장음표시 사용
551쪽
Idem quoque sic evincitur. Systema causarum oeta du-lium principio rationis susscientis adversum, etsi per natusta corporis sti animae ut eidem adversetur necessario demonstrati minime possit l. 6 . . Quamobrem cum constet nihil egesine ratione sufficiente, cur potius sit quam non sit f. F. θ tol.), nec credibile est commercium inter mentem atque coli pus solum parere exceptionem. Systema igitur causarum in casionalium probabile non est. Quae supra de improbabilitate systemata inquisis 'Isia
annoIata suere =int. 3. 388 G ad improbabilitate: estque hstematis caularum occasionalium trahenda.
l. 6o9. Aua Sio Dot Per 1Istema causarum occasionesium non negaror dimire creaturar pose agere in auimam-corpus, quia animau torpti l intollatur ptr in uendo in se invicem agere nequeaηt, nec ex eo, quod si s fi cma in corpus agere nequit inferri potest, nec Deum in cor π y j trum ' animas agere posse. Etenim in systemate caularum o G ' ρ' nalium Deus producit ideas sensuales in anima ad preties in*' ὰ ἡ oepit, materialium in cerebro S motus spirituum animalium ia edi li, i m. bro pr psenti in Volitionum in anima f. uesi. , vel in I am corporis dirigit vim animae ct gradum ejus determina sintuenda idea universi Cf. 398 S in tratiam ast et diij; spiritus animales in cerebro ad influendum in nervos molino 3. 397. propterea quod influxus physicus probabilitate ossi deiiituitur cis. 388.). In hoc igitur systemate, cum dedacis Dei in animam atque corpus sumatur, quod animam ia corpus S corpus in animam agere non posse supponaturi num omnino est affirmare, per systema causarum occa diali negari quod Deus in animam ti corpus agere possit, quia ni ma & corpus physice innuendo in se iuvicem agere ne deus
552쪽
Porro insunt in Deo, quibus anima humina caret, ut adeo simpliciter de Deo negari non possint, quae de anima
negannir. Sane inest Deo potentia creatrix, quemadmodum in theologia naturali demonstraturi sumus, vi cujus non existenti seu in ideis ipsius contento actualitatem impertiri valet, quando volueriti Constabit vero ibidem, nihil non esse possibile, quod in ideis divinis continetur, consequenter etiam quaslibet modificationes animarum S rerum materia-hum possibiles esse. Ecquis ergo dubitare poterit, pote tiam istam creatricem sufficere ad modificandas pro arbitrio creaturas jam existentes Jam nemo non ultro fatetur, potentiae creatricis divinat nobis nihil inesse , ita ut ne minimo quidem pulvisiculo non existenti actualitatem conferre valeamus. Quamobrem quod ob defeetiam potentiae creatricis in anima de eadem negatur, idem de Deo quoque negandum esse, quia de anima negatur, perperam insertur. Falsum itaque est ideo negandum este, quod Deus in corpora agere possit, quia sumitur animam physice influendo in corpus idem movere non posse. ut d erag asterum.
Propositionem hanc probe perpendi velim, propterea quod negantibus influxum phys eum. adeoque & oceasio.
natistis. vulgo objici soleat magna animorum contentione. quod simpliciter negent spiritum qua spiritum in corpus agere posse, atque adeo inde sequatur, nec Deum. qui sit spiritus, in eorpora Nel animas agere posse: unde deinceps magrici numero congerunt consequentias molestas, quasi negato inssuro physieci seu actione animae in corpus. quae fit physice anssuendo, tota religio christiana sunditus everistatur & brutae cuidam ac satali necessitati subjiciantur omnia. Carte an s. qui primi influxum physicum animae in corpus - ct eomoris in animam in dubium vocarunt, & anionem Phys eam seu naturalem animae in corpus ae corporis in animam impugnarurir . adeo evidens visum luit posse Decieribui, quae animae humaciae non insunt, ct eorum in uti meriam referendam ecte potentiam impertienda inualitatem
553쪽
mere possibilibus, quorum nihil praeexistit, ut deliet 4ubia
removendo ne eogitarim quidem , quod negata illidae in mae in corpus physici neganda etiam sit astio Dei in torpes vel animam. immo hane dissieultatem adeo nullam cense ere ipsi mer Theologi magno alias etelo praditi, qada blaPetrum Jurimim in medium adducit eel. Rusimvs in P, lucidat. philosoph. de Deo, anima di mundo 3a6, qui , Tractatu de Natura & Gratia expresse impossibile prodae Ciat, ut corpus moveat corpus & motum suum illi edonesti cet, nec minus ineomprehensibile judieat, quod naturalite piritus agat in corpus vel eorpus in animam, ti ea hacissi Pollibilitate ae incomprehens bilitate inseri sumine atast rium elle, ut Deus producat & motus corporis, 'operilistnes spirituum. Nimirum evidens visum fuit virit a Thio togis, S philosephis, animae, utpote potentia errauita istititurae, non posse competere assionem in eorpus nisi physet anssuendo, at Deum, cum ista potentia gaudeat, eluatndi tum realitatu alicujus ex substaritia suam ereaturam, hoc illieitra influxum physicum in corpus agere posse. Qua tityuno tempore difficultas nulla videtur, ea alia insutabis eximmatur, quando scilicet passiones animae infidunt in da sum. Oecurrent vero partim in inserioribus, piris, J he i ta nar rati, quae huie disseultati apparenis Hiel dae uberiorem lueem affundent. Equidemeum olae esst xystema causarum oceasionalium probabile non esse l. et Inool perinue Viueri poterat, quibusnam eonsequentis nplinis lyltema caulirum Demsionalium oneretur, ut dit ei Mallentum n Didium minime prie nictivi postulit tinta rquitas, ut Iniuriam, quam nobis fieri nolumus, ab illii qD que amoveamus, causam alienam eodem eandore typisti quo pruriam agimus, qui veritatis nonnisi amore detiza
