장음표시 사용
461쪽
dent. Etenim hune quoque usum prestat philosophia, dijudicia nostra de veritatibus hypothetium praeeipitemur His alios injuriox nos exhibeamus. Quodsi appetitio & irer o supponerent certam sensitionum, unde pendent, a edrycit dependentiam ; sne ea intelligi minime possent: ast nen. non novit, modo ad seipsum animum advertat, se probe pere posse , cur quid velit, vel nolit, aut eur qui4 apyeniives aversetur, etsi nesciat quomodo sensitiones a tarpori pendeant . immo si vel maxime per errorem de eo ure
f. 526. L;bdriatis Dbertos βηλα independens est a modo, qua adiuubpenden- suas perrenit, seu o dependentia sensationum a corpore. Alliastia a. depcn enim libera est in Volendo ac nolendo 9 Σ PBA. mps, dentia si se quatenus ex pluribus possibilibus sponte eligit, quod ipst rionum β ρ cet ν9 I. Piochol. empir. , consequenter quatenus edax Porς mutandi perceptionem praetentem in praevisam dirigit,
admodum ipsi placet 3. 493. 496. . Enimvero cum id se
ceat, ex quo Voluptatem percipimus ; displiceat vero, 'taedium percipimus g. 5 2. Psychol. empir. ; ratio, cur placeat, vel dii pliceat, in qualitatibus rei continetur Rue i 8. PVFι hol. empir. , adeoque non in modo, quo anima Fi venit ad perceptionem rei illius, consequentet nec in No 'quo ad sensationes pervenit, a quibus ortum ducunt appetitio nes & aversiones 3. 64. . Libertas igitur animet indepta Gi
vertis & cur Volitiones ac nolitiones liberae sint, in dato olgprobe expenderis. Patebit enim ut id intelligas, noa re piri endum esse ad dependentiam sensationum a corpore, apthoe pacto peripizies rationem libertatis nullam in depellieada ista contineri, Consequenter hinc convincetis libertatem ἔπτab eadem esse independentem.
462쪽
Quae de utilitate propositionis praeredentis dicta sunt, eade
prae lente quoque inculcanda veniunt. Uremur eadem pauis
io post, ubi hypotheses philosophorum , quibus ad expli-
eandum commercium inter mentem ac corpus utuntur , ex
L 327. Libertas insuit is seriem perceptionum seu ad eas determi Libertatis
nandas concurrit. Quando enim aliquid volumus, conatus influxus producendi perceptionem praevisam determinatur per notio- inscrtemnem boni distin flam, quae cum . ipso cohaeret III. , consequenter in serie perceptionum tales continentur, quas voluti 'mus, existunt etiam in eadein aliae, quod dantur in eadem quaedam, quas habere voluimus. Insunt igitur perceptiones fortui perceptionum, quae per voluntatem determinantur sy. II3. Onul. Quamobrein cum anima libere velit 942. Psis. empiri)r, libertas ad eas determinandas concurrit. Similiter quando aliquid nolumus, conatus impediendi perceptionem praevisam determinatur per ideam mali distinctam, quae eidem adhaeret I. 318. , conssequenter in serie perceptionum non dantur perceptiones, quod eas habere noluimus, dantur vero carum loco aliae, quas illarum evitandarum gratia habere volumus. Insunt igitur in scric perceptionum perceptiones, quae per noluntatem determinantur . il3. Ov-rol. . Quamobrem cum anima in nolendo ac volendo libera sit c*. 94a. P chol. empir)r, libertas ad determinandas perceptiones in serie perceptionum concurrit. Quoniam itaque animae libertas ad determinandam actualitatem perceptionum in serie perceptionum existentium tam volando, quam nolendo concurrit per demonstrata; libertas in Diem perceptionum influit.
ndonam sensationes, eonsequenter etiam ceterae maines quae hinc pendent mutationes a liuertate quoad
463쪽
ad anum prudeam, supra jam demonstraximas isv is
is 3 S de sensationibus dicta etiam ad phantasmata titile transferuntur: id quod unusquisque in seipso quovis momea to experiri potest. lnfluxus autem libertatis in tam per ceptionum major deprehenditur, quam primo intuitu viti tur, ubi dependentiam mediatam perspeiturus, mutilam te pendentiam perceptionum a se invieem in eadem serie striplitum inter se nexum consideraveris.
