장음표시 사용
431쪽
moria colligimus. Atque in his nihil occurrit, quod non sta sui, imaginationi S memoriae debeatur & per syllogiscillae quendam distincte explicabile sit Dum porro nobis memoria
suggerit, qualia incommoda experiantur, qui imbre in cassi obruuntur; hinc porro colligimus, eadem incommoda nobis obtingere posse, immo nos eadem certo incursuros esse. Praevidentes adeo perceptionem quorundam iisdemque jungea tes ideam molestiae, nihil agimus quod non denuo per aliquod ratiocinium sit explicabile ac tandem ad ea reducatur, qua a sensu, imaginatione ae memoria proficiscuntur. Quamobrem dum molestia perceptioni praevisae adhaerens percepturiti enab eadem avertit; id quidem istiusmodi actibus in anima elicitis fieri apparet, quae vim reprae lentativam univers, qualis is anima datur, non excedit. Idem eodem modo elucet ia exemplo alio quocunque.
Ne eui in easibus partieularibus vel etiam singularibas, ipsi obtingunt. diis euitates suboriintur . ex quibus si evm Nnon valeat; probe tenendum est, singula per legemnis, imaginationis S memoriae ae syllogismos explieiudi e quorum nobis in aversando eonsili sumus di sine quibus smobjeetum , quod aversamur . non suisse aversituros mus, ct ubi in syllogismis sumimus propostiones, inquim
dum esse ulterius , quomodo notiones iisdem responis sensu. imaginatione ae memoria obstetrieantibus in inin excitatae eidemque familiares redditae fuerint. Etenim mplures actus concurrere certum et , modo quia eorundem mmoriam habeat, ct eo instructus si aeumine, sine quo aeter st
ra animae rimari vix datur. Juvatur autem acumen
psyehologico. praesertim ubi per theoremata psycholos oplieare sepius coneris, quae in te observas, Acta domita. Nfacta applicatione. Ubi vero jam patet, quomodo vi re sentativa univers, qualis in anima datur, ad actum perita a tur appetitiones S aversationes; non amplius latet, per φ' quoque utrumque actum esse possibilem sq. t o. γυι). sequenter facultatem non minus appetenda & aversia i in p
432쪽
dem rationem suiseientem habere t . 29. U MI empiri& g. 72. Ont . , adeoque 3b eadem pendere l. Outol. , quemadmodum facultas cognoscendi ab eadem pen. det. Sane quomodo in sectioue prima ex vi ista deduxinu omnia, quae de facultare cognoscendi tam inseriore, quam superiore in Psychologia empirica nobis innotuere; eodem prorsus modo deduximus & porro deducemus, quae de appe
titu & aversatione ibidem traduntur. ut adeo abunde patear, vim repraesentativam universi non esse eum facultate cognoscendi eandem.
Inluptati extraordinarius quidam motus sanguinis fui- Visidiadi nerui in corpore respondet. Quoniam enim affectus iu- pore μιθνη. tundi cum magno voluptatis gradu conjunguntur l. 6og Mat. PD H. empir. ac inprimis gaudium in voluptatum praedomi nio insigni consistit j. 6i PBchol. empla. , quando vero anima affectibus commovetur, sanguis ac fluidum nerveum in corpore motu extraordinario agitatur β. 6II. Pydichol. empir. atque adeo motus istiusmodi etiam in gaudio adest, utpote an sectuum quadam specie; motus iste fluidi nervet atque sangui sis, qui in gaudio praesertim adesse deprehenditur, iam jam incipere debet, ubi anima voluptatem percipit, ad majorem gradum postea evehendus, ubi Voluptas ad majorem gradum evehitur in gaudium degenerans, Vel in eam degenerans, quae unicuique asse tisi jucundo propria. Patet igitur voluptati extraordinarium quendam motum sanguinis 2 fluidi nerves iacorpore respoudere.
