장음표시 사용
221쪽
Enimvero dum evigilamus redit status pristinus, quod a post rioi i liquet. Ergo sibrillae nerveae in organis sensoriis, ubi ineptae lactae fuerint at recipiendum motum a sensibili, qui ad cerebrum propagari possit, non usu rectacuntur ad eum sta tum, in quo ipsis a lensibilibus motus at cerebrum propagabilis imprimi potest.
NeeelIe est, ut inquiramus, cur in anima status serceptio num clararum & obseurarum alternare debeat. Quamobrem cum nune corpus sit eorum, quae ad animam spectant, da velo anima illorum, quae corpori accidunt, interpres: l .a cistum eo fine praemittendam erat.
f. 233. Whini fuit Quoni/m in somno cessat usus organorum senseriorum si. u ure situs. ΙΙ9. Plys . 'VLcmpir. , diluoque sic sibrillarum nervearum in ii dem nervum tensorium constituentibus g. m. ); n0n uis
autem hae ipsae strillae in eum statum restituuntur, quo ossicio suo defungi possunt n. 252. ; somno opus est ut fbrillae nerim isso, gauis sin seriis ad munia sua obeunda ineptae redditae reiciaQtur, sesu ad cadi m dcnuo apta e tantur.
Patet hine somni necessitas ejusque finis, quem Deus pς naturam intendit; et si hic totalis non si eum non minus reficiaretur fibrillae nerveae, ex quibus componuntur nervi motorii, quam illae, ex quibus sensorii contant. Sed de alterosneficut agatur locus non est. Sunt fines somni praeterea alii a Teleologia explicandi.
Quia usus Oculi eontinuus est, quamdiu per diem vitilis j si , mus , Qxi m Cum iunius ceteri Vel prorius seriantur, vel parum 'uhi inbeu. Occupantur, quum dinodum nemo non novit, qui vel tantillum auisi. animum ad te adVertit; in organis autem sensoriis fibrili et ster. veae reficiuntur non usu l. 232. ; plurimum conducit f, o
noctu non dormimus, oculos clavd mus.. Sus
222쪽
Suffragmir experientia, ita ut etiam attentioribus de vulgo innotueriti somno quodammodo aequiparandum esse, si es usi oeulis in Ieilo decumbunus,quando dormire non valemus.
Ex eadem ratione conducitisi dormire non valentes actio- cursate e mi stre ilium ob res quis Arnseriis, quantum feri Iotes, iam rii ornantit camus. δεου M ase
Hine loea eligimus ab omni strepitu remota, quem etiam μωψ eo, quo dormiendum, tempore metuere licebat. Curandum praeterea, ne corpus calorem vel frigus sentiat. Gustus enim ct olfactiis per se seriantur, nullis sensibilinus praesentibus. Ast molestum percipimus eum corporis statum, ubi cause intrinsecae faciunt, ut quasdam corporis nostri partes sentia-mu . Qiiodsi in lecto decumbentes sensus propemodum omnes prorsus seriantur, ut imaginationi tantummodo aliquae parres relinquantur, quae nimirum nee ipsa inquietatur; vigi. lias nobis non adeo obesse deprehendimus, quam ubi Organa sensoria nimis suerint occupata. I aceo nos quoque in iomnum sicilius in eidere, ubi sensus obstacula non objiciunt, nee dissi- eultates sacessirimaginatio.
