장음표시 사용
71쪽
tionum qua- mae. Lex enim sensationum haec est propositio: Si in ortasto aliquo sensorio ab objecto aliquo sensibili quaedam producitur mutatio; in mente eidem coexis it sensiatio per illam intelligi bili modo explicabilis seu rationem suffcientem, cur si S cur talis sit, in illa agnoscens 3. 83. PDchol. empir9. Lex adeo ista determinat objectum, quod percipi debet, 1 una modum,
quo percipi debeti Quamobrem cum vis animae repraestata' tiva, in qua essentia ejus consistit, limitetur materialiter stu corporis sui organici in universo, & formaliter constitutione organorum sen riorum 3. 66. , adeoque determinationes eges'. tiales redeant ad determinationem objecti, quod percipiendum, nempe ejus, quod vi situs corporis in universo agere in organum 1ensorium potest, ct determinationem modi, quo percipitur, nimirum qualis est mutatio in organo sensorio producta s. 62); lex lentationum coutinet animae essentiales determitationes. Quoniam omnia illa, quae enti eonveniunt, si non rationeae lassicientem; attamen ejus aliquid in essentia entis agnostuosia lege sensationum aliquo modo pendent mutationes asimδceterae omnes a sensationibus diversae. Aliquid ejus jam paret ex ortu omnium Operationum animae a sensatione si s plenissimam vero lucem id ipsum eonsequetur ex subse desit tractatione, ex qua elucescet dependentia omnium mutatios ceterarum in anima a sensationibus.
ri prece- Vis perceptiva animarum a vi motrice corpori presu iva anima' diversa est. Ex vi enim perceptiva nascuntur perceptiones strum o Vi appetitus in anima ceteraeque ipsius actiones per leges pesta 'mi Rr ptionum ti appetituum, quas paulo ante β. 76. enum μὴ
mus : ex vi autem motrice corporum nascuntur eoniadem mγtus secundum leges motus , quas in Cosmologia exhibuiiuus 'quarumque cyot. g. cito mentionem injecimus. Jam vero se gulae motus ita Comparatae lunt, ut per eas perceptiones θ appeti. Porum dis
72쪽
petitiones explicari nequeant; regulae autem perceptionum ae appetituum sunt istiusmodi, ut per eas motus intelligi non possint: id quod ex regularum istarum contemplatione extemplo Epparet. Prima sime lex motus est : corpus unumquodque perleverare in statu suo quiescendi vel movendi uniformiteria directum, hoc est, eadem celeritate ct secundum eandcua diro hostem, nisi a causis externa statum suum mutare cogatur L 309. sinu. Eni invero nascuntur in anima perceptio des alia ex aliis non modo vi imaginationis Ii7. PDchol.
ωρὰδ ct eidem sese adjungentis facultatis fingendi N. 344.
I. Psychol. empir. , verum etiam vi operationum intellectus f. 3a .'Iαη. PDuol. empirδ; nascuntur etiam appetiti Odes ti avertationes, volitiones ac nolitiones ex perceptionibus J. 9o . 907. Pochoi empla.d. Ideo animae decreto mutatur litus corporis, ut alia in organum senλrium agant z0rp0ra sensationesque mutentur cf. 65. 'dichol. empiro quamobrem eum mutatis perceptionibus ac appetitionibus versationibusque animae status ejusdem mutetur 9 7O9. Omrod; status animae mutatur propria ipsius vinulla requisita causi externa. Atque adeo patet animam non perseverare in
eodem statu percipiendi & appetendi vel avertandi, donec a
causa externa eundem mutare cogatur, quemadmodum in cor- ribus accidit, consequenter legem primam motus Corpo-yum, quam in Cosmologia f. 3O9. protulimus, non inservire
mutationibus animae, quemadmodum corporum explicandis.
