Psychologia rationalis : methodo scientifica pertractata, qua ea, quae de anima humana indubia experientiae fide innotescunt, per essentiam et naturam animae explicantur ...

발행: 1740년

분량: 718페이지

출처: archive.org

분류: 철학

501쪽

ti,is, quo pin vetorgono corpori Vcerebrum producit perceptivis umis,gb iis I sibilium in orgma sessoria agentium s quia scilicet perceptio. preeipiat. nes reriim sensibilium seu sientationes ideis materialibus i a te. rebro coexistunt g. II 3. . Atque haec ratio est, eur systema inquius physes rip

. - confundatur' cura theoria eommercii animae atque eo diu

soli experientiae superstrum, aut . si ita loqui libuerit, tan. . θ stemate ignorantiar, quam don1m esse & laudandiae, adalupinam ct eulpandam supra iam ostendimus sau. F. II δ

D ruisi ani- Si anima plasse infuit iη corpus, vis praestari anisu tra viae tu corpus si in corpus in eo abit in muricem. Si enim anima is esse qualis sit, pus influit phyfice , ex ea in corpus transit realitas vati ai quae ante eidem non inerat f. 339. . Quamobrem cessi jy' via systema influxus physici anima moveat organa corporis 566b, movens autem in mobile transfert vim motricem, duaidem ad motum concitat; anima quoque juxta istud si s vim motricem in corpus transferre debet, qua ante sida isthrat. Enimvero vis motrix, quae in motu locali depreludii tur , corporea est seu talis , quae in corporibus tanquam Ny bositis locum habet, nec in anima; quae substantia limpia ti β. 48. , locum habere potest. Quoniam itaque ex assim iacorpus ea forma transire nequit, qualis in corpore ilditur; necesse est, ut, dum in corpore recipitur, ta l

abeat.

Haec notionibus, quaa eommuniter habemtu phrasti' luce metaphysica non illustrata respieientes, eoaiormia ba nee a patronis influxus physici in dubium metatari momentem suam explicare noverint. Equidem qui sitissit ξη siet influxus sibi defendere videntur . eum nullum rerera ii beant 3. 36. I7. indignari memini quod tam absur H , imputentur. Enimvero eum ingurionisti hre ablaesi misia

502쪽

ysiei esse alienos, neque sibi dim putent, quae eontra systema influxus physei objiciuntur. Ceterum quod ab Influxionistis sumitur de transitu virium ea corpore uno in alte tum in communicatione motuum S in genere ex agente in pati. ens eum veritati consentaneum non sit, sed tantummodo phae. nomenis conveniat, alibi quoque a nobis demonsti ari minime

poterit. Illustrantur autem iis, quae supra not f ss 8.) ad explieandum influaum phyllium in medium adduitatunt.

g. 568. Si corpus musice insuit in animam, vis quaedam maris qualissis imi Uu ex corpore in animam in ea tem transformarur in aliam. μοι μυ- Henim si corpus in animam physice insuit, ex eo in animam Q γρυε transit realitas quaedam, quae ante eidem non inerat 339

Quamobrem cum juxta systeina influxus physici corpus vi sit producat perceptiones rerum sensibilium in anima . 363. , seu ideas sensuales cf. 93. Pochol. nm r. ; ideae autem leni uales ideis materialibus coexistant cβ. II 3. , ct hae quidem in motu quodam ex nervo sensorio, cui ab objecto sensibili inapressiis

fuerat, ad cerebrum propagato consstant c=. Na. , cui vis in trix adhaeret ipsis evanescentibus S ipsa evanesccns ; quod ex corpore in animam transfunditur aliud quid esse nequit, nisi haec ipsa vis motrix imvero vis motrix illiusmodi est, quae animae tanquam substantiae simplici parum convcnit. Ν cesse igitur est, ut, dum ex corpore in animam transit, in aliam

transformetur. Quae ad propositionem praecedentem annotata suere, etiam ad praesentem trahenda sun r, quamvis transitus vis motricis in animam non videatur adeo obvius qu uri vis ex anima in cor pus transsuis, propterea quod ideae materiales in sensus non ita ineurrant quemadmodum motus, qui a nutu animae pen. dent. Duplaeem adeo vi propositionis Praesentis ae praeem

dentia insurum involvit syst ma influxu , Per quem eommeriseium inter animam ct corPus subsibi. ct unus quidem ab al.

