장음표시 사용
341쪽
praedicata , ut ab eodem removeri, ubi negativa fuerint; vel utrique subjecto sigillatim possit tribui idem praeditatum si3is. Log. , ubi propositiones copulativae , quae sermam categoricarum non mutant, ingrediuntur syllogismum, is formam syllogismi categorici non mutat, etsi pro multitudine subjech vel pra dicati in plures syllogismos categoricos resolvi possit, ale, que inde syllogismus primitivus peculiaris formae non oritur 3. 4o6. . Si propositio disjunctiva ingreditur syllogismum, syllogismus disjunctivus oritur l. 4i6. Log. . patet adeo praeter syllogismos categoricos non esse alios primitivos quam hypotheticos ct disjunctivos.
Logici scholasti ei propostiones modiles a ecteris distia
guunt pro diversitate modi praedicandi, prouti nempe yraedic 'tum vel necessario . vel contingenter eonvenit suo lubjecto unde quoque syllogismos modales tanquam peculiarem sillo gi morum speciem considerant, quae tamen a rategorici Inda nisi sorma propositionum disti det. Enimvero eum nos pro positiones contingenter veras ad determinatas reduei jusseri mus, eum alias reipuat scientia, seque eaedem hypotheticam consequantur nece istatem spinas Seholastieorum de propinsitonibus & syllogismis modalibus non attigimul. Si qui vero formam propositionis modalis servare voluerit , velis necesse es hominem mori, pro homo nee aria moritur ; non thmen haec forma obitabit, quo minus syllogismum, q iemia greditur, Vel pro categorieo, vel pro hypothetico hiber Ag, AO8. Argumentatio per consequentias immediatas non exciti vim repraesciitatndam universi, qualis in anima datur. quos enim perpendas , quae de ratione hujus argumentationis dicu
lia assumi, quorum rationem in anterioribus ex vi repraleat 'tiva universi, qualis in anima est, dedimus: id quod partita in itin eundo per Omnes casus ostendere nimis prolixum se α
342쪽
De Artentione of Intelli . 327
Quamobrem satis hinc patet , nec argumentationem per consequentias immediatas vim illam repraestentativam univcrs , quae
ani e inest, excedere. Dare lubet exemplum aliquod , ut appareat, quomodo quis eundo per singulos ea sus perspicere possit, ad conse
quentias immediatas a ratiocinante proserendas non requiri
nisi istiusmodi actus, qui singuli a vi repraesentativa universi, quae animae inest, proficisci possunt.
. 4O9. Raetio, cur per conse res iam immediatam ratiocineris, δε- Llem spe Auinta est ab istiusmodi actibus , quae a ti r praes marisa ves inhv versi arimae inexistente professuntur. Ratio milia , cur per ω 'consequentiam immediatam ratiocinamur, continetur hoc theoremate : si de propositione data judicia logica sorinus S perspecta suerint theoremata de propositionibus se mutuo ponentibus; ex propositionc data tanquam praemissa inseres conclusio-dem 4 Ii. V hoc empir. . Propositio data, quatenus ejus tibi conscius es, hic sese habct per modum rci seniis pcrceptae, adeoque si judicium logicum de codem serinas, veluti de propositione : omnis homo est mor sis , eam csse universaliter assirmantem, seu hic quid affirmari de omni si ilicet individuo ad aliquam speciem pertinente), perinde est ac si judicium si i- per re percepta reflecstendo sormares. Quodsi iam perspecta suerint theoremata de propositionibus su mutuo poncntibus, veluti in casu praesente, quod posta univer: ali ponenda etiam litquaevis subaltemans . ψ31. D'. , si ilicci quosdam homines esse mortales; beneficio termini communis , qui est propositio universalis, idem tibi in memoriam revocas I:7. Inucho en in . Atque hinc inseri retiam in hoc rasu ponendam esse
subalternantem, scilicet quosdam homines csse mortalos. Nihil igitur hic occurrit, quod non locum liabeat in syllogisino ea tegorico β. 364. 9 seqq. PDchol empir. I. Quamobrem
343쪽
cum ratiocinium categoricum, quod in primitivorum numero est l. O7. non excedat vim repraesentativam universi I); nec actus ityi, quibus continetur ratio argumentationis per cost sequentiam immediatam, eam excedunt, adeoque ab eaden proficiscuntur. Duodsi supponas te saepius argumentatum ex propositio' ne unive si inserendo substernantem, veluti: 0mnes binigri Iunt mortales. Ergo quidam homines fiunt mortales, ti attea tionem dirigens in universalitatem alicujus propositionis, vel uti omnis sapiens eligit media fini convenientia, ct moli interea' di, quo alias usus, recordatus 3 223. denuo insere: πquidamsapientes eligunt media mi convenientia; nec hic γ' currit nisi quod vi memoriae ae imaginationis, consequentes stui repraesentativae universi, qualis in anima datur, convestier est cum in superioribus illius ex hac rationem reddideriaeci Constat etiam adeo in hoc casu ratio argumentationis per eda' sequentiam immediatam istiusmodi ac1ibus, qua a vi repetita lativa universi anilF.ae inexistente proficiscuntur.