Anima libera est, quia ratione praedita. Anima es quatenus libera est, ex pluribus possibilibus sponte eligit, qua ipsi placet, cum ad nullum corum per essentiam deteresarta
sit β. 9 1. Psychol. empir. . Quamobrem eum ex possibilibet id eligat, quod ipsi maxime placet, ct quia ipsi placet si R7 Porho empir. ; id eligit quod voluptatem parere posse s Psych l. empir. , adeoque bonum esse judicat G. 338. hi Menipir. , 2 quidem bonum majus ahero, ubi ex duobus bos unum eligendum l. 898. PDchol. empir0. Dum vero ali ii vult, appetitio seu volitio determinatur per notionem die clam boni l. 317. , adeoque per id, quod objectum ς α bile nos statumque nostrum perficere aptum deprehesteato si 534. P Ocb. empir. . Supponuntur adeo veritates ustixedris, quae ratiocinando ad appetibile propter inhatrentem qualita seu relationem ad alia applicantur l. 336. 36o. O IR , h, empir. : quod cum rationis fit f. 49 . Poetii em in , ma in volendo libera, quia ratione pradita l. 3or. 89
SinitIiter si quid anima non vult, actus nolitionis in i minatur per notiCnpiu mali distinctam l. 3i8 ), et iis non vult, quia displicet quod non vult f. 937. consequenter quod taedium parere posse f. 3 a. 89 adeoque malum esse judicat f. 569. Plochol. terminatur adeo adfus nolitionis per id, quod
464쪽
De Voltantate , Noluntate. De Votantate E Noluntate. 6 9
statumque nostrum imperfectiorem reddere deprehendatur . 566. PD . empir. . Supponuntur adeo denuo veritates universiiles, quae ratiocinando ad averQbile propter inharentini qualitatem seu relationem ad alia applicantur 3. 336.36O.
Hinc apparet, cur vulgo libertas vindicetur appetitui rationali. denegetur vero appetitui sensitivo. Supponit ratio operationes intellectus, quibus universalium veritatum eognitio debetur. Atque ideo ab intpiloctu pendet libertas.
f. . 29. vi repraesentativa uniuers situ corporis or nisi in mi Vfridi cis. veryo materialiter, musitionibus organorum senseriorum formali triti a uui. ter limitata ratio reddi potest omnium eorum, quae de anima OA versiis A. Imantur. Quaecunque de anima observantur, vel ad sentiis, rau Uni imaginationem atque memoriam & pendentem inde appetitum, rati
sensitivum cum affectibus, vel ad intellectam cum ingenio ct 'in mc εrte inveniendi di inde dependentem appetitum rationalem seu P voluntatem spectant: id quod patet recolenti ea omnia, quae in psychologia empirica de anima ab experientia derivata leguntur. Ex vi repraesintativa universi, qualem essentiam atque naturam animae osse adstruximus g. 66. 67. , rationem
reddi posse sensationum ex ipse senilis definitione liquet β. 67.
radictit empir. 9 ct legem sensationis esseutiales animae detorminationes continere ostendimus β. 780. Imaginatio quoque in eadein rationem sufficientem habet g. I8 . 383 , consequenter 2 memoria, quae ab imaginatione pendet β. 92. 17S. PDch. e . . Similiter in eadem vi repraesentativa universi lumiens continetur ratio intellectus csi. 387o, nec ulla datur intelle has operatis, quae in eadem rationem sufficientem non agnoscat o. 4r3. . Im - Oeam non excedit ingenium s. 473. , nec ars inveniendi
465쪽
478 . Denique appetitus quoque sensitivus l. 97.) ἁ ryti
latio sensitiva 498 , inimo etiam appetitus rationalis ti bvertatio rationalis ex eadem vi enascitur f. 3I9. . D vi ij-tur repraesentativa universi, in qua animae essentiam ti naturan
consitare ostendimus f. 66. 67.9, ratio reddi potest o illa,
Nemo desideraverit, ut omnium eorum, quae aὸ anima spectant, ratio immediate ex vi repraesentativa unires ni datur. Quemadmodum enim in omni genere ration illi net, ut nonnullorum ratio immediate ex eorundem egeata deducatur , aliorum vero ratio ex hisee porro derivetur, in nee aliter procedendum est, ubi ex elsentia animae talionea eorum, quae ipsi conveniunt, reddere volueris. qetaui modum vero, quando phaenomenorum eorporis ratio tala'
nura ejus reddenda , ratio quoque habenda est regulnassi motus; ita sint liter ad leges sensuum , imaginationis, iste lectus & appetitus recurrendum, ubi ex vi re italuiuuniversi ratio reddenda eorum, quae ad animam spectisi: Iemadmodum a nobis factum esse apparet. Ipsi ilites , o comprobavimus vim istam susseiens esse Psychohut ri tionalis principium, eandemque recte tanquam essentiri tonaturam animae asiami. Qui comprehendere non polaetari. quomodo ex unica ista vi a priori sequantur, quae a potata ri observantur, partim methodi non fuere sitis experii, prata regulas perceptionis S appetitus insuper habuere.
