장음표시 사용
251쪽
facilius memoriae mandas, quam ea, qua istis indi gitantur perdi nonstrata. Quamobrem cum vocabula imaginantibus etiam recurrant ideae iisdem vocabulis rei pondentes l. 273. Pbcbἀenilir. ἱ beneficio vocabulorum alia quoque iisdem denotata sacilius memoriae mandantur. 9uod erat alterum.
Pori mus e. gr. nos videre animia iliquod peregrin prima vice, VcI audire nomen ejus. Quodsi ponamus p. I., nolicis oculis idem statim subduci, antequm super eodem re flectendo idem diffinire percipere datum fuerit, aut oculos do si ros ali quandiu in eodem defixos detinere licuerit; vel ndmed quoque nonnisi semel prolatum auditu perciperei derast negabit, ubi eandem attentionem ad vocabulum elira di ci sint a voce prolatum adhibueris , quam ad momenIaneum animalis conspectum attuleras, nomen Deilius memoriae mιχ dari quam sei mam animalia ita ut nominis post aliquod temῖο ris spatium facilius memineris, quam animalis, euius tibi credi tum non est nomen. Ad evitandum enim omnem sillaeum se mendum est, animal videri non audito nomine ; vel nomis audiri non viso animali. Si ponamus eandem diligentiva adhiberi indistinue percipiendo nomine, qui uteris in diam cte percipiendo animali; nemo ne labit iacilius minea, qu Ranimalis formam memoriae mandari. Quodsi enim coalipse ut viso animali audiis simul nomen iptiua ; sed oblitus ast minis ejusdem adhuc memineris, ita ut vi imagin1tionis opti me tibi ipsum repraesentire & denuo obvium bene agnotare
possis. immo iudicare valeas , esse hoe illud ipsum astim liquod jam videras alibi. vel alio tempore; rationem hiscesse
intelliges, quod attentionem omnem trin serens ad animali contemplationem non attenderis nomini, eum idem custos ini
maIis proferret; ac in animali attentionem diu. defiam α' tineas idem dillincte videre studueris. Draibula cur
f. 293, Vocabula memoria facilius retinentur, q-i R Silua aha benescio vocabulorum alia facilius retinentur, quam esse
otia eorum Iubidis E tam . modo ostenditur, quo pracedea
252쪽
demonstrata filii propositio. Vocabula nimirum , quorum ideae silccessive nascutitur, per se distincta sint, cum sensibilia cetera pleraque, praesertim visibilia, utpote quorum perceptiones sinul totae nascuntur, Operatione mentis demum talia fiant cf287. . Praeterea cum nec imaginari possis vocabula, nisi ideis successive nasccntibus, eadein const:inter distincte imaginaris F. cit. . Quamobrem cum tanto quid facilius memoria retineatur, quanto distinctitis percipitur g. 2oo. Cuchol emptino;
vocabula quoque facilius memoria retinentur. Quodsi jam beneficio vocabulorum alia memoriae suerint impressa; cum vocabula facilium pliis memoria retineantur per denostrata ς eorum vero ope ceterorum, quae iisdem de notetitur, ideae simul reproducantur g. 273. Pr hoc empird; rerum adhuc reminisci poteris , quarum alias meminita non poteras cf. 23o. Pschol empir. . Et si saepius vocabulorum ope tibi rem eodem denotatam in memoriam revoces I. 273. Pstch te im); eorundem ope eadem memoris firmiter retinere poteris , i8l. V h. empiri P.
Nemo non veritatem propositionis praesentis in seipso experiri potest. modo attenderit ad istiusmodi casus, quibus indistincte pereipiendis visibilibus beneficio vocabulorum eam moriae imprimit, quae in visibilibus discernit a se invicem eo.
rundemque ope in memoriam iterum eadem sabi revocat.
quando visum fuerit, & quibus indistincte percipiendis nuda
utitur attentione, ignoratis nominibus eorum, quae a se invi- rem distinguit: disserentiam enim in utroque casu satis clare perspieiet. Hue trahi potest exena plum hominis inter ursos educati I alterius a nativitate surdi, quorum uterque sermonis usus compos factus nihil eorum recordatus, quae ante eun. dem perceperat, quem idmoetum nos nihil eorum recorda. ur, quae m prima insantia ante expeditum sermonis usiunsensu percipimus.
