장음표시 사용
471쪽
in Sessi III. Cap. I De Ssumtis explictati
systemata de commercio inter mentem 2 corpus sunt hI theles philosophicae ad reddendam rationem istius comaeestii excogitatae 53O. , commercium vero inter mentem de aesepus in dependentia animae a corpore quoad specificationem es ceptionum ct continuitatem temporis, quo eum mutati0llibili in orgimis sensoriis contingunt, ct corporis ab anima quo aspecificationem motuum voluntariorum 1 eontinuitatis tessi poris, quo cum Volitionibus attinue coiitingunt, consistit si 96a. PAPcboc empiro; ex Systemate de commercio inter mea tem atque corpus intercedente reddenda ratio est, quoaed osenlationeq a corpore 2 motus corporis voluntarii ab astu dependeant, ut nempe perceptiones in anima coexillant aes 'tionibus organorum 1ensoriorum s. 949. γὰοί esit I 4motus voluntarii in corpore coexistant volitionibus allima, ut inon cellatio motus in corpore animae nolitionibus f. y FPochol. mpir. . Eniinvero appetitiones ci aversiones redissimo is dependent a sentationibus, quocunque tandem Rotyse alationes a corpore dependeant f. 323. , ti libertas astissiindependens est a modo, quo ad lentationes suas pervellit si 526. , Cumque motus voluntarii in corpore appetitiostes sta versiones demum sequantur, modus quo ha determis i depenuere nequit a modo, quo illi has tequuntur: quoi pile patet. Quamobrem de modo, quo appetitiones ac aves se rnes a sensatione pendent, consequenter de libertate, statuis licet quicquid Volueris, nec ejus ulla habenda est ratio, ubi tP l rplicare volueris, quomodo leniationes in anima mutati02lba organorum I enloriorum 2 motus voluntarii volitionibuS t que nolitionibus animae coexistant , vel ad nutum animet iust
472쪽
mate de commercio mentis cum corpore libertatem animae ct
Veritas propositionis adeo manifesta est, ut propemodum mirandum sit. quomodo fieri potuerit, ut ullus unquam virorum doctorum sibi persuadere potuerit, libertatem animae ideo impugnari ab aliquo philosophorum, quod hoe vel isto modo commercium mentis cum corpore explicare voluerit. Experientia quoque propositionein praesentem conis firmat. Constat enim, cum Systema influxus physici promiscue reeiperetur. alios libertatem asseruiste, alios eandem impugnasse. Cur vero multi veritatem adeo manisestam non perspiciant, ex eo est, quod veritatum mutuam a se invieem dependentiam insuper habeant. Etenim qui hanc eognitam habet, probe novir, quibusnam positis ponantur alia, quibus sublatis tollantur alia : id quod utique nosse debenr, qui aliorum errores subvertere conantur, ne magno si ius conatu nihil agant.
