장음표시 사용
241쪽
l. 28io. Necesse igitur est , ut arborem unam tanquam ab horto diversam, in codem tamen existentem, ct alteram taliquam a silva divcrsiam, in eadem tamen existentem consideremus 343. P Ocbοι empir , consequenter attentionem Bostram tam in utramque arborem, quam in existentiam unius in horto, alterius in silva dirigamus 3. 237. Wyl οἱ empir. , atque arborem in horto conspectam cum ea, quae in silvare praesentatur, reseramus, hoc est, in genere ut in ideam east dum, quae menti nostrae bis objicitur, S divertas ideas socias in utroque casu eidem junctas attentionem nostram .dirigam easque cum idea eadem inter ipsos contenta inter se conie'
Quod hic ex notione iudieii assirmativi dedueimus, una 'quisque in se experiri potest, modo eum sibi aequisiveril dtentionis gradum, qui ad talia observand1 requiritur. Dissicili enim est judicium in cognitione intuitiva not. 3.-po b c Anee minus dii seulter observatur quam formatur, nisi cogat tione symbolica iuveris 9.-HI chol. empir. quo ramis casu opus est ut tacita quili loquela attentionem dirigui ath quae observari debent.
s. 28 .Puod ersio ratio attentio iis deficit, ex assu memoris λημ - si ivae non sequitur celus inmmriae intellectualis. Quoniam enim nihil est line ratione si ici clite, cur potius sit, quam dopsit s*. 7o. 0utol. ; nec sine eta ex mentoriae lenstiva actu me moriae intelle flualis achus sequi potest. Quamobrem eum Ia
tio stiriciens, cur ex actu memoriae sensitiva lequatur actus Te'inoriae intellectualis, non fit nisi attentio ad eandem ideam tra' quam in diversis perceptionum feriebus contentam at is de re luitans utriusque seriei collatio, quatenus scilicet simultadeae attentio , mox ab una ad alteram retrahenda ἔ. 283o, stadeficiente ratione attentionis illius ex actu memoria lensiti τ
acius intellectualis sequi potest
242쪽
multo facilius sese exerit. NM, qui sermonis usu pollemus, in nobismetipsis raperi a mur,
243쪽
mr, quam prompti simus adjudicandum, nos ideam dirim jam ante habuisse. Ita latuentibus arborem proceram in hor. to vix arboris in silva olim visae idea laeeurrit, eum jim α' eite nobismetipsis loquamur : arborem istiusmodi procerim vidimus quoque in silva. Verborum horum el1rissime nobis conscii sumus. ubi idear arboris in silva existentis vix ae ne vaquidem conscii sumus : Quodsi modum, quo judietum in taegnitione intuitiva sormatur 3 3. & seqq. Pbcbol. πηδconseramus eum modo, quo utimur in eognitione symbolic 3.3so PDchol mi r. J. & quem nobis similiarem experimur quam difficilius sit absque sermonis auxilio judicare, Prahuius praesidio instructum esse abunde peripieitur. Multo major in casu priore requiritur attentionis gradus, quam in il tero. Quamobrem cum attentionis smus natura impatiea tes, nisi eandem adhibere suerimus adlueti; haud mirum lederi debet, quod memoria intellectualis prope nodum lent' tur, ubi quis selmonis usum ignor verit, veluti inter bestiue ducatus aut a nativitate sui dus: qualia exempla inserigi ia
l. 286. Si vocabulis cis Timus 3udicium, quo judicamus, ηοs item aliquam jam antea habuisse, idea hac in 'sterum re Masso Jν' dicium istud Ombblicum Du enunciatio una producitur. Dum enim judicium illud verbis esserimus, verba ista, quibus enda' ciatio constat g. I99. Log. , percipimus una cum re, de qua ju' dicamus, nos eam antea jam percepisse : quod unusquisque id semetipso experitur. Quamobrem ubi idea illius rei denuo re- producitur, judicium quoque istud symbolicum una reproduci
Ne hoc mirum videatur ineautis, ostendenὀum nobis eskexistimamus, vocabula & ex iis eonstantem orationem non ad modum longam, veluti enune lationem, nos facilius 2 ebriu imaginari, quamvisbila quodcunque imaginui licet: quemafinem sequentia addim .
