Psychologia rationalis : methodo scientifica pertractata, qua ea, quae de anima humana indubia experientiae fide innotescunt, per essentiam et naturam animae explicantur ...

발행: 1740년

분량: 718페이지

출처: archive.org

분류: 철학

401쪽

386 Sect. I. Cap. LV.

Cur inno ris 2 ae hominum in omnibus usu rationis pollere μου. omnibus t se Si enim qua in rc usu rationis pollere debet, necesse est, ut i pirationis pq n pronitu sint notiones universales ad eam Ipectantes eriem ρ' te determinata: 3.437. . Enimvero notionum universaliuae pso multitudine rerum tantus est numerus, ut nemo eas omnes thmiliares experiri possit, quemadmodum nemo negabit, 'Manimum ad illam multitudinem advertit. Quamobreae senquoque nequit, ut quis in omnibus usu rationis polleat. Non urgeo impersectionem disciplinarum, quam M.

num accusare tenentur sagaciores, eum in iis nouclles it terminatae sint rarissimae. Nos id unire agimgs,ut en intro β' eere conemur: sed non est unius hominis, neque unius secta tanto mederi defectui. Nemo novit, quantus sit delaucillit. Harum in iis, ubi theoriae completae maximo sereat ubi Sed eum his malis successu temporia medela asterri y imodo alii eadem via pergant, qua nos ineedimus a ipsis monstramus; ideo talem afferre lubet rationem isemper firma erit, ad quamcunque demum persest 'theorias evehi continget. Sane ubi theoria malis eri u persectae, numerus notionum universalium, sine quibus rιppnis usus nullus est, manifestior evadeti Eequis non nos , quantus si veritatum geometricarum numerus, ut, di tui miliares experiri velint, omnem in numeris I fggras also consumere teneantur, ac ne se quidem perspectas hi I 'mnes 3 Dubium vero non est eampum veritatum simum Eum in aliis disciplinis non minus aruis limitibus edadat

c.-a Rretione summa praeditum est res, φιM Omni am. tatum universalium nexum perspicit. Quoniam enici ratio φ major est, qui plurium Veritatum universalium nexussi p

sticit, quam illi, qui pauciorum nexum perspicit ii PDedi empir. , mβjor concipi non potest, quam qua b FI

402쪽

spicientia nexus omnium veritatum universalium consistiti quoniam vero summa est ratio, qua major concipi nequit; . ratione utique flamma praeditum est ens, quod Omnium veritatum universalium nexum perspicit. Utemue hoe principio in Theologia naturali Deo ratio

nem summam vindicaturi.

F. 472. Anima humana ratione summa praedita esse nequit. Im- Cur somini

possibile esse ui omnium veritatum universalium nexum per- n courenis

spiciat homo, jam antea sumsimus g. 7O. , nec erit, qui resta- 'getur, nisi in iniborem dari velit. Quamobrem cum ratione summa praeditum non sit ens, quod Omnium veritatum universalium nexum minime perspicit s=. 471. 3 anima quoque humana ratione summa praedita esse nequit. Idem etiam sic ostenditur. Nemo hominum in omnibus usu rationis pollere potest ν. 47O. ,neque adeo omnium veritatum universalium nexum perspicere valet cf. Sa. . Rati

de igitur summa praeditus esse nequit 3. 47I.

Reeolenda hie sunt, quae de denegato usu rationis univer.

sui paulo ante non I 47o lannotamnu . Ingratum vim repraestemativam universi, qualis in anima δεν --- datur, ηοη exredit. Contistit enim ingenium in sacilitate Ob- num Meiari servandi rerum similitudines cf. 476. P choc empiro, Conse- vim reprae. quenter ea, quae in rebus pluribus diversis eadem sunt . i93. tarmam in l. I. Quamobrem cum ea, quae in rebus diversis eadem μm ssunt, Observentur, si in rebus simul perceptis attentionem defigas o seper iisdem reflectas 3.237. 237. P hoc empiri ; ipso autem ulli contrahatur facilitas utendi attentione ac reflexione ἔ- 2 8. 233. 263. PBuia empiri 9 3 ingenium non supponit nisi iacilitatem attentionis ac refiexionis. Quamobrem cum Ccc a ratio