In omni Astemate de commercio mentis cum corpore β' Supposuisponendum, perceptiones rerum sensibilium in anima is motus vo -minis o luntarios in corpore eo modo oriri ac si anima: corpus in se Mni Osimo inmerent , hoe es , ac si anima vi sua produceret motus m. Doluntarios in corpore, corpus vi sua produceret percepti nes rerumfensibilium in anima. Systema enim non alio finee0nditur, quam ut inde ratio reddatur eorum, quae de commercio animae cum corpore experimur β. 53O. , consequenter cur anima obieetit sensibilia percipiat, dum mutationem oriaganis sensioriis inducunt, ct motus Corporis oriantur, quamprimum anima eos vult cf. 962. PDchoc e in . Quamobrem eum experiamur, si objecta externa in organa sensoria rite conia stituta agunt, eo ipsis memento oriri quoque perceptiones, quibus eadem tanquam extra nos repraesentamus cs 948. PII . empir. , adeoque positis mutationibus in corpore poni
473쪽
quoque mutationes in anima, illis vero sublatis has quovito Ei, illis impeditis has etiam non oriri; posita vero causet ei, scientis susiacientis actione ponatur effectus f. 898. ει t),
conlequenter ca cessante vel impedita cessare quoque vel issi securi u nec luna : perceptiones rerum sentibilium videatur e&- eius actione corporis in anima producti, atque adeo perceptio nes rorum sensibilium in anima eo modo oriuntur, ae fi colaphis in animam ageret seu in eandem influereti Similiter Cum experiamur, quorundam Orgallorum coli poris motus flatim consequi, quando anima eosdem vult, tamdiu durare, quamdiu eosdem vult, extemplo sui, quassiost eosdem non vult β. 933. PDcb. p. , atque adeo postryo 'tione animae poni motus voluntarios in corpore, polita nolino ne hos cellare vel prorsus non produci; constet vero Flita γ
lioue causae essicientis susticientis poni esseclum fi 899DI motus voluntarii in corpore videntur effectus acti sat animae producti ct cessationes motuum esseclus pares videsiphatque acleo motus voluntarii in corpore oriuntur 9 cegra m dem modo, ac Ii anima vi sua eosdem produceret ae lillem, Consequenter in corpus ageret seu in idem insueretistionia in itaque perceptiones eodem modo oriustisit, κs corpiu in animam insueret, ct motus voluntarii e0dem N 'do in corpore consequuntur, ac si anima in corpus inquesti pyikmonstratar; in omni syilemate, quod commercii talis τ' mani sit corpus intercedentis explicandi gratia conditus, pipponendum et , perceptiones rerum sentibilium in resar βmotus voluntarios in corpore eodem tuodo oriri aci NI ct corpu, in tu mutuo influerent.
Propositio haee non muneiat, quod in sum philyn etrum & Mathematicorum sit inauditum. Ita in Alboadsm supponimus, quodcunque tandem systema mundi is Fidi
474쪽
commercium inter ment. E corp. Donere. 4S9
explicandorum motuum coelestium condatur, motum communem eodem modo fieri, ae si coelum esset sphaera cava,eu
jus superficiei eoneavae stellae sint infixae,& quae circa Terram incentro ejus collocatam ab ortu in occasum gyratur. Immo simile quid in theoria Solis oeeurrit, ubi semper supponendum, Solis erga Tellurem situm quoad motum proprium isa mutari, ae si sol motu inaequali ei rea Tellurem ab oeeasu in ortum progrederetur, propterea quod negari non potest haeeita videri, motus autem Solis hoe pacto fieri debet, ut ita videatur. Ad exempla haec ideo provocamus, ut calumnias illo. rum antevertamus, qui aliis per adere conantur, quasi talia eo fine adstruantur, ut a periculo hypothesium animos lectorum avertamus, & ut discant veritatis cupidi, qua eautione in expendendis hypothesibus nos procedere soleamus.
In gratiam 1 emaris commercium inger mentem I coria Num, pus explicandi in philosophia practica nihil immutandum. mara insim
Systematis de commercio animae cum corpore usius in eo con- σπι in Phil
sistit, ut inde ratio reddatur eorum, quae de ipsis indubia expe fis /gmrientiae fide nobis innotescunt g. 33i. , adeoquo cur objecta P - - externa percipiamus, quando in organa senioria agunt f9 8. 0 hoc empir. , ct cur motus quorundam organorum eorporis statim sequatur, quamprimum eundem volumus, vel f statur, quamprimum ipsium nolumus g. 953. 0 hol empir. . Enimvero cum in philosophia practica principia psychologica
tantummodo applicentur ad praxin moralem atque civilem; ibidem iussicit coexistentiam perceptionum S mutationum in organis siensoriis , nec non motuum corporis S volitionum ac nolitionum animae manifestam esse, consequenter non aliud supponendum, quam mutationes animae ac corporis harmonicas eodem modo fieri ac si anima & corpus in se mutuo influerent. In philosophia itaque praetica systemate nullo opus est, quo ad explicandum commercium inter animam atque corpus utum Μmm a tur
475쪽
Harmonia amima atque comporis ex Φου iri L . III. L . a.
tur philosophi, cumque in omni systemate supponendum se, perceptiones rerum sensibilium in anima ac motuum voluta riorum in corpore ita oriri, ac si corpus ti anima in se diu, tuo insuerent g. s37. , in gratiam quoque illius modi liuear eis nihil prorsus in plutosophia practica immutandum.
