장음표시 사용
451쪽
36 Mu. II. OP. Rase in , est conatus producendi pereeptionem 'iam . seu tendentia ad eandem . 493.). Nascitur autem ex distincti boni repraetentatione 3. 8 8O. V hoc empis.1 Nec se ipitur
est, ut ad perceptionem praevisatu ideo tendamus. quot tama, bis bonam esse distincte cognoscimus. Quamobrem corratas producendi perceptionem praevisam, seu tendentia at edaleat determinatur per notionem boni distinctam, quae tum petet ptione praevila cohaeret 3. Ii3 λDD.
Uolitionis hie habemus definitionem re item, non hypo . sita definitione reali appetitionis in genere .i'
Exemplum, quo paulo ante actum appetitus sensitivi illula in mus noto si δ, etiamhuc trahi potest Ponamus enim nasei perientiae doctos esse, quod haustus vini generos ad vigorem corporis animique hilaritatem enndueat. Quodsi ergo te qualitate vim vitro in si certiores redditi benefieio illius pria ei pii eolligimus, hauthim illius vini ad vigorem eorppri nimique hilaritatem eonducere ; haustum vini appetia: Uolitio itaque hie consistit in eonatu produeendi illici ρα ceptionem, qua haustiam vini, quod in vitro eontuemar, M'bis repraesentamus, propterea quod ad eorporis vigoremia inique hilaritatem istum eonducere intelligitnux Arqat a 'eo conatus pro dueendi perceptionem praecisam determnitas per notionem boni distinctam, quae eidem eohaeret. st 'niam de appetitu in genere abunde diximus in eapite praecedente, rationalis vero a sensitivo non disseri nisi in eoi gaupereeptioni praevise producendar in ei se uno adhae elli Iboni consuti; in altero autem distincta f. 8ο fio
empir.); de appetitu rationali non mesta nobis dicendi sunt, Praesertim cum ea, quae ad ejus determinationem spectio,
abunde satis in Psychologia empirici fuerint raposita.
ceptionem praevisam, quatenus determinatur per ηπimis stinctam mali, quae eidem aes aeret. Eleata atatio, Ma Η'
452쪽
aversionis species cf. 88i. 88a PMdichol empir. est conatus impediendi perceptionem f. η96.). Micitur autem ex distincta mali repraesentatione c=. 88i. P chol empir. . Necesse igitur est ut impediamus, quo minus perceptio praevisa producatur, quod eam nobis malam existimamus. Quamobrem conatus impediendi, quo minus perceptio praevila producatur, determinatur per distinctam notionem mali, quae eidem co
haeret. Habemus adeo definitionem realem aveisionis rario lis seu nolitionis, quae definitionem aversionis in genere nora sup-
Ionii. Exemplum esto tale. Si quis haustu vini damnumanitati inseret expertus; is notionem mali distinitam habet, quando judicat, haustum vini esse malum. Quod si jam adhibendum ab aliis invitatus bibere non vult, sed eorum pedi suasonibus sese opponit; is impedire conatur quoad animam perceptionem haustus vini, propter distinitim mali no- ionem, quam habet.
g. FI9. Appetitus es aversatio rationalis sive voluntas.Nolum Voluntati tos vim universi repraesen Ilvam non ea cedis. Elcnim appe- π vsilum a. titio rationalis sive volitio est conatus producendi percepti M' Dein praevisam, qui per notionem boni distinctam determinatur μ vi , 17. . Dirigitur adco per notionem boni distinctam Vis perceptiva animae, seu universi repraesentativa, ad certam per- - eeptionem, quam se habere posIe sibi conscia est =.ψS8. . Notio boni distincta est determinata quaedam propositio universalis, qua ad perceptioncm praevisam applicata prodit judicium discursivum, quo bona intelligitur perceptio praevila, seu,
quod perinde est, res cadem reprael untdia, quemadmodum e empla clarissime loquuntur I. g. Ii7. . Quam brem cum vultum iudicium cs. ra, , ininio nulla mentis operatio vim re- rientativam univcrsi, qualis in anima datur, excedato qI3. Idrrectio conatus mutandi perceptionem prauentem in aliam
453쪽
per notionem boni distinctam, vim repraesentatimi unixus, qualis in anima datur, non excedit. Atque adeo patet appetitionem rationalem seu volitionem non excedere vim repsa' stivativam universi, qualis in anima datur. Enimvero cum ni iure tribuatur appetitus rationalis sive voluntas, quaepia
volitiones possibiles intelliguntur ex eo, quod eas actu laesit obterventus g. i7O. Onto ; hoc ipso evidens est voluntatem
vim repraesentativam universi, qualis in anima datur, nost ercedere. Puod erat unum.