A posteriori quoque idem evincere datur. Etenim ex vultu S gestu, immo etiam Verbis, quae proserimus , atque voce nemo non intelligit, nos voluptate persundi. Vernacula
dicere solemus: sta febre dictite einer reat vergiiuget aus
quali voluptatem in ipso corpore praesentem videremus. N eesse igitur est, ut, dum voluptati indulgemus, aliussi vultus, alius gestus, vox atque verba sint alia, quam ubi anima vel in
433쪽
dio aut affectibus quibnscunque corripitur, aut extra smaera voluptatis, taedii vel molestiat, aut affectuum statum iu statu ose dinario est. Jam vultus ti gestus non mutatur,nili meditato motu musiculorum, nec vocis diversitas, quibus accommoeta' tur verba, aliunde est, quam a motu, quo spiritus ex pulmo nibus protruditur, ci a motu laryngis, quo modificatur, ut iavocem abeat, quemadmodum luculentius in phylicis oueati
mus: motus autem musculorum non perficitur sine motu fisi,
di neruei, quemadmodum denuo ibidem evincemus. palaadeo dari aliquem in corpore fluidi nerves motum, quaa do voluptati indulgemus, qui in eodem extra hunc statim minime deprehenditur. Praeterea ipse saeiei color ti lubinde quoque musculi ejusdem aliter sese habere deprehenduntur. ianima in statu voluptatis deprehenditur, ut exinde maiussi maxime colligatur voluptatis pretientia ab ipso etiam villo Iemo autem ignorat, hane faciei mutationem non minus a luxuine pendere, quam ejus ruborem, quo faciem per uni:t paedor, modo structaram corporis humani habuerit persipedissi Quemadmodum itaque singulari languinis motu opinea, idem ad iaciem propellitur, ut rubeat; ita non minus fingula ris quidam ejusdem minus requiritur, ut iacies eum id ascolorem atque formam, qualis statui voluptatis eoareait.
Quae ad eonfirmandam propositionis ventiaem a Istis ori in medium asseruntur, clariora evadent, ubi in sum titia conjectandi aliorum mores sollieitiua observare matristnes vultus studueris: qua de re suo lore diceaeus plis Quae vero ex physeis sumuntur, ea independenter ab hiidem demonstrari, sicile quia hariolari potest . ut aleo si
metuere a circulo vitioso in demonstrando non opus hibi, Neque Vero repugnat bonae methodo assumere subinde te a ceps demum demonstranda, vel per experimenta atques sit' vationes firmanda, ubi fieri nequit ut praeminuitur psopion
quod non paucis evinci possint, sed ab aliis preelium I r
434쪽
De Appetitu senstivom ectibus. 4 I9
deam. quae temnatis titulo alieno in loco inserere ob multitudinem non licet. 3. Im. Taedio
Moselliae sive δaedio indem extrao Vincirius quidiam In tus Avinrus ae sidi nervo re poser, sed ii di DF ob co, qui ρορὸ res in Pauptatis commes est. AMelus enim molesti cum ii sini dii ac molestiae gradu conjunguntur ιω9 P hoc empir. . ac inprimis tristitia in prae dominio taedii seu molestiae gradu insigni confinit f. 6i9. Psychia empirin dam quando anima affectibus commovetur, adeoque cit.nu quando tristitiae indulget, languis ac fluidum nemeum motu extraordinario in coriapore commovetur cf. 6is. Pochia empiri . Ergo motus ille fluidi nerver atque sanguinis, qui in tristitia praeiertim adesse deprehenditur, jamjam incipere debet, ubi antina taedium pericipit, ad majorem gradum evehendus, ubi taedium ad majorem evehitur in tristitiam degeneraturum vel in istud abiturum, quod unicuique affectui molesto respondet. Patet itaque extraordia narium quendam motum sanguinis ac fluidi nervet molestiae sive radio respondere. Imde f py--λ. i
