장음표시 사용
511쪽
ex corpore in animam, vis animae in eorpus ex anima tristumae illa in perceptivam, haec in motricem mutari possit, lassisa ignora nus, utrum influxus physicus possibilis fit, ast impotis,lis, conso aenter an verus sit, an salsus 3.3 7. DI). ρει interio igitur recte habetur f. 564. Ling. .
Haec propositio probe notanda elt, ne temeritius ilio me usi re audeant, qui praecipitantiae illius multo propioru Quotiescunque enim influxus physicus non admittitur uisquam verus, extemplo sumunt eum rejiei tanquam Libavel impossibilem. quod intelligibili modo explievi a adhunon possit & indesinenter clamant non posse quid rejici na quam salsum, quod experientiae eum sit eonseatiatum lite ligibili modo explicare tamen neutiquam vilemus. Νοι si ne nondum rejicimus tanquam salsum, quod intelli tibili αο do explicare non valemus, etiamsi idem nee experiamar, o mo si vel maxime certi simus, nos idem experiri minime posse: sed quod nullo modo adhue sui seienter probitum tam illin numerum incertorum rejicimus. donee vel ejus 'en; hvel salsitas fuerit evicta.
, ibi, Si corpus pbfice in animam infitiit, vis cliqua motrix, t ι 'si uin mareriae cuidam inhaerebat, ingratiam anime perit. Etellissi i umem corpus in animam physice influit, vis quadam motrix exta lincio. pore in animam transit S in eadem in aliam transformatae 3 3680. Vis autem illa adhaerebat motui locali fibrillatum pre vearum, in quo ideae materiales perceptionibus rerum kalibi lium coex i stentes consistunt f. ria. ii 3. . In gratiam est. animae perit vis aliqua motrix, quae materiae intareti
Veritas propositionis non modo subinit in theoria psycis logi ea, quam in superioribus stabilivimmi verum ei istin scholasticorum hypothes, quae hodie pirum est id pes philosophorum, immo promiscue eruditorum quorumcllai Etenim juxta scholastieos sensibilia speetes sui materialeri essiit tunt, quae ad organa sensoria delatae per nervo cerebrum deseruatur & ab intellesta passus reeeptae lauim activi opera intelligibiles redduatur. Speeter istae ς a
512쪽
materiales & motu deserantur ad organum sensorium ae inde porro ad cerebrum; materiam subtilein in motu constitutam habes , cui vim motricem adhaerere extra dubium est. Jam eum hae speetes ab anima recipiuntur, vis motrix quaedam ex eorpore in animam transit. S dum speciei sensibilis in in . telligibilem transformatio contingit, motus ille expirat atque adeo vis motrix, quae eidem cohaeret, extinguitur. Patet inaque in gratiam animae etiam in ipsa Scholasti eorum hupo. thesi vim quandam motricem perire, quae materiae cuidam inhaerebat. Quod si species ill as intelligibili modo ae veritati convenienter explie ire volueris; non erunt nisi motus fibrillis ner. veis in organo sensorio impressus & inde ad cerebrum usque propagatus, consequenter influxus phvsicus quod transitum speciei sens bilis ex cerebro in animam ct ejus tranue formati O-nem in speciem intelligibilem non poterit explicari, nisi pertransmutationem ideae materialis. quae in cerebro existit, in perceptionem, vi eujus anima sibi eonscia est sensibilis in organum sensorium agentis. Et quia id ea materialis tanquamens eompositum a simpliei, quale est anima, intra se recipi ne quit ; transfusio concipi nequit nisi quoad vim motui materiae subulis eujusd im aut fibrillarum nervearum cohaeren Iem. Quoniam vero Scholastici animae tantummodo nud is tribuunt polentias, vi ista transformata ad agendum excitari deber. Subsistit adeo virium motricium decrementum in sensationibus etiam stante hypothesi Scholasticorum hodie parum
Si anima H siue influit in corpus, vis aliqua motrix ort- t 0 vj tricistin, quae antea nulli materiae inhar at in gratiam animae. Si enim anima physicae influit in corpus, vis quaedam animae in corpus transit O in eo in motricem abit β. 367. . Inest haec vis vel fluidi cuidam subtili,quod per nerveos motorios ad musculos motores desertur, vel ipsis fibrillis neruorum motoriorum. Atque adeo vis quaedam motrix in materia oritur, quae eum ex anima deicendat, nulli antea materiae inhaerebat. Ori
513쪽
tur itaque vis motrix in gratiam animae, quae nulli astita Idibria inhaerebat.