f. 256. In anima status prece iovum clararum obscura- Alternatis ris , fra totalium dZ inruri confusurum alternare sortium uni luerat. Etenim somno Opus est, ut sibrillae nerveae in organis vinsciatoriis ad munia sita obeunda ineptae redditae reficiantur, seu ad eadem dentio aptae efficiantur c . 233. ,eon:equenter opus ut sotnnus ct vigiliae alternent. Enimvero quando vigilamus, anima est in statu perceptionum distinctariim . I . , totalium scilicet s. 'ν iacit empir.9, seu partialium clararum , ψ . Pol hoc e Nini: quando vero dormimus, cadum est initatu perceptionum ob curarum , seu totalium consularum c . 9- . Quamobrem cum ideae senstratus ideis materialibus in rubro coexulant o . ii3υ; in aulina flatus perceptionum cla
223쪽
sternare debent. Apparet adeo necessitas, eur anima non semper in stitupereeptionum dilii iactarum esse possit: neque erum vi essePtime naturae saae ilius esse potest thatus animae, quam quilem adni it status corporis f. 66. 67. . Si quis hine dissiculnata
necte te velit adversus statum animae a corpore separatae evdem sat lanciemus insertu ubi de immortalitete animae asteri sumus. Diliicultates enim ii ncuntur ex eo, quod anima Vielsentiae suae in operationibus suis a corpore pendeat '. 'eae adeo premunt omnes, qui negare non audenti quae expertita indubiae fide nituntur.
q. 237. S usus omnes neces irio valle hinitati sisit, seu patico cribra dum ιbbo a Lusu sinuit clare ac d sincte percipire licet. Etesimanima sensu non percipit objecta lensibilia. nili quae motum im primunt in organo iunibrio fibrillis nerveis ad cerebrum vivo propagibile in l. m.), utque clara sit perceptio, suffciens et teritatis graduS requirit vir 3. ia 3. , S ut eadem distinista sit, a di vel sis sensibilis partibus divertis librillis nerve is motus i primitur l. 327. . Enimvero non modo in lachi, gustuis olfacia immediatus requiritur sensibilis atque organi coatactu . 7Ι. Ta. 73. PyV l ul. empir. , & visibile lumen in oeultim immittere s3. 69. Pochol. empir. , sonus vero in aurem illabi
debet, Ut conveniens unicuique organo sensibile percipi illi f. 72. PII Upir. Verum etiam ipta nervorum magnitu ο quem almodum ex Anatomicis manifestum est non test, ut si rillis di ver iis nerve is motus satis celeres a divertis testsibili bus limul imprimantur. Patet itaque pauca almodum obiecti sensu simul clare ac dii incle percipi polle, adeoque Iensus e cillecessario valde limitatos esse.
Patet adeo quomodo tensus vi essentiae. ae naturae stat: δnecelsario limitentur. Optici limitationem visus erici re
224쪽
De Imaginatione est Memoria. 2M
terminanti dum demonstrant asy. Opue . Intuitus itaque ideae universi admodum finitus est i f. i93. , neque ultra limites per constitutionem organorum sensoriorum positos pro tendi potest: quae enim ab essentia pendent animae. in se immutabilia sunt s. 3oo. Ontia. .
. 258. Faculus imaginandi admodum limitata est, hoc est, an- ων faetitia, tamara nonnisi numero pauca sines produci possior. Phan- imatisana trimatis enina ideae materiales in cerebro respondent c=. ao6 ). o. Mumquare cum ideae materiales consistant in motu quodam in ce- ώ--τα bro excitato c=. III. , qualis nempe in cerebro ab actione sensibilis in organum sensorium oritur cβ. an. I nonnisi certa quaedam cerebri pars ideis simul productis destinari potest, ct uemadmodum idea sensualis distincti non cit, nisi quando alversis sensibilis partibus diversis fibrillis nerveis motus imprimitur s. III. , adeoque motus una ad cerebrum propagati ν ur. diversas cerebri partes occupant; ita quoque phantasmatis divinis simul produetis respondentes ideae materiales diversas cerebri partes occupare debent, ut illa sint distineti. Fieri adeo minime potest, ut multa phantasmata simul producamur, adeoque se Itas imaginandi admodum limitata