it idem eodem modo ostendi poterat de legibus motus aliis, quemadmodum animum ad eas advertenti facile apparet. Ex adverso omnes leges perceptionum S appetitus atque avertationis, quas in Psychologia empirica in medium produximus, Ma loquuntur, nisi de ortu perceptionum ex aliis perceptionibus praeexistentibus & appetitionum atque aversionum ex iisdem. Enimvero in motu non spectatur nisi celeritas & directio,
73쪽
quemadmodum experientia obvia intelligitur. Celeritates autein Cum perceptionibus, appetitiones atque aversiones cum directionibus eadem non sint, si vel maxime quidpiam analogi fia gere velis, neque illae per leges perceptionum, neque hae per leges appetitus atque averationis explicari posse patet. Lex imaginationis est: si qua semel percepimus S unius perceptio denuo producatur, imaginatio producit & alteram ἔ. II 7. PBHoc empir. , atque phantasmata minus clara sunt ideis sensualibus cf.96. Pschol. empla. , quae ab imaginatione producuntur 3 93. Pochol. empiri). Quodsi vero vel maxime
celeritatem cum claritate perceptionum componas; nihil tamen in lege imaginationis praesidii deprehendes ad celeritatum in mobili mutationem explicandam : immo obstat lex motus, de qua modo ostendimus, quod ad animam transferri nequeat, quippe quae celeritatis immutationem seu diminutioneni in mobili non admittit sine causia externa, qualis in phantasmatis pr0 ducendis non requiritur , ut nihil dicamus de eo, quod in eodem mobili diminuatur celeritas, hic vero claritas minor insit non eidem perceptioni persistenti, sed diversat recenter demum prodtustae. Abunde igitur patet vim motricem substitui min, me posse vi perceptivae, nec vim perceptivam vi motrici salvis modificationum regulis. Diverth adeo sunt vires f. I 83. Ovio P.
Quodsi quis exeipiat, leges cogitationnm seu percipiendiae appetendi vel aVersandi tanquam regulas speetales ex legi bus indeque pendentibus regulis motus tanquam generaliori bus deduci; is assirmat quae probare nunquam poterit. Fὸ eiat enim hujus deductionis periculum, qui tam Aellis est iaasserendo ', non dubito sore ut intelligat te omni eunatu nihil fagere. Materialita multa sumunt, sed non probant. Quodsi ad affirmandum non adeo forent proeli ves; labri eum Male rialismi fundamonium Protinua animadvertςrcnt.
74쪽
De Natura et Edentis inimi. is
f. 8 . Anima a corpore prorsus diversu est. , Anima enim lia' Disressu lai vim perceptivam g. 63. in qua cum cssentia ejus consi- animae auat ἔ.66. , ab eadem inleparabilis esti *.3OO. Onto 9. Com corpore. pus instrvitur vi motrice, quae cum. in hurporo ex iubstantiis simplicibus rςlultet s3. 18O. Cosmo . ., Vsestsequῆnter a viribus, quibus elementa praedita sunt 3. I96. CosmoL , non minus as0rpore inseparabilis est quam vis ineptiva ab .anima.. . Enim ero vis perceptiva prorius diversa in a motrice: f. 79. , ut adeo salva utraque ilibstantiis uua alteri substitui nequeat f. 43. 0ntol. . Anima igitur a corpore/ prorsus diveria est I.
sit. 0αώθ. , Equidem diversitatem animae a corpore jam in super oribus evicimus S. 44.7 'ae inde matErialismum subvertiadis 3. o. . Quoniam tamen ipsa e perientia convictu diuicinuod dudum in genere rationibus sonfirmatus admiser 4m, dive sitatem animae a corpore sepe Lςilius intelligi ex diversitate vis activae in anima & vis 'motricis in corporibus, propter diverstatem legum, juxta quas lese modificantur, quam ex re
pugnantia eo rationum eum corpore veImatem non' ineom
tultum mihi visum suir propositionem prinsentem non obstam te superiori j. - . , hic appam. ZII l. ,
ncultates aniniae eidem non insint, esse φυωω mis per- Deximus reptira vers repraesentativa VHerso M.A modi semilis. Facuit Facultates enim animae sit ni potentiae activa eiusdem, β. 29. tum. 6 λ empiri9. Quare cum fini insuae is resti possibi nateqs3.7i6. Onto θ ; animae tribuere diversas facultares idem estae rimare, possibile esse ut diveris eidem inexistant actiones, tonsequenter mutationes intrinsecae status diversae in eadem actu contingant g. 7i3. OnDD. Ita animae tribuere facultatem sentiendi idem est ac affirmare, possibile esse, ut anima peripiat objecti externa mutationem organis leniriis qua ta
75쪽
libus inducentia, convenienter mutationi in organo secla fg. 67. PDcbol. empiri , Animae tribuere facultatem imaginandi idem est ac assirmare, possibile esse ut producat perceptiones rerum sensibilium ablentium csi. 92. P chol. empir9. Animα tribuere facultatem fingendi idem est ac assirmare possibile esse ut phantasmatum divisione ac compositione rei sensu nun quam perceptae phantasmata producat IM. POchol empto, Et eodem modo sese res habet cum facultatibus ceteris, ipsia etiam facultate appetendi S aversandi: tribuere enim anima facultatem appetendi & aversandi idem est ac assirmare, posti bile esse ut anima inclinetur ad objectum pro ratione boni id eodem percepti n. 579. POchol. empiri) ct ab eodem reclinetur pro ratione mali in eodem percepti si. 58i. Psilot empira Necesse vero est ut detur ratio sussiciens, cur talia in anima p0ssibilia sint 3. 7o. Ont . . Quare cum in essentia contineatur