466쪽
De Systematis explicandi commercium inter mentem &c pus la gener
er Systemata explicandi commercium inter mentem cae comis intelligimus hypotheses philosophorum , quas exCogi-
st corpus intercedentiS. corpore quia i h sequςndi monas hodie receptus sit in foro phi dicatur.
lolophorum, ab eo recedere noluimus, utpote receptas se mulas non immutantes quamdiu silva verirate retineri possum. Si quis vero malit hypotheses, quam Systemata vocare; u per nos suo abundet sensu.
F. FO3., 220hri Jo hypothesi philosiophica sumuntur, quae non se tam in , OR ari possunt, tanquam essent, rationis reddendae gotia Ia6. Dis. praelim. ut ad veritatem liquidam inveniendam via sternatur cf. ia7. Dis. praesim.); in Atariis eo Friue explicans commercium inter mentem I corpus sumi
467쪽
possunt, qu e nuria mera ita 1est habram, demonstrari mota potest, ut inde ratio reddatur eorum, Pe de hoc mi armo lati bia experientiae me constam'hoc pacto via ferraru ad rema
illius commercii rationem a item tmensendam.
Quaestio de commercio inter mentem & edipus inter ii scilianas omni tempore a philosophia relata, aesuri spindus prorsus in dissolubiIis visas. Non desuere, qui, ta*neo solvendo desperarent. eum litarunt alterutrius lubilima existentiam in dubium vocantes, veluti Ideat illae M Mati listae. quorum hi corporum, illi animarum iiii quam lubit rum immaterialium existentiam impugnarum. in re ἡσdilficili muneris sui partes ad .mplet philosophus, si ille G gitanda hypothesi vires suas periclitetur, ut, d am ex ra rilist nem eorum reddere studet. quae oblimrionum iidecem sunt, appAreat, num Veritatem aliaeuti fuerimus, vel M'tum adhuc ab eadem distemus. Si quis postuliventi OI da statim proponatur vernas, is ea exigit, qm is bosva non cadunt: quaedam enim veritates aere inaccessa m. plures frustra tentandae sint viae, antequam id eu tim tur. In arte inveniendi alieni ae hospites sunt. qui Di pysuadent ad veritatem quamcunque latenteni ci uentissitim suilicere philoso; hi voluntatem. Quodsi veto a se stinere iusseris philosophum, quae nondum eerra ες ς
rata sunt; posteris praecludis viam ad veritatem, s4 dro H irrae cessa est not. 6. in . Disi Walim Si Autonomia m*suisset animus , nobilissima. quam profitentur, scitara fastigium nunquam evelli suisset, ad quod eantem e twvident intelligemes. Plura non addimus legi praesens institutum applicari possunt, quae de hypo philosophicis in Horis subsecivis A. mo.Tris. versi. 2 p. 177. & seqq. disseruuniri., S 33
Quoniam hypotheses philoisphicae non alio fine coae r μνῆ riuam ut inde ratio reddatur eorum, quae obsi λ
468쪽
commercium inter ment. E corp. in genere. qn
yugnant, ex iis non concluditur falsa esse, quae experientiae consentanea sunt; sed hypothefin a veritate alienant eta redic infertur. Quamobrem cuna systentata explicandi con mercium inter mentem & corpus non sint nisi hypothetes philosophicae g. 33o θ; si quod asseretur Idisti a explicandi commercium monticum corpore intercedens, ex quo necessaria consequentia fremi RPae experientiae indulitatae contrariamur, non experi Mic, sidi ematis falsitas inde concludenda
Ne in appi eando hoe principio iudicium praeeipires, prinbe tenendum est, antequam ea, quae experienti e fide explo rata sunt. illis opponas, quae ex system .ue a priori deducuntur te non minus certum esie debere, quod experienti ae revera consentaneum sit, quod eidem convenire sumi , quam quod ex suilemate necellario fluat, quod inde fluere sumis, immo quod, quae sibi mutuo opponis, sibi quoque mutuo conrr rientur. Non leve est judicium de ungulis ex veritate statuere; ct valde vereor , ne qui vulgo sibi judicium sumunt de hypothesibus philosophorurn, quibus commerciam inter mentem ac corpus explicare conati suere vel hodienum coenantur, tanto acumine non sint instructi . quo opus est, ne judietum praeeipitent. Ut igitur famae suae conlut in . nec molestistit alit . d ilieultatem perpendentes cautius mercaridiseant & aliis dijudicanda relinquant, quae ipsorum judicio submitti nequeunt. Ex hἰstor. a literaria omnis aevi probari poteth . quantum veritati investigandae obfuerint Pr.ecores hypothesum philosophicatum censurae. Nostrum igitur est earum fontes ditegere, ne quis in ignorantia praesidium a quod postum esse existimet lf. 533M , mare aliquo explicandi commmcim inter GV Uvam Artiis m. lG corpus relligitur, quod propo utoui cu dam verα c t dicit ἰ eoAm rem Ne vis fustuas inde aptaret. Constat enim in genere, si in elud. vii propolitione aliqua colligitur, quod Propositioni cuidam verae contradicit, propositionem illam esse salsam g. 336.
