desint p.r.enomen i alia, quae aperte loquuntur in tempore q raedam fieri, ubi tempus nullum percipimus. Accensio pulveris purii sit siccessive, ita ut plura eoncipi debeant tempuscula. quibus absolvitur totalis unius granuli aeeensio. Nullum tamen horum tempusculorum distincte percipere licet.
f. 236. Quoniam igitur ideae olim si iae materialis existentis una Cur imminreproducuntur, dum , quae sensuali respondet, in phantasma natio opere-δbit f. 232.2 se imaginatio quoque operaIur, etsi tueae sensu illo tvr ML Γ'
αὐcrventur. Iuali consim Arque hae potissimum de eausi propositionem praeeedentem prae simus, ne quis in dubium vocare polier, quae de ratione Iegis imag nationis paulo ante inοt 9. 232 ubservavimus.
207쪽
Quamobrem cum cetera, quae una percipiuntur, vix ac ne vix
quidem appercipiamus 245. 'γciat empir. , cum attentio ad plura simul non nisi multo, longo ae perdifficili exercitio comparetur l. 25Ι. PDchol. empir nec attentionem inter plura objecta partiamur , nisi quando potentia eam partiendi ac. qui sita uti volumus 3. 23 I. PDcbοι empir. ὶ; phantasma, iaquod abit idea sensualis, statim appercipimus, consequentet cum ideae lociae phantasma compositum complentes eodem claritatis gradu cum phantasmate partiali ex idea seciuili g, nito gaudere debeant, nulla diversitatis ratione existente Io. Oilrol. , eadem simul appercipiuntur. Quo major itaque altentio ad ideam sensualem phantasmatis productricem eon servatur, eo majorem claritatem habet phantasma g. 237. PDchol. emptima , consequenter eo magis ideas socias idem ia gredientes appe reipimus. Enimvero quamdiu idea sensualis phantasmatis prωγctrix conservatur, continuo producitur S in locum phantasmatis vix nascentis statim iterum succedit l. 233. , adeoqueph aetasma hoc, in quod idea sensualis degenerat, non appercipi tur l. 99. PDchol. empir. .
Experientia hoc satis eonfirmat. Ponamus enim, tibi d. vium fieri hominem , quem in templo vidisti. Dum alte tionem tuam omnem in eundem dirigis; idea templi interi ris. in quo eundem vidisti, una reproducitur, quae per levoimiginationis facile in ideam exterioris degenerat. Idea tem pli tibi magis consciua es quam hominis in eo sedent quamdiu eundem contueris & xttentionem tuam a ph a lasmate templi. quod eundem hominem quis in templo se dentem exhibet, in ideam sensualem ejusdem quasi retrahi ο, set vas, eum perdissicile si ad ideam sensualem I phintimi
simuI eodem gradu conservare attentionem : quae enim r fio est ut plerumque statim evanescere videatur phantum . c. terum me non monente percipitur phantasma, in qllod a te
r.t idea sensualis, interire, dum sensualia redintegratur, qu 3
208쪽
De Imaginatione F Memoria. I93
materialis idea respondens sensuali & phantasmati eundem ineerebro loeum occupat. Quoniam tamen ob ea , quae inde porro eonsequuntur, haee artentius considerari eonsultum est; ideo in numerum propositionum psteliologiearum mox res renda nobis veniet. ubi corollarium aliquod praesenti alere.
Quoniam vero idea sensuals non reproducitur, ubi in phan- λωxsphan trima asit, actione in organum sensorium impedita . 81. PI pro. Hoc empiri , pharisama, in quod abit, una cum id is sociis si 'ν ρο- photasma compossum compi Hibus una apprecipitur, actione tor τμη αHisibiliwn in organum stensorium impedita, veluti clausis ocul Asi stragatio fuerit visitio.
Experientia dicta Gnsirmat, modo ad eam sussieientem as. serre possis attentionem S acumen p*chologieum tibi eom. paraveris quo ad pervidendas modineuiones animae opus est: id quod eontinuo inentionis excitandae ae conservandae exer. eitio comparatur, ubi praesertim praecesserit aeumen in distia. cte rimandis iis, quae rebus in tensum incurrentibus insunt, sese exerens. Quamobrem caveant ne per praecipitantiam experientiam in dubium vocent, qui ad eam capiendim non. dum apti. Nullus autem dubito fore, quin sedula meditatio. eorum. quae nos in Psychologia tam empirie . quam ra. tionali exposuimus . aeumen istud aequiratur & perficiatur. quemadmodnm in ceteris cum gradu cognitionis crestit acumen rebul ad eam spectantibus pervidendis di ipsi cognitioni augendae proficuum.
