장음표시 사용
41쪽
Quatenus Monistae sunt, eum Materialistis e veniant f 3 . ; quatenus vero a Materialistis differunt, iis8em prorsus oppomi sunt. contrarium ejus futuentes, quod Materiali stis verum videturq33. is pro .
. l. 38. Dρύς τή Idealistarum quaedam species sunt Oistae, qui noadia
'μ' sui, quatenus nempe anima sunt, existentiam realein admittunt, adeo que entia cetera, de quibus cogitant, nonnis pro id is fuhabent.
In eo conveniunt Egoistae eum Ideuistis. quod rellem mundi existentiam negent, nee corporibus nisi in ideis suis ex istentiami concedant f. 36. P. adeoque pro Idealistis habendi sunt 3 349 'Log. In hoc autem ab iisdem differunti quoi h pothel in Idealistarum ad corporum existenti 1m restrium etiam ad animas extendant, & entia immateri alii quacunque alia. Fuit paucis abhine annis assecla quidam alia xiii Pariliis, qui h goismum professus quod mirum videri poterat) asse elas di ipse nactus est. Malibranebius enim eum in Dialogis metaphysicis sermone patrio editis Dies. p. m. 19 demonstrationem exsilentiae realis eorporum impossibilem Ν'dieiiset ipsis ab idealismo non abhorruilli visus efff. 39- Dunlistae sunt, qui ct substantiarum materialium, ti -
materialium existentiam admittunt, hoc est, ct corporibus reblem extra ideas animarum existentiam concedunt,ti animarum luimaterialitatem delendunt.
Communem esse hane sententiam, quae inter otii ner, nemo ignorat, ut Dualismus st dominans ti Moni, si deo exosus habeatur. A qua parte stet veritas, ex sequemidia patebit.
f. 4O. Dogmarici sunt, qui veritates univenales descatant,sic. quinum quid affirmant,vel negant in uaiversala
42쪽
Veritates nimirum universales . aut. si mavis, propos t nea universites dicuntur dogmata in oppositione ad sim . de qu.bus in sugulari quid assicinatur,vel negatur. Et inde da. smatici vociniur philosophi, quibus certa sum dogmata.
Sceptici sunt, qui nactu erroris committendi veritates s Dic univernales instiper habent, seu nihil amrmant, nihil negant in Dina viniversali. sint.
Novi equidem vulgo desiniri scepticos, quod de omnibus dubitaverint, etiam de ipsis fictis: sed eontrarium patet ex Sexto rido, qui singulari eapite defendit Lepticol admi.
sisse phaenomena, adeoque etiam agnovisse eorundem eon. stantiam, lieet metu erroris committendi non definiverint. M.t nonaenorum causas. nec in rationem censtantiae inquisiverint. Impurantur philosophis ab hominibus non plutosi phis, quae a mente ipsorum prorsus aliena sunt, ct tuti, a iis facilem prebet fidem. Ecquis ignorar. hodienum nondum desisse illos mores 3 Reeentius scepticismum sub finem vitae rosessus est Iluti ius, Autor Demonstrationis Evangelieae, in ibro de imbeeillitate humani intellectus quem Gallieo sermone eonseriptum in Germanicum vertit & anno lationibus vi. struxit Orosias.