Nemo in dubium vorat, motu novo produllo in mea do materiali ab que corporum confli mi vim motricem ρῖο duci. Quodsi ergo vi animae producitur motus, iuerit Σι teriae ad motum concitatae aliqua vis , quae in eandemta n 'teria alia non suit derivata, adeoque ab xnima demam pro ducta.
Si anima in corpus es corpiu in animam pha Pe infati iin toto universo non Iemper confereatur eadem virium vir rum quantitas. Si enim anima in corpus physice iactuit, is quaeciam motrix oritur in aliqua materia, qua ex nulla alia beandem derivatur l. 577. . Si vero corpus in animam Phrsice influit, vis aliqua motrix in gratiam animet perit, uassirietiae cuidam inhaerebat S aliunde in ipsam derivata fueral 576.). Quoniam Vero non ex singulis sensationibus oti estur motus spontanei vel voluntarii ; dici non potest vim ab ni teceptam ct transformatam iterum integram redire in nrit,am ibidemque pristinam, quam amiserat, assumere semam Quamobrem tantundem virium non recipitur in cerebro plintaxum physicum animae in corpus, quantum in eodeae ct perditum suerat per influxum physicum corporis in lalssi:*, consequenter si anima in corpus ti corpus in animam 'I sice influit, virium motui locali cohaerentium, adeoque yi νrum f. 337. cimol. , quantitas eadem in toto mirersd pta
Primus hue mimum advertit curissus, qui rem p. quantitatem aestimaret ex quantitate nutetiae in eelerita: a ria, quam motus quantitatem dieere solemus, heum pGyta dens salvo influxu physim eandem motuum quintil IM . natura rerum conservari non posse intulit, eantem yiny qu ntitatem in rerum natura minime eonsenui, sp,I ditiail,
514쪽
admittatur animae in eorpus & eorporis in animam influxus. Quod Seholastici de eo non cogitaverint, ratio facile patet. Etenim virium notionem prorsus insuper habentes non inquirebam, utrum motuum communicationes & conservationes certis legibus adstringantur, nec ne, quemadmodum a Camt o factum, qui in philosophia non admittenda e sie agnovit nisi intelligibili modo explicabilia, eum antea quilibet imaginationis fallacis abortus in eandem reciperentur, teste ipso in-ssuxu phγ sico animae in corpus S corporis in animam. β- 579. - 'IUuxus V Pus ordini naturae adversus. Si enim ani- Influxisma in corpus & corpus in animam physice influit, in toto G stismus na-niverso non semper conservatur eadem virium vivarum quan- μω ordinititδ f. 578 imvero per leges motus in natura rerum seu VP s t0to universo semper conservari debet eadem virium quantut β. 487. Cosmi. ; influxus adeo physicus animae ac CO O- ris in se invicem legibus naturae repugnat not. I. cito. Quam obrem eum ordo naturae is sit, qui in modificationibus virium motriclum deprehenditur 3. 338. Cosmol. ), seu qui motus regulis continetur 3. 339. Cosmia. , consequenter a legibus mo- tua dependet 3. 3o3. Cosmia. 9 β. 831. Ontald; induxus phy-
ficus animae atque corporis in se invicem Ordini naturae adversus est.
Agnovit 'Cartesius motuum variationes ae conservationeaeertis adstringi regulis, quae a principiis generalibus tanquam legibus pendent , quemadmodum ex secunda Principiorum philosophiae parte palam fit. Admisit adeo in natura rerum aliquem ordinem in variatione Phaenomenorum observandum. Quamobrem eum existimaverit, influxum physieum mimae in eorpus & corporis in animam legibus naturae esset adversum, utut in eo ad liquidam veritatem non pervene. rit, virium vivarum & mortuarum discrimine non agnito; eundem ordini naturae adversum utique censere debuit. Quoniam vero motus regulae abaque Principiis mathemati- Rrr a cis
515쪽
cis non intelliguntur; hane quoque pugnam lassumi phIta anime atque corporis in se invicem eum ordine natura m thematum prorsus ignarus non comprehendit.
