장음표시 사용
271쪽
grelius, is nec ignorabit certam eorum demonstrationem hi uenus nondum dari posse. Non tamen ideo in dubium vocamus, quae certa experientia nituntur ; sed ea hie in melio re linquimus tanquam ad Ph) si eam specialissimam spestantii, iaqua excolenda pauci hactenus desudarunt. Enimvero ne lis, quae vulgo laudantur, medicamentis nimium tribuamus, nda sine damno nostro ; sequentem addere lubet propositiocem.
f. 3Ι9. Si in genere rem consideres non repugnat, memoriam di me dicat ni nimis udi posse. Constat enim memoriam a causis iubierialibus laedi polle g. 298.), qualitatibus fibrillarum nerxe rum immutatis 3. 3320. Quamobrem cum nemo si qui nesciit in numero caularum materialium esse medicamenta, neque implicet, per ea qualitates fibrillarum nervearum, ex quibus cerebrum constat, immutari polla, ubi rem in genere spectes; nec si in genere rem spectes implicat, ut memoria laedatur medica
mentis, quae eam roborare creduntur. Ex iis , quae ad propostionem praecedentem dista sunt,p'tet ratio, cur Propostionis praesentis certam dare pro bationem non liceat , sed in levi aliqua probabilitate sit tu, sistendum. Neque vero ideo existimandum est. proposto nem p seiriem ac praecedentem tanquam inutilem ora dea' dim iuilla: etenim cum vitae philosophemur , omittenta Πda sunt quae ad eam faciunt; ubi autem certa rerum eognitio id potestate non est, ad evitandum ingens periculum, qualis me moriar laeso est , vel minimi probabilitas sui seir. Noa omnem autem abesse a pro postionibus. eum quibus jam nodii negotium est, probabilitatem, ex iis intelligitur, quae e pro babaitatis notione alibi dicta sunt f. 18- Immo si non tanquam a veritate aliena rejieere velis, quae te virtuti bus medicis tradunt rei herbariae seriptores; admittere 'ido que debes, quemadmodum consectio anacardina est pratilesire medium memoriam S meliorem. θ majorem efficiendi. iu
272쪽
De Imaginatione F Memoria. III
eandem flosi nimia sumtam, vel promiscue quibuslibet datam
furoris causam existere. Et quis est qui ignoret vulgo asse. mari, quod, qui memoriam roborare intendunt, eam tandem debilitari experiantur: quae etsi in dubio relinquantur, non tamen ideo attentionem nullam merentur, ubi quaestio incidit, utrum remediis roborandi memoriam uti, an ab itidem
stineri praestet. f. 32Ο. Si memoria labitur, adit idea rei, injus meminimus, salvis Lamur me- sociis mutata reproducitur, aut uti sina hae mutatae reprodu-- crarum Si enim memoria labitur, ideam reproductam habe mus pro eadem, quam ante nos habuisse nobis conscii sumus, resi mutata fuerit seu corrupta cf. zor. V hol. empir. . imvero quando rei cujusdam meminimus, ideam ejusdem reproduciam recognoscere valemus cβ. 226. Pschol empir. 9, adeoque eandem cum siciis reproduci necesse est g. 37 . aar. yboc empiri . Quamobrem necesse est, ut aut idea rei, cujus meminimus, Lalvjs iciis mutata reproducatur, quo ex his illius identitatem colligamus ; vel ut ideae sociae non mutata idea rei, cujus meminimus, mutatae reproducantur, quo e.c hac illarum identitas inseratur β. ip . PII οί empir. .
Exemplum casus prioris jam dedimus . cum lapsum me. moriae definiremus not. 2o7. P M. cmpis. . Exemplum posterioris habes. si ponas ideam plantae exotieae in horto Ti. iii visim produci eum idea socia horti Sempronii, ut hine tibi videaris plantam istam in horto Sempronii vidisse. Utrum que easum esse possibilem experientia obvia confirmat, ut ad . eo nemo sit, qui exempla a domestica petere non possit, modo desiderata statim in mentem veniant.
