장음표시 사용
491쪽
70 MI. III. OP. I. ψεν νυ f. III. Sustema explicandi commercium animae vique taprispi bile est Commercium animae atque corporis dari at 1o Dualismo certum est 3. 39. PBctit rati . 696L92. UAempir. Idealistae enim ci Materialita, qui Monista sunt 34. 37. , nullo systemate habent opus f. 33I. . quodiri
itaque eorum omnium , quae sunt, ratio reddi potest, curiat potius, quam non sint l. 7o. 0nrol. ; necesse est ut per quoque dari commercii, quod inter animam atque corpus ,- tercedit. Quoniam itaque ex systemate ratio reddenda eu hil. jus commercii f. 53o. ; quin systema explicandi commerci, iam inter mentem atque corpus intercedens possibile sit, ἐρυtari haud quaquam potest.
Constat itaque impossibilitatem inveniendi sysimam iis manare a re ipsa , si demonstrari possit' sed . subjecto to gnoscente. Quamobrem demonstraturus hstema pullussit quod satisfaciat veritati, inveniri posse evineere tenetur, dea esse homini tantas animi dotes , quantae ad systema illo Rapi ierina protrahendnm requirantur. Eequis vero, piί arae inveniendi ac historia literaria veriori prorsus spei, i i usmodi demonstrationem viribus sui a parem ju4ieibit J ero itaque temerarium foret hoe judietum , philosophi vero si verita'em latentem eruere; reprehendendus is minime ridi ubi ingenii sui vires in re tam ardua per litetur, set yti tendum vitio est, si recta ad veritatem liqui4im non iis pertingere potest , sed per h7pothesium imbiter iacum
Qui explicandi commercii inter animam.ce iaceJentis cassa sonit, animam in corpus es viciβη tavus iη Φnimam agere , modum ramen agendi ignorari affirmat; tilum de hoc coni ercis summa est. Qui enim affirmant stat Rin corpus 2 vicissun corpus in animam agere, modum ta '
492쪽
commercium inter ment. θ' ων p. ingenere.
agendi ignorari; ii non aliam utriusque istius actionis notionem habere postunt, quam quae experientiae respondet. Quamobrem cum tantummodo mutationum in organo sensorio &in mente coexistentia, nulla vero actio corporis in mentem observetur 3. 949. PDcbol. empir. , cumque similiter tantummodo volitionum animae & motuum in corpore, itemque D litionis ac cessationis motus in eodem corpore coexistentiam, nullam vero animae in corpus actionem, qua motus isti producantur vel silantur, experiamur β. 935. PDch. empiri r, actionis corporis in animam non aliam habent notionem, quam quae existentiae mutationum in organo sciatorio ct mente respondent, nec alia ipsius est actionis animae in corpus notio, quam quae volitionum animae ct motuum in Corpore, itemque nolitionis ac cessationis motus in eodem Corpore coexistentiae conis venit. Affirmantes itaque mutationes in anima & corpore coexistere, quia in animam corpus agit, & volitiones atque nolitiones in anima & motus atque cellationes motuum Coexistere, quia in corpus anima agit, nil quicquam aliud dicunt, quam mutationes in anima & corpore Coexistere in utroque casu, quia i Dexistanti Nullam adeo commercii animae aC corporis rationem dare possunt, adeoque systema de hoc commercio ipsis nullum est.
Taurologia manifesta est, modo voeabula a rebus distinguere noveris probe memor, sine mente sonos proferri, sinuo; e iisdem re;pondeant notiones. Diadum nimirum ericimus 3.i36. si quis ejus, quod obiervat, rationem redisditurus GDLm termino m digitat, huic autem non aliam jungit noraonem quam ejus, quod observat, eum sbi videri habere notionem termino respondentem urui vera is sirinani . Idem vero in praesente casu accidere,quis dubitaverit 3 Reddenda est ratio coexistentiae perceptionum animae & mutationum in organis sensoriis corporis. Causa allegatur corpua
493쪽
in animam agens: actioni tamen huic notio non respouet alia nisi eoexistentiae perceptionum animae & mutitionem istor ganis sensoriis. Hactenus adeo voeabulum astionis edrpo ris in animam terminus inanis est. Similiter redemta rvtio est eoexistentiae volitionum & nolitionum animae it de motuum voluntariorum in eorpore & eegationis eorunJeta Causa allegatur anima in corpus agens : assioni tamen helen otio non respondet alia nisi coexistentiae volitionum ti noli tionum animae atque motuum voluntariorum in eorpore cessationis eorundem. Hactenus igitur denuo voeibalis vctionis animae in eorpus terminus inanis est. Suppostd es mirum hypothesin propositionis praesentis, quod ad istiusmeo oris in animam & animae in corpus provoeans Atraturi se modum agendi ignorare. Equidem me non fugit, irae in Mathesi summos, quorum acumen suspieimus merito iexplicationem commercit inter mentem & eorpus per mate .m h1rum substantiarum in se invicem actionem a/eo eri