Quoniam Idealita amrmant animas esse substantias im- udati a teriales & entia materialia extra ideas illarum non habere in sur
Sunt equidem . qui Idea listas Scepticorum omnium absur. dissimor appellisti propterea quod existentiam realam corporum negant di eorum apparentiam per ideas suas explicarit. contra primum ratiocinandi principium misere impingentesis. 349 propterea quod negare S in dubio relinquereidem videatur per notiones, quibus confidunt. eonsutis suin ma imis miseentibus. Eodem jure vero etiam Materiali me in munerum sceptieorum referri deberent. quod animae, qDem -εdmodum Idealiste eo oris. realem existentiam negant & co-D 2 gita
43쪽
gitatione 3 per modifieationes eorporis , siaut Idealiste phre- nomena rerum mi erisium per modis eationes anime expibeant. Enimvero Vix merentur attentionem , quae ab homini bus pendulum ab appetitu sensitivo intelletium hibentibus non veritat is amore, sed injuri indi animo proseruntur. Nos neque Scepticismum probamus, neque idealismum set tranquillo veritatis amore distinguimus, quae diversa sunt, ut notiones fiuit determinatae, & ex iis pure ratiocinamur, cum Lanae nobis sint ratiocinandi leges tandamentales. Seeplicastit dealista conveniunt in eo, quod dentur phaenomena rerum materialium, quodque in us lingularis quaedam eontantii observetur. Quaeritur jam an sons illorum phaenomenorum insit animae, an vero subjectu in aliquod ab animi diversum Seeptieus nihil definit dissidens imbeeillitati intellectus humi ni, quam accusat Ilaetius, ct cujus lapsus universali quadam ratione adstruere conatur Sextus Empirnus, ne in errorem sorte incidat ac deinceps cogniti erroris paenitentia ducatur tranquillitati animi contraria. Idealisti vero minime in dubio relinquit, undenam phaenomena rerum materialium oriantur sed eorum sontem in anima agnoscit. Impossibili tilem eii stentiae realis corporum demonstrare eonatur, quod ea remis sa sequantur contradictoria de divisone ae eompositione eda tinui, de communicatione motus S de commercio inter mentem di corpus, ct Onanena movet lapidem ut ollendat per idearum in anima successionem explicari posse phaenomena rerum mi terialium. Non jam de eo quaeritur, utrum recte sentiant Idea ristae. dum ita statuunt, sed num eadem sentiant eum scepticia. quod nullo modo tueri licet.
f. 43. Idealistae cum Fgosis O Dualistae sunt phisis hi ἐμ
ὼgm-3 Ἀ gmatici. Idealista enim amrmant animam, subitantiam ii γqμ--ms ierialeni, existere & idearum successionem esse mundum, Pessidicimus, materialem, negant vero extra ideas animet quicquam ipsis simile existere c3. 36. . Ego istae assirmant se exissere, quatenus sunt ens sibi sui conscium , negant entia alia extra ideas suas existere f. 38. . Dualictat ataviant animam esse substant
44쪽
tiam immaterialem a corpore prorsus diversiam , ct corpora extra ideas ejus realem exilientia. n habere; negant quod idea liliae affirmant de existentia corporum nonnili ideati, ct quod Materialistae defendunt, cogitationes in motu cuiusdam lubulis materiae consistere l. 39. . Sunt igitur θ Idea listae cuin
Non omnii probantur dogmata, eum non minus errone quaedom esse pol sint, quam vera. adeoque nee philosophi dogmatici eodem censu veniunt, utut nullus sit philosophorum. qui nihil prorsus veritatis cognoverit. ipsisque erroribus quidp am veritatis insit mentis acie utiliter subinde separandum in erroneo, ubi veritati investigandae inrubueris. Ceterum ex dictis patet. philosophos in universum omnes vel esse Sceptico' vel Dogmaticos, quorum illi nimia prudentia. sieut hi subinde nimia statuendi Aellitate peccant . a 4i . Scepticorum secta nonnisi unica est &esse potest, eum omnia in dubio relinquanti, r. , diversitate 3 vero sectarum ex asiirmationis & negatio. nis diverstate sequatur. Dogmatici vel Motristae sunt,uel Dualistae D. 39 l. M onistae sunt vel ideatist e vel Materiali lae 73 3s. , di ideili, mi apex eli Egoismus. ultra quem progredi non li- t l. 33. . H ibes hic generalem philosophorum divisionem. qu in in Psychologia rationali attendi sis est , quemadmodum ei sequent.bus patebιr.