Dum somniamus, res quas percipimiu , imaginamur I. na. ρ hoc empir. . Constat vero, nos per somnium ob ecta, quae percipimus, nobis videre videri. neque plura simul distincte percipere, quam quae si actu praesentia essent uno o tutu eomprehenderemus. Experientia itaque non modo propositionis presentia veritatem confirmat: verum etiam limi- rationis modum definit, selliret quued eodem moda limitetur fa- stas imaginana, limitatur Deustas sentienaei, neque adeo piant marum Amudianorum maiorem esse numerum quam sere' ilium, qua uno obturae comprehendere Palemias. Atque tune φssi quod eum insimnio resset discrimen claritatis inter Phεn
225쪽
tasmata & itias sensuales intere ens m. Ut quo illi ab his distinguimus, dum vigilium N. Enenipir. . nihil prorsus sit in phantasmate totali, quo idem didea aliqua sensuali totali in somnio distinguere possis. nee eontingere solet, quemadmodum & ipsi non una vice exposusumus' ut in ipso somnio nos ante somniasse iudicem
ceptiona in lanulianearum. x xlv dic In Opticis campum vi Huis appellare solemu MM .nem spatii, quod uno obtutu oeulus eomprehentit. LIintelligenda sunt, quae paulo ante κα. f. as . Me MN S tudine ab Opticis definita annot 1vimus. Significatu ii qditur generalior , ut ad ceteros quoque sensus; iram' gin1tionem quoque transferri possit., 26O.m --- De Ouoniam multitudo eorum, quet sensu aliquo fimul p 2d uenu- eipi possita, determinari nequit, nisi etiam ratio habeatus xaude os' stantiae, e qua Objectum lcnsibile in organum aliquod adnue vanύγη re potest ; in campo perceptionum determinando ram γ' habenda eis distantiae, e qua organum sensorium a puma μ' quo adhuc vici potest. .
Ita si eampum auditus determinare volueris, non m definiendum , quomam diversos diversorem eorporum lodi rorum sonos simul auditu pereeptos a se inviem dileentr possis verum etiam ad quantim distantiis smorum rata 'torum m ximum adhue clare percipere valearui. 26I.
Ouoniam coatactum immediatum sensibilis atque o
226쪽
per totum eorpus diffusum esse eonstat , ut plura oblectεmul in orgarium sensorium agant citra confusionem ἰ repu gnat tamen ut in distans agant, propterea quod actio eorun dem immediata est , eetera vero sensibilia mediante quodam corpore alio in organum agunt, veluti visibilia mediante tu mine, audibilia sive sonora mediante aere- odorisera medianti biu effluviis odoriferis.
Perreptimum immediatarum campus determnan es' ebri otitiis. 1 intra arctos admodum limites continetur. Quae mim sensu i dabat, percipimus F. i93. sit phantasmata perceptiones immediatae rum. sint ν. an. ), quatenus scilicet clare n. I96. atque distilacte percipiuntur tam sensibilia, quam imaginabilia g. I97. , consequenter cum non aliae in anima dentur perceptiones, quam ideae siensiuales atque phantasmata, cum illae sint repraetentationes rerum praesentium c=. 63. 9. PBchol. empiri), hae autem absentium β. a. is hoc empiri , omnes perceptiones inam diata aut ideae senti tales clarae atque distinctae, aut phantasmata clara atque distincta sunt. Enimvero pauca admodum sensibilia elare ae distincte sensit simul percipiuntur 237. ac nonnisi pauca phantasmata simul produci possint 3. 258. . Campus igitur perceptionum immediatarum determinatus isque valde exiguus est,seu intra arctos admodum limites continetur I. 259. .
iam arcti sint eampi hujus limites non rectius compre-ere licet, quam ubi non modo totum spatium. quod integrum uniVersum occupat, tibi reptarsentaveris; verum etiam una cogitaveris materiae diversitatem in spatio nobis imperceptibili atque varietatem motuum in isto spatiolo rein pu- culo quantumcunque exiguo dato. Sed de his demum in
Teleologia plura direndi erit loeus & quaed. in lim diximus in Dissertatione de Notione intel lectus divini per opera nam 'rae illustrata quam TF-misivi Meletematis suis subjunx.