Similiter aversio rationalis sive nolitio est conatus impediendi perceptionem praevilam determinatus per notionem Ualidistilicham f. 3i8. ). Dirigitur adeo per notionem mali distia cta in in partem contrariam perceptionis praevisa vis percepti a
animae j. 488. J. Notio mali dilli insta est determinata qua assi propolitio universalis, qua ad perceptionem pravium applica ta prodit judicium discursivum, quo mala intelligitur pereeptio
praevisa, icii, quod eodem redit, res eadem repraetentata, quessi' admodum cxcmpla denuo clarissime loquuntur M. f. Sis Qu. amobrem porro ut ante patet directionem conatus metandi perceptionem praesentem in aliam per notionem maliti'st inctam viiii repraesentativam universi, qualis in anima Z UI, non excedere. Atque adeo patet aversionem rationalem lonolitionem non excedere vim repraesentativam universi, qualis in anima datur. Enumero cum animae tribuatur avenali 0 sa tionalis sive noluntas, quatenus nolitiones possibiles inte ua tur ex eo, quod eas actu inesse observemus i7o. inu hoc ipso evidens est noluntatem vim repraetentativam uri' versi, qualis in anima datur, non excedere. suod erat illaetas
Que supra annotavimus not. q. 498. . eum evinces Ni Vertationem sensitivam non exredere vim repraseduli λο universi, qualis in anima datur; eadem mutatis mutin ii ii quoque repetenda sunt. Nimirum queeunque inim Gy'
454쪽
titiones in actum volitionis influunt, eas in anteehA Lomnes ex vi repraesentarisa universi, quam in anim. 4 fiet: 'cimus, deduximu'. Quoniam itaque volitio quareundue dierminatur per talia, quae a Vi reptaesentativa universi pendent ipsim quoque ab eadem pendere manisestum est. Idem etiam de nolitione intelligendum. Atque hae ratione abunde satisfactum illis intelligitur, qui sibi persuadent a vi repraesen
lativa animae non pendere nisi sensationes, consequenter si ea linquam essentia & natura animae sumatur, quemadmodum . nobis factum est, animae adimi omnem aliivitatem eamque mutari in ens mere Passarum, totum quantum dependens ab actione rerum materialium in corpus nostrum.
β. Sao. Anima per essentiam naturam suam bonum appetit, Mi - malum aversatur. Anima enim sibi representat hoc univeria tio nutu ursum pro situ corporis sui organici in universo cI. 62. peres V
P vcro absolute possibile est corpus ipsius organicum uno eodemque momento diversos situs habere; hoc ipso agnoscit se uno eodemque momento diversas prorsus perceptiones habere posse, atque adeo diversas sinuit praevidere potest f. 488 . Ex eo igitur, quod perceptionem aliquam praevidet, . nondum intelligitur, cur conatus mutandi perceptionem praesentem, qui in omni praesente adest f. So. , in cam dirigatur, consequenter ratio missiciens directionis conatus mutandi perceptionem presentem in praevisam aliquam non continetur in pravisione . 36 intol. , seu in perceptione praevisa in se spe stata. Necesse igitur est, ut contineatur in cadem ad nos relata 7o. Onrol. . Enimvero si res, quas percipimus, ad nos reserimus, eae vel nos statumque nostrum persectiorem vel imperfectiorem reddere posse intolliguntur, vel neutrum horum apparet, adeoque vcl bonae, vel malae, vel indifferentes existimantur cf. 33 363. Q hoc empir. , consequenter ex iis vel
455쪽
ob rem cu .u ideo conatus producenti novam perceptiostea iaperceptionem praevisam dirigi non pollit, quod res percepta nos prortus non moveat, nec voluptatem, nec molestiam leutaedium pariens; per voluptatem utique determinari debet ebrectio eiusdem in perceptionem praevium, per molestiam ad te in directio in partem contrariam , consequenter collatus impedJendi pereeptionem praevilam. Anima igitur per essem tta n luam appetit, quod voluptatem parit , 9 . , adeo ut bonum vel verum, vel apparens est 3. 339. ω .mis leademque per essentiam tuam atque naturam avertatur si. 96. , quod molestiam live taedium creat, adeoque malum uel revera est j. 569. Ps hoc empiri θ,vel tantummodo apparet 3.37 o. PDcbat empir. P. Conllat igitur animam per Uecim suam bonum appetere, malum avertisti.