Corpus cogitare nequit. Si enim cogitat, sui ipsuis re- cortur μ' ue perceptarum, adeoque a se repraetcntatarum et . cui β 'to 'δ sibi conscium est . 23. Fochol empirJ. Ne- ώς igitur est, ut, quae a se repra lentantur, inter se conse- di ea a te invicem distinguat β. Io. , eorumque quam extra ae sibi conicium sit 3. 2 i. . dam in corpore ηψ u mutatio fieri potest nisi quoad figuram, magnitudincm. pyxijuna stum i27. Cosmo consequenter ii quaedamn ς dum repra lentantur, representatio aliter fieri nequit, nisi μ' ΗΠς quaedam aliis quieicentibus moveantur I. 128. Cosm- ,
45쪽
&, si repraetentatio aliquo temporis intcrvallo subsistere debet,
id in corpore aliter fieri nequit, quam ut vel eadem numero materia eodem in loco motum suum continuet, partibus materialibus hoc pacto in codem situ inter se manentibus,quem me. diante motu a reliqua massa separatae obtinuerant, vel ut aliat
in eundem situm continuo succedant g. I8I. λωίθ, cumque alia in corpore mutatio locum non habeat, nisi quae motu me diante inducitur g. I 28. Cosenlot9, nihil praeterea in corpore seu materiae quadam massa concipere licet. Enimvero quantocunque tempore ista materialis repraesentatio iiibsistat, nihil tamen adest quod res repraesentatas inter se conserat, a se invicem distinguat S earum sibi tanquam extra se conscium sit. Corpus igitur eorum, quae in ipso repraesentantur, sibi consci
um esse nequit, adeoque nec cogitare potest f. n. laesol
em rδ. Demonstratio propositionis praesentis evidens est iis, qui
non nisi ex notionibus ratiocinantur cum sint methodi gna ri, principiis Ontnlogicis, eosmologicis & psyeholo eis empi xieis imbutum renent animum. Si qui enim sunt, qui in ma teria facultates per se inexplicabiles fingunt, cum iis nobis nihil est negotii. Cogitatio duplicem actum involvit, perce ;rptionem nempe & apperceptionem. Per ptio eum sit rei et repraesentatio .aq. P cholem r. ; in materia eoueipi pol est eo modo, quem in demonstratione propositionis praesemtis insinuavimus. Vi apperceptionis anima sibi rerum repraesta' tatarum suique sibi eonscia est L as. I botemp. , eaque eitri se sibi repraesentat 9. 2I. . Hare vero ea est, quae in materis i nullo modo esneipi potest, quemadmodum ex demonstraho
ne praesente obunde patet. Sane in eo ore seu materia non eoncipitur nisi repraesentatio rerum intra materiam, nos Fero extra eandem. Si quis vero rei tribuere velit, quae per ea, que
ipsi insunt, explicari nequeunt; is fingendi licentiam aperte prodit, iis praesertim, qui ad notionem entis in genere talidi iistina, qualem in Ontologia dedimus, animum adrertunt.
46쪽
Enti mili attributa entis alterius communicari post si attribue Dae enim emi A communicari aliquod attributum, quod per rum in 'te non habet: ratio ejus suiliciens in essentialibus non contine- municisi'tur i37. Oulo 9. Admittendum adeo aliquid, quod rata βω- tione luisciente destituitur: Quod cum admitti nequeat ἔ.7O. ubi , enti nulli attributa cinis alterius communicari po
sunt. Hane ineommunieahilitatem attributorum dudum agnovere Schol illici, etsi principium rationis sui seientis distincte non agnoverint, nec ejus aliquem usum fecerint in philosophia pruna Sane si quis admittere velit, quae ex suppositione. per quam ena concipitur tanquam possibile quid & in numerum entium refertur isi a. OmoLὶ, minime consequuntur, seu distincto ratiocinio legitime colligi nequeunt; is quidlibet pro arbitrio fingere poteriti securus omnimodo ne resutetur. Nee quicquam eri r adeo evidens, quin in dubitationem adduei posIiti Scepticis adeo principium communieabilitatis attributorum sese probare debet t*. i. . non dogmatteis si o. . si qui ad omniporentiam Dei tari tuam sacramanehoram eonfugiunt; ii. quam abjecte de eadem sentianti in Theologia naturali intelligent.