Studio elegimus theorema generale, eum, quae ὀe this evincuntar, valeant de singulis specialibu atque quae hi cuntur tantummodo node ad cetera specillia applicari aut, ubi perspicere volueris, quod nec in ii ppy4. actus alii, quam qui a vi reptae eatativa univeru possunt.
, jiba am versi qualis in anima datur. Judicia enim
vim re tiocinium cliciuntur 3. si. Log. , adeoque eoael hnissit Om sis morum sunt 3. 333. Log. . Enimvero ratiocia a Vi μη lentativam universi , qualis in anima datur, n00 ς ςς
344쪽
Porro iudicia discussiva quoque sunt, quae per consequem . eum inamediatam inferuntur cum conloquentiae in mediitae numero ratiociniorum accenseantur 439. Logo. Constat vero Mec consequentias immediatas excedere vitia repraesentativam universi, quae in anima datur g. 4o8 . Quamobrem nec judicia discuriiva, quae per eonsequentias immediatas uiseruntur, vim repraesentativam universi in anima excedunt. Non opus est, ut idem sigillatim ostendatur de iis, quae sunt conclusinnes ratiociniorum derivativorum, eum id per se satis pateat vi definitionis istorum rati iniorum c3. 4OS,
disia, que per modum i isti rum formantur is com visi e m eae. timatione reuioumstrum, vim repraestu ΠPam univers non em redant fud . b cedunt Etenim ratiocinia continuaturis pro iis concatenandis rea caeconem plurium syllogismorum conclusiones considerantur instar nota ienationem
tionis complexae ac inde so mur judicium eodem modo. quo per reflexionem de re percepta sematur F. 9a. togo. Cum conclusones istae sint judicia discursiva, quae vim representat, ram universi, qualis in anima datur, non excedunt s. Aio. ,εd formandum vero inde judicium non alii requirantur a flus, quam qui ad formandum judicium aliud intuitivum requirum tu er modo disti, hique ipsi actus a vi repraesentativa unseverit, qualis in anima datur, proficisci possint c, 4Oz. 3 nee judicia ista, quae in continuatione ratiociniorum per modum
judiciorum intuitivorum sordiuvatur, vim repraesentativam uubversi in anima excedunL. quoniam In syl Iogismonum eoneatenatione nihil Meudi fit, quod digeultatem movere poterat praeter haee judicia c . 4 2. abunde him pater in omni demonstrationε ae
345쪽
l. ΑΙΣ. Nullum j Quoniam iudicia omnia vel inmitiva sunt, vel discusiva dicium ean LILI N. , Vel per modum intuitivorum in concatenati0lle dem cxccis in ratiociniorum formata si . wa. Log. constat vero judicia im tuitiva q. 4O2. , discursiva f. Aio. ct per modum intuiti vorum in concatenatione syllogismorum sormata vim repsaltemtativam universi non excedere, qualis in anima datur έii. ideo jam patet, nullum omnino dari judicium, quod vivire re sentativam universi, τιalis in anima dinur , excedat, vel ab Inocisci nequcsir. . g. 4 3. Nullum Et quia judicium secunda, ratiocinium tertia mentis o e que operatis ratio est f. 53. Log. , nullum vero judicium f. ia. , nullussinem mcnti etiam rati inium vim repraetentativam universi, qualis m ιαμ εο ς Dp ma datur , excedit f. Αο3. 