Jam voluptas in cognitione innutiva persectionis Π, radiciat empiri , taedium sive molestia in cognitione inmitiva iiDelinionis consistit j. 378 P Q. empiri , adeoque sbi invidem ἰcontrariantur, ita ut voluptati indulgere uon possit, dum taedio corripitur, nec taedio tempus coni umere queat, quo voluptate persunditur: id quod in eodem objecto satis patet a9. Ouro ), in diversis vero inde liquet, quod ad plura simul eandem attentionem afferre eodem momento non possimus, etsi subinde reperiantur, qui in istiusmodi, quae sibi mutuo non contrariantur, attentionem ad diversa objecta partiri valent, ut mira celeritate huc illucve trahatur β. I. 0 h. emp. . Necesse igitur est ut motus Languinis Sc fluidi nervet, qui volupta-
435쪽
em comitatur, diversus sit ab eo, qui irdium sequitur. se i
Utrumque confirmatur a posteriori. Ipsum nimis vulgus ex vultu gestu, ct voce, atque verbis colligit, quod qui taedio assiciatur. Unde vernacula dicere solenatis: et litigi
cedente, modo evincitur, id fieri minime posse, nisi extraori, narius quidam motus sanguinis ac fluidi nervet in corpore di mittatur, qui Ordinarie in eodem locuin non habet. Et cussitassminus ex vultu, gestu, Voce colligatur, quod quis voluptati in dulgeat, quam quod taedio perturbetur, quemadmodum ex iis liquet, quae ad confirmandam propolitionem princedenseatissmedium adduista sunt, motum languinis ti fluidi nervet, qui voluptatem ac taedium comitatur, non esse eundem litis prid. Pone enim, si fieri potest, utrumque esse eundem: non igilat fieri poterit, ut ex eodem ligno colligatur nune voluptatis, nunc taedii praesentia, cum nulla adsit ratio, cur in uno ilmagis voluptas, quam taedium I in altero autem mahis tribiim, quam Voluptas colligatur. Ex vultu itaque, sessu ac vini nec voluptas, nec taedium Colligi poterit: quod cum expenes tiae communi repugnet, quemadmodum nemo ignorat, malaisio sanguinis ac fluidi nervet, qui individuus voluptatis ac ta dii comes est, idem esse nequit. Erit adeo diversus.
Apparet itaque rationi determinanti pereepturitissi a iacit pore quoque motus quosdam respondere : id quod probes' tandum non modo ut rectius de se stemus explieandi rem mercium inter animam atque eorput intercedens judicile. . rum etiam ut ea, quae appetitui in corpore respondent ei disseultatem intelligere posset. Ceterum quemadmo tua gradus voluptatis atque taedii plurimum variani; ita quo πmotus sanguinis S fluidi nervet gradu differre debet, pityi majorem aut minorem gradum voluptatis ae tali es t '
436쪽
De Appetitu sensitivo Asfretibus. 62
Appetitioni anime respondent motus corporas ta o Issu' is , uidis iis
rum ipsius, quibus obtinetur is ejus in universo Ams, in qu A ., p,ρὸ perceptioni praedio locus esse Iorest. Quando enim anima ali resspina .u, quid appetit, conatus producendi perceptionem ad pravitam siquam produccndam tendit f. q93. 9, atque adeo illa mutationem quoque situs corporis intendit, sine quo sentatio ista fieri nequit β. 486. . Quamobrem cum motus illi statim consequantur, quando cassem appetit anima 953. Pscb. mpQ , appetitionibus sensitivis in anima respondent motus corporis 6 Organorum ipsius, quibus is obtinetur in univerIO cius litus. in quo perceptioni praevisae locus est.