227쪽
f. 263. Anima campum perccptionum immediatarum ultra suos terminos produci re ii quiI, Jcu cum maiorem es :cere non potes . Ponamus enim, si fieri potest, campum perceptionum immediatarum ab anima ultra arctos, quoS habet, terminus produci. Quoniam perceptiones mediatae vel sensus sunt, vel phaa-tasmata 3. I95. 2O7. I anima plures perceptiones simul pr0- ducendi facultatem acquirere valet, quam quas vulg0 una producere potest 3. 259 ). Enicere itaque poterit, ut plura objecta simul eiversis fibrillis nervuis motum imprimaat, quam quae vulgo imprimere Iblent q. I27.), veluti ut campus vilionis ultra ambitum anguli recti extendatur. Cum dophantasmata exhibeant campum visibilium not. 238 , di plura uno obtutu comprehendere nobis videamur, quam, ii ea revura videmus, intra ambitum anguli recti comprehens
possunt f. 235. Optic. . Quoniam utrumque absitreum esse per te patet, utpote contradictioni obnoxium l. 3o. 0ηisit ianima campum perceptionum immediatarum ultra termin0s, qui bus continetur, producere nequit.
Idem ostenditur directe hoc modo. Patet ex demon si tione propositionis praecedentis campum perceptionum media' tarum ideo arctos admodum habere limites, quod ampliore non admittat sentiendi atque imaginandi facultas f. roa , Enimvero sensuum limites pendent a constitutione Organ0rum f. 237. eoniequenter ab eo, quod vis repraetentativa anima pendeat a mutationibus, quae in organo contingunt sj. 6a.), atque adeo animae essentiales sunt l. 66. θ hine in se immuta biles s l. 3DO. Ontol ). Anima igitur eas producere nequit. Jana vero eam pus phantasmatum eadem amplitudine ἔaudet, qua campus idearum tensibilium not. l. 238., quamobrea cum hic ultra arctos, quos natura ipsi coallituit terrula0s, ni
228쪽
De Imaginatione E Memoria. 213
mae virtute produci minime possit per d monstrina ; nec anima Campum phantasmatum ampliare valet
Utile est nosse, quaenam vi animae augeri vel minui possint, quaenam vero intra eos terminos relinquenda sunt. quos natura constituit, ne temere acquirere conemur, quae acquiri a nobis nequeunt, nec negbgamus, quae adipitci licebat. C
rerum si quis dubiter. nuinon dem. ias fratione in directa propositionis praesciu:s recte assumserimu , contradictorium esse allerere, quod in ima efficere positi, ut plura objecta simul motum diversis fibrillis nerveis imprimere possint , quam qu .e imprimere solent, & ut plura nobis uno obtutu comprehendere videamur, quam quae intra ambitum anguli re neontinemur , eidem dubium levi artentione eximi potest Qui enim sumit omnia objecta, quae simul diversis tibi illis nerveis in eodem organo motum imprimere solent I is negare tenetur, plura motum iisdem fibrillis imprimere posse, nisi motus a diversis o ellis iisdem fibrillis imprimi debet rid quod contra hypothesin est, neque adeo hic admittendum. Quamobrem ubi affirmaveris , plura objecta diversis fibrillis nerreis morum imprimere, quam quae ii, dem motum imprimere solent; utique affirmas, quod ante negaveras, at-ὶue adeo manifesta eontradictio est q. 3 o. ouis . Nee ab . mili modo manifesta est contradictio in casu altero.
. 26 . Anima essustantia ita. Anima enim integram ideam Stai ἀώuniverit seu mundi adspectabilis, quae continuo in Cadem ammae. exiiiii ct easdem prorsita mutationes cum ipto mundo adip stibili subit g. i a. , statui intueri nequit i9 ); sed sive statum praesentem spectes l. i Sa. , sentiis necessario val le limitati sunt β. 237.) ; sive status praeteritos consideres . i8i. , facultas imaginandi pariter admodum limitata est . 238. . lamobrem cuin anima campum perceptionum immediat rum, hoc est, sensitionum . ao S phantasmatuin L 2O7. , ultra suos terminos producere non posIit g. 263. , nullo modo
229쪽
essicere valet, ut, Vel plura objecta immediate percipiat, quam
quae percipit, vel ut una percipiat, quae successive percipit, ut- ut omnes universi status in idea universi simul involvantur j. 182. 184. 185. P. Quoniam itaque animae omnia simul inesse nequeunt, quae eidem actu inesse possunt, ens reale finituae est
j. 837. λωί . Constat vero eandem esse substantiam d. 48. . Est igitur substantia finita.