. 3M. Laps memoriae incia mus in errores, quod res talis δε - Erroreia u. rit, ratis non fuerat, vel quod ei lcm co tiserint, quae non mu memoria Nextiterum. Si enim memoria labitur, aut idea rei, cujus me di mer
273쪽
minimus, salvis sociis mutata reproducitur, aut illa salva het mutatae producuntur 3. 32O. . Quamobrem ubi de re, cujus meminimus, judicamus; in casu priori enunciaruus, eam talem suisse, qualis non fuit; in casu autem posteriori, et coextitisse, quae non coextiterunt 3. 39. Log. . Judicium adeo in utrueque casu salsum est f. 5o7. Log. . Lapsu adeo memoriat istduplicem incidimus errorem , scilicet quod quid tale fuerit, quale non suit, vel eidem coextiterint, quae non coenitere f. 623. Log. .
Ita aberramus a veritate, si imaginatio nobis sistit Titia' veste rubra indutum, qui tune, quando eum videbamus, Vis, di indutus erat, atque ideo judicamus: Titium veste rubr fuisse indutum, eum eum videremus. Similiter erramus, si imaginatio nobis sistit plantam exoticam in horto Titii, quio videramus in horto Mevii, ae ideo judieamus, plantam Si modi exoticam, qualem nune conspieimus, eise quoque iahorto Mevii. Erramus hie in rebus saui: eum enim imagi natio nobis praesentia s stat sensu olim pereepta ti benessio memoriae haec recognoscentes judieemus nos ea ante sedis
percepisse ἱ praesens propositio potissimum ad res saui si*
f. 322.s k,rei ala. L D memoriae incidimus in errorem; s memoria nobis isti memoria Iunoris propstionem tanquam negativam, quam asyrmatiram
Audentes eidem mani vimus , vel contra tanquam affirmativum, εν η ei, ea verit negaridam eidem in imus 3 vel si si geris r quam categor, tu univcrso quae conditionata erat, vel etiam cοηditis tam Ita μ' - theticam sub aliena conditione. Quando enim memoria labi tur, idea rei, cujus meminimus, aut ejusdem sociae mutatet re- producuntur f. 32O.). Quamobrem cum propositi0nibus, quibus veritates universales enunciantur, tanquam ex vocabulis constantibuS f. I99. Log. , respondeant idea ex ideis illoriinvocabulorum compositae 3. 29o. II3. ; ideae ista mutata re
274쪽
De Imrginatione F nemoria. ass
produci debent, quando memoria labitur. Quodsi vocabu Iasupponantur nota, ut ipsa quoad syllabas mutationem patiantur fieri nequit qualis contingere siolet, ubi nomen aliquod p regrinum audivimus, quod fatis meminisse non possimus, adeoque non aliae mutationes accidere possunt, quam ut vel vocabula quaedam adjiciantur, quae abesse debebant, vel quaedam absint, quae adesse debebant, vel quaedam mutentur in alia. Inde vero porro intelligitur propositionem affirmativam in negativam, negativam in assirmativam, hypotheticam in categoricam, vel aliam conditionis alienae abire posse.
Singulos errores a nobis lapsu memoriae committi expe-rἰentia confirmat. Quod vocabula quaedam omittantur, oblivioni tribuendum . neque adeo quicquam difficultatis habet. Quomodo alii addantur vel in eorum , quae oblivioni data fuere, loeum sueeedant, ex iis clarius perspicitur, quae de causa lapsus memoriae ostendimus g. 2 Ο. Pochol. empis Errores lapsu memoriae eommissi non semper sunt in potestate nostra. quemadmodem lapsus calculi testantur, quos vel in arte arithmetica exeretrat; simis eon tangere constat. Equi. dem hie saepius desectus atteationis sussicientis in causa est, ut error non vitetur; non tamen isem eodem modo sese hi. bet in ea sibus aliis. Experientia communis suggerit exempla, ubi tanta est hominum in hosce errores veritatis fiducia. ut attoniti haereant, nec habeant quod dicant, dum ut finiatur eontradictio erroris sui manifesto redarguuntur ab aliis.
