장음표시 사용
61쪽
tantum si f 37.) ; vis quoque illa universi representativa est
natura animat. τUidetur adeo in anima essentia & natura unum idemque esse, quemadmodum vulgo natura synonimum essentiae habetur. Atat. ii penitiori aeum ine utaris, digerentiam aliquam adhue inter naturam ct essentiam animae intereedere ani ad vertes et a utraque in eadem vi consistat: quam dissereniam exponi fas est.
68. Vis reprae talia inmersi est natura arime orat
das nostringuum Patet idem ex demonstrationibus praecedea propo tionum 3 praeitat instim peculiarem demonstrationem afferri. Cum perceptiones animae mali nua variatione sibi invicem succedant, quemadmodum unus
Pς ruri in modorum numero sunt
3 5i. Outo . Quoniam itaque in essentia tantummodo eoa' tinetur ratio sitimetens.cur modi inesse possint, non vero cutactu insint cmo. Onto , ex eo vero, quod vis reptilentatis universi in anima restricta sit ad situm corporis iauniversio & mutationes in organis senibriis contingemtes, intestigatur , Cur tales potius pereeptiones in ea possibi, les sint, P se aliae, Stali potius ordine, quam alio sibi invicem succedant, conssequenter in eo potissimum possibilitatis illorum modorum ratio Continetur, quod vis representati fauniversi restringatur ad tales potius, quam alias pereeptiones, tali pomis, quam alio Ordine actuandas 6. f. λιοαὶ vis r praeientativa uni via si utique essentia minue est, quatenus re si fingitur ad situm corporis in universio ct mutationes in org, no contingentes, sicu tales potius, quam alias pereeptiones, tali
62쪽
c0, Gir perceptiones, quae per essentiam ejus intelligitntur; possibiles actu in sint animae, quenadmodum in natura universa continetur ratio, cur mutationes in mundo hae potius con- tiagant, quam aliae so. 3χ. Cosmol. 3 ratio vero actualitatis perceptionum in anima sit vis illa liniversi repraesentativa, quatenus vis est.722. O IIuo , consequenter quatenus perceptiones possibiles ad actum perducit g. Ii8. OmoLI; natura astimet in vi universi repraesentativa consistit, quatenus repraesemationes istas , seu perceptiones cf. 24. Pschol empiri 9
actuat. Manifesta adeo est disserentia, quae inter essentiam animae& naturam ejus intercedit: una enim eademque vis alio respectu natura animae est, alio essentia , ut adeo non minus in anima, quam in corporibus alia ex essentia animae, alia ea na. tura ejusdem consequantur.
Naturale in anima est, cureus ratio I sciens in vi re- Natu se restentativa universi continetur, qualis anime inest. Etenim meum vis ista sit & essentia o. 66. , ct natura animae c=.67. , etsi μ' μ' diverso respectu cf. 68. cujus ratio sussiciens in vi repraesentativa universi, qualis animae inest, continetur, ejus ratio inessentia & natura animae continetur. Quoniam igitur naturale is genere est, cujus ratio sussiciens in essentia & natura ensis continetur β. 3o9. Cosmiad: naturale in anima esse debet, cujus ratio in essentia ct natura animae continetur, Consequenter ill vi repraesentativa universi, qualis animae inest.
Absit ut quis inde inserat, nos in anima non admittere nais turalem nisi mundi materialis eognitionem. A vi enim illa universi repraesentativa deducemus omnes perceptiones ac appetitiones & aversiones, & si quae aliae diversae eidem inexbstunt, mutationes. Objectio istiusmodi eadem foret eum hae altera, quod affirmans naturale triangulo esse, cujus ratio innumero ternario laterum continetur, quorum duo simul ter
63쪽
tio maiora sunt, non admitteret in triangulo nisi latera, eum tamen etiam insint anguli & ab his non minus, quam ab illis pendeant mutationes ac proprietates trianguli. In utroque nimirum ea se objectionem proferetis palam facit, se vel ignorare, quid sibi Velit, rationem unius inexistentis eonti neci in alio inexistente, live quatenus possibile, sive quatenus actu est, aut quoad utrumque, vel saltem ad id animum non duertere. Nostrum vero est ostendere, quod in vi isti E mitata universi repraesentativa ratio sufficiens earum mula tionum, quae in anima contingunt, contineatur. Et id potis smum est, quod nobis in tractatione praesente ineumbit ne gotium.
f. 7o. Superatarturale in anima est, cujus ratio sufficiens in Urepraesentativa mirers, Ilialis in anima est, non continetur. Etenim cum vis ista sit essentia ct natura animae G. 66. 67.), utut Iverso respectu cf. 68. λ cujus ratio in eadem non comtinetur, ejus ratio in natura S essentia anima non continetur. Ouare cum in genere supernaturale illud sit, cujus ratio suffciens in essentia ct natura entis non continetur cf. 3io. Como )ἰ supernaturale in anima esse debet, cujus ratio sufficiens in virepraesentativa uniVersi, qualis in anima est, non conti,netur.