4o8. secundaet tertia intellii i veratio vim repraesentati in univers, qualis in anima latur, non excedit. Imino eum nee prima eadem superior fit ἔ.39s, neque plures hisce tribus dentur mentis seu intellectus opera tiones 32. Log. ; ideo jam liquet , iis dari mentissa i rellectus operationem , e vim repraesensaridam uniuersi, in anima dutvr, excedat, seu , quod perinde est, non ali η- anima vim supponendam esse , quam qualis est representarita versi, ut omnipus operationibus intellectuis sciat. , φ. Ratisfinis ratiocinia in cerebro per idem materiales vocabalor ,rum in cor' quibus: esseruntur judicia illorum compositionem iuretireno, P ς rFr ' praesentantur. In cognitione enim symbolica ratiocinia rapi' missi ' muntur propositionibus determinatis , quibus efferuntdi
cia, ex quibus constant f. 368. ' MI empiri V. φ. kaque propositione. singulae ex vocabulis compolluatui ί
346쪽
De AEtentione E Bitellectu. 33I
ν'Iu. & singulis vocabulis respondent ideae materiales ἔ.29o ,
quae ideis vocabulorum in anima sive sensu β. ii 3. , sive im ginatione productis coexillunt j. 2o6. I singulae illa propolitiones per has ideas materiales , adeoque 2 ratiocinia ex si dem constantia in cerebro repraesentantur. Idem etiam sic oslanditur. Ratiocinia in universium omnia ex judiciis componuntur , quemadmodum eundo per Omnes species in Logica prolixe descriptas ct per ipsam definitionem ratiocinii intelligitur l. 5o. Log. . Enimvero judicia singula, qualiacunque suerint per ideas materiales vocabulorum in cerebro repraesentantur f. 4O3. ). Ergo ct per easdem in e dem reprasentantur ratiocinia in universum Omnia
Neminem fore arbitror, qui nobis objiciat , evinci tantummodo possibilitatem , non vero actualitatem repraesentationis mechanicae ratiociniorum , propterea quod non ostendatur, eodem tempore , quo ideae vocabulorum animae insunt, e rum quoque ideas materiales vi eorporis pro duei seu saltem' in eodem oriri. Etsi enim haud dissielle fuisset, speei alius ostendere, quomodo in corpore ex aliis motibus praeexistemtibus oriantur ideae vocabulorum materiales, quando eorunisdem ideae in anima existunt; non tamen opus esse existimamus in has ambages ut descendamus. Etenim ideae in anima debentur vel sensui, vel imaginationi, quemadmodum ex modo, quo ratiocinia in anima oriuntur, abunde intelligitur. In genere autem evielmus,non minus phantasmatis β. 2o6.9, quam ideis sensualibus singulis singulas in cerebro eoexistere ideas materiales s. ii3. . sussicit itaque ad ista principia provocari.
Quoniam ratiocinia in cognitione symbolica sunt magis Lan.l fini distincta quam in intuitiva j. 369. PDcbol. empir. , immo ra- y cri.quo. tiociniorum in cognitione inmitiva ea est dissicultas, ut eadem Mim. pro lubitu elicere nisi plurimum eXercitatus non valeat, quem mTl a admo.
347쪽
admodxim perpendentibus, quae de hisce ratiociniis l. 33. ἁkqq. PDch. emp. , S de judiciis in cognitione intuitiva ablo vendis diximus f. 343. UIchoc empir. , abunde constabit; ia
ratiocinando cognitionem symbolicam intuitivae praeferre sole. mus, adeoque omnia nostra ratiocinia per ideas materiales ta- tabulorum in cerebro repraesentari solent 3. 414. , seu n in statiocinamur , quin ratiocinii quoque in cerebro Mechanica fa praesentatio.