Nullius adeo error minori perieulo subjaeet, quam qui Acommercio inter animam atque eorpus committitur, ut adeo - vana sint illorum molimina, qui tanta acerbitate eoatrii usmodi systemata pugnant, quasi totius generis humaniter ab uno eorum penderet. Probe igirur perpendi velim, in hae & ceteris propositionibus inealeantur, ne temerui νdiciis inanes turbae excitentur non sae multorum injari
Per narmoniam mentis o corporis intelligimus esstio bilitatem perceptionum animae per mutationest in colose coa tnigentes & motuum Voluntariorum in corpore per volitiae: ac nolitiones animae, Vel etiam appetitiones atque aver ας sensitivas ejusdem. Explicabilitas vero ista in hoe coalim quod ex iis, quae in eo Ore contingunt, intelligatur, curtis jam sint animae perceptiones, ex appetitionibus vero de avet' sionibus sive sensitivis, sive rationalibus, cur isfusmodi hae iacorpore fiant motus spontanei, vel voluntarii, eoasRdeatitquod ratio perceptionum ex iis, quae in corpore fiunt, sat autem motuum voluntariorum ac spontaneorum ex iis, qπ
in anima accidunt, reddi possit f. 36. intes. .
Exempla non addimus, eum quae hie eleuatur tI αἰ rioribus sussicienter intelligantur.
Datin hammia mentis corporis. Etenim anima dipsius Iegis sensationum g. 83. V h. empis.), sibi reprasis in hoc universum pro situ corporis organici in universo, corq
476쪽
eommerciam inter ment. E corp. in genere. Q
venienter mutationibus, quae in organis scnsoriis contingunt , 6a. , per ipsam essentiam c. 66. atque naturam suam β. . , consequenter cum motus ab objectis sensibilibus impressus nervis sensioriis ad cerebrum usque propagetur g. m. Aper ideas materiales c, II a. , ideis sensiualibus in cercbro semper coexistentes I. Ir3. . Per mutationes igitur in organissensoriis atque ideas inprimis materiales explicari potest, cur perceptiones rerum sensibilium praesentium tales jam potius sint, quam aliae a. 339. . Praeterea quoque anima status mundi praeteritos sibi repraesentat F. im. ope phantasmatum c=.382. , adeoque ideas ab imaginatione productas cf. 93. lybul empiri). Quamobrem cum phantasmatis responde ant ideae materiales in cerebro cI. 2o6. , neque inter ideas materiales , quae ideis sensualibus S phantasmatis respondent, alia intercedat differentia, quam quae in diversa motus celeritate consistit s. ao8. 9, unde nonnisi diversa claritas idearum in anima pendet c=. ia6. ι phantasmata seu ideae rerum absentium c . 92. C hoc empiri non minus par ideas materiales in cerebro explicabiles sunt, quam ideae sensiuales, seu perceptio nes rerum praesentium c g. 67. 59. 0 hol empiri , Atque adeo patet quoad perceptiones dari harmoniam animae ac cor
Porro memoriae sensitivae in corpore respondet facilitas reproducendi ideas materiales , quam cercbrum contrahit c 294. , aetiti vero memoriae intellectualis in corpore respondentidea materiales vocabulorum, quibus exprimitur iudicium,luod ideam aliquam jam ante habuimus g. 293. ct ipsa quisem memoria intellei hialis in cerebro potentiam designat ideas materiales vocabulis respondentes producendi,quibus effertur judicium, quod ideam aliquam jam habuerimus β. 296. . Quamobrem in corpore quadam dantur, unde intelliguntur quae ac emoriam pertinent,adeoque memoria quoque Per eε, quae corpori
477쪽
insunt, explicabilis, consequenter quoad ipsam animet ἁ corpruris datur harmonia 3. 39, J.