Eodem sane sensu operationibus Spiritus s. debitae muta tiones in anima dicuntur super naturales, propterea quod pta naturam animae non intelligatur, quod istiusmodi mutatione in anima seri debeant, sit ita per essentiam apparere, quod animae non repugnem, consequenter possibiles snt. Cum enim pollibilitas absoluta non susticiat ad exillendum 3. iri. 0illa iussi eiente autem ratione posita poni debeat actu mutatio adi mae 3. Ii8. Ovrol. . non ideo ratio susiiciens ejus in anima con' tinetur, quod in ea possibilis intelligatur. Accedit quod po sibilis intelligatur non naturaliter, sed supernaturaliter, ubi a
possibilita .em quoque extrinsecam animum advertis, quatenui nimirum non deficit causa mutationis. Diuitiaco by Coo 'le
64쪽
Quoniam quod supernaturaliter accidit in hoc universio Miraculum miraculum dici solet . 31o. Cosmia. ; miraculum quoque inanima sed sci debet, quoa in eadem superamurale est.
Tanto minus disi euitatis habet praesens propositio, quanto eretius est definitiones nominales arbitrarias esse. Si quem tamen vox miraculi offendit, etsi in sensu I heologis recepto reeipiatur; eum ab hae denominatione abstinere jubeo. Rerum enim denominationibus nulla inest veritas. Matthias; Martinius in Lexieo PhiIOIogico : mraculum, inquit, opponiatur operi naturali re eo ueto. Et tune dicitur id, quod praeter
redinem totius creatae natura eomisgit: ut si lapis siursum moveatur,mlla ereatura matur. Cia iussic describimr: Miraculum es actio Dei, vere evidens s pliciter mirabilis, praeter totius creatae natura ordinem edita. Ipse autem hanc definitionem uberius e plicans inter alia monet, se per actionem smplieiter mirabilem intelligere eam. cujus causa naturalis nulla, neque interna. neque externa apparet. Addit talia opera esse omnibus erea.
turis imp/ssibilia & inimitabilia. Quod si stricte inhaereas hvie signifieatui inter naturale & supernaturale non datur aliis quod intermedium, nisi supernaturale per eririnseeas dissereniarias in specie distinguere velis, veluti quod quaedam fiant usutato modo in natura & ecclesia; alia inusitato. S ad posteriora signifieatum miraeuli restringere. Praestar tamen intrinse eis defieientibus disserentiis entia praeter necessitatem non multiplitari. Sed de voce cum nemine litigabimus, modo in re
Myraculum aut, si mauis, mutatio si mamragis non om n, traiicit esentiae illius animae, in qua muri git , seu talis mutam misistatitis superatarinalis, qualis constetit, in ea animo, in f Vim A bi αν AsBilis. Pone enim miraculum contradicere essentiae il-yri acimae, in qua contigit, si fieri potest. Erit igitur absoluo possibile 9. Onutu, consequenter existere nequit
65쪽
g. 132. Ontes quod cum hypothesin evertat, qua illud actu contingere sumimus, patet id essentiae animae, in qua contingit, non contradicere, adeoque in eadem possibile esse f. 83. Ontol. .
Miraeulum adeo, seu supernaturale quemadmodum iam undo materiali I. I . Comes.); ita quoque in anima dos ex possibilitate ejus, quod eontingit, sed ex sola asturtiuae agnoscitur.
Si miraculum seu effectus supernaturalis in anima tantis-git, naturales desciunt causae astum ejus, quod pinbile est, ἁ- terminantes. Etenim in aliquid existat, praeter possibilitatem aliud quid adhuc requiritur . I73. Onto ). Ρonamus adeo esse in anima, vel alio ente finito, si fieri possit, rationem suffcientem actualitatis quoque ejus, quod in eadem contingit,non tantummodo per essentiam ejus possibile intelligi. Erit igitur id, quod in anima contingit, naturale quid f. 69.θ, minime autem miraculum f. N. D. ): quod cum hypothesin evertat, ratio issiciens ejus, quod in anima contingit, nec in anima nee in ente quodam finito alio fi quidem id in animam agere posse sumatur) continetur, consequenter causia naturalis deficito. 88i. Ontol. .