244쪽
De Imaginatione of Memoria. 229
, 287. Pre sed distincta est perceptio, quae successive sicitur. quaenam prester se vero distincta non est, sed operatione meruis talis , piae δε instincta
totas u naficitur. Ponamus nos percipere vocabulum ali- ρς α ian-Juod, vel enunciationcm ex aliquot vocabulis compositam; ico perceptionem ejus oriri successive ac ideo per se osse distineti m. Dum enim vocabulum pronunciatur , syllabae siu- gulae, o quibus componitur, successive pronunciantur. Quamobrem cum singulis syllabis respondeant singuli soni, qui .iu aurem deseruntur; necesse est 1bnum syllabae praecedenti respondentem aut, si mavis, eam constituentem citius ad aurem de- serri sono altero, qui syllabae proximae sequenti respondet. Agunt igitur di vetas stilabis convcnientes soni successive in oris graum auditus, adeoque & succcssive in mente oriuntur perceptiones illorum si,norum. Putet itaque perceptioncm v tabuli pluribus syllabis constantis, adeoque multo magis clauia- elationis ex pluribus vocabulis compositae siccessivo Oriri. Jam eum perceptiones appercipiamus, utpote earum nobis conficii; singulae syllabae uniuscujusque vocabuli sigill tim pc cipiuntur. Enimvero cum vocabula ea cclcritate pronunci cntur, ut sonus syllabae primae nondum praeteriorit, dum 1bnus ultimae aecedit, ac ideo quoque perceptioncs syllabarum ita ap. percipiantur, ut dum syllabam ultimam percipimus , appem prio anteriorum adhuc duret, perceptiones singularum 11llabarum hoc modo quasi reuniuntur in unan , ut totum vocabulum simul percipere nobis vidcamur. Quoniam it.. que dissimae percipimus, si eorum, quae in re diversa insimi, discris mea in sensum incurrat, & singula primum sigillatim contemplemur, deinde ordinem ac nexum eorum meditemur f. 6Sa. Log A vocabula vero talia sint, ut nonnisi singula . ex quibus constant, syllabae primunt sigillatim ct mox tan en totum vocabulum quasi simul percipiatur Ier demonstrina; vocabula quo-
245쪽
que distincte per se percipi patet. Quoniam vero de vocata' is ideo ostenditur, quo I per se distincte percipiantur, nulla re
cedente mentis den um operatione , quae sit ab illorum perce
pilone & apperceptione diversa , quia successive percipiuntur, quemadmodum ex ino lo dictis abunde constat; patet idem de omni sensibili successive percepto valere, atque adeo in genere claret, quae successive percipiuntur, per se distincte percipi.
Ponamus jam porro nos visu percipere visibile aliquod, veluti arborem. Dico arborem per se distincte non petripi, sed mentis demum operatione distinctam evadere perceptinnem. Quando enim arborem videmus, radii a partibus omni bus simul in oculum incidunt 2 in diversas retinae fibrillas simul agunt, consequenter Omnes partes arboris simul uno obtutu percipiuntur. Quodsi ergo arborem distincte percipere volue' ris . necesse est ut tigillatim contempleris truncum, ramos, lur' culos, soli a S deinde eorum inter se nexum consideres f.6 Ij i.). Quoniam igitur hic requiritur, ut successive animum ad fingulas par:es advertas, utque hoc facias temetipsum ad ii determines ,r Objectum, quod ita repra lentatur, ut diistincte perceptibile sit, mentis demum operatione distincte percipitur. At que adeo p itet, ii qua perceptio tota simul naicitur, eant adaper se Minciam cile, sed mentis demum operatione talam flari. Erod erat ahcrum.