Rutubas cogitandi corpori vel materiae communicari ne- Anfι DL, quam perse non habet. Facultas enim cogitandi quae--c taxi. a agendi potentia est β 29. 0 hol empiriI, adeoque a I rigendi possibilitas β 7i6. λωίδ, vi cujus scilicet cogitationes Moine cogitante possibiles sunt. Quoniam itaque inter attri buta entis alicujus referri debet cf. i 6 . Oufol. , corpus autem Vitare cum nequeat . , attributum ejus non est; eidem uoque communicari minime potest S. . Propositio haec probe notanda est, ne dubius reddar in
47쪽
utrum anima sit substantia immaterialis a eorpore diversa, an vero tantummodo quaedam corporis iacultas, eonsequenter in Scepticismum partialem respectu animae incidas Atqui animum disponit, ut leviculis deinceps rationibus, quales a Materialistis proferri solenr, pronus in Materialismum effetatur 9. 33. , immo ut incauto Materialismus post hae faelle impo. nat, cum non omnium sit aequa mentis lance trutinari mo
f. 47. Anima materialis, seu corpus esse nequit. Anima eniin sibi sui S aliarum rerum extra te conscia est β. eto. ut empir. . Sed corpus csgitare nequit g. - . , nec cogitandi facultas eidem communicari potest, quam per se non habet f. 46. . Anima igitur corpus esse nequit, consequenter nec materialis esse potest g. I 22. Igi. Cosmo ).
Quando anima corpus seu materia esse negatur, patet eam sumi pro subjecto cogitationum, ut adeo perinde sit ae si ne garetur cogitationes esse modificationes alicujus materia veluti materiae cujusdam subtilis in cerebro vi structurae ejusdem hoc modo modificabilis.f- 48. Anima esUubstantia implex. Anima enim non est c0μpus β . 47. , noc quoddam corpori communicatum attribu- itum fg. 46. , adeoque nec ens compositum est, nec enti cuidam , composito inhaeret g. Ii9. Cosmil). Quamobrem cum ens lomne vcl compossitum sit, vel simplex ρ. 683. Ontia ; animaens simplex sit necessc est. Jam quoniam cogitationes continuo mutantur es alit aliaeque sibi invicem succedunt, in modorum numero sunt 13 i. Ontol. . Anima igitur, cui modi isti conveniunt, nata, ficabilis est f. 764. Ont . , cumque eam per aliquod tempta scum corpore perdurare palam si utrum enim absque eodem existere possit, nec ne, hic ut definiatur opus non esu perdura
48쪽
hilis s=. 766. onrol. . Enimvero subjectum perdurabila & minoificabile sitbstantia est f. 768. Onrolo Anima ergo substam
Est vero anima ens simplex per demonstrara. Ergo sub-lbatia simplex est
Simplieitatem animae evinci necesse est, ut eonstet, ei comvenire quicquid de ente simplici in philosophia prima d. monstratum fuit. Et sane entis simplicis & eorum, quae ebdem eonveniunt positive, notiones habemus, quatenus anima. sibi sui eonseia est. Unde omnis de ente simplici theoria ab anima abstrahitur tanquam genus a specie.
f. 49. Quoniam ens simplex partibus earet cf. 673. λωιλ Proprietat iratentum est f. 673. Ontes nec ulla praeditum figura remmmate. 077. Baul. , nec spatium replet j. 679. Ontia. , ac magni- rialium m de caret f. 678. Onto motuque intestino destituitur gni, repu- 682. Onto Anima partibus caret, nec extensa es, nulla ρομης . Hua est fgura, nullum replet spatium, caret magnitudine, viae intestino destituitur cf. 48.
Si qui senti qui animae motus tribuunt, ii aut improprie loquuntur, significatu vocabuli proprio alium translato, aut Materialistae sunt modificationes animae Pro motu materiae eujusdam subtilis venditantes, aut incauti cum Materialistis loquuntur, dantes sine mente sonos.