Nemo a nobis exigat, ut hic explicemus, quomodo m tus isti in eorpore determinentur : pertinet enim haec explicatio ad modum, quo commercium inter animam atque cor
Aversi i anime respondesnt conatus impcdie di mollis c - h. . puris S organorum ipsus. quibus ob Dccur illius stres od γα- et1 bisue i. vi u perceptionem nece: sarius , ubi vi ad eosdem impellimur, sitque motus contrarii, quibus im dirur , ne perceptioni pr. visera locus , nisi eam celare constet , omissis motibus adsimus 'ris ad eandem requissum necesariis. Quando enim anima quid aversitur, impedire conatur, quominus pereeptioni pravit e in se sit locus 496. . Quamobrem cum sibi con stia si, sine mutatione situs corporis ad Objectum aliquod non mutari lentationein f. M.)ῆ mutationem quoque illam non .ppetit, Meoque nec motus corporis sic organorum ipsius ad eum situm Obtinendum necessarii Consequuntur c 3. 96r.' b. empir. . Atque adeo si constet omissis motibus ad L. tum corporis a perceptione praevila requisitum necessariis inare . . Ggg 3 pediri,
437쪽
pediri, quo minus eadem in nobis producatur; aver olli iacorpore non respondet nisi cessatio istorum motuum. s. erat privirem. Enimvero ubi constat, perceptionem pravisam impestialiter non posse, nisi motibus contrariis corporis eficiatus, Niensibile in organum sensbrium agat; avertioni contrarii illi iacorpore motus respondent 3 48 . . sivia erat pes
Denique ubi vi impellere nos quis conatur ad eos cor 'ris motus, quibus cssicitur, ut perceptioni previset in nobis it locus; conatum astibemus naotus istos impediendi f. ψῆφηS6. . Atque adeo aver:ioni rei pondent conatus impeῆitati motus corporis S Organorum ipsius, quibus ipsius situs at a ctionem lens bilis: in organum lenibri tun necessarius obtigeta,
Veritas propositionis praesentis quoad singula nitalis
confriuatur a posteriori. Ponamus enim nobis suaderi iter ad amicum quendam, quem alius nobis amicus invisere deae vit. Quia 'nobis succiirrunt querela de viis injuria tempe impeditis, quas ab itinere reduces landere audivimus,l cael trille conspicimus; iter istud avertantur ob molestiam cito percipiendam. Cum molestiam istam evitemus, itinere tales misso, nec adsit qui nos ad idem ingrediendum vi adducereto ne tur; motum illum corporis intermittimus, qui ad iter iis rediendum necessarius est, neque opus est motibus collis 'riis, quibus idem impcdiatur. In praesente adeo casu, stinue manente eodem corporis situ perceptioni pravita tot est, quam averstimur, nec quis adest quinos ad eos m0nata' gat, quibus situs corporis ad illam necessarius obtinetur, hi ust tum modo motus polleriores omittuntur, atque adeo venio' ni in hoc calii respondet cessatio motuum cor macTU norum ipsius, quibus litus ad perceptionem pravitata acl. 'Diqitiroes by COO le
438쪽
De Appetitvsensitivo ectibus. 423
dum necessarius obtinetur. Idem 'etiam apparet in iis casibus, ubi nonnisi motu cujusdam organi opus est, ut quid percipiamus. Ponamus Meviuin nos hortari ad hauriendum vinum, quod vitro infusum nobis apposuit. Cum nobis constet vinum istud esse austerum S hunc saporem aversemur; manu vitrum apprehendere ac ori admovere negligimus. Aversioni igitur reipsas et cessatio illorum motuum in corpore, quibus emcitur ut saporem vini percipiamus. Experientiae itaque consentanea est propositionis veritas quoad membrum
Ponamus secundo inter praesentes in convivio oriri lites 1 nos nobis metuere, ne iisdem implicemur, adeoque aver: arilites nobis intendendas. Cum jam constet, nos eas evitaturos in isto loco non amplius commorari posse; secedimus ac alio nos conserimus, ubi ab hoc periculo tuti sumus. In prae lento Ueo casii, quo perceptionem praevisam evitare aliter non licet nisi motibus corporis contrariis, quibus ejus situs ad illam ne-eesiarius impeditur; motus hi contrarii in corpore aversionprespondent. Atque ita cum experientia quoque consentit membrum secundum propositionis praesentis. Denique ponamus Titium nobis offerre muneris loco
nummum quendain aureum, quem certa de causa acCipere recusamus atque adeo aversamur. Quodsi manum admovet manui nostrae nummum daturus, manum retrahimus. Ubi 3pprehenso brachio eandem ad se adducere conatur, nos in contrarium nitimur manumque claudimus. . Eece igitur motus in corpore nostro iis contrariantibus, quibus cssicitur, ut pereeptioni praevisat, quam ne producatur impedire conamur, seu qua aversamur, sit Iocus. Experientia igitur membrum quoque tertium propositionis prauentis confirmat.