dentem judicasse, ut in dubium revoeui minime post: se eonvictus quoque cum ratione, tum experientia dilium sui, quemadmodum ocumen metaphysicum nil qui equam pro ta.d aeute videndum in Mathesi ita quoque acumen mathema tieum non prodesse ad acute videndum in Metaphyso , quamvis pro comperto habeam acumen mathematicum pro desse ad metaphys eum sacilius eomparandum. Non re a gnat in Mathesi sublimiori ad miraeulum usqne eleelleatissibilbutire, quando de rebus meta phy siris verba prosereati,
cirea emi mercium anima corporis V
oui pro tetur se ignorare rationem tammercii lunaee 3 corporis ta qui ejus explicandi causa sumit mutuas corporis animae in Ie indicem actiones , modum tamen agendi qrs pronunciat I idcm revera sentiunt Henim qui profitetur si
ignorare rationem commercii animae ct corporis admittit, eo
perientiae testimonio indubio claram θ.M9.933.ra chil sev I
494쪽
commerciussi inter ment. E co . in ouere. 679
voluntariorum in corpore ac ce&tionis eorundem coexistentiam. Enimvero qui illius commercii explicandi causa sumit mutuas corporis S animae in se invicem actiones, modum tamen agendi ignotum pronunciat; ei quoque de commercio isto non plura perspecta iunt, quam experientia exploratum est, adeoque notio istius actionis mutuae non alia est quam coexistentiae modificationum certarum animae sic corporis g. , cit. . Eandem igitur prorsus notionem habent, nec unus plus
novit altero, nisi quod posterior plus sibi nosse videatur priori in judicando praecipitantior. Idem staque re vera lentiunt.
Unde mirum non est, quod utrique nullum sit systema explicandi eommercium animae atque eorporis ; sed uterque in iis subsistat, quae experientia magistra de hoc commercio
nobis innotuerunt. Inde etiam est, quod actionem corporis in animam & animae in eorpus tanquam terminum inanemrejicientes, coexistentiam perceptionum animae & mutationum in organis sensoriis nee non motuum voluntariorum ineorpore & voltitorium animae negare serantur & nescio quibus consequentiis molestis ex hoe supposito unice fluentibus onerentur. Quod si vero quis eoexilientiam mutationum in organis sensoriis & perceptionum in anima actionem eorporis in animam ae vice versa coexistentiam volitionum & noli. tionum atque motuum voluntariorum & cessationis eorumdem actionem animae in corpus appellare velit, ita ut quando affirmat, animam agere in corpus S eorpus agere inanimam, hie si verborum ipsius sensus, motus voluntarios eod. xistere volitionibus anm .e & hujus perceptiones mutationbbus in orginis sensoriis qua talibus factis; nos eum ipso die mus hoe sensu animam in eorpus S eorpus in animam agere, modo sibi eaveat ab ambiguitate loquendi, ne aliud sibi dixisse visus ex alia actionis notione de iis, quae ad hoc commercium spectant', pesseram matiocinetur. Quoniam tamen non facile est evitare praecipitantiam ex amb:guitate ista resultantem; accurate ut loquamur consultiua est, ne plus vide
495쪽
tur inesse verbis vitio subreptionis, quam experientia einpertum habemus. Neque haec faeimus sine exemplo. it enim Astronomi in parte Astronomiae sphaeriea de mola cie li eum omnibus stellis circa Tellurem diurno eum iis loquea tur , qui Terram in medio mundi quiescereti caelum tingerasphaeram cavam circa eandem ab ortu in occasum pyrari si hitrantur, etsi per motum istum non intelligant, nisi coati nuam princti cujusdam fixi inter fixas assumit ad superficien Telluris situs mutationem experientiae consentaneam, sibi in men caventes ab ambiguitate loquendi, quae in Theoricis pia netarum praecipitantiam in judicando veritati adversimistri here poterat. Poteramus addere alias loquendi formulis sito metris in motuum doctrina usitatas , siquidem opus esset exemplis pluribus. Quod si vero quis dederit actionis anima, icorpus S corporis in animam definitionem, per 'quam em' timercium istud intelligibili modo explicari possit, ' o eaZerit talem animae ct corpori convenire ; nos sibi rebgrassi minime habebit.
. f. 558. Dfluxus ubstantia una dicitur phusce inmere in alteram, fithhsiou realitas, quae inerat uni substantiae, transfertur in alterra, qui με cui ante non inerat.