f. 323. Quoniam etiam in errorem incidimus, si in syllogismo D,-- ,
propositionem quandam memoriae lapsu pro Vera accipiamus, L . . qua salis est y. 63 . Log. S, si hac conclusione erronea por- m. ria tua. ro utamur tanquam praenulla in aliquo syllogismo, vera argu - δε mentandi forma in errores ulteriores incidimus g. 62; Iex lapsu memoriae Prea argument audi forma cominust serpunt addenisur, qvi D u memoriae commisex k et Quin
275쪽
Quoniam LeiIIimum est II pia memoriae incidere in errorem ut absonum foret illeui eundem imputare ; ita non minus facileeli in errores incidere ulteriores, quae eadem absurditate literi imputaveris. Notent hoc vesim . quotquot in erroribus ιbaIiis admissis exaggerandis sibi placeat, ne, dum acumine pre stare videri volunt, hebetiores aliis deprehendantur, qui agna'seunt causam erroris ab iis per spei am minime suilla, ut intel lectus vitio tribuant, quod memoriae lapsui erat tribuendam.
f. 324. suau.lo Ia- Si quorum diu non meminimus, lapsium memoriar facile m-rius 1nemo' mittimus, ubi eadem in eandem nobis re ocirmus. Si quas estimma facilis. ideas longo tempore non re producimus, rerum per illas repri- sentatarum obliviscimur l. 2I7. Wγchol. empir9, adeoque iri potentiam contrahimus ideas illarum rerum reproducendi et i 6. Psycho empti . . Enimvero ubi postea eandem nobis in me moriam revocare Conamur, ideas ilias repro lucere nitimur 228. Psychol. empir. . Quamobrem accidere potest, ut quom dami ea particularis adhuc reproducatur, ceteris noli repr08d eiis, aut iii corum locum aliis Iubstitutis prout seri occallo f. 1io. O s qi I. Psychol. empir. . d am cum ideam, qualis reprodi citur, pro eadem habeamus, quae nobis alias suit ; memoria labitur 3. 2o7. PDcbol. empir. . Atque adeo patet lapsella me nioriae lacile committi, ubi in memoriam revoces, quorum didnon meministi.
PaIet adeo, quando memoriae non nimis fidere, sed potiar eandem suspectam habere debeamus, di quumὰo lipsus exiliri queant, quo fine praesemem apposuimus propositionem.
αν in se In somnio meminimus rerum , quas vigilantes percipi ras , is mcini DHmk quoque ro Mu, quas alias scimiantes percipimus. Dunnerisnu eiu in Ibmmamus, res, quas percipimus, imaginamur f. ira.)
276쪽
Quamobrem cum anima in producendis phantasmatis necessario vigilando, certae legi adstringatur cf. 2I9. ; siqua cum phantasmate, quo ροι ipsi res absens tanquam praesens exhibetur cf. I 27. CF . emp. ,ania mu/- ρtea conjunim sucrat idea, cadem una producitur eodem modo, ' quo dum quid sensu percipitur, cum quo alia. alia quoque sensu ' percepta suerunt, id est,ciae cum ipla vi imaginationis produci solent i=. Ii 7. hoc empiri , quam adeo pro phantasmate habemus, utpote contradistinctain alteri. vi cuius nobis praesens videtur res , de qua 1bmniamus. Adest igitur ratio, curideam reproluditan recoxnescamus, quod scilicet illam jam antea habuerimus β. 17 . PDchia. empir. . Quamobrem candem
quoque recognoscere debemus s=.l 18. λωί , conicquenter insomnio quoque meminimus rerum, quas vigilantes percepimus
226. PD a. mpis Puod erat primum. Enimvero si vocabulis efferimus judicium, quo judicamus, nos ideam aliquam jam habuisse; idea hac in posterum reproducta, enunciatio ista una producitur f. 286. . Quamobrem iniumnio quoque, quod lege imaginationis conservatur I 23. P Ichote vim , enunciatio ista una reproduci debet. diramobrem s evigilantes de phantasmate aliquo judicaverimus, quod nobis per seninium occurrerit, atque idem in somnio dentio nobis obiiciatur, in ipso quoquc somnio reproduci dubet judicium, quodillud, quod jam nobis in somnio succurrit, alias iburniaverimus. Meminimus adeo in somnio, quod quid alias Ibinniaverimus l. 226. PD H. empiri). 2uod erat,ecundum. Quoniam vero mediante isto judicio etiam meminisse ρος