253쪽
quia respon reproducendi ideas mareriales, quam cerebrum conIrahit. Medear in cor' moria enim sensitiva, quatenus inest animat, consistit in apper ceptione ejusdem ideae tanquam in diversis perceptionum teri
bus contentae 3. 28o. . Enimvero corpus cogitare .M.Aadeoque rerum perceptarum sibi conscium esse nequit l. 23. Psychol. empir. , consequenter nec apperceptio in corpus canit 3. 23 P Ocbοι empir. . Quamobrem cum in corpore nil id cum habeat, nisi reproductio illius motus, in quo idea materi Plis phantasmatis consistit l. Ha. , reproductioni autem hujus motus rei pondeat productio phantasmatis in anima f. 206. , nil datur in corpore quod apperceptioni respondeat. Jam xero. anima eandem ideam tanquam in duabus perceptionum lene bus contentam appercipere nequit, nisi idea v. gr. visibilis nutalensu producta vi quoque imaginationis cum ideis alio temp0 re ejusdem lociis reproducatur ci reproducta, quam diu ορο est, conservetur. uiuamobrem cum ad hoc presupponatur i, cilitas reproducendi ideas materiales 3. Vo. ipso ulli ceretio contracta sq. 24 I. , nec ideae materiales conserventur nisi rea' tinua productione o. 233. , memoriae sensitiva in corpore 2bhil respondere potest nisi idearum materialium reproduceati rum lacilitas, quam ipso usu contrahit cerebrum.
Non est quod verearis imaginationem hoe mo8o non si iis distingui in eorpore a memoria s6. I76. psychol. mmo Novimus enim saeuitatem ideas, quas antea habuimus, πηο dueendi & neditatem reproductionis non esse unum idem', ' que , sed. invicem differre ut dispositionem atque hibitum f 426. 428. PDchol empir), quae a se invieem diversi esse ipli definitionum diversitas aperte loquitur. Nee video qui oua di sequatur. etiamsi ratum esset, memoriam sensiti vim iacorpore nullam prorsus habere sedem , praesertim eum NdIvisuri simus, intellectualem, qua tantum noa semper utimat, in corpore quoque non residere.
254쪽
f. 29s, Ilai memoriae inrellectualis in empore respondrat ideae ma- actus mem teriales Docabulorum, quibus exprimitur micium, quod ideam ris intes aliquam jam ante habuimus. Memoria enim intellectualis eonia sectualis insilit in judicio , quod ideam aliquam jam antea habuerimus WV 3 28i. 3 Quodsi ergo hoc judicium vocabulis effertur, singulis in cerebro respondens singulae ideae materiales c=. 29o. . Ac ut itaque memoriae intellectualis in corpore respondent ideat materiales vocabulorum, quibus effertur judicium, quod ideam aliquam jam ante habuerim .
Ita si videns arborem proceram iudieat: istiusmodi arborem jam alias vidi in silva ; singulis hisee voeabulis singulae respondent ideae materiales. quae suecessive nascuntur, quem. admodum vocabula sumessive memoriam subeunt.
Memoria inrellectualis in cerebro es potentia producendi Μ oriaideas muriales respondentes vocabulis, quibus inertur judicia inteluctua--, quod ideam adiquam jam haluerimus. Memoria enim tum G intellectualis in anima est secultas ideas reproductas distincte recognossi endi cf. 279. , adeoque ubi judicia verbis efferre se vimus, verbis esserendi hoc judicium, quod ideam aliquam jam habuimus GL 28I. . Ouoniam vero facultas est potentia activa F. 29. PDctu em'r. 9, ct ad ui memoriae intellectualis iucorpore respondent laeae materiales vocabulorum, quibus exprimitur judicium, quod ideam aliquam jam ante habuerimus ν. 93. J , memoria intellectualis non est nisi potentia ideas illas materiales producendLNon definimus hie . utrum potentia ista actio sit an parusira: dependet enim definirio a decisione quaestionis alterius de commercio inter mentem ct corpus, quam inserius demum
255쪽
l. 297. M moria udi dicitur, quando ad sunmones suas, seu ad eliciendum actum inepta redditur.