503쪽

Uectus vis

cA corpore is animans iumentis.

88 Sem III. tap. II.

tero prorsiu diversus est. Uterque equidem in trigili dat vis alicujus transsormationem ejusdem involrii; seὸ triassit mationem non esse eandem constat, nee eommode uiatis si eadem poni potest. De influxu igitur animae in eo da steorporis in animam dijudicaturus es ad transsusonem, Etransmutationem virium animum advertere debet. qeoivis motrix animae tanquam subsuntiae simpliei inesse negeti qualis inest eorpori dum actu movetur , non demum proti mus , cum idem absque probatione coneedatur, nee no sola

sit systema influxus physici stabilire , sed tantummodo uili eare , ut ejus insufficientia rectius appareat.

Si corpus pbdisiice insuit in animam, vis ex torpore iam, i mam transeus atrigit vim animae es gradum ejus inimias is - intuenda idea universi, ut scilicet data claritate percipitatur in organa senseris sigunt, Du, animam determinat ut legenstes nonum obstruet. Anima enim vi quadam praedita est sfJJ J, qua actuantur Omnia, quae per facultates ejus in eaden ossibi lia intelliguntur f. 55. , ipsae etiam sensationes-ol.), Nperceptiones, quae per mutationem in organo sensorio ia taintestigibili modo explicabiles g. 63. 66. γὰοἱ empir. , νὴ quoad materiam, cur scilicet hoc potius objectum ill aee ioadspectabili nunc clare percipias quam aliud, tum uda lyhmam, cur nimirum hoc claritatis gradu ct non magis, nec est

nus disti iuste idem percipias f. 939. 0 ch. empir). J ma continuo ad status sui mutationem tendens f. 3 ), essentiali g. 66. ct naturali f. 67.), eontinuo pl04 ' eam totius universi g. I9o. , sed eam integram simul isti f. I940, adeoque Omnia, quae eidem insunt, clare ς ς' Cnequit I. I95. , necesse igitur est, ut, si corpus physico i py

in animam, Vis ex corpore in animam transiens eandem tussminta ad clare percipiendum ea , quae mutationem Osgasii in

504쪽

De Systemate iis os plasci. 489

seriis indueunt, consequenter ipsiam in intuenda idea universi dirigit f. i93δ. Εν quia claritas idearum seni alium a cel ritate motus nervis sentoriis impressi pendet 3. III. , naajore vi ex corpore in animam transsula perceptio cIarior est, minore autem in eandem transeunte minor, consequenter vis ex corpore in animam transiens vis animae determinat gradum, ut

dato claritatis gradu sensibile percipiat. Jam cum lex sensationis requirat, ut hoc, quod in organum sensorium agit, sensibile clare percipiatur, S hoc potius claritatis gradu quam alios*- 85. Pothoc empirδ, nempe qui respondet gradui celeritatis motus fibrillis nerveis in organo impressi f. I 23. , S ad cerebrum usque propagati f. m. II3.), animae vis vi ex corpore in eam transeunte determinatur ad legem sensationum obse vandam 3. II3. Ontia. .

Propositio haee uberius expi eat egenum a eorpore in anima productum per physicum influxum. Dedueitur hie ex theoria superiori de anima. quam eum Influxionis is hactenua ignoraverint, eadem in rem suam uti, adeoque effectum quo. que ab instuxu physico pendentem hoe motio explicare minime potuerunt. Non tamen ipsorum menti adversatur, sed eam admittere debent, quam primum theoriam superiorem admittunt. Hine vero jam cIarissime apparet, theoriam quam de essentia, natura atque modificationibus animae dedimus, sese indifferenter habere ad systemata explicandi eommercii inter animam atqne corpus inremedentis causa a philosophis exeogitata & eum ipso systemate insurus physiei consistere posse, immo majorem adhuc eidem lucem affundere, ut idem majus potius inde robur acquirat, quam ut enervetur: id quod inprimis ea proposuione sequente elucescit.