Quilibet in seipso experietur, sese non ratioeinapi, nis rit bis esserendo judicia, quae ad ratiocinium requiruntur, Id si distincte ratiocinetur. Atque ita a posteriori confirmaturi. quod ad evincendam propositionig praesentis veritatem affera simu a
3. 4I6. Mechanica Omnes operationes mentis seu intellectus per idens tota, operationμm krum materiales in cerebro repraesientantur. Reprae alapiamentis in ei sim in cerebro per vocabulorum ideas materialςs u0tissu
. ter nGtionem, judicium atque ratiocinium nulla datur messii seu intellectus eperatiO 3. 32. Lop.). Ergo omnes operationi intellectus per ideas vocabulorum materiales in cerςhr0 Xysi , Iuniantur.
Atque ita patet nullam fieri in anima operationem intellet, quam cerebrum non suo modo itidem eaequatur: id quo , probe notasse proderit in sequentibus. signorum
' , Α. 7 Sona qualincunque, quibus ad res denotaηdas loco Me lorum utimur, perinde ac baec suas habent ideas materiais Qualiacunque enim excogitentur signa, talia esse debent, qui 1ensu percipi possunt: quod tanquam concedeadum ab ossa, has
348쪽
De Attentione te Intellectu. 333
biis sumimus. Immo si signa haclanus inventa, quibus diverso fine nos uti alibi s3. 29o. 2 seqq. lych. empiri jam ostendimus,
percurramus; ea pleraque visu, nonnulla auditu percipi patet: non tamen prorsus repugnat, ut signorum loco quoque sint, quae sensiu alio percipiuntur. Quamobrem eodem prorsus modo demonstratur, iisdem 'competere ideas materiales quo ρra evicimus dari ideas materiales vocabulorum, tum quate nu4 visit, tum quatenus auditu percipiuntur , 29O. .
Signa semper desumuntur e numero sensibilium, adeoque pertude ac sensibilia alia suas habere debent ideas sensuales &materiales. Vis signiscandi ex impositione arbitraria est, quae patet ex iis, quae de vocabulis evicimus . 273. 274. PDchinent r.), quomodo vim significandi aequirere valeant. Nihil rurin ea mutar, quod sunt. E. gr. Signum in Mathesi de- ιat additionetui. Sexiptum visu Percipitur, adeoque in numerum vis bilium reserta debet. Quatenus visibile est, radiis luminis in oculum reflexis delineatur in fundo oeuli ejusdem imago S a lumine impressus motus quidam, qualis nonnisi ab istiusmodi figura fibrillis nerveis retinae imprimi potest, ad cerebrum usque propagatur I. Is r. . Ita producitur ejus in cerebro idea m iterialis s9. Ita. , sive quis noverit figuram hane es lesgnum additionis, sive ignoret. Quodsi Mathematicus idem intuens recordetur, figura hae indigitari additionem ; nihil propterea in idea ejus sensuali, vel materiali mutatur. Etenim idea utraque praeexistit, & postea demum id, quod significatur. inde eolligitur g. 9sa. γιος obirer monemus in cognitione symboli ea subinde quaedam ob vocabula ad relationes rerum fgnifieandas adhibita obscura fieri , quae in intuitiva nihil habent disseultatis. Die enim Φ visibile, nihil dissicultatis
erit, si eodem visibilium jure censeatur eidemque sua tribuatur idea materialis, qualem omni visibili necessario convenire constat. Die vero signum additionis: quaestio jam videbitur obscurior, utrum signum additionis habeat ideam materi lem, necne, S ut absit obscuritas, ostendendum est idem esse
visibile quoddam, nuper vim significandi quicquam in deo dua,
349쪽
f. 4I8. Mechantea Si ad res denotandas vocabulorum loco utamur signis aliis sin cerctro illarum ideae per Ignoram ideas materiales repraesentantur, per id ψέ Qualiacunque enim tuerint signa ista, perinde ac vocabula ldais ' ' habent ideas materiales f. AIT. . Quamobrem cum per Vin . cabulorum ideas materiales rerum iisdem denotatarum i ea
poeulistis. in cerebro reprR sententur l. 393. 2 seqq. , O signa alia ia id cum vocabulorum , quae artificialia signa iunt f. aret. Postuempiri9 , surrogari possint f. 938. Onto ubi alia adhibea
tur , per eorundem quoque ideas materiales in cerebro repta sentari debent res iisdem denotatae , vel earundem idea , se animae iniunt.