Istiusmodi influxus vulgo admittitur in motu eorydrum Etenim dum corpus A incurrit in eorpus 2 quiesiens sti en d motum concitat, post conflictum minorem vim habes . . quam ante eundem & ex adverso corpus B, quod in qziete vi istiusmodi carebat, post conflictim aliqui praelitassi est udi
496쪽
Videtur itaque pars quaedam vis motrieis per eonflictum exeorpore A in eo us B transfusa & haee vis motrieis ex uno corpore in alterum transfusio influxus physicus dici solet. Evadentius exemplum habemus in igne, qui per influxum physicum calefaeit aquam. & fimiliter visibilia per influxum physicum agunt in oeulum, Iumen scilicet per reflexionem loeundem immittendo.
--. k- 559. Hinc eorpus nostrum Organicum phrefice inmere dicitur si xuim in animam, quatenus ex corpore quaedam in animam transser mutuus tur realitas, quae cum ante corpori inesset, nunc insit animae. pq V σΕt vicissim anima phince infuere dicitur in corpus , quando in f tandem transfert quandam realitatem , quae ante non Inerat. Is
Non recedimus hine a reeepto voeabuli influxus signifieatu. Ite enim Gocismus noster in Lexieo philosophico : isIno fluere, inquit, proprie liquidorum est, ut aqua , vinum is influunt. Metaphorice est immittere quasi influxu seu ino fluendo dare seu communieare , seu per influxum causare, is essemve sese impertiri: is quae verba definitioni nfluxus phy. sei a nobis datae & ad animam atque corpus applicatae eon. formia esse nemo non videt & vel sola analogia a fluidis desumta probat.
f. 56Ο.8 a in uos phusici dicitur , quo commercium inter Sustema in- mentem & corpus explicatur per influxum physicum corporis D us quid in animam ct animae in corpus, seu, quod perinde est, per μ' ηctionem corpocis in animam, qua corpus in animam influit, Sper actionem animae in corpus, qua anima in corpus in
fluit. Quando actio a nonnullis, qui systema inssurus physici de .sendunt, simpliciter ponitur, ii tamen actionem per influxum fieri tacite supponunr, cum non modo a soletita non aliam actionis substantiae unius in alteram notionem habeant, nisi
molpi edita. Ration. 9 P P P quae
497쪽
quae . se per inssuxum physicum, sed nee vulgo alia sit isti dati notio, quemadmodum ex paulo ante Ina. g. 368ὶ illini
3. 56I. In xionissa Influxionisa dicitur, qui systema influxus phy ei ἐρ- definitio. sendit.
Voeabulo hoe philosophis non ignoto utemur, ut e I pendium loquendi habeamus.
f. 56 I. . . Qui explicandi commercii irare animam corpus morim ab dentis causa siremit, corpus in animam ac vicissim animum iη GR uitiam non pus agere, modum t en og di ignorari; Influxion a non φρbus Andi. Qui enim explicandi commercii animae cum corpore latesce dentis causia sumit corpus S animam in se mutuo agere, rio' dum tamen agendi ignorari; is in dubio relinquit vel ptoris negat influxum physicum, eum per eundem modus agenti it
finiatur not. g. 538. . Systema igitur influxus physici addit sendit . 56O.9, adeoque Influxionista honest f. 36i. . Idem quoque hoc modo ostenditur. Qui explicarii
commercii antinae ac eorporis causia sumit, animam in cot u corpus in animam agere, modum tamen agendi ignorari; ei adbium est systema f. 56. ac idem prorsus lentit cum altero, qutationem commercii illius sese ignorare profitetur ff.s Quamobrem systema influxus physici, quod in numero illo tyi iematum est g. 5539, defendere nequit, cons quentes x influxion ista est 3. 56I. .
Pr positio praesens probe notanda est, ne quis inpres Influxionis arum numero sese immergat vel alios invitos ti dem adscribat, nee, quae de In fluxionistis, eontri eos iit a tur, ad eo. applicet, qui in iis aequiescunt, quae de hoc σο mercio indubia experientiae fide eonstant. Et hie eopta'. ne multae enatae sunt turbae, quas hie recenserentibiadas instituta Disitirso by Coile
498쪽
f. 363- . . Ar puellam scholastici suis Insurioni M. Nemo enim Misorebe nescit Aristotelicos ct Scholaincos causam in genere definire per scholastici principium per se influens esse in aliud substantive. Vid. Adi num ι Imhames si Hames in Commentario ad universam philosophiam Aristotelis Tom. 3. p. 76. Jam in actione consistit causalitas caui. efficientis j. 886. Onrol. . Unde actionem vocant influxum agentis in terminum & eam causiim efficientem arui ct formaliter influentem saccre affirmant. Vid. idem Δ Hamel locicit. p. 92. 5 93. Praeterea animae tribuunt actionem in corpus ct animam considerant tanquam motuum causam efficientum, eique propterea facultatem locomotivam tribuunt: de quo nemo dubitat. Similiter iidem corpori tribuunt actionem in animam, qua producuntur perceptiones sensibilium. atque propterea corpori tribuitur vis agendi in animam. Quamobrem admittunt animam in corpus, corpus in animam agere influendo seu per physicum influxum. Fovent adeo systema influxus
physici U. 36o. , adeoque Influxionita sunt , 56I.