505쪽

seu mundi adspectabilis in anima existetasu easdem naraim Iubeuntis, quas mundus adflectabilis subit f. i92. .

Patet itaque per theoriam superiorem de anima nima quoddam robur acquirere hstema influxus physei. Eteaia cum anima ideam integram totius munei adspectabilis erat nuo Producat I. I9o. , quam integram simul intacii aequilo. I94. , ac ideo legem sensitionis obsecrare teneatur Jri' iper se non determinata videtur ad legem sensationis in iamenta idea universi observandam, consequenter principilla bquod determinans requiritur: quale eum sit inqaxes ρ Iscus g. 69. , ejus inde eolligitur netessitas, anima Hicit corpore recipiente, quod in se non habet. Quodsi demea strari possit animam ad quamlibet pereeptionem eliram se indifferentem non alio modo in intuitu universi lirigi ρο se, quam eorpore in animim influente ; eum directitati desse debeat ratio sussiciens 9. 7. 0ntol. , inquior phy Gisoret demonstratus. Ex iis vero, quae de eeteris hiema

: explicandi commerciam animae ac corporis eleemori coazi . Tium elucescet.

β, 57 I. D diu phre. Si oviso in corpus Musce infuit, suidum herem tripisset sena ad infuendum per ne os sensiorios in musiculos, quiueti notas s ectus in corpore perscitur. Suo tempore in Physicis de motu loca

corZor acturi evincemus musculos, motuum organicorum inlimalia

ta, ad actionem determinari per nervos sensorios, fies40 8 'dam subtili per eos in musculos influente. Quoelli alli Maph sice influit in corpus, vis ejus in corpus transtula s1. 3 7 ὶ dirigere debet fluidum nerveum ad influendum per nervos sta sorios in eos musculos , quibus o auorum minus per a Miquem vult. Dirigit adeo anima vim motrirem eorporis ti eorξα νη. - PercepI,Vam animae, cum nee illa per ea, quae eorpon ip Dςς bὶς per ea, quae animae insunt, determinari possit a Irs,

in xu .Et hoc demum pauo intellisitur Ellaria etiyi

506쪽

De S temate in xus plastri. 49I

mἔ animae in eorpus & eorporis in animam effectus, principiis & psyehologieis, & physicis consentiens, ut in ipsius gratiam nihil veniat immutandum, si a quaestione diseerieris, eu-jus gratia defenditur. Ceterum nemo miretur, nos expoliendo systemati inssuxus physet operam impendere, etsi ad ipsum defendendum non propendeamus. Iubet enim aequi ras, a qua alieni esse non possiimus, cum veritatis amore ducamur, ne in hypothesibus aliorum expendendis quicquam amori vel odio tribuatur. Nobis perinde est quicquid ex

eorum numero. quae controversa sunt, Ferum deprehendatur, mido non obr datur tanquam verum, quod vel non est,

vel num sit adhuc dubium. Eandem vero aequitatem, cui in systeinare influxus physici litamus, afferre utique debemus etiam ad cetera ubi ab omni partium studio alieni esse voluerimus, nee in tithis aliud esse debeat, quam in verbis.

I. 5 - Quoniam in corpore sano nervi sensorii quovis momen' Ne egris in to ita sunt dispositi, ut fluidum ne meum ad musculos per eos fluxiuph et derivari possit, & fluidum nerveum, quod in cerebro est, per in corporς. se indifferens est ad influendum in omnes nervos sensorios quos ex cerebro per totum corpus propagari ex Anatomiaeonstat; necesse est ut adsit principium quoddam determinans directionem fluidi nervet, ut in nervos sensorios suat ad eos musculos tendens, quibus perficitur motus nutui animae coninveniens g. 7o. λωί λ Quamobrem cum vi animae in corapus influente fluidum nerveum dirigatur ad influendum per nervos sensiorios in musculos , quibus motus in corpore persi

citur 3. 37I. ; in xus ph laus videtur ad motus spontaneos ac

voluntarios in corpore determinandos necessarius.