Exemplum laesonis memoriae in medium attulimns sepe rius, cum imaginationis in corpore existentiam evinceremia 9.aos. . Ceterum laesionis hujus multi dantur gradus. Iudam antea sacile quid memoriae macidabamus, nune disester idem sacere licet. Cum antea diu quid memoriae impres retineremus, nunc statim ejus obliviscimur, quod vix memo ria tenebamus. Immo eum multarum rerum memorim v 'beremus, nunc nullius earum reminisci possumus. Sanda' autem postremum non tribuendum esse oblivioni. eui efirm. antea quid tradere poteramus ; sed potius causae euidam alteri statum praeternaturalem producenti, quem Mediei appellare se lent. Diversi laesonum memoriae gridus intelliguntur es ii ,
f. 298. cause me. a morio a caHis materiahibus lassi potest. Menidii et mo i im ιε- enim sensitiVS in eorpore non respondet nisi sacilitas reprodu- ites. cendi ideas rerum materialium sensu alias perceptarum s 29 . O memoria intellectualis consistit in potentia producendi idest vocabulorum, quibus estertur judicium, quod ideam aliquam jam ante habuerimus, vel rem eidem respondentem sensi per ceperimus . 296. , consequenter cum vocabula ista nubis nota supporumtur, ut eorum ideae jam ante in nobis extiteriae, denuo facilitatem reproductionis eorundem in cerebro turpe nunt, sive prima Vice formetur a nobis hoc iudicium f. 273. PDchol. empir. , sive judicium ipsum sumbolicum leu enuncia. tio vi imaginationis reproducatur . 286. . Quamobrem ellmista reproductionis idearum materialium sacilitas in actuali quadam mutatione e Onastat f. 2 3. , quae iterata idea materialis ejusdem l. 24Ιὰ, adeoque motus fibrillis nerveis a sensibili ill
256쪽
De Maginatione et Aemoria. 2 I
in organo impressi & ad cerebrum propagati g. I ii. productione contrahitur, qualiscunque tandem ea fuerit, a caulamateriali pendet, seu talis est, ut motu eodem sὰpius repetito lubstantiae cerebri seu fibrillis, ex quibus ea constat, nerVeis induci possit. Quamobrem cum quod a causis materialibus beneficio inotus producitur, a causis quoque materialibus eodem motu mediante vel prorsus destrui, vel ex parte tolli possit, quemadmodum id ad ortum atque interitum rerum attenti satis superque experimur , illa quoque contracta ideas materiales reproducendi facilitas vel prorsus destrui, vel ex parte tollip0test.
Non major est dissicultas in destructione memoriae per causas materiales admittenda, quam quae esse potest, ubi admittere debes hominem artis saltandi peritum fractis cruribus non posse saltare amplius : quod enim in posteriori easu minus percipiatur, quam in priori, causa non alia subest, quam quod motus fibrillarum nervearum in productione idearum materialium & earum laesio non aeque in sensum incurrat, quemadmodum motus pedum & cruri fractura in saltando.
g. 299. Quoniam morbi acuti motus irregulares in oerebro prin Cur morbi sducunt, immo alii quoque morbi capitis idem laciunt, ac se- senectus eam nescente homine nervis quoque S conloquenter cerebro induci Diant. mutatio solet, quamvis non eadem in hominibus singulis; mira ηοη est, quod memoria vi morborum acurorum atque caPris, im
Non nego diversam esse rationem, cur morbi aeuti moemoriam laedant, & eur senectus eandem labefactet. Sed in eam inquirere distinctius Physici est. Hic enim in generalibus aequi esumus.
q. 3O . Vocabulorum 4ῖs reministentiam Judat. Vocabula enim res, quas denotant, in memoriam nobis revocant C. πιχ
257쪽
pius verborum, qu0yψ olueremus, si id perveniatur, cujus memIml
nidi, si e tolini Ut us rimi ea i
258쪽
De Imaginatione E Memoria. 2 3
rm, memoriae imprimere ac de comenientia nominis rei cum iis,pνα eidem insunt, judicium inrerponere cen M.
Quantum in eo sit praesidii ad res quasvis in memoriam re. vocandas, quae ultro sese alias non facile menti offerunr, ipso regulae usu docemur. Neque ad eandem attentus miratur amplius. eur qui sermonis usu destituti suerant. ubi ejug eom- potes facti, status sui praeteriri reminisci minime potuerin . quando de eodem interrogabantur. obiter monemus elucestere hine usum doctrinae eriti eae de etymologiis vocabulorum, quae aliis sterilis videtur.
f. 3ΟΣ. Reminiscentiae in corpore nihil respondet praeter ea, quemaginationi es memoriae in eodem respoudent. Reminiscentia 6 'isecuerim consistit in perceptionum praeteritarum iterata reprodu
productio perceptionum rerum ablentium, adeoque etiam praeteritarum, quas in numerum absentium reserri nemo dubitat, ad
imaginationem spec at cf. 92. PDchol. empir.), etiam quando
perceptiones quaedam sive phantasmata mediantibus aliis produ- mur I . V h. emp. , adeoque perceptioniS praeteritae re- productio mediata est: perceptionum vero quomodocunque re- produclarum recognitio ad memoriam pertinet 3. 175. PDcho empir9. Quamobrem praeter ea, quae imaginationi & memoriae lacorpore respondent, nihil reminisicentiae in eodem respondet.