Hine systema influxus physici appellari quoque solet δε-
' flenia Aristotelidoci. hoc, iram, ac ideo in usu fuit philosophis, quamdiu philosophia aristotelico-scholastiea in Seholis viguit. Nec inficiamur Deilem esse in hoc si stema prolapium , ubi
quis notionem actionis vulgarem habens sumit actionem ani. mae in eorpus S eor foris in animam observari . quod eor. pus colligatur eausi efficiens perceptionum, quia posita mutatione in organis sensoriis ponitur perceptio. & anima sumatur ea dia efficiens motuum in eorpore , quia posita vola tione animae ponitur motus in corpore, quasi vero ideo, quod posita alii ne ea usae efficientis susscientia ponatur ef- istius 898. Onto . eorum, quae simul ponuntur rei co FMstunt, unum alterius causa esse debeat.
499쪽
influxus fit stemate influxus physici lumitur animam in corpus agere 6 νιεVothcm cissi in corpus in animam per influxum physicum, seu physet philosephico influendo commercii inter animam atque corpus intercedeatis explicandi gratia f. 56o. . Enimvero actio anima in corpus 2 vicissim corporis in animam experientia probari nequit si 949. 93I. Uyciat empir. , neque ullus a priori ex natura coI poris atque animae, aut ex principiis aliis eam demdastravit, ni ulto minus hucusque probatum est, vel in genere omissi actionem substantiae unius in alteram vel in specie acti0acssi animae in corpus S corporis in animam per influxum ph; cea fieri. Sumitur itaque actio mutua corporis 1 animet iu se is vicem per influxum physicum tauquam esset, cum probrii nondum possit, utrum sit, an non sit, commercii later mea tem ae corpus explicandi gratia, consequenter systema iactari
physici hypothesis philosophica est f. i26. Di . prelin,
Qui influxum physeum pro demonstrato habeat. Hactionem, cujus nullam habent notiosem, eum inflata pseo confundunt, vel actionem experientiae obviam sussilla' Philosophi vero est acturate a se invirem distingsere, M. versa sunt, ct in ratiocinatione eavere ne plus iasit aestas soni, quam erat in praemisiis.
eorm, Uanis es movendi corplis, stu producendi motum organorum cor' ma instructa ris appetitionibus atque ater ibus suis convenient m 6 π Antius ς' pus praeditum est vi quadam producendi perceptiones retas ' mage in sibiliwn in anima. Etenim in systemate in xus physti η oommercium inter mentem atque corpus explicatur pes alii '
500쪽
nem, qua una substantia influit in alteram s=. 36O. . Quamobrem cum ratio reddenda sit dependentiae corporis ab anima quoad specificationem motuum voluntariorum S contiguitatis temporis , quo Cum volitionibus animae contingunt S dependentiae animae a corpore quoad specificationem perceptionum S continuitatem temporis quo cum mutationibus in organissensoriis contingunt g. 962. 0 hoc em n) , consequenter cur motus quidam in organo aliquo corporis fiat quando eum vult anima cf. 933. PBG. empiri), & cur objectis externis in organa sensoria rite constituta agentibus eo ipso momento oriantur in mente perceptiones , quibus eadem tanquam extra nos repraesentamus g. 948. 0 h. empir. ; vi systematis influxus physici corporis organa moventur ad nutum 'animae, quia anima motus istos producit, sine actione ipsius non orituros, ct perceptiones rerum sensibilium , quae in organa sensoria agunt, in anima oriuntur, quia corpus eusdem producit, ne actione corporis in eadem non extituras. Enimvero ex
nuda potentia activa nulla sequitur actio si. 717. Ontia. , sed ea demum posita vi ponitur I. 723. Ontia. . Necesse igitur est ut in systemate influxus physici animae tribuatur vis activa, qua influendo in corpus producit motus organorum ipsius, ct vicissim corpori vis activa , qua influendo in animam produsiit perceptiones rerum sensibilium.
Propositionem praesentem nemo in dubium vocat. Qui enim in iis, quae notionibus insunt, a se invicem separandis non satis sunt aeuti. systema influxus physiei in quo consistat explicaturi, ad hane vim activam, qua corpus in animam, S alteram, ua anima in eo us influit, statim provocant : sit ira quod ubinde vim a nuda potentia non distinguentes illam quoque cum hae confundant.