Quanta sit haee finitudo ex eampo pereeptionum aesiimaa dum, cujus limites quoad singulos sensus ipsamque im: 3d di facultatem per leges sensationum atque phantasmatum de finire licet, cum anima neutram harum legum violare pdui' Dici potest anima finita, quatenus limites habet, quo seni. NMathesi magnitudines finitas appellamus j. 98. 0ntol. y hic demonstramus competere eidem finitudinem realem, qβη mutationem statuum necessariam involvit f. 834. 83 Quoniam enim perceptiones ipsius, hoe eit, ideae lep&ὸ ς atque phantasmata, continuo variant, aliis aliisque invicem iat cedentibua , quemadmodum unusquisque in se observat, uui' antes perceptiones diversos animae status eonstituunt f. in OntolP.
f. 265. studo Finitudo animae essentialis es.seu adessentiam i inpertiast, sum animae Essentia enim animae consistit in vi repra lentativa universi dissessentialii, corporis organici in universo materialiter & constitutione or ganorum sensoriorum formaliter limitata f. 66. . Limi itaque in numero essentialium animae sunt f. I 3 Vi igitur horum limitum anima successive percipit, qua podiverio corporis situ in organum sensorium agunt, nec alites quam fert actio sensibilis in organum f. 62. , atque ade essentiam ipsius pertinent, ut non omnia inlini simul, qua cine' actu inesse possimi. Finitudo igitur realis ad egentiam rad' mae pertinet 3. 837. 0ntot), seu eidem essentialis est. Nempe finitudo realis animae eonfistit in impossibilitiit ν
230쪽
De Imaginatione F Memoria. a Is
nra perceptiones simul habendi, quae in tota serie, quae per Omnem vitam in eadem locum habent. continentur. Hatae nus enim non respieimus, nisi quae ad statum hujus vitae per tinent: alias series ista ulterius produeenda erat. Ideo am. ma finita est & limites reeipit, quia perceptionum immediata rum series se eeessivasst. & mediatae diversis involutionum gradibus in immediatis continentur g. 398 quae probe no rari velim. Proderit enim plurimum haee probe perpendisse in Theologia naturali, ut disterentiam inter Deum & animam nostram clarius percipere & quantum fert intellectus finiri r tio intelligibili modo explicare valeamus. Psyehologia enim rationalis non sterilis est; sed in usum Theologiae naturalis ad . discitur, non ut ex propositionibus psvehologicis demonstres. quaenam Deo conveniant attributa tin hune enim usum trahemus prineipia cosmologi 2, neque ut attributorum divinorum notiones quasdam consequamur hue enim iacient principia Psyinologiae empirieae ; sed ut attributorum divinorum praestitiam intimius perspieiamus t id enim est Psychologiae rationalis, nee aliunde exspectari potest 3. f. 266. ad Myur.
Quoniam essentiae rerum immutabiles sent G. 3ω. OQ. . 'mei inferi non potest, ut finitudo anime a retur G. 263. J, conseia Ndiniqui quenter nec feri parest, ut quae finitudini repugnant, consequenter quae eati in ito propria Iunt, eidem unPam conveniam: id quod etiam ex incommunicabilitate attributorum sequitur cf.
Habemus hie prineipium reductonis ad absurdum, quo in Moralibus S Theologia naturali uti licet. Etenim si quid nunae competere sumas, ae inde Iegitima ratiociniorum eon. eatenatione dedueitur, animam non posse esse finitam, seu es.se infinitam. hoe ipso patet impossibile esse ut animae eonu niat quod eidem convenire sumebatur. Patet adeo reduce. re aliquid ad infinitudinem animae idem esse ac ad absurdum quid reducere.