. 239. Da mineri alis respondens phantasmati, in quod abit sen- ω, οὐ suales, inserit, dum redintegratur sensualis. Idea cnisia materia ' ψt iis, qua in motu ad cerebrum propagato consistit ita. im- minuta continuo celeritate debilitata . 23O. , in ideam mate- relatis, Irialeni, qua phantasmati respondet, abit β. 23i- , Coniindien tionιδε, ter phantasmati respondens idea materialis, in quam sensualis lis.
209쪽
abit, eundem locum occupat in cerebro, in quo haeret idea materialis sensuali respondens. Quodsi organi sensorii erga semsibile situ immutato idea sensualis relintegratur; idea materia lis eidem respondens denuo producta c3. 233. , eundem quis' que locum occupare debet, quem occupabat in cerebro primum producta motu iisdem fibrillis nerveis impresso ad eundem quoque cerebri locum propagato l. m. . Quamobrem eum motus, in quo consistit idea materialis phantasmatiret pondens, in locum ideae sensualis succedenti, nonnisi celeritate differat amotu, in quo consistit idea materialis actione sensibilis in orga- non lentorium redintegrata, haecque celeritas priori major sit per demonstrata, adeoque differentia in gratu constituta . I 6. Cosmo ) minor in majore tanquam pars in toto contineatur 3.75O. Outo atque hinc ad totum pertineat 3. 3 I. 0τρί ), impossibile omnino est ut idea materialis phantasmati, in quod sensusis abierat, respondens adhuc subsistat , dum sensualis redintegratur. Illam igitur in redintegratione hujus interire patuis . 54l. OHIol. . Nimirum si quis admitteret, phantasmati & idea senseri respondentes ideis materiales simul lubsistere posse; is ais maret idem mobile eodem momento θ majore, di minore te' leritate moveri: id quod manifeste contradictorium j. P sntoII, neque admitti potest 3. 28 Ontes. . l. 24O.
bautam in Si phantasma rei, quam nunc sensu percipimus, Misi si 'iis prT,UM percipere ιι bemus ; idea materialis primum producIο res es tu sui dufusione aliam producere debet, cui phantasma illud ru id det. Q oniam enim idea materialis, quae lenivali primum pro duchae, iensibili in organum agere incipiente, degenerat in iste ana materialem, quae phantasmati ejusdem objecti respondet g. 23 i. eidemque lisciantur ideae materiales, quae alias, cum idem lensibile perciperemus, sive numero, sive genere aut specit,
210쪽
prout attentio nostra in numericas, vel generi saut speciscas differentias dirigitur g. io .im. 0 bol empir. , eidem sociatae iuerant β. 232. ; primi phantasmatis composti , quod
idea sensuali ad evanescentiam vergente Oritur cf. UO. ), phantasma sensbilis sic ortum est pars, eique respondens idea in terialis eundem locum occupat, quem occupat ideae seniuali coimveniens. Enitiavero si sensibile ct ejus phantasma una percipitur; illi S huic respondentes ideae materiales una in cerebro exiliere debent j. 1i3.ao5. adeoque, cum in motu diversae celeritatis consistant g. ao8. , eundem in cerebro locum Occupare nequeunt. Necesse igitur est ut ex motu, in quo prima idea materialis phantasmati primo respondens consistebat, na-itatur motus, in quo consistit secunda idea materialis phantasma iensibilis juxta sensibile exhibens, consequenter idea mat natis phantasmati primum producto responaeas sui diffusione aiam producit, cui phantasma alterum respondet, quod scim
bilis phantasma una cum ipso sensibili apperceptibile cxhibe
Sequitur propositio praesens ex anteeedentibus sua sponte.
utut deseitu terminorum attentione opus sit ad consecutionem clare 'percipiendam. Observa tu quoque non adeo saeilia sunt, quae de origine idearum materialium phantasticarum docentur, propterea quod di diis cilis sit appereeptio sensi. bilis de ejusdem phantasmatis simultanea , ut absque aequisito quodam aeumine vix in anima detur, & mutationes perceptionum adeo eeleres sunr, ut ad omne'. quae sibi invieem succedunt, vix animum advertere vaIeamus. Dissicultatem hane ipsimet experti sumus. utut eam non prorsus in vincibilem de. prehenderimus. Haec ideo monemus, ne quis per praecipitantiam in eognitione psychologiea sibi obicem ponat: quam . via nobis perinde sit, quid unuxquisque de seipso statuere velit Quomodo vero motus in cerebro ad alia spatia diffundatur, hie loel explieare minime valemus. Propterea quod nondum definivimus, num motus iste, qui organo sensorio ab ob-- Bh a lecto