θ, 58O. Quoniam influxionista non est, qui explicandi eoaemebeii inter animam ct corpus intercedentis causa sumit,coryci istanimam ct vicissim animam in corpus agere, modum tamea a gendi ignorari 3. 562.9, vel actionem corporis in animam ovicissim animae in corpus fieri per influxum negat sj I iue ejus quoque sententia de ac Iione mutua corporis aliat mgi in se inuicem citra infrixum pblicum ordini nano aBrsa non est , propterea quod in xus phsecus eidem aikerstrr 579. . Idem quoque hoc modo probatur. Qui profluuile ignorare rationem commercii animae ct corporis ti qui eja explicandi caula sumit mutuas corporis atque anima illis id vicem a stiones, modum tamen agendi ignotum pron dat idem revera sentiunt f. 337. ). Enimvero qui profitetur iς ignorare rationem commercii atque corporis; is expes attutestimonio indubio convictus perceptionum anima: ti miliatio num in organis lenibriis corporis,nec non volitionum Mnesitio num animae ct motuum voluntariorum in corpore ac cellatio'nis eorundem coexistentiam admittit l. 9 9. 93s. 'FL e ' Iconsequenter cum ordinu naturae adversum non si, ves ipnatura rerum fieri certum est, si vel maxime demolitari post possit,quod illa coexistentia ordini naturae conveniat, vel nos A vertetur , ejuS quoque tententia ordini natura adversa dici at quit , propterea quod influxus physicus eidem advertatus Quamobrem nςc sententia alterius, qui sumit animam in aet-pus S corpus in animam agere, modum tamen agendi igno rari profitetur, Ordini naturae adversa dici potest, propitii quod influxus physicus eidem advertatur.
516쪽
Sunt hodie hene multi, qui influxum physicum eum mu tua actione eorporis & animae in se invicem nobis ignota eon. sundunt sumentes istiusmodi actionem tanquam experientia elaram per virium subreptionis g. 949. 9s . Guot empir. &g. 668. LV. , quamvis ultro fateantur sese nescire, qualis sit ista actio & quomodo fiat. Quamobrem quae contra influxum physicum in medium asseruntur, ea perperam sibi dicta putant, cumque revera idem sentiant cum illis, qui rationem commercii animae atque corporis se ignorare profitentur 6.ss7. , in iis acquiescentes quae experientia discimus, inde inserunt naturae ordini adversa dici, quae in natura rerum fieri pro explorato habere debemus. E re igitur esse duxi applieationem eorum, quae de influxu physico in dubium vocari neque.
unt , perversam praecavere, quantum datur.
f. 58 I. Sustema in xus physei notioni virium ahersum. Vis In Auiph motrix enim phaenomenon est substantiatum 3. 3oo. Cosmol. , si με ηρ quei .deoque iubstantiae instar apparet 3. 299. Cosm consequenter V - V
substantia non est. Quamobrem fieri non potest ut vis motriX exeorpore in animam transfundatur. Quoniam itaque vi influ-Xus physici vis quaedam motrix ex corpore in animam transiit
3 368 ); systema influxus physici notioni virium adversum.
Notio virium supponit notionem elementorum, tanquam
substantiarum simplicium t . igo. 18r. Cosmol. in. Quamobrem vel hinc eoncluditur, systema influxus physiei notioni
quoque elementorum repugnare : id quod tamen ut expressus doceatur opus non est. Sane transirus vis motricia ex eoris pore uno in alterum, qui Phaenomenis convenit, eum codipus unum in alterum ita agere videatur in eonflictu, ut vim
tuam vel aliquam ejus partem in ipsum transserat, antiquissimis temporibus perplexos reddidit philosophos: dudum enim objectum fuit, vim motricem nec accidens diei posse, nee substantiam. Si enim dicatur accidens, eandem ex uno subiaiecto in alterum transire non posse. Quodsi substantiam esse velis, nec materialem dici Posse, cum per materiam disiun
517쪽
ἀ tur, eorpus tamen unum non penetret alteram; tet is materialem statui posse, propterea quod pira una transe iacvrpua aliud, parte in eo relina, eui tota ante inerat,substan'tia vero immhterialis linquam simplex in partes diviti Gai me potest. Atque hine durum visum suit transitam vis mst tricis ex uno sudjecto in alterum tanquam realem 1 Ii Ian.