403쪽

ratio attentionis S reflexionis ex vi reprasentiva, qualis in Dcinia datur, reddi possit 337. 2 seqq.); ingenium minime es- cedit vim remtentativam universi, qualis in anima datur. Idem etiam sic ostenditur. Notiones univerules Faerum S specierum vim repraesentativam universi, qualis ill anima datur, non excedunt 3. 392 . Quoniam itaque specit in similitudine individuorum 4. 233. Ont.), genera in fimilitisedine specierum sic genera superiora in similitudine inferiorum consistunt 234. Omol.): notiones universales non acqui runtur , nisi quatenus similitudinem rerum, quas percipitavi, observamus. Observatio adeo similitudinis retum viai repta sentativam universi non excedit. Et quamvis genera sicies per essentialia determinentur 3. 2 7. Ontu adeo Gnonnisi similitudo, quae observatur, ad essentialia jectet, cta sequenter particularis tantum videatur ; cum tamen per sol 'tenexionem S abstractionem notiones universales eo EI Ndeterminata: non eificiantur cf. 4Oi. , praeter ichnthaem sentialium determinationum, quibus similitudo sestertia ἀlpeciebus conveniens contiuetur, observantur fimul alia, qua jarebus eadem sunt o. 32O. Log , accuratiori indagine F tinab essentialibus, quibus permixta sunt, discernenda. patet ita que ex acquisitione notionum universalium colliei facultatissiobservandi ianilitudines rerum in genere, eonsequentet obsit vationem similitudinis in genere non excedere vim reptassea talivam uni Versi, qualis in anima datur. Jam vero iacilita

observandi rerum similitudines ingenium est f. ψ76 89 Hempir. Ingςnium itaque vim representativam ualueri, Phlis io anima datur, non excedit.

inpendentis Ingenium a terebro pendet. Ingenioso enim imaginatio

ju Mi vivax l. 479. I cbol. empir. . Quoniam itaque imaginatiori

404쪽

immateriali, quae in anima datur, materialis quoque inragilian- ἄγυ- di cicultas in corpore respondet . a 27. , ob continuam scita tisi ilιcet phantasmatum atque idearum materialium Coexistenti ma f. a . , ct imaginationis hujus materialis sedes in cerebro existit β. aaR ; imaginatio vivax rationem sufficiemem in Cerebro habet s=. 36. Ontol. , quatenus scilicet ex iis, quae in cer bro simi, intelligitur, cur imaginatio vivax sit, adeoque a cerebro pendeat 3. 83i. Dutol. . Pendet igitur quoque ab eodem ingenium. Porro qui ingenio pollet, idem ct memoria pollet 3. 48O. Psch. emp.). Quamobrem cum bonitatis memoriae ratio in fibrillis nerucis, ex quibus cerebrum constat, Contineatur β. 3CS PD u. rat. 9 β. 56. mul. . bonitas memoriae cerebro dependet g. 83r. Oatu. , Atque adeo denuo patet a cerebro quoque dependere ingenium.

Quodsi dubites. num ex eerebri statu possis reddi ratio cur imaginatio vivar sit; idem facile ostenditur. Uivax enim imaginatio est, si phantasmata producta multum clarita tis habent . 478 P M. empsEnimvero claritas ideae sensualis

pendet a eeleritate motus, in quo idea materialis eidem respon-cens eonsistit g. 326 , eonsequenter & claritatis phantasmatum ratio, quae sunt idear sensuales reproduitae io . U chol empiro, aut ex iis derivatae S. I o. I 3. P chol. empirest celeritas motus, in quo phantasmatis respondentes Idea materiales eonsistunt aos. . Ex statu itaque cerebri ratio reddi potest imaginationis vivacis. Nimirum alia est fibrillarum ner earum, ex quibus cerebrum contextum est constinatio in iis, qui imaginationem vivarem habent; alia in aliis. quibus minus rivas est. Ideae enim iste materiales easdem habent in omnibus hominibus causas, cum sint effectus ab actione sensibilium in organa sensoria pendentes I differentia igitur aliunde esse nequit, quam a diversitate fibrillarum ner-vearum, ex quibus cerebrum constat.

rebro L.

405쪽

nium

lieet laeditur ingenium , ut non amplius tam facile si tuti. nem rerum observare possis, quam anaea poteras 'Pωh empir. si status cerebri, adeoque fibrillarum nervemim,eet ovibus cerebrum constat, qualitates ti quantitas mutentur, ut non amplius eaedem permaneant, quales fuerant, cum ingessio pollς ς=' qua ite, nondum sunt perspeste. y ς ζ'

taliῆ ista distincte exponi potest, consequenter nee erplios possumus, quali laesione cerebri imminuatur aut prona struatur vis ingenii.

g. 76. uuae memoriam ladum, ingenio quoque Dui enim ingenio pollet, idem ct memoria pollere dem= rabent empir. Quodsi ergo contingat, vim meims huminui, vel prorsus delirui ; ingenium quoque hoc ip:0 minui, vel proritis dei sui debet. Quamobrem qua memotham laedunt, ca quoque ingenio noxia sunt. Poterat idem confirmari a posteriori. constare 'gravescente aetate, qua memoriae vis atque in P ' ἡ vieitas perit, ingenii quoque Vim decrestς ς iii ad ea opera, quae ingenii sunt, seminus apthiri senes ad Pangenda carmina ingeau venas sibi deditast

g. 477. Quoniam memoria a causis materialibus tres potest riu reluti vi morborum acutorum atque capitis, laudo tyi dilectute c= 99 ' Mi quc ueminui vel prorsius destrui potest, immo tale quid ego mci morborum acusorum atque i asenectute. Exempla peti possunt a posteriori, quibus idem existi

406쪽

De Attentione et Iuttae . 39I

si. 478.