ratio eorum, quae praeter eam enti vel constanter insunt, vel inesse possitnt 3. I 67. Ontol. t animae autem essentia in vi, qua
praedita est s 33 , consistat fg. 66. : per vim istain intelligi
debet, cur talia in anima possibilia sint i 3. 36. Ontol), quate nus scilicet ad tales potius, quam alias perceptiones, tali potiusquam alio ordine actuandas restriugitur L 68. . Tribuuntur itaque animae tales facultates, quia possibile est ut talia per vim ejusdem diversis legibus obtemperantem actuentur. Quoniam vis constanter durat 3.3 .Ontia.ὶ utpote essentia & natura ejus
66. 67θ, perdurabile quid est 3. 766. misi . Et quia actiones
ejus continuo Variantur percepitonibus aliis succedentibus aliis, appetitionibus item aliis S pversionibus in locum aliarum succe' cc dentibus; perceptiones & appetitioues ac aversiones singulares
in modorum numero sunt i f. III. ciues. , consequenter qualestus
istae variantur vis animae modificatur s=. 7o . Ontu vi quatetas Ipossibiles, vis eadem modificabilis i β.764. Onrol. . Liquet igitus, quatenus vis animae modificabilis, eatenus ipsi tribui ficultates, titi.
76쪽
De Natura ζ' Essentia Animae. 6r
ti diversas quidem tribui, quatenus modificationes non per eandem, sed diversas leges explicabiles sunt, consequenter quatenus vis animae diverto modo modificabilis.
Modis, quo facultates animae insunt, probe expendendus, ne fingamus, quae non sunt, nec ex notionibus imaginariis dis.fieultates nellamus. Eodem nimirum modo facultates animae insunt animae, quo possibilitares agendi seu activae corporis potentiae insutu corpori. aut vi ejusdem motrici inesse intelli. guntur, & figurarum mutabilitas inest materiae, immo quaeli. t modi mutabilitas eorpori. Ita aer condensari potest, &eondensabilitas est condensationis possibilitas. Quo igitur modo haec inest aeri; eodem modo iacultas animae eidem inesse intelligitur. Similiter lapis ealefieri potest. Haee calefiendi potentia quo modo inest lapidi, eodem modo saeuitas quaelibet animae inest animae. Elater aeris intendi potest. Ista intensbilitas quomodo vi elasti eae inest; eodem quoque modo saeuitas animae quaevis eidem inesse intelligenda venit. Probe expendendus est modus, quo modorum possibilitates insunt rebus materialibus seu corporibus , nempe quatenus per ea, quae corpori actu insunt, vel tanquam actu inexistentia ponuntur, aliud quid in eodem esse posse intelligitur, quia istis positis in actu, haee ponenda sunt in potentia. Quod si enim exemplis specialibus notionem istam tibi familiarem reddideris; tanto clariora quoque tibi erunr, quae de modo, quo facultates animae eidem insunt, in praesente propositione do. eentur. Hue autem spectant tanquam notiones directrices, quae de ratione modorum & possibilitatis eorundem in Ontologia tradidimus I. I6o. I64. I6I Onto 2.
f. 82. Facultares igitur animae non cencipientia instar entium Notis Deus. iverso , quae actu sentur 1n animo G perdurant, qua latum anima er assiones ta pinones, cpvae ab i is proscisci observantur, mo- spuria. discamur. Finge enim haec ita sese habere : erunt facultates ita entia perdurabilia 766. Omo J S modificabilia s=. 764. Di , consevuenter substantiae 768. Ontos . Et quo-
77쪽
niam diversiae sunt per hypoth. diversae erunt substantiae. Anima igitur erit plurium lubstantiarum aggregatum, consequenter substantia composita f. 794. O ito ): quod cum stabilir- dum ψ ψ8 9, facultates quoque animae non concipi possunt instar entium diveriorum, quae in anima perdurant & modificabilia
Non ignoro equidem , v lgo sueuitates ita singi. sed notio ne imaginaria. non reali F. Din OmoL I quae .s intra limite suos coerceatur. subinde in philosophia reali ad facilitast amdemonstrationem & quaesiti investigationem substitui potest Quodsi vero pro reali accipiatur, nascuntur disseultates cita simplicitaterii animae ct ex iis aliae propullulant, nee videre liq. cet, quomodo me extensione concipi possit anima: id quo in argumento de immortalitate animae plurimum negotiisc st . Imm quamdiu notionem imaginariam eum reali eoa suderis; nihil in Psyehologia rationali essietes, sed coatiadi difficultatibus iisque inextricabilibus urgeberis, ut eerio tr. mite progredi minime liceat.