Nimirum in successive nascentibus pereeprion has et:tea tio nostra per se trabitur in singulas partiales pereeyliopei;
in iis autem , quae totae simul nascuntur, attentio at hane rit
istam partem in specie non dirigitur per se , fel mentis p
urae arbitrio. quod rati mem deierminantem extra actam pζt'ceptionis & apperceptionis requirit. Equidem ubi arborem uno obtutu comprehendimus , tanquam ex ei ve sis puTh. compositam percipimus ', nondum tamen et Ilinri est perce
246쪽
De Imaginatione of Amoria. 23 I
rimus enim perceptionem esse distinctim, quando in re pereepta plura sigillatim enunciabilia distinguimus β. 38. m. o. - r. h. id quod demum fit, ubi successive animum ad dive
si ista advertimus, alias enim nobis tantummodo conscii sumus rem reprasentatam esse di itincte perceptibilem, quod nobis reptaxian etur, tanquam ex pluribus a se invicem distinctis eoinposita. Aliud vero est sibi est e conscium, plura separatim enuneiabilia perceptioni nostrae inesse ; aliud vero eit eadem a se invicem actu distinguere. Equidem ubi diffincla re. . bus percipiendis adsueti sumus, magna celeritate perficitur di. stineta perceptio, ut uno quasi obruru perfici videatur: sed in hoe nihil singulare est, quod non perinde in succestive nascentibus pereeptionibus observetur. Novimus enim vocabula integra veluti uno aflu distincte percipi. ob pronuncia. tionis syllabarum se mutuo consequentium celeritatem. C terum quemadmodum successisa partialium appereeptio in Leeessive nastentibus pereeptionibus causi est, eur sint di. st uulae; ita nee alia de eaura mentis operatione diisnelae evadunt perceptiones, quae totae simul nascuntur.
f. 288. Vocaluti ae inde compositam orationem facilius es clara. Curraeabutius m Daw- , quam visibilia. Vocabula unim tanquam Dributim 'ex eorum numero,quorum perceptio silccessive ira icitur, per se distincte percipiuntur, cum visibilia tantummodo tanquani I distincte perceptibilia uno obtutu comprehendantur, praetcrtim ubi antea nunquam actu distincto percepta suerint, utpo: e cx rum numero, quorum perceptio tota simul nascitur 3. 2870. quamobrem cum quid tanto facilius tantoque clarius nobis
imaginemur, quanto distinctius idem percipimus 3. 9 . Pit Θαmpis P; vocabula quoque ac inde compositam orationem 1acidus ac clarius intaginamur,qtiam visibilia. In Ps. ehologia empirica I io3. j m ostendimus. quod
verba stellius , elarius imagneinur, qua in sonos in articula. tor. Enimvero hoe non oblia , quo minus hic evicerimus,
facitius quoquo ae clarius in . sinui verba, quam ipsa visibia har
247쪽
li'. propterea quod hae praerogativa ad aIia stabilien ὀι dpos
hibeamus. ' Etsi enim lim quoque inu. 3. cito rationem indi caVerimus, cur vel ba diis the percipiantur; non tamene ili rentiam, quae inter distinctim vocabulorum di visibilium iura Iem perceptionem intercedit, satis aperte docuimus.
f. 289. - . . ibul. Quoniam Objecti Visibilia facilius imaginamur, quam es,u ui bii, res, id pores S qualitates tactiles , quae solo tactu percipiuntur' hyo libui l. io3. Psychol. evrpir. I vocabula autem clarius ac sicilius
iacilius ima- quam visibilia ccl. 288 , vocabula multo magis clarius alpeD-ν mur. cilius imaginamur, qNam odores, sapores ta qualitates Dathi, quae solo tactu percipluntur.