Hinc appetitu animae per naturam ipsius afl bostea it terminatus generaliter dicitur, quatenus scilicet non sera nisi in id. quod ipsius judicio bonum reputatum, ruertitur 'e' ro ab eo, quod ejusdem judieio milum habetur. Cetemper propositionem praesentem intelligitur, ipsam ratisin.
terminantem appetitur esse vi repraesentativa uatverfipiatu aninis .ianir convenientem. Claret id inprimis, ubi iam adverteris ad modum, quo veritas illius evincitur.
Q lyniam anima quoque id appetit, quod vult
'Fchol. empiri) ct avertatur, quod non vult politivo ast. ν88a. 88 . 'dichol. empiri ; anima quoque per epeti atclue naturam vult bonum,qnon uuis acta polirius Mus s52O. . Hine etiam in speete dieitur, voluntatem animae turam ipsius generaliter determinitam esse ad binm
456쪽
ximi aurem momenti erit in philosophia morali & Theolo. gia naturali hoc probe notasse. I. Ira. .
Et quia lex appetitus est haec propositio : quicquid nobis Lex avisi repririelitamus tanquam bonum quoad nos, id appetimus csi. rus avem 9 . R Hoc empirini lex vero aversationis haec altera: quic- fiuionis viqi id nobis repraesentamus tanquam malum. quoad nos, id aver- F snt Di uir β. 9O7. O chol empiri) ; lex appetitus aetersationis iV η'iV FGnimae essentialis atque naturalis est I. 3acia consequenter in es repraestentari, uriversi, qualis in anima dinur, ration suasis metem agnoscit g. 66. 67. . s. 523. In unaquaque anima series perreptionum diversa est a serie Serui perre. perceptionum animae cuiuscunque alterius. Homines aut eodein primum di- tempore vivunt, aut diverso. Ponamus duos homines eodem verssar rumodo nasti ac interire. Quoniam omnes mutationes animae 4 V με am' a sensatione originem ducunt G. M.); si perceptiones omnes successive animae inexistentes eaedem esse debent, omnes quoque sensationes eadem esse debent. Quamobrem cum sensationes per essentiam atque naturam animae a situ corporis in universo pendeant g. 63. O hoc empiri S f. 66. 67. 'picto rariam ii si in duabus animabiis eadem perceptionum series es se debet, necesse est, ut corpora momentis singulis per omnem utriusque hominis vitam eundem proris habeant situm: quod eum fieri non possit, evidens est , fieri quoque non posse, ut in duabus animabus perceptionum scries sint prorsus eaedem, etiamsi eos eodem momento nasci eodemque mori ponamus. Sint porro duo homines diverto tempore nati, di ponamus, si fieri potest, eos singulis momentis vitae suae , a prima nativitate usque ad momentum mortis eundem prorsus in universo habere situm. Quoniam in universis nullum corpus alis teri siluile est, sive corpora, quae inter se conseruntur, eodem
457쪽
442 . . . Se f. II. - . . tempore existant, five diverso g. 246. Gmat ; fieri Fγque haud quaquam potest ut diveriis temporibus idem spatium
repleatur iisdem corporibus S Omnia corpora reliqua, quetis homine in eodem constituto percipi possunt, sint prorsus ea dem. Quamobrem cum sentationes pendeant a mutatiostibus, quae organis sensoriis inducuntur a corporibus f. 63. 'FHe r. , diversa autem corpora easdem mutationes inducere nequeant eodem modo ad corpus organicum, quod ai res mam i pectat, relata , lensationes quoque in duabus istis asaea bus eaede in tele mutuo constanter excipere nequeunt. I didem multo magis patet, si ponamus, duos istos homines aest mentis iisdem a nativitate computatis in diversis spatiis eos, flere & diversium ad corpora circumjecta situm obtinere.