Sositis res C eri sitiones Anivne sulit repraesentationes committi in I 'si quavi Mi. in Dum enim sentimus objecta externa nobis repraetentassissi, quae mutationem organis sensoriis qua talibus inducunt f 67. PMdichol empiro. Constat vero obvia unicuique nino mentis lingulis experientia, objecta ista esse corpora. et iam obrem Cum sentimuS , corpora nobis repraesentamus. inpincorpora sunt entia composita g. 119. Cusino , ideoqy
78쪽
, i , β in sta iplici repraesentatur.
, . I, M. TU gς0ere in repraesentatio quaelibet compositi.
79쪽
Imaginis materialis N immate. raalii disse. rentia. Pi tura desinitio.
deratur, ideae sunt g. 48. Psychol. empirJ, ct quidem seniusta, quae a senili in anima producuntur 3 93. PBHot empir. In Ideae sensuales imagines sunt.
Patet adeo, quo sensu admitti possit. dari in animi ima
f. 87. Imago materialis cst repraesentatio compositi in compinsto. Unde Imago immaterialis dici potest repraesentatis compo siti in simplici. Quemadmodum vero imagines immateriales ideae vocantur f. 86. Pochol. rat. & f. 24. PD . emp.); ita ex adqverso Imagines materiales, quae vulgo simpliciter Imaginta appellantur, Ideae materiales dici possunt.
Idearum materialium denominatione utemur in inferiori bus, nec ea commode carere possum usi quemadmodum eI si quentibus patebit.
q. 88. Piclarae sunt repraesentationes composti in superscie.
Ira communiter objecta pinguntur in tabula, vel teli es Pansa. Pingi tamen quoque possunt & solent in superficie bus quibuscunque cone avis & convexis.
Sculpsurc sunt repraesentationes compositi in solido. Di euntur in specie Statue, si homines reprae siententur. lnimo quaecunque imagines corporeae sub hac definitione comprehea duntur, Veluti quae ex cera emgiantur.
Nostrum iam non est tradere imaginum materialium disserentiam inter se; sed tantummodo exponere differentiim imaginis materialis ab immateriali. Sussieit adeo materiale revocasse ad sua, quae habent genera. non attentis specie . , lin quas haec abeunt. '
80쪽
Imagines materiales res instast repraesentans. Imagines quomodo enim materiales res repraesentant in composito β. 87. adcO- imum qui quatenus vi compositionis similitudinem habent cum re uetosprasentato n. I93. mrot). Ita statua repraesentat hominem, quatenus cum figura externa hominis eandem habet. Quo-alain itaque compositio ab divitur modo, quo partes quaeuam rivicem imitat simi β. 333. Onia. , adeoque ad eum spectantia in umero determinationum ν. 1aa. Omia) 6 quidem intrinscca--i sunt 3 3. Ontia ; objectum intra subjectum repraesentans repraelematur. Imaginus itaque res materiales intra se representam
specula plana objecta repraesentant in se; eoneava certo in casu extra se. Unde aliquo modo apparet, quid sit repradisentare in se S extra se; non tamen prorsux apparet. Spe la enim non sibi, sed nobis quid repraesentant. Si deest
oculus. in quem lumen reflexum incidit, ulla nee in speculo. nec extra idem apparet imago. Prestat igitur ab istiusmodi similitudinibus abstinere, ne. quae ex notionibus clara sunt, magis obseurentur, quam illu strentur. Ceterum patet ideas materiales alterius prorsus generis esse. quam immat. ri iles imagines, quibus anima sibi objecta, quarum sibi eois scia est F. ai extra se repra sentat. Perperam igitur a Maeterlabius eonfunduntur, quae toro eculo diversa sunt.
f. 9 I. Idrae fessuales sunt Iunilo obiecto, quod myroentant. Mearum idea enim semitiales vi sensitionis in amnia insunt 6 93. Im His rast bot empiri , consequenter objecta reprelentant, quae mu- sim' intone n organis lenibriis qua talibus inducunt β. 67. PDMOL r , Quoniam igitur ideae sensitatos lunt imagines is i ira Objectorum f. 86.), imaginem vero non representare obiectum constat, nili quatenus ea, quae in objeisto distinguunmt, eadem sunt cum iis, quae in imagine distinguere a se invi-licti, e sequenter quatenus imago sinulis objecto, quod