in xui pυ- nimam tanquam rationem convnercii iii Ier metiem attile ca
A t. pus alleges, qualitas occulta est. Si enim anima physice la stin corpus, Vis quaedam animae in corpus transit l. 567. , o icorpus physice influit in animam, vis quaedam motrix ex eor' pore in animam transit l. 368. . Influxum adeo phyic nobis imaginamur tanquam transfusionem virium ex ulla lubstantia in alteram, adeoque tanquam animae ac corporis qua dam qualitatem l. 4 5. Ontol.9. Enimvero cum nullam asti,nein animae in corpus S corporis in animam f. My ys Pochol. empir. , adeoque nec transfusionem virium ex ulla substantia in alteram obtervemus ; a posteriori non eoasta fluxum physicum dari. Quoniam vero nullam ejus habere
notionem f. 73. , nec a priori ejus possibilitas evinci μαι quin potius eum ordini naturae q. 379. ti notioni virium ab versetur 3. 581. , omni prorsus probabilitate destituitur, quo insit, ct rectius inde quod non insit colligitur; minime imintelligitur, quod influxus phy sicus mutuus animet ae eos 'ris in l. invicem substantiis istis insit, adeoque sumitur ita umqualitas ratione sussiciente destituta f. 36. Omοἱ , tonse sita ter qualitas occulta est, quando allegatur tanquam ratio eo mercii inter animam ct corpus intercedentis
Nemo non hodie satetur, vim attrastricem magneti , qa 'tenua allegatur tanquam ratio attractionis ferri imagalit se
518쪽
nae esse qualitatem oecultam es Physica eliminandam, ubi in
rationem phaenomenorum naturalium inquirimus. Enimvero eodem modo sese habet vis attractrix magnetis ad attractionem serri, quo influxus mutuus physicus animae & corioris in se invicem ad commercium mentis & eorporis. O ervamus ferrum polo magnetis admotum eidem adhaerere. ut nonnisi aliqua vi a mutuo eontactu separari possit. Atque hoc phaenomenon attractionis magneticae nomine comulari solet: nullam vero observamus magnetis in serrum Danem. Ita tamen serrum movetur ad magnetem & pro
lirio pondere, si nimium non fuerit, a contactu divelli ne-eium eidem adhaeret, ae si ab eodem traheretur. Qui vim
attractricem tanquam rationem attractionis magneticae alle.
gant, vim istam ex magnete egredi S serrum apprehendere, mox ad magnetem regredi dc ferrum apprehensum secum rapere imaginantur, nullam vero habent istius vis notionem, nee eam intelligibili modo explicare valent, cum doceri non possit, quomodo vis ista ex magnete egrediatur ad certam di-llantiam ct inde rursus arrepto serro regrediatur , quomodo ferrum apprehendat, ut ipsum secum rapere possit. Simbliter observamus sensibili in organum sensorium agente in anima oriri perceptionem & anima motum organi corporis nostri decernente organum moveri; nullam vero Observamus actionem corporis in animam S animae in corpus I. 949. 9 3. P chol. empir. 9, perceptiones tamen ita coexistunt mutationibus in organis sensoriis & motus voluntarii volitionibus animae , ae si substantiae istae in se invicem agerent ri. 37. . Quando Vero influxum physicum tanquam modum
agendi respicimus eumque tanquam rationem commercii inter mentem ac corpus allegamus, ejus nullam habemus notionem c .s73. , nee intelligibili modo eum explicare valemus s74. . Hactenus iraque ovum ovo similius inon est, quam influxus physicus vi attractriei magnetis. Quo jure
igitur vis attraarix magnetis in numerum qualitatum oecultarum resertur, quando per eam rationem reddere cupis, cur
ferrum a magnete attrahatur, eodem jure influxus physeus innumerum qualitatum oecultarum reserendus , quando per
519쪽