R itionem perspicere Iicet ex iis, quae in Pstehologii em piriea stie. eit.) tradita sunt. Etenim qualitates istae consilitantummodo percipiuntur, eum visbilibus in sint etiim 4i a ne percepta. Constat nimirum facilius ae elarius nos imigi nari, quae sensu distincte percipimus, quam quae percipissis consula U. 94. Isch. e . . l. 29O. l
cabulorum dantur ideae materiales duplices, tum sulti-I ρ - astilitu , tum quatenus visu percipiuntur. Vocabula enim, ah .lupli. quatenus auditu rLipiuntur, sunt Ioni articulati, qui linar A ' aliorum ibitorum in aurem auditus organum incidentes m, tum fibrillis nervi acustici imprimunt ad cerebrum usque pr0 pagandum, ubi VOCdbulum pronunciatum auditu percipi debets iri . . Quamobrem cum motus fibrillis nerveis impressus, ubi ad cerebrum propagatus fuerit, in cerebro iistat ideam ma. terialem 3.3 12. ὴ vocabulorum quoque dantur idea materiales, quatenus auditu percipiuntur. Similiter si vocabulum aliquod scriptum visu percipitus, figura literarum S earundem ordo aut, si mavis, successo viis percipitur. Lumen nimirum a literis singulis in oculum illapillae
248쪽
singulas literas in retina delineat c=. Q. Opticὰ ct se diversis
fibrillis nerveis diversae motum imprimunt, qui cum ad cer brum propagatur c g. m. , singularum literarum in cerebro nascuntur ideae materiales , III. , quae adeo simul sumtae constituunt ideam materialem integri vocabuli, quatenus visit percipitur. Dantur itaque vocabulorum quoque ideae materiales, quatenus scripta visu percipiuntur.
lnter ideas voeabulorum, quatenus risu pereipiuntur, &ideas eorundem, quatenus auditu pereipiuntur, ea interre dit diiserentia , quae in genere inter per priones nascentes successive ' nascentes simul intercedit I. 237. . Sane differentiam duplicis actus distinctae perceptionis non clarius illustrare licet, quam duplici ejusdem vocabuli idea. Cum enim voeabula scripta nondum legere possumus, sed letere demum discimus I satis superque apparet, ut vocabulum scriptum legamus, agnoscendas elle lingulas i i teras sigillatim disueeessive attentionem ab una syllaba ad alteram esse prom vendam; non suis rere ut uno obtutu comprehendatur vocabulum. si distincte ipsum percipere visu volueris, quantum scilicet ad pronunei indum sus heir. Enimvero ubi habitum legendi contraximus uno obtutu d.stincte videmur nobis percipere voeabulum seriptum. non quod actus ad literas agnostendas neeess rii jam omittantur . sed quod minore temporis spatio absolvantur, quemadmodum patet in tangendis ehordis instrumentorum musicorum , attentendo ad disserentiam, quae inter dispositionem & habitum interre dit. Imde est, quod objectum aliquod videntes nobis prorsus igno. rum nihilque fere commune eum iis habens , quae sepius
sonipea imus, perplexi redd imur & attoniti haereamus aliquo temporis intervallo, antequam ad idem distincte per ei plendum determinemur e immo impatientia attentionis plerumque abi trahimur a dissint e percipiendis iis, quibus nobi g nondum familiariternora insunt. Nequaquam existimandum est, insantibus in lucem demum editis visibilia quae nondum familiaria euperimur, primo statim obruto adeo distincta videri, quem a d. modum nobis videntur. Et si quis cogitaverit, quae inserius de
249쪽
hominibus inter ursos edueatis in silva ti a nativitate set is reseremus; is horum, quae dixi. magis convineetur: neque enim status istius recordi muri qui nobis insantibus erit.