De miraeulo adeo seu essectu supernaturali in anima juZi caturus perpendere debet, quaenam ad actuaIitatem fra e terminandam requirutatur, ut appareat quomodo istiusmodi effectus in eadem contingere possit: ut adeo palam sit quastrum ad miricendam veritatem msraculi in anima facti. seu es sectus super naturalis in eadem conspicui, conserat Psychologia, - praesertim rationalis, utpote cuius est tradere rationes sessebentes eorum, quae in anima contingunt 4. . quicquaenim in anima naturale est, id ad distinctas notiones revocare
66쪽
obtinet an mundo materiali I. ero. C . 3
qui alia, qundem nunc miraculosum alias adsuis. O.' i. 'βςNRx λuβ jam causis naturalibu, qui
Rcquirendi. Erit adeo in hoc easu miraculum.
67쪽
ubdam ab mvma a mutulo mareriali diuerso id feri Uer. Si enim actus supernaturalis est, ejus ratio sussiciens in vi mpra lentativa universi, qualis in anima est 3.7o. , adeoque iaessentia & natura animat l. 66. 6D, non continetur. Quam obrem cum praeter hanc Vim alia in anima non existat 3. 37. ct ab ca achientur, quaecunque per lacultates ejusdem in eadem possibilia intelliguntur 3. 3s , ratio actus supernaturalis in illi. ma tussiciens minime continetur, adeoque anima ipla causa ejusdem efficiens esse nequit g. 886.Oαοί . Erit igitur eas ab anima diverium 183. OmoL . Ponamus jam hoc ens ab anima diversum esse eor S' quoddam in mundo materiali existens f. Ii9. cis ηοι, Quinniam corpora Vi activa, quam habent g. 142. Cosmot , ade que motrice g. 137. Cosmοι agunt, nec agunt nisi in contiguum g. 128. O mol. 3 corpus istud in animam nostram age. ra non posset, nisi mediante corpore nostro , consequeater quainuus mutationes inducit organo sens o cuidam, ex praeter mutationum in organo lentorio & in mente eoortientiam f. 9M. Ontota alia mentis a corpore dependentia non observetur. Quamobrem hae actione corporis non poneretur in anima nisi perceptio, qua ipsum tanquam extra mi . mam repraeliratatur sq. 948. Omo D. Mutatio igitur in anima contingens explicabilis per vim repraesentativam univerit, quam habeto 62. , consequenter naturalis anima foret ' 60. : quod cum hypothesi repugnet, corpus nullum in anima mutationem supernaruralem producere valet. Erit igitur eas istud a mundo materiali divertum Sume corpus aliquod in mundo immediate in anima producere mutationem quandam supematuralem diverso pror ius modo ab eo, quem modo exposuimus. Cum in corporesia vis activa praeter motricem non datur, quemadmodum ex intellisitur, quae de essentia di natura corporum capite Ste'
68쪽
De Natura U Essentia Aurmae. 33
Γro in Cosmologia demonstrata sunt; admittenda erit in coria pore, quod in animam agit, actio quaedam per ejus vim actu 'am sive naturam s=. 143. Cosmil ct essentiam minime explicabilis, consequenter cujus in ipso corpore ratio sussiciens nulla
datur cf. 56. O itυίδ. Erit adeo actio ista casius purus 9 . O t): qui cum impossibilis sit f. 93. CosmoLI nec per mir
esum in corpore fingi possit, cum actio alias ista miraculosa in corpore agente talis, qualis supponitur, possibilis esse e dira f. 3i7. Cosmou; actio immediata corporis cujusdam in
Quado extilentis in animam admitti nequit. Quamobrem ratum manet, animae mutationem supernaturalem induci non posseda ab ente, quod diversum est a mundo materiala
Ratioeinandum est ex ideis rerum . quas habemus, ae inde abstractis notionibus, alias enim concedenda erit unicuique libera fingendi potestas. Sane quod hane potestarem sibi eommuniter arrogent qui philosophantari plurima in philosophiam monstra introducuntur. Et admissa hac potestate, nihil erit tam firmum, quin eum aliqua specie impugnari & in in- eertitudinem l adduci possit. Sed cum istiusmodi hominibus nihil nobis negotii est. Ceterum dum in demonstratione in directa sumimus, mediante corpore nostro corpus quoddam aliud in animam agere posse, non ideo supponimus influxum corporis in animam physicum tanquam Verum ; sed eundem in dubio adhue relinquimus, donee inferius discutiatur, quid de eodem si sentiendum. In Psychologia autem in medio
relinquimus, utrum dentur mutariones supernaturales in anima, nee ne. Cum enim non tractemus nisi ea, quae ad philosophi eum spectent sorum, in iis aequiescimus, quae naturalia sunt; quae theologiei sunt sori ad Theologiam remittimus. Suffeit in philosophia tradi principia, quae ad istiusmodi muta.
tiones supernaturales defendendas sufficiunt. Quae enim naturalia non sunt, rationis sphaeram transcendunt. quatenus tamen eidem non repugnan possibilitas eorum absoluta agnois scitur: id quod ad defensionem sufficit, cum eas tanquam salsu rejicere non possit, nisi qui impossibilitatem demonstrare G a Valet.