sumus rerum, quas vigilantes percepimus, quod patet; cadem de causa quoque meminisse possumus rerum, quas vigilando pereepimuS. Nos rerum in somnio meminisse experientia eonfirmat:
277쪽
immo nee ab eadem abhorret, quod in somnio judiemus nos quid aliis somniasse & nunc revera contingere, quod di as somniaveramus. Ad domestica enim provocare possum
f. 326. Si somnium initium a sensitione capitqper phratasmat si recessonem continuatur; naturale est. Etenim si a tensatione istium capit; initium ejus est perceptio rei cujusdam materialis in mundo adipectabili, quae permutationem in organo stat ti0sariam intelligibili modo explicabilis l. 63. 66. m, ei lir.). Quamobrem cum sentationes pendeant ab unica illa vi, quae animae mest 3. 5T. 6i. . adeoque avi sibi repraetentanti hoe universum situ corporis organici in universo ct constitutione organorum lcnsoriorum limitata l. 63. ; initium somnii naturale est os. 69. . Quodsi jam porro per successionem phaa'tasmatum continuetur, cum ea sint ideae ab imaginatione productet l. 93. P Ochcc empir. θ , ab eadem vi anima pendeat, qua sensationes oriuntur 3. 6 i. . Patet igitur ut ante, sumsi quoque continuationem naturalem esse. Quamobrem cum somnii a lensiatione initium capientis S per phantasmatum successionem continuati S initium naturale iit, ct talis quoque ejuS-dem continuatio cxistat per demonstratas somnium totum datu
rate et it. Patet adeo, quae alias I. i 23. psychol eiivir.) de somnio Ze monstrata sunt, de linurali somnio esse aceipiendi. Neque vero a noli:s quia requisiverit, quod non universaliter pro nunciare debuerimus, quae nonnili lub hae restrictione veri tutar, quatenus naturale est. ὶuidquid enim in philosophii trad tur, sphaeram naturalem non egreditur, eum philosophetquidem intelligat superivituralia non esse absolute impositi. Ita, ignoret tamen, utrum acta dentur, nee ne ete in Theolor initurali demonstraIuri simus, quae naturalianon Lari riuoti
278쪽
De Imaginatione θρ Memoria. 263
esse, naturale vero esse ordinarium. Ne tamen principiis philosophieis quis abutatur in praeiudicium veritatis reves arari sed iisdem potius ad hane adversus ejusdem adversirios defendendam utamur, ubi opus fuerit, discrimen inter naturale ae Q. pernaturale inculcandum. Quoniam itaque somniorum quoque seriptura sacra injicit mentionem, quae a naturalibus utique distinguen a veniunt; differentiam quoque somnii naturalis a supernaturali hic evidentius monstram e sult Lm duximus. Ceterum eum supponam ut videmonstrMionis, qua veritas hypo. theseos evicta g. ra3. P ch. emp., sensationem & pha suas. mata eo modo oriri, quo vulgo oriuntur; eorundem quoque non alias dedimus rationes, quam quas eas habere ex principiis psychologicis claret.
f. 327. Si naturale somnium est, initium capere debest per legem syn- DPress pr sationis O continuari per legem imaginationis. Etenim si so 'sitionis nanium naturale est, ct initium ejus naturale esse debet, ct natu ' raliter continuari debet: quod per se patet. Jam somnium naturale initium capit a sensatione cf. I 23. Psychoc emp., Quare eum sensationes necessario sequantur legem sens itionis . arp. PD A. rat. ct f. 83. PBchol empir. I somnium naturale per legem sentationis initium capit. Similiter somnium naturale per legem sensaticnis initium capit. Similiter somnium naturale per phantasmatum successionem continuatur, codem non pumodo factam, quo eam seri quotidie experimur β. I23. PAR Lempiri . Quamobrem cum phantasmata non minus quam sensationes necessirio sequantur legem starn g. 219. Pyseci . rat. S, Ii7. Psychol empir. I somnium naturale per legem imaginati
rus continuari debet. Propositione hae habemus opus ad demonstranda sub se quem tia alia.