Ars inveniendi vim repraesentativam univers, qualis in ars inveni. anima datur, non excedit. Arie inveniendi a priori ex notio- enainumnibus determinatis seu veritatibus universalibus cognitis eruun- V m res ratur veritates incognitae s=.46I. Poch.empiri), ct quidem per I ' 'VVq ratiocinia I. 46o. Pochol pir. J, operationibus mentis III- genio subinde suppetias serente g. 48i. PD . empir. . Enimvem notiones universales generum Sspecierum s . 39a. , eum judiciis intuitivis s. oa. ), ac discursivis I. AIO. , vim repraesentativam universi, qualis in anima datur, non excedunt: nec eam excedunt ratiocinia c=.4OI. , immo nec ingenium g. 473. Quoniam itaque eandem non excedunt, quae ad artem inveniendi necessaria sunt; ars inveniendi a priori eam excedere aequit. Ars inveniendi a posteriori veritatem incognitam emit vel ex observationibus,vel experimentis I. 37.PDM.emp. ,adeoque ex factis naturae β. 436. PD . empiri , quae sensu percipimus, vel in mente nostra ad nos spectantia appercipimus g. 436. MAmphri, Notiones universales completae ac determinatae non per solam reflexionem atque abstractionem constituuntur cf. ψοι. ,adeoque praeter primam mentis operationem Opus quoque ceteris; id quod intuitiva quadam ratione patet per ea,quae integro capite de ui Logicae in veritate a posteriori detegenda tradidimus g. 669. 2 seqq. Di, Quamobrem cum nulla mentis operatio vim repraesentativam universi , qualis in anima datur, excedat g. 13. ; nec eam excedere Potest ars inveniendi veritatem a posteriori. Cum ars inveniendi summa intelleiura persectio sit . quam

aequirere valet per hanc propositionem Patet ex vi repraesentativa universi rationem sufficientem reddi posse, eur adfiammam persectionem Pertingat intellectit . quam eonidpotest. uai

s 479.

i. i i

407쪽

SM. I. Ea L .ae εν 479uviI arti im Ars inveniendi in corpore confii Rit in excitatione sipari tauunt in materialium is cerebro operaIionibus animε convenietier Iuda. cor' Etenim ars inveniendi a priori ratiocinando colligit ex notio, rei' si nibus determinalis veritates latentes s 3. 46o. Psyches. mpi', suppetias serente subinde ingenio , 48r. PD M. mpr. . Enimvero notiones specierum vel generum , 393. , quantu libet abstractae 3 396. , ipiarum etia in rerum immaterialium 3. 397 , atque omnes operationes mentis per ideas materiales vocabulorum in cerebro repraesentantur ἔ. i6. , immo iῖς ' nium quoque a Cerebro pendet 3. 47 . . Quamobrem ars inve niendi a priori consistit in excitatione idearum materialium is terebro operationibus animIe convenienter facta. Et quoniam πεinveniendi a posteriori veritatem eruit sensu duce . ψη Θcbol. empir. , conVeniente usu operationum intellectus ocydi seqq. De. , ideis autem sensualibus singulis fur rei potitat materiales g. ii 3 εἰ singulae operationes mentis per ideas ta xiales in cerebro repraetentantur 3. I6. : ars quoque illuci di a posteriori in corpore consistit in excitatione idearum aere riali uin operationibus mentis convenienter facta, sensu invittat

Quia propter dissieultatem operationea mentis absque staabulorum vel aliorum signorum usu absolvendi nemo ostquam inventorem egit, vel aget, qui in sola eognitidae lana' tiva aequiescit; in arte quoque inveniendi non illam si nimus cognitionem, nisi symboliem.

FINIS

408쪽

PARS IL

410쪽

ps IIOLOGI E RATIONALIs SECTIO IL

FACULTATE AR

CAPUT L

De Appetitu sensitivo ct Af

f. 48o N omni perceptione presente adest eo-us Conarus

muran i percept onem. Perceptiones in murania antina continuo mutantur, aliis aliisque m Tu sibi invicem iuccedentibus, quemadmo- dum unusquisque in sicipii experitur. Enimvero perceptiones nostrae vi animae producuntur, qualescunque tandem suerint sit. . Quamobrem cum vis mnis continuo tendat ad mutationemitatus subjecti, cui inest. ,7M. in c)3 in omni perceptio. ae praesente adest conatus mutandi perceptionem.

Qui notionem virium suntliarem experitur, nihil dissieul inia sciuiet in propositione presente admittenda. Ingratiam itaque eorum, quibus ea nondum familiaris est, rem exemisplo via motricia dcclarari consultum. Mobile in motu eo .

SEARCH

MENU NAVIGATION