69쪽
δ 'AvQet. Quamobrem ubi possibilitas evina est, eonatum impos sibilitatem demonstrandi irritum esse patet. Missis igitur iis quae supernaturalia sunt , ad naturalia explicanda progru
l. 76. Vis miniis in istumias iis, quae perfacultates ipsiu per sibilia fiunt, certas Obstruat leges. Quando enim anima idensensuales producit, legem tenet sentationum c g. 83. PB
enipir. . Quando phantasmata producit, legem tequitur GFginationis I. IIT. PD A. empiri l. Memoriae quid mandatur certa tenetur lege sis. 379. Psychil en ir. 1, nec minus ad te gem sese componere debet, ubi cujusdam reminiscitur s. ni.
In hο empir. . Similiter in formandis notionibus g. 326.5s . PDcPοι empir. , in condendis judiciis g. 343.
P Dchol. empir. in ratiociniis praescriptas sibi leges observat i . 33 Psychol. empiri , ut adeo intelle bis operationes ad certas leges exigantur. Denique appetitus quoque o axerationis lex datur iss. 9o4. 9OT. P γὰοι emptrix quam anima iaappetendo S avertando violare nequit. Jam cum in anima non sit, quod non a sensu, imaginatione, memoria, intellectust appetitu sensitivo atque rationali cum aversatione legitiva strationali pendeat, quemadmodum ex Piychologiae empirita tractatione palam sit, si singula ad experientiae normam exigam tur, vel vice Veria quae in anima obtervamus o quorum antea observatorum recordamur, ea ad Hlychologiet empirica capita reserimus, vis animae , qua actuantur per facultates ejusdem possibilia g. 33. , certis legibus adstricta est.
In eo convenit vis animae cum vi eorporum , quod utruque ad eertas leges adstringatur. Quemadmodum enim et Psyehologia empirica hie ostendimus, dari perceptionum, operationum mentis & appetitus leges ; ita ex Cosmolcgia ξε
70쪽
D es animae in se confidiora tant modo rmio reddi- Rationestar in Ie re a litatis perceptionum ac appetituum s ex k3L 7--δε ui vera quibus adpringitur, reddenda est earundem rario DG rς ιι itur citas. Nimirum vis animae in sc considerata non exhibetur tuli sub schemate vis perceptivae 3. 639, adeoque per pam Iutis non intelligitur, nisi quod continuo aliae aliaeque perceptiones, conlequenter etiam appetitus, quas ex perceptionibus nasci constat l. γέ PBchol. empir. , ct insurius clarius doccbitur, ad Estum perducantur j. 729. Ontol. 9 , adeoque nonnisi retialitatis perceptionum variantium ac appetituum ratio in ea continetur ἔ. 56. Ontol. . Eninisero cum nihil sit sine ratione sussiciente, cur potius sit quam non sit c . 7o. Omοἱ ; ratio etiam adsit neccile est, cur hae potius inuentur perceptiones, quam aliae, ct cur tales potius sint. quam aliae. Quare ciun eadem cx vi in loconia derata dari non possit F demonstratas ex legibus, quas obse xare tenetur, reddenda erit. Imnio eas inde reddi polla pat hit ex sequente pertractatione.
Hie deliino analogia intercedit inter vim motricem corpo. rum & vim perceptivam animae. Eienam ex illa quoque non reddi potest n se considerata ratio nisi generalis ahitia lanis mutationum; rario vero specialis motuum ae pendentium inde mutationum ex motuum legibus derivatur. Quemadmodum itaque ad vim motricem non provocamus nisi in generaliphaenomenorum explicatione;ua quoque nonnisi in generalibus ad vim animae pereeptivam provocamus. Ubi vero ad speetalia deseend tur, ad leges vis illius Perceptivae ct animae e sentiam eonfugiendum. Quae hic dicuntur, ea subsequentibus
Lex sensurimum continet de eminationer essentiales antis Lex sens .