469쪽
LDq. , ct propterea in demonstrationibus indirectis assumtico, cluditur se sitas 3. 333. LV. . Quamobrem cum in systemnexplieandi commercium Inter animam dc corpus assumam,
quod an ita sele habeat demonstrari nondum potes f. 33o.); iquid ex eo colligatur, quod propositioni cuidam vere matres, cit, systema salium esse hinc apparet.
Multa autem cautione hie quoque opus est, nepi denti salsitate systemam praecip tetur. Etenim ante am ci e
quod ex sync mite aliquo colligis, intare potad rutini dem, & certus esse debes . verm esse proposuionem, Poponis quod ex systemate colligis, o quod inde eone E EI
Tma ratiocinandi form4 & ex Priaci piis verit inς l ia:ei proposuonem illam ver ira atque id, quod ex sylleniate osti
ratur heram Intercedere contradictionem coa appartae .
eon se luentiarii S sibi, di aliis sint molesti, propositoreaera
t wpse tanti ain esset , antequam demonstrari possit, num ita textu sele habeat 3. 33o . Quodsi ergo contingat assumtim e se fallum, necetiaria conloquentia inde fluent qua ini possibilia , 96. Onto ieu lalla iunt g. Io7. LM.). Quoniam lassierauior systematis nondum siunit, ablolute ipsum esse ver ,1ed tantummodo probabiliter judicat verum esse posse, ita ta
470쪽
men ut non excludatur formido oppositi; nulla quoque ratio est eur assirmes, imum erroribus istis tanquam cum systemate suo Reeellario connexis necessario assentiri, propterea quod syst male posito admittendi quoque sunt icti errores. Atque adeo patet autori systematis non posse imputari errores, qui necessaria consequentia inde siuunt, propterea quod inde fluunt.
Erum forsan qui existimaverint talia per se satis manifestaene, ut ea demum inculcari opus non sit. Enimvero hierunt, qui consequentiariorum mores ignorant. Hos ut agnoleant qua veritatis amore ducuntur, non praetermittenda sunt quae ad temeritatem eorum redarguendam prosunt. Multa generi humano damna dedit pratis consequentiariorum vel hoc nomine, quod errores imputaverint philoiophis quos ex eorum hypothesibus fluere opinabantur. Exempla non e longinquo petenda. ipsa systemata, eum quibus nobis Iam est negotium, suppeditant satis luculenta.
Quoniam autoris ematis ideo imputari nequeunt erro- res, quod ex eodem necessaria consequentia fluant cf. mTWiso in s in rei poterunt errores, quos ex codUm fuste opia proximiis Mηamur ac me fremente istumi r id quod etiam per se patet Glitiam mependenter a propositione praecedente, cum ne minima qui- g - μ', ij, y Riψs nisi instrum velis, cur errores alteri imputare
Non nego eonsequensario', cum eonsequentiis alio fine utantur, quam opinione resutandi . Io 6. Log.) ct argu mento ab invidia ducto mirifice delectentur s=. I 49. D . . In Imputandis erroribus malitiae plurimum tribuere . io ζ' - : sed nostrum jam non est corrigere malitiam. Suffieitea docere, quae ad eam pHecavendam faciunt & ne malitiosis aures faelle praebeant inconsiderati impedire valent.