Quae paulo ante annotavimus de neeessitate influxus phy- siet ad intuitum ideae uni ver si in anima existentis determinandum, ea de necessitate ejusdem ad determinandos motus organicos corporis, qui animae imperio subsunt, te

507쪽

Hi notionem nullam habe

deci. III. apparente intelligKur . eur facile sit in systema in ridi Ih sci incidere philosophum, ubi communem eorporum in se invicem actionem per phy sicum lassurum explicat, dati ua quam primo sonte systema istud derivatur.

l. 573. ;Inluxus pbsici nullam habemus notionem. Quo si Siaaliquam influxus phy lici notionem habemus eorum omniadnotionem habere debemus , qua illam ingrediuntur. Jassi ianima physice influit in corpus, vis quaedam anistra in corylli tranfit & in eo in motricem abit f. 567. ti, si corpus phy πinfluit in animam, vis quaedam motrix ex corpore in alliaeaamigrat ac in eadem in aliam transformatur f. 368.ὶ νissi Manimae essentialem in intuenda idea universi tum quoad egi ctionem, tum quoad gradum determinat f. 369. l. sta δ' obrem qui influxus physici notionem habet, is notionem ha

bere debet & transtulionis virium ex una substantia in ab assi, O vis perceptivae in motricem ae motricis in perceptivissitIam mutationem, nee non variationis directionis di gradus νε FP ceptivae notionem habere debet vel consulam, vel distisa a. Enimvero de mentis a corpore dependentia non obles Nanis1 mutationum in organo fensorio 1 in mente cocti tali as,. 949 PDciat empir. , itemque de eorporis ab allina depladentia non experimur nisi volitionum anima ti multassi iacorpore, itemque nolitionum ae cessationis morus ill edita corpore coexis entiam g. 933. PBch. empir. . Quandi cum notiones confusae a sentu ortum ducant, maliqueati perietitiae debeantur j. 664. Iog. I nullam quoque noti m contulam transfusionis virilηn ex una substantia in alterra inque ullam transmutationis vis perceptivae in motricem st yictverta motricis in perceptivam, multo minus aliquam variatio nis directionis atque gradus vis perceptiva per inlusim iusti,cem habem .

Pono nemo fuit hactenus, qui modum explicate νον

telicatht

508쪽

ris, quia vis motrix ex coepore in animam transfunditur ibique id perceptivam mutatur, ae per eandem vis animae essentialis di-riatio atque gradus mutatur, ct quo vis animae in corpus trans landitur atque tu eo in motricem transformatur. Quamobrem cum notionem distinctam alicujus mutationis tum demum habeamus, quando nobis constat, quomodo ea fiat, cum aliae non insint notae, per quas mutatio una ab altera distinguitur, nisi

quae modum quo fit absolvunt 3. 88. LM. ; nullam quoque notionem distinctam habemus transfusionis virium ex una stib-

stantia in alteram ac metamorphoseos earundem, nec non variationis direstionis atque gradus vis perceptivae per insulam

motricem. '

Quoniam itaque nec distinctam, nec consulam habemus notionem eorum, quae notionem influxus physici ingredi debent, per demonstrata obscurae vero notioni hic locus esse nequit, prout per ipsain ejus definitionem claret cis. 8O. Logδr, ideo nullam in-λ fluxus physici corporis in animam ct animae in corpus notionem habemus. Idem quoque a posteriori probatur. Advertat enim, i sibi notionem habere videtur, animum ad semetipsium, suis superque intelliget nihil omnino esse, quod vocabulis istis transfusionis & transformationis virium respondeat, ubi ad animae a corpore & vicissim corporis ab anima dependentiam declarandam transferuntur. Nisi obtusus ac he-' hes fiterit, abunde perspiciet sibi nullas ideas esse, quam quas aphaenomenis rerum materialium hausit, ignarus an ad nnimam transferri possint & num inter animam atque Corpus, lubstantias a se invicem prorsus diversiis 3. 3I. , obtineant quae inter torpora obtinent, immo ne quidem prorsus obtinent. Et fienim ex uno corpore in alterum vires transire videntur, iste tamen transitus nullam metamorphosin involvit. Quodsi vero distinctam istius influxus notionem tibi habere videris, eam aliis explica. Nullus dubito fore , ut omni conatu te nihil agere