Quoniam vero mutationes ceterat omnes, qua in mira cor
tingunt , a laniatione Originem ducunt , 6 δ per leges ta n terioribus explicatas , si sensationes fuerint diversa, net perspptiones ceterae eaedem esse poterunt. Denuo igitur evidetas, steri haud quaquam posse, ut in duabus antinabus percepto num series sint prorius eaedem, quando diverso tempore si
Jam cum in duabus animabus series percepsollum t 'dem olla non possint, sive eodem momento nasci ac mori, πdiverto tempore vivere ponantur: liquet omnino in ulla M'que anima teriem perceptionum divellam esse a serie percisse
uuin animae cuiuscunque alterius. Constat monstra bicorporea diversas a prima statim si Ruitate prodidisse appetitiones ae aversiones : quod non *' do inde est, 'od organa sensoria non Leriat ad ea tm ς' jecta simul relata, verum etiam a diversitate natu .lstatum mentis. quas in omnibus non esse easdem prorsu , M licet genere eaedem sint, suo tamen modo adhue differre ςρ' sta . Quamvis vero in eo plurimum momenti situm se, φseries pereeptionum in duabus quibuseunque animbra py
458쪽
De Voluntate of Noluntate. 4 3
positionis insuper habemus , propterea quod sortius conetu-d.tue' diversitas seriei perceptionum in diversis animabust, ubi ostenditur eam esse admittendam, etiamsi nulla ponatur intrinseea animarum differentia. A posteriori veritas propo. sitionis praesentis multo clarius patet. Constat enim homines non nasci in eodem loco eodem momento, nee iisdem praeditos esse inclinationibus ac dispositionibus naturalibus. multo minus eorum corpora eundem constanter ad eadem sensibilia habere situm. Unde nemo non intelligit, sensatio nes diversas esse debere eodem tempore in diversis hominibus Ceterum de animabus hic ostenditur. quod de elementis rerum materialium demonstravimus β. I98. CormoL . seiseet quod unumquodque elementum contineat seriem mutationum , quae diversa est a serie alterius cujuscunque. Neque dis ieile foret idem etiam de unoquoque corpore evineerer iueorporibus vero humanis sufficiente attentione agnoscitur.
g. 524. uoniam appetitiones ex perceptionibus nastuntur S ad n - ώ eas tentant c=. 48o. 493 ; si perceptionum sierim diversia sue- uerisi a res.
rit , appetitionum quoque series diversa esse debet. Et idem tio seodem modo intelligitur de aversionibus. Quamobrem cum συαμ in unaquaque anima series perceptionum diversa sit a serie pedi nimabunceptionum animae cujuscunque alterius c=.523. I in unaquaqus ima series appetitionum o aversionum diversa est a serie appe tition 'aversionum , 'e datur in anima quacunque altera. V Unde patet, quod de elementis demonstravimus I. I98. Co mold, adhuc luculentius, unamquamque animam continere se riem perceptionum ac appetitionum atque aversionum, Fe diversa est a serie alterius cuiuscunque animae.
A posteriori quoque patet diversitas appetitionis & avem sonis elarissime, quodque lauto ante commemoravimus demonstria bicorporeis, id ipsum eandem palam loquitur.