Phantasmatis respondent ideae materiales in cerebro g. ino6J, nee memoriar sensitivae in corpore respondet nisi saei Iliatas ideas istas reprodueendi a cerebro contracta cf. 204. , actutvero memoriae intellectualis reproductio idearum materialium vocabulorum, quibus exprimitur iudicium , quod ideam aliquam jam habuerimus 9. 296. t Per haec itaque reminiscen- tue actus explicari debent. Sussicientia igitur principia habemus exPlicandi ea, quae ad explicandum reminiscentiam in in
259쪽
se palliculari pertinent, quatenus ea a corpore pendent: ne de aliis opus habemus, neque datitur alia.
g. 3O3. Oblivio, quatenus a corpore pendet, consistit in impotentia idem materiales, quae productae aliquando fuerant in cerebro, n- producendi. Quoniam enim oblivio opponitur memoriet eti5. Wychol. emp*.); ex eo, quid sit memoria in corpore, etiam intelligitur, quidnam sit oblivio, quatenus a corpore pestilet, Enimvero memoria sensitiva non consistit nisi in facilitate reps, ducendi ideas materiales, quam cerebrum contraxit f. 29ήθοintellectualis in facilitate producendi ideas materiales vocabul0rum, quibus exprimitur judicium, quod ideam aliquam jam ha buimus s3. 296. . Oblivio igitur consistit in impotentia repto ducendi ideas materiales, quae aliquando in nobis suerunt prinductae: quibus non reproductis, cessat quoque judicium iamente, quod eas jam habuerimus, consequenter nec ideat mate. riales in cerebro producuntur , quibus effertur judicium iusti Idem etiam sic ostenditur. Oblivio quoad animam titimpotentia ideas reproductas recognoscendi s*. 2I3. Psychol empir. . Enimvero cum actui recognitionis in corpore nihil respondere queat, quemadmodum superius ostensum f. 29 , praeterea vero ad Oblivionem quoque spectet impotentia repto ducendi ideas rerum antea perceptarum f. 2i6. PBcbol. mpst dioblivioni in corpore respondere debet impotentia reproducestideas materiales, quae aliquando in cerebro nostro fuerunt pso ductae ἀImpotentia haee non consderanda est per modum tutae impossibilitatis: quando enim rei cujusdam oblivii clip i
possibile erat ut eandem memoria retineremui ά enim , quae ad rem primum oblatam memoriae
gendam S ad eam, quae semel impressa est, tenaciser Ria
260쪽
De Imaginatioue , Memoria. 2 s
dam requiruntur. Quod ut dilucidius eonster, sequentes a d. dere lubet propositiones.
.si reis fusemel perceptae iterum meminisse non possumus p ollui oui
obsidis consistit in privatione facilitatis illam effus wareria in re- Iulita ratio. producendi, quam cerebrum contrahere potuisset. Ponamus enim nos contraxisse facilitatem reproducendi ideam materialem rei sentit perceptat. Adest igitur memoria sensitiva 3. 29 . . Quamobrem cum memoria sic oblivio ita sibi invicem opponantur, ut una inesse nequeant iri. 2l5. PDchol empir. ct f. 29. Omlol.); contracta facilitate reproducendi ideam materialem rei sentit perceptae oblivioni locus non est. Erit igitur eidem locus, s facilitas reproducendi ideam materialem mi sensu perccptae a cerebro contracta minime fuerit, consequenter in privatione illius Deilitatis consistit. Idem etiam sic ostenditur. Oblivio quoad corpus consistit in impotentia ideas materiales reproducendi, quae aliqitando in cerebro nostro fuerant productae I. 3 3. . Quodsi cerebrum contraxisset facilitatem reproducendi ideam materialem rei sensit perceptae; eam reproducere posset, neque adeo impotentia eam reproducendi laboraret. oblivio igitur hic consilit in privatione sacilitatis reproducendi ideas materiales in cerebro semel productis, quam idem contrahere poterat, sed non contraxit
Quodsi eonsideremus. quomodo quid memoriae mande. tur cf. i79. P cholem r); facile apparet. motum sibi illis ner. veis in organo imprestum non esse sussicientem, ut fibrillenerveae, ex quibus cerebrum compositum est, eam dis, risitio nem acquiratu, ut eundem morum facile recuperare possint vi motus euiusdam socii. Deest igitur quid iisdem. quod adesse poterat, modo impressiones in organum suilicientersuissent repetitae & aliqua potentia contracta iteratas eorun. dem motuum productiones in facilitatem eos recuperandi su