Similiter omnes olurationes intelicitus per ideas νγ cabulcram materiales in cerebro reprae 'eiarantur f. AI6.), ures eo dentio pateat, harmoniam quoque inter animam atque eae'
pus quoad Operationes intellectus dari f. 339 .
Denique appetitioni animae rei pondent certi motus aes poris & organorum ipsius g. 321. ; aversioni autem collata certos corporis & organorum ipsius motus impelleati, vel etiam certorum motuum omissio s . 3oa.); immo ulti u
respondent diversi in corpore sanguinis ac fluidi nervet motu rit vultus, gestus atque Vox utramque prodant 3 303 Rin te; etiam in asseelibus obsiervantur motus corporis, osseast rum iptius & fluidorum in corpore contentorum ν. 13, 3 δQuoniam motus isti eorundemque omissio ab appetitionibus S aversionibus praeviis pendent f. 933. POcbal napin i tilis, quae in anima sunt, intelliguntur motus voluntarii ac ita tan ei, qui in corpore contingunt, consequenter animet o copporis datur quoque harmonia quoad volitiones ti nolitione immo appetitiones ae aversiones sensitivas F. 339. , Ex Psychologia empirica & omni tra titione praeesta te abunde liquet, in anima omnia redire ad saeuitatem γήπεscendi ct facultatem appetendi atque aversandi, I ad faculta tem cognoscendi inferiorem reserri sensus atque imagitati'nem cum memoria, ad superiorem vero tres mentis o nil γnes, a quibus cetera pendent, ad iacultatem vero appetendi sta versandi appetitum ci aversationem senstivam atque ratio natem, seu Voluntatem atque noluntatem. Quamobrem cunharmonia mentis S corporis tum quoad perceptiones ossiani sive vi sonium, sive vi imaginationis productas, atque moriam, tum quoad singulas operationes mentis, tum desi a
478쪽
sratas modificationum animae atque corporis quandam eta harmoniam palam cst.
Propter hane harmoniam nunc anima corporis , nune corpus animae interpres est, ita ut ex modificationibus animae nunc eolligantur modificationes corporis, nunc Fero ex modificationibus eorporis modificationes animae, prouti aliae aliis magis conspicuae sun aliae vero aliis magis latent. Evicimus hane harmoniam satis luculenter Vi eorum, quae in antecedentibus demonstrata suere. Cujus vero non est sibi familiaria reddere antecedentia, ut per ea ad assensum trahatur intellectus; illi suffecerit animum ad verrisse ad maxime obvia, quae singulis momentis in seipso experiri potest, nimirum quod objecta enerna non percipiamus. nisi iisdem in senseria organa agentibus, ct ad nutum animae moveantur Or gana corporis S in quie: e maneant, vel ad quietem reducam tur. Ita enim aliquam habebit liarmoniae his as ideam g. . 39 ), utut non adeo claram atque distinctam, quemadmodum demonstratione propositionis praesentis animo ingeneratur, ubi is ante resertus fuerit notionibus, quae singulis propositionibus ex antecedentibus huc in subsidium vocatis eonu niunt s. sao. Log. .