eum rationem reddere intendis mutuae animae ae eos otii a si in v ieem dependentiae in modificationibus suis. quoisi vinattractricem in numerum qualitatum oecultarum referre iis liceat notiones Geometrarum imaginarias eum realibus phIli eorum confundenti: in ejus locum substituatur odium nitorale plantarum. v. gr. brassicaeae vitis, ad quod Seholas ei pro vocare solent rationem daturi, cur brasi ea ae vitis in eo ealo eo non bene vegetentur. Etenim denuo deprehentes dodalia allegari posse, cur odium illud in numerum qu 1litatonoecultarum rejiciatur, quam quae de influxu physicol paulo id te evicta modo ad stabiliendam analogiam inter vim attractsi
e em magnetis & influxum physeum in medium ad viii istis usph Iustu pl sic*s animae in corpus corporis in m. sinii cursu manr terminus inanis est. Etenim influxus hujus nullam pros,iὸeminui sus habeamus notionem g. 373. , etsi aliquam sibi habere νι inanis. deantur, qui eadem utuntur, sed deceptricem f. 38. Quamobrem cum terminus notionem deceptricem littifcra inanis sit 3. cit. Log. ); influxus physicus terminus isastis est
Hine jam in Logica loe et t. insimum physeum illepyi mus exemplum termini inanis daturi. Quod regem seri forsan poste, ut aliquando ad notionem aliqui meidem cae venientem perveniatur, realitate ejus evicta; non tamen gari potest tamdiu terminum esse sine mente sonum, 'da diu nobis notio nulla suerit. Sane hoe pacto omnes ternisti inanes in philosophiam recipere lieeret: quo sationiPρ veluti agmine in philosophiam postliminio mereat i)ed it liciter a recentioribus ex eadem eliminati inines termini, quscientiarum progressum tantopere impediverunt. Iolen jst re, quo influxus physeus animae & eorporis in se invicen iaphilosophiam recipitur, admitti quoque in eandem debest γdium naturale & amor naturalis rerum in animatarum, aliiὲ
thia & sympathia, principium hylarehieum inri sentesdsit reactivus Livi, Gas & Mas Hemantii ct quae sunt hujus surseris
520쪽
stema insuris phfici in Pschologia rationali nullum ha- Inutilitas in. bet usum. Etenim influxus phylici nullam prorsus habemus I xu pis sic rotionum I73. , ad quo per ipsum ii uelligi nequit, cur is=cερ pereeptiones sensibilium coexis alii ideis materialibus in emim g bro ab actione sensibilium in organa sensioria pendentibus timotus spontanei atque voluntarii appetitionibus ct volitionibus
mimae, ita ut posita mutatione in organo ponantur una perco .ptiones in anima ct posita appetitione vel volitione animae pGna ur motus Organorum corporis. Sane si modificationum harmonitarum animae & corporis coexistentiam transfusioni virium ex una substantia in alteram earundemque transmutationi tribuas g. 567. 568 ), cum non intelligas quomodo ista transsutio atque transmutatio virium fiat, nec intelligis quom do modificationes istae harmonicae in utraque substantia cDextinstant. Per systema igitur influxus physici coexistentia illius, eos queater commercii animae ac corporis 3. a. ' bilem r. , rationem reddere nequis , 56. Omia. . Quuunob- cum in Psychologia rationali reddenda sit ratio eorum qua εnimae insunt, aut inesse possunt o 4. , ct systemata explicandi
commercium inter mentem e corpus eo fine excogitentur .aphilosophis, ut ratio detur commercii inter mentem atque corispus intercedentis 3. 33α , systema induxus physici in R, in loria rationali nullum habet usiam , . et
Nimirum praenae ingenue confiteri, quod ignoremn qum modo fieri possit ut anima pereipiae sensibilia eonvenienter mutationi. quam organo senserto inducunt. 'uamprimum eandem eidem inducunt, quam sibi ae in eritis aliis imponere velle, quasi seianvis. quod tamen nos nescire palam est, ubi non Iram rationem reddere valemus, quam influxum physeum eorporis in animam. Et idem tenendum est de motuum -- luntariorum a num animae sependam . Atq- deo pati