. 328. Si sumnium a sensitione nulla initio capit, supi Grura S ,---m , Win per legem imaginarionis cominia Iur. Eic: im si lin piaucio
279쪽
mnium a sensatione nulla initium capit, per legem tamen ima ginationis continuatur ; cum ideae ab imaginatione productet suit phantasmata f. 93. PDch I. empir. , sine praevia sensattollephantasma primum , a quo somnium initium capit, oritur: quod cum naturaliter fieri non possit *. 229. , lomnium lentiatione initium non capientis, utut per legem imaginationis continuatum, naturale non est. Erit igitur supernaturale
IO9. IIO. Cosmol. . Non definimus, an istiusmodi somnia dentur ; si nobis fusile it ostendisse , quando nam pro supernaturali habendum
sit somnium. ne nobis hae in re Vel iplimet imponamus, vel .b aliis imponere patiamur.
. f. 329. ἡ ι A somnium per legem imaginationis non cominuetur; si
, periraturale erit. Quodsi cnim somnium non fit supernatae rate, naturale erit 3. 5O9. 5io. Cosmοί . Ponamus igitur egenaturale; per legem imaginationis continuetur necesse est si 326. : quod cum hypothesin evcrtat, somnium naturale elis nequit, quod per legem imaginationis non continuatur, adcinque pro lupernaturali utique habendum.
Quod si phantasmata in somnio non oriuntur per legem imaginationis nec primum oriri a sensatione viὸeri pote rat ii . PDchoI empir.J. Nimirum pone phantasma primum a lensitione oriri; quae vero primum sequiinlur, pπ:egem in ginationis minime inde sequi. Nulla sane videterratio, cur sensatio ac primum inde ortum phantasma preta dat. Ru mobrem eum sine ratione sui heiente nihil elle poslit; nec sensatio cum primo inde orto phantiamate locum ha here poetest. Enimvero si somnium supponimus supernata r=le erit illud divinum, quemadmodum ex Theologia naturali conliabit. Ollendemus vero ibidem, Deum ad supernituri lia non recurrere nisi ubi naturalia non susseiunt medii ad sidipum, quem intendi , consequet:ndum. Quod si ergo suppona
280쪽
De Imaginatione F Memoria. 2 6s
mu', opus esse finis eujusdam gratia somnio supernaturali, hujus vero partem esse posse somnium naturale, constans nimirum ea sensatione ae inde derivato phantasmate vel pluribus hine resultantibus phantasmatis; nullum prosecto dubium est. Deum illam parrem, quae naturae viribus existere potest. PO tentia miraculosa non esse producturum. Atque adeo patet ne quaquam opus esse, ut, si phantasmatum suecesila per legem imaginationis non continuetur , somnium a sensatione ortum minime trahat. Aliter vero sene res habet, ubi nullum phantasma, quod sim talum ingreditur, imaginationis lege nascitur: tune enim sensatio prorsus superflua foret. Atque tum demum valer, quod a principio rationis susscientis desumtum
In Immio supernaturali singulis Nautasmatis responiant Stat, idec materiales in cerebro supernaturales s i e. Etenim inso- bri in infomnio stupernaturali quae nobis objiciuntur, eorum nos meini. sim nisse ubi evigilavimus & ubi cum aliis de eodem colloquendi of 'qsertur occasio, quin nemine dissentiente assimaere liceat nullus dubito, qui somnia supernaturalia dari assirmat. Enimvero si rei cujusdam meminimus, reproducendi ideas materiales phantasmatis respondentes facilitas fibrillis nerveis, ex quibus cereia brum constat, inesse dcbet cf. 294δ. Quamobrem cum ideae mareriales in cerebro reproduci nequeant, nisi ante in eadem jainsuerint productis q. MI.), dum stupernaturaliter in anima producuntur phantasmata per somnium, iisdem quoque Coexistere debent ideae materiales in cercbro. Enimvero per se patet naturaliter tum in cerebro ideas materiales oriri minime posse, alias enim ipsis quoque coexisterent naturaliter phantasmata in anima f. 226δ. Ideae igitur materiales per somnium supernaturale Q. pematuraliter quoque producantur necesse est.