I. 54 I. Quoniam harmoniam mentis & corporis dari palam est. M' β'
nec quisquam eandem in dubium vocare potest S O.ὰ, hy- ου pothesis vero philosophica sumit, quod an revera ita sese ha- 6,iatis, beat probari nondum potest Gi26. Disc. praelGn. 9 harmoniamentis corporis hypothesis Nilo psica non est
Oppido igitur llum ur, qui harmoniam mentis S corporis cum harmonia praestibilita confundunr, quam paulo post in er systemata explicandi commercium, quod inter animam arque eorpus intei cedit, producemus. Harmoniae praestabilitio, non ipsa harmonia livpothesis est, ct per praestabilitionem ratio redditur harmsmae, quemadmodum Paulo post elucescet. II a. Diuitiaco by Corale
479쪽
O- Idistrina explicandi commertium inter ellissim ob que compus insercearas supponit harmoniam mentiso cor mi. Ex systemate enim reddenda est ratio eorum, qu2 de cossi
mercio animae atque corpori experimur f. 33I. , scilicet spi
nivis S tori perceptiones obiectorum sensibilium in organa senseria rIta poris δεῖν tium oriantur, dum mutatio organo inducitur 8. ω natur. empir& cur ex mutatione hac ratio reddi possit quassi obrem tales potius sint perceptiones, quam aliet ἔ.939, Gychol empir. , itemque cur ex volitionibus atque appetitio nibus ratio reddi possit, quare jam motus cujusdam oryalcorporis fiat & hic potius fiat, quam alius 3. 960. 89 Mempir. . Reddenda igitur ex eodem est ratio harmollia: tat poris atque animae . 339. , consequenter systema ossim, quod commercii inter mentem ct corpus explicandi gratia i cogitatur, harmoniam animae cum corpore intercedelliessis ponere debet.
Nihil eommunius, quam ut vulgo eonfundamuri systema explicindi eommercium inter mentem atque aed' pus ct quae ad ipsum hoe eommereium spectant. obrem ubi displicet explieatio, ea reii ei arbitrantur agi commercium spes int, consequenter sumunt negati que u perientiae indubio testimonio eonfirmintur. Unde oeci, delirandi consequentiariorum turbae nascimr. conblty igitur est, ut accurate discernantur, quae systemta Lai, iis quae ad commercium spectant, quatenus eaperitatiὸ ξ δ' sertim communi nititur. Rutis har-
480쪽
eommerciam inter ment , corp. in genere. 66s
tur, quam ut inde ratio reddatur eorum , quae de commerci inter mentem atque corpus experimur I3r. . Experimur,1 vero ex mutationibus in organis sensioriis rationem reddi posseeur iam oriantur, di cur hae potius oriantur quam aliae f. 959., PD M. empis.), ct ex volitionibus ae appetitionibus animae rationem patere , cur jam fiat motus aliquis in organis corporis & cur hie potius fiat quam alius s l. 96o. hoc empiriatque utraque dependentia, scilicet tam animae a corpore quoad specificationem idearum dc continuitatem temporis, quo eum. mutationibus in organis sensoriis contingunt, quam cor. poris ab anima quoad specificationem motuum voluntariorumst continuitatis temporis, quo cum volitionibus animae contingunt, ipsium commercium inter mentem dc corpus constituunt I. 962. PDeboc empiri , eonsequenter explicabilitas perceptionum animae per ca, quae in corpore contingunt, oc motuum corporis per ea, quae in anima accidunt o. 539, , adeoque ipsa animae ac corporis harmonia ad commercium inter mentem atque corpus reserenti , ωδ. Systemata iginir explitandi commercium inter mentem di corpus eo fine conduntur, ut pateat ratio harmoniae animae dc corporis.
Dari harmoniam animae & eorporis satis mani fustum est independenter ab omni systemare s o. , sed cur detur, non eadem facilitate perspicitur. Plii lotophus itaque eum remd: Hellem non levi negotio definire possit. ad hypotheses
confugere tenetur, quibus resormatia ac immuratis, donee tandem experientiae prorsus consentiant, liquida tandem spe ratur verum o a . Cur ostrenae.& qvrs in Sustemare explicanis commercium νnter mentem uexplieisu i η corpus sumit, quae liberum adversa sunt ι is ea in is - commeres. erroris de dependoria Distionum ac noluisse a percein rem animae imbus arime eidem admiscet, eum abesse possem ac d corporis
'L Salvo enim quocunque systemate, quod ad explicandum si πισυ λι- ss iam PDch. Ration.