509쪽

animadvertas. Sane non alia de causa contigit, ut mesidiis ingenii homines in semetipsis experti fuerint, se motum, qay anima & corpus in se invicem agunt, ignorare, etsi viti0 se, reptionis sibi persuaserint se actionem animae in corpus ti cor poris in animam in se experiri. Nec mihi quisquam potus est, qui distinctam illius transfusionis & transmutationis vi, um notionem sese habere professus suerit atque cula aliis aetam unicare voluerit. Quod si tibi notionem habere videaris eorum, quae ii illite' xum physicum requiruntur, propterea quod bene intelligi β, quid sibi velit alter, dum eadem recenset; Leilis est responso. Verbis in se spectatis aliqua respondere potest notio, per qaissi inteIliguntur; non tamen ideo ipsis respondet amplius potio, ubi ad lignificandum aliud quidpiam eombinantur. Silagii eat ei affunditur, quae in poros ejus influit, di elli iacilescit it que in rimas abit: quid sit in sturus intelligitur, eum nolioneo habeamus transitus in poros, ct mutationem fluidi in haliten

observemus, nec minus effectum elare percipia mas. Divii vero ideam hane ad animam transferens & ealei animam MFη ideas materiales in cerebro, incalestentiae pereeptionensist 'bilis et aram substituent sbi persuadebit sese adhue stolidam aliquam cor ptiris in animam influentis habere, utut votifalii per illam intellectis quid alter signifieare velit noverit' cedrum qui principiis Logicis probe imbutum tenet animari, uveritatem propositionis praesentis hoc modo Aelle eapit. 'ad influxum physicum requiruntur, virium stilicti ex ulli su stantia in alteram transfusio& earundem transmutati di det posteriori manifesta sunt, eum praeter eoexissentiam mutato' num corporis & animae harmonicarum nil observemus f. g

9ss P βοι empir. , nec in numero possibilium esse a priori stmonstrari hactenus potuit. Sed quod neque experimus, si que a priori demonstrare possumus, ejus nullam hibemus ad tionem, notionum quippe realitate vel a priori, vel apoli tiori evincenda. Eorum adeo, quae inssuxum physicen ta grediuntur, consequenter ipsius inquius physici aduoattara iam habemus.

510쪽

: 3. 574-Influxus phisicus intellisibili modo explicari a nobis ne- Iugurispo. quit. Ejus enim notionem nullam habemus 3. 373. . Quam- fici in pu obrem cum alteri intelligibili modo id explicemus, cujus notio sit nem distinctam animo ipsius ingeneramus; influxum physicum intelligibili modo explicare non valemus. Idem etiam lic ostenditur. Influxus physicus involvit virium ex una substantia in alteram transfusionem S transsus arvintransformationem G. 367. 368. . Enimvero nemo hactenus explicare potuit, quomodo vis motrix ex corpore in animam transcat, ibique in percepti vana mutetur, & quomodo vicissim vis luadam ex anima in corpus transeat ibique in motricem trans- Ormetur. Nemo igitur influxum physicum hactenus intelligibili modo ex plicare potuit.

Ultro quoque plerique largiuntur se physicum insiuium intelligibili modo explieire nota posse, admitti tamen tanquam . certum debere contendunt, quod experientiae se consentaneus: cujus contrarium dudum evicimus I. 9q9. 9ss. Pochol, pir9. . . f. 57I

-llam habeamus notionem, seu eam ncc a posterreri, nec a sici tu roi- priori probare valeamus i recte tameti id o pro inscrIo habi tur. rado Muvirone enim reiiciendum esse tanquam salsirin, propterea quod eundem nequc experiamur, nec demonstrare valeamus, sed nullam prorsus ejus idem habeamus. Ergo tanquam saliuni rejiciendum est, cujus ideam nullam habemus, leu quod nec experimur, nec demonstrare valemus, consequenter quod utrum eonfictum, an possibile sit, ignoramus. Quoniam hoc absi:rdum esse nemo non agnoscit; cvidens omnino est inscivum physicum tanquam salsum rojici non posse, quod nullam eius habea

mus notionem.

. Enimvcro quamdiu nobis nondum conflat, au vis motrix

SEARCH

MENU NAVIGATION