Ponamus in Mathesi series bin literis, b, e itast tui lineas, quemadmodum signum additionis, Passi aequalitatis esse eonstat. Quodsi verbia esseras, qua si paseriptis indigitasidicendum est i duas lineas simul lumtia Hin unum additas esse lineae tertiae aequales. In easu priori isteerebro producuntur ideae materiales litterarum a b et liga. rum aIque m; in posteriori, si verba pronuneianter, i a sonorum arriculatorum , quibus vocabula ista eonstant, si quos auditu pereipimus, dum quis elara voee : duae liner istquit, simul sumtae sunt aequales tertiar. In exemplis veridi propositionis adeo evidens est, ut probatio superflua videassynisi quis perpendat evidentium quoque reddi rationem sphilosoplua, non ut constet, quod sint vera, sed ut iacti ἐν tur, Cur sint Vera.
f. 479. Anima etiam in somnio operationes intellectus edere iseluti judicare es ratiocinari. Dum enim somniamus, mediis operari quas percipimui, imaginamur f. Iaa. PDctite in , omi host. tum temporis nullae nobis sint idea sensuales f. ni. Ο empir.θ, nisi quando sorte phantasmatum series tautidae quin
350쪽
dum interrumpitur cf. I24. lychol empiri , phantasmata clariora sunt, quam ubi sensationibus coexistunt g. IOI. Psychol. empiri ), ut res absentes nobis videantur praesentes g. 127. Fochol. empis.). Qtrae igitur ratio est, dum vigilamus, resque praesentes sensu percipimus, ut in ea, quae percipimus, attentionem nostram dirigamus atque super iis reflectamus I eadem quoque ad hos actus adesse debet in somnio , consequenter insomnio quoque attentionem in ea. quae percipimus, dirigimus S super iis reflectimus D8. Ontia. ). Quamobrem cum attentio & reflexio ad formandas notiones sussiciat in cognitione intuitiva β. 326. Psychol. empla.); in somnio quoque prima mentis operatio quoad cognitionem intuitivam sese exerere potest. Et quoniam in cognitione symbolica ea tantummodo vocabulis tanquam nominibus suis indigitantur , quae refle- ἰ illando in ideis rerum distinguimus g. 328. V hoc empir.),
vocabula vero nota in memoriam revocantur lege imaginatios Bis β. 273. Pochol empis.) , quae in somnio tota occupata est 3. I23. Pscsol empiro ; ideo nihil obstat, quo minus prima mentis operatio in somnio etiam in cognitione symbolica absolvatur. Et eodem modo patet, quod in somnio vocabulorum usui locus sit, quotiescunque eodem opus habemus. Eadem porro attentio & reflexio sufficit, ut de iis , quae percipimus, judicemus f. 343. S seqq. lybol. empir.). Quare cum attentioni & reflexioni in somnio locus sit per demonstrata; quin in somnio judicare, cumque nec sermonis usus nobis in eodem denegetur per demonstrata, judicia quoque vocabulis exprimere valeamus , dubitari nequit. Secunda igitur mentis operatio in somnio locum habet f. 53. Log. . Denique ad ratiocinandum requiritur ut de re percepta a judicemus, ct beneficio hujus sudicii aliud nobis in memoriam revocemus, indeque idearum compositione ac divisione judicium
quoddam sormetur cf. 33 . 2 seqq. PDchol. empir. . Judicia d.