Plures easus praeter eos, quos expendimus, non posse
439쪽
mur, auriantummodo omittente sunt actiones externe, ne ejus compotes reddamur. aut actionibus externis opes Eliel
idem impediatur. Casus prior in alios plures non abii: is posteriori vero aut alliones externe ad impediendam perspptionem praevisam per se necessariae sunt, quitenus icilieti imposlibile ut absque iis evitetur, aut saltem impoli bile viii tur, eam absque istis evitari posse; aut opponenda seni fiaeasu nudae omistionis actionum externarum . qua aliis sto actiones externas perceptioni praevisae attu inde sufitientuimpellere conantur. Patet itaque casus omnes in propolite ne praesente suisse expensos. ceterum hie repetea a Latiquae ad praecedentem annotavimur.
fuidi nervet motus respou t, vultus, pestis stipe taxo tramque produnt. Appetitio enim est directio perceptusilio nis in perceptionem pr Visam . 49s , adeoque naicitat, ieidem voluptatis idea jungitur f. 489. . et iam0bressi ca*voluptati extraordinarius motus sanguinis fluidi aetaei res os deat 3. 499. , appetitioni quoque istiusmodi motus re pod e re debet. Puod erat primum. Similiter aversio est directio pereepturitionis la passis contrariam perceptioΠis praeviis j. 496. , adeoque Miciluti si eidem molestiae idea jungitur ἔ. 489. . Quamobressitas molestiae peculiaris motus languiuis ae fluidi nervet relFestini, sed divertiis ab eo, qui voluptatis comes est g. 3 . ; ave: βὴj
quoque istiusmodi motus rei pondere debet, divertiis tanta 3 eo, qui appetitionem comitatur. Iucii erat secundo, Constat ex anterioribus, motus fluidi nervet ac sisPynis voluptati atque molestiae reipondentes colligi ex minitos vultus, gestus atque vocis g. 499. 3oo9. Quoniam ita β voluptas, atque molestia per vultum, gestus atque vocem ν' ditur 3 eppetitiovi vem di aversioni ea communia sali, qGyy
440쪽
De Appetitu sensitivo F Amectibus. as
corpore voluptati ac molestiae respondent; appetitionem quo que ac aversionem vultus, gestus atque vox prodere debent. uuod erat tertium.
Quin experientia confirmari possit veritas propositionis praesentis, dubitandum non est. i Vultus enim. gestus 9 vox insensuin incurrunt, adeoque a nobis observari possunt. Et si
autem eo usque non proficere soleamus, ut harmonicas vultus, gestus ac vocis cum appetitionibus ac aversonibus animae mutationes agnoscere S a se invicem discernere valeamus; id ta- . men non impossibile esse docet antiqua praxis in judiciis Sinarui nolim recepta, qui ex vultu , gestis ac voce colligebant, utrum reus in judicio quasitus veritati consentanea, an aliena espondeat. Qui enim quaesitus a veritate aliena respondet, Ue ritatis consessionem aversatur, atque adeo vultus , gestus aQVox prodere debet istam aversionem, si quidem ex vultu, gestuae voce eam conjeetare valis. Non nego dissicile esse experimentum inexercitatis 3 non tamen impossibile, ut dissicultas industria superetur. Caeterum cum istat Gutationes pendeanta voluptare vel molestia , quam anima percipit, atque adeo majores minoresve esse debeant pro nisjore Ritnoreve gradu voluptatis vel molestiat; observari imprimis poterunt, ubi anima voluptato majore impellitur ad appetendum, vel majore
molestia retrahitur ad aversandum. Praeterea cum nemo non
in semetipis experiatur, si qua consuetudine adducti appetimus, vel aversamur, rationem determinantem appetitionis Saversionis non amplius clare percipi, quemadmodum percipie-bdtur, ubi prima vice quid appetebamus, Vel aversabamur; mutationes quoque vultus, gestus ac vocis minores & vix consipi- euae evadunt, ubi appetendi & aversmdi consuetudo adest, nisi vultus quoque, gestus atque vox aliquam contraxit consuetudinem uixique adhaerentem. Quamobrem consultius est, ut prima experimenta capiamus in iis casibus, in quibus quid ,