q. 291. DauIur etiam ideae vocabulorum materiales, quatenus innatum ad loquendum percipimus , dum sonum eorum imui armur, seu tacite nobis loquimur , aut tacite legimus. Dum Vo cabulorum sonum imaginamur , ea pronunciandi conatum iaruobis Observamus: quem non alium esse ab eo, quo ad m venda organa loquelae opus habemus, inde liquet quod in somnio conatus iste degeneret in actum, tumque actu loquamus. Necesse igitur est, ut tot diversi sint conatus, quot sunt litesa diversae, ex quibus vocabulum componitur. Perceptio igitur t0'tius vocabuli componitur ex successis is conatibus illis parti se Iibus. Enimvero perceptiones illae sunt. in numero earum, qua ad tactum pertinent, qualis est motus in digito pedis percepti , dum eum mOVemus, consequenter in numero idear
sensualium l. 95. 0 cbοι empir. . Quamobrem cum ling, Iig ideis sensualibus singulie respondeant ideae materiales sLI .
ei iam vocabulis suae respondent ideae materiales, quatenus cinnatum ad loquendum percipimus, dum sonum eorum illus,
Nullum est dubium, motum organorum a nobis perti ii dum loquimuri, eum conatum pereipiamus, immo si ab eodem abstinemus. eundem imaginemur, utut ad alia attenti ejus emnobis eonseii non simus. Quamobrem non dubitandum. ideas materiales illorum motuum etiam euitari, qu1neo staloquimur. Inde enim est quod imaginemur eonatum triden di, dum vocabula imaginamur U.Io4.ybebes. empir 12 MIeatione in eundem diretha tandem conatus ipse laquitur. Ni mirum quando attentionem nostram in eonitum istum erigimus, essicere studemus. ut majorem claritatem habeat ejuPerceptio 237. Ps b. emp. . Dum vero idea clariorta era ite
250쪽
dere debent, neeesse est ut motus in cerebro, in quo ideae ma remales tonsistunt, efficiatur celerior sν. V26. 2O8. . Quamas percipiatur ipse conatus praesena ubi eum tantummodo imaginemur c . 2o8. . ipse tandem eo obrem eum elarius percipiatur ipse conatus praesens, quam agi rnatus ex ista attentione resultat. Ubi anima in actionibus suis habirum contraxit. mira facilitate diversae admodum actiones sibi inviem sueredunt ae eoneurrunt, ut singularum sibi eon- seius nemo amplius esse possit. Atque haee non postrema ratio est, cur ra, quae menti insunt, adeo dissieulter eognoscantur & quasi gratis eonficia saepius videantur etiam alias satis
Vocabula memoriae facilius mandantur, quam Fresdilia a- lia O Me beneficio vocabulorum eidem facilius mandamur, i, ' D quam absque eorum si fidis. Vocabula enim Deilius invagi- , L. namur, quam alia o. 288. 289. adeoque eorum ideae vi imagi- f. nationis facilius reproducuntur quam aliorum objectorum f. IV. ' hoc empir. . Cumque vocabulum quoque Clarius imaginemusi quam res alias g. 288. 289. P, eadem quoque facilius cognoscimus f. σ3. Pochol. empir. I. Facilius adeo ni moriae mandamur, quam alia c=. IN. Psychoc empiria. Idem se ostenditur. Vocabulorum perceptiones secce sve tuscuntur, quod per se patet, ac in stuperioribus jam apertius ostendimus, nempe in demonstratione disterentiae, quae inter per se distinetis perceptiones & operatione mentis tales interia cedit f. 287. . Ideo aliis sensibilibus magis clistincta sunt .cit. . Quamobrem cum memoriae facilius mandentur, quae distinc epercipiuntur, quam quae consula percipiuntur g. 2 .di hoc empiri , adeoque tanto facilius, quo facilior est eorum distin ista perceptio; vocabula quoque facilius memoriae mandantur, quam objecta alia. studia rem unum. Quodsi jam ea, quae in idea rei cuiusdam continenturo a se invicem distinguis, nominibus distinguis; nomina ista