Materiadismus falsa bpothesis. Materialismus enim muri in hypothesis, qua animam materialem esse sumitur g. 33. . ulmi imposFLaimvero anima materialis esse nequit g. 47 , nec facultas bilitar. 0gitandi materiae, seu corpori cuidam communicari potest ἔψ6. . Materialismus itaque sumit, quod esse nequit, seu impossibile est, adeoque hypothesis est f. 126. Dis. Praelim. , eaque salsa)3oI. Logo
49쪽
Hie tantum ostendimus, Materialismum esse salsum, non. dum vero definimus periculum, quod ab eo imminet nee quid veri eidem subsit, eum nihil statuatur adeo absurdum ab ali
quo philosophorum, quin subst quidpiam veri, unde speeiem mutuatur. A convitiis vero in autores prorsus abstine mus, etsi errorum, S exceptionum fontes detecturi rationes non dissimulemus influentis in assensum appetitus, quas in 'pricum productas evolvere philosophi est U. 3i. Pisto praeum λ
Disserentiam animae a corpore Mistotelici non satis distia ne exposuerunt; aeeuratius illam ab hoe distinxit Curres Demonstrat is animam esse a corpore distinctam, quod idea Arius diversa sit ab idea corporis : distincta enim sunt entit, iquorum diversae sunt notiones s Met. OmoLI Nimirum Φ' , nima proprias sibi habet modificitiones, continua pereeptiae εnum variari One; corpus itidem suas, figurae & magnitudini variatione s=.Ι27. ComoL9. Utraque autem modi fieatio per heommune principium explicari nequiri Duo igitur admittes da sunt murationum istarum subjeci . diversa utique a se is .' ieem, cum in iis diversa supponenda sint, ut intellix bili modo illae expliciri possint. Rette omnia sese habent, sed ostendes dum erat, modificationes animae non esse explieabiles per odem principia, per quae explicantur modifieationes eorpori quod magis sumere, quam probare videtur Cartessus, nos rero in superioribus evicimus . 44. 46. , ut adeo nostra de asim philosophia Cartesianam non subvertar, sed eandem illustret 2 ,eorroboret. Parebit idem ex subsequentibu . ubi ad speri lia digrediemur. Ceterum diversias illa omnium clarissim in ex collatione notionum corporis S animae elueesbi, quarum it Iam in cosmologia, hanc in Ps,ehologia rati ala evolvi u lx
50쪽
bina Hira prersu qualitates habere debet, Pam com qualitarer Μυ. Etenim anima prorsus differt a corpore c=. II. , mri qua quare cum anima & corpora differre nequcant nisi per ea, si . qua ipsis insint, seu quae in iisdem determinata sunt ita. R id, adeoque per determinationes β. 122. Onuid, easquci intrinsecas I. 3 3. Ontold . omnis autem determinatio intrinseca ves in qualitatum, vel in quantitatum numero est 434. aut ; animae quoque alias prorsus qualitates habere debent,
quam corpora. veritatem propositionis a posteriori eonfirmat Psyeholo. gia empiri ea sive eum observation: bus rerum materialium communibus, sive eum Physici eollata.
I. n. Anima es quadam praedita est. Anima stibilantia est Io-0 8 ct eum in eadem perceptiones aliae succedant aliis, ex ε a. perceptionibus nascantur appetitus, ex appetitibus dentio pem V Mnes, quemadmodum universa loquitur Piychologia a, status ejus mutatur cf. 7 9. Ont l. . Vi igitur qua- praedita est f. 776. Omotis
ropositio his probe notanda est. Vim enim animae nee satis amovere Seholastiet eum saeuiritibus animae eindeme sundentes; nee Cariolat saris distincte exposui . ersi rae'. eam admiserit, dum essentiam animae in cogitatione confitere docuit, quam sine vi concipi non posse eonfiat.
ω Ris c acultas animae ast invicem disseram . Vis enim I is a dius Ilit in eontinuo agendi conatu 672 . Onetot); facultates lGtea ramis ammodo lunt potentiae activae animae .29.Pbi lateretis.I que nudae agendi possibilitates c. 7ι6. Omia P. Vis igitur ti facultas a se invicem disserunt M. Ourol. 9.