459쪽
Da penden- Appetitiones O aversones eodem modo dependent a fiet alio. itia appetitur nibus , quocunque tandem modo sensationes a corpore depentini. a modo ιρ' Appetitiones ci averfiones Oinnes dependere a sensatiocibus,pς supra evictum dedimus f. 6 . . Enimvero quocunque tad μου ti ''μm modo avertiones atque appetitiones a sensationibus post c deant, quem in auterioribus ivlficienter explicatum hic per
pendi opus non est, non utique supponi quicquam debet altu nili quod sensiationes quaedam actu adsint. Quoad appetit
adeo ct aversiationem perinde est, quacunque tandem suetit sentationis pretentis causa, seu quaecunque fuerit ratio, tapolitis hisce ideis materialibus in corpore ponantur het letia' tiones in aniata II . . Appetitioues itaque ae avertitat eodem modo a lentationibus dependere possunt ac debeat, quocunque tandem modo sentat es a corpore depetaeaal si
A posteriori citra difficultatem idem intelligitur, Resa
animum ad exemplum aliquod advertamus. poaamus etiate vinum vitro insusum, quod intueris, appetere, pmpe quod probe memor es, te ex sapore grato voluptatem Pisa'
pisse. Appetitus hic dirigitur in saporem vini, quem volu tr tis percipiendae gratia percipere cupix Dirigitur adeo apyen ius in saporem Vini per ideam voluptatis perceptiolli ejus es haerentem l. 489. . Enimvero quocunque tandem mesd ac cidat, ut Oentis in Vinum conversis ipsum videas; nihil hoc cost ducit ad id, ut saporis grati recorderis: suffcit enim st pila videre vinum, cujus laporem alias gratum expertus s lip γemp., Clarissime igitur perspicitur, dependentiam appelluddi
a leniatione non iupponere nisi sensationem pretientem, sequi quam vero dependentiam ejusdem a corpore. Quodξpodamu nos haustum vivi appetere, propterea quod ad sinitatessi eos poti, Diqitigod by Gorale
460쪽
poris ae animi hilaritatem conducere certi sumus p appetitio rationalis est, hoc est, vinum, quod vitro in susium contuemur, bibere volumus I. 3in P. Enimvero sive appetitus dirigatur per ideam voluptatis, sive per ideam sanitatis corporis ac hilaritatis animi, nulla inde emergit differentia quoad clepciadentiam appetitionis a sensatione. Quamobrem ut ante liquet, dependentiam volitionis a sensatione non stipponere nisi lentationem praesentem, nequaquam vero dependentiam ejusdem a
Idem de aversione patet, sive ea sensitiva stipponatur, sive rationalis. Si milia vinum aversamur propter soporem aust rum; ratio aversionis est taedium seu mo lestia, quam ex sapore austero vini nos percepisse meminimus cf. 489. . Ratio hae aversionis stibilit eadem, quaecunque tandem fuerit cau-st, cur vini tibi conscius sis, idea ejus materiali in cerebro ex- eitata c=. II . . A versio igitur sequitur, quaecunque tandem sit ratio, cur posita idee materiali in cerebro ponatur perceptio in anima Ii8. OMM. I, consequenter averso eodem hoc modo dependet a sensatione aliqua prauente , quaecunque tandem fuerit sensationis a corpore dependentia . 83r. Ontia. . Idem adhuc eodem modo pater, si suppoΠas, te vinum averari, hoc est, bibere nolle, quod finitati tuae adversum novoris, vel ab immodico vini haustu abstinere, ne incommoda ncurras, quae ex ebrietate consequuntur. Quamobrem avem su quoque rationalis seu nolitio eodem modo pendet a sensatione, quaecunque tandem fuerit sensationis a corpore dependentia. Propositio praesens maxumae utilitariu est in momentis in pothesium, quas ad eommercium inrer corpus & an in m ex. plieandum exeo narunt philosophi, erPendendis, praesertim ubi per indirectum aliquam impugnare volueris. E re autem suit eandem hie in medium afferri, propterea quod con sequentiarii ob ejus ignorantiam acumen suum desiderari patiuntur , quoties hypotheses philosophorum impugnare au-