554쪽
ceptiones sedilis ad praesentiam ideae materialis producta i amet deinde agit O' appetitiones suas eliciis per stema causarum oc- resonalium libertati nihil praejudicatur. Etenim si Deus inanima omnes producit perceptiones ac appetitiones ct aversiones; anima in omuibus suis modificationibus sese habet mere passuve, etiam in appetendo ct aversando. Appetit scilicet, quia appetitio producitur, aversatura si produceretur aversio, & econtrario aversatur , quia aversio producitur , appetitura si produceretur appetitio , consequenter penes iplam non est ut appetat vel aversetur. Neque sussicit, ut appetitiones ct aversiones a Deo ea lege producantur, qua producerentur ab anima, si sese ipsa libere determinaret ad appetendum vel aversandum : tum enim Deus equidem libere produceret appetitionesti aversiones, in anima vero eaedem tantummodo liberat apparerent , non forent. Quamobrem cum anima tunc demum diei possit libera, quando ex pluribus possibilibus sponte eligit quod ipsi placet, cum ad nullum eorum per essentiam determinata sit f. 94r. Pochol. empirδ; si anima omni vi activa desti-
. tuatur & Deus in eadem producat Omnes appetitiones ac voli- tiones, quomodo libertas salva esse possit non apparet. Quodi σα primum Quodsi anima vi activa praedita, unde omnes ipsus actiones consequuntur, cum modus, quo appetitio vel aversio nascitur ex perceptione praesente, non pendeat a modo, quo per
ceptio in anima oritur, perinde quoque est sive hac sine directione Dei, sive per directionem Dei enata sueriti Quamobrem quia libertas respicit modum, quo appetitio vel aversio ex perceptione praesente nescitur g. 9 I. Pnchoc empir. ; quod Deus .dirigat vim animae in producendis ictis claris seu in intuitu ideae universi nil quicquam obstat, quo minus libere perveniat ad suas volitiones & nolitiones. Puod erat secundum.
555쪽
Idem eodem prorsus modo patet, fi perceptione se bi. lis ad praesentiam ideae materialis in cerebro a Deo presutuanima iplamet vi propria appetitiones vel aversiones tale sicit, potentia agendi vi perceptionis a Deo producti ai atta. dum excitata, cum quoad dependentiam appetitionum ti axes.sionum a perceptione perinde sit, sive vis agendi anima et, stanter insit, sive eidem demum a Deo excitata pereepiae
conseratur. suod erat tertium. Quando Iaqueisitu, Theologus eordatus, jesiui is
male causarum occasionalium libertatem esse meram de pnem , dubium non est quin supposuerit per idem omen naactivam animae adimi & eam in ens mere passivum truclom hi, quod a Deo modificetur. Etsi vero judirium a ventate ernime alienum videatur non tamen proprerea desensiri Mematis cautirum oceasionalium erassioris imputandum, qui libertatem neget, ut porro molestis consequeonis merae bsit, nisi aliunde constet eum libertatem tollere. a norat fieri posse , in quis libertati adversum ada istari quod eidem repugnat, quemadmodum ex adverti hau asaccidit, ut eidem contrutari existimetur, quod eam di ita stere posse palam est. Qui de libertate sentit, quoi no a decet, non ideo in moralibus vel praxi vitae ianum. 'aunegata libertate consequuntur , si vel maxime in ei inpucommercio animae ae corporis sumit, quae eum ditia iis nequeunt, Propterea quod modus perveniendi a perte saad deeretum non pendet a modo, quo exeitatur iti percto . Non nostram causim agimus, sea eorum, votis ἱππtiam parum probamus s. ω6. A seqq. tum sit e ni is erga alios, tum ut exemplo nostro Meramus alios, quodH
sese aequos erga alios praebere debeant: id quod imitem, stitiae est, quam olim quidem inculeavit εὐ-les, uti men insuper sere habent plerique. Ceterum si h eoi si sarum occasionalium eum theoria superiori in vitiam rem ab objectione prorsus liberatur. quod hibertatem tollit, id a in defensorem illius injurius saret, qui eidem ipsem dottit;
556쪽
auderet. Quodsi vero anima vi perceptionis productae ad agendum a Deo excitatur, cum sit meris saeuitatibus instru- , cta, quae exeitatione opus habent, quoad libertatem synem a c uiarum occasionalium coineidit eum systemate influxus physei, quale vulgo ab Aristoteli co-Scholasticis explicatur. Etenim utrobique supponitur animam nudis saeuitatibus instructam esse, ad agendum vero excirari vi perceptionis sen. sbilis in organum sensorium agentis: quocunque igitur modo pereeptio ista mutationi organi senserit harmonica producatur, actiones animae deinceps eodem modo consequuntur. Si diverse fuerint virorum doctorum opini nes, non inconissultum est eas inter se comparari, ut quantus sit consensus, quantus dissensus appareat, ne objiciamus aliis , quae eodem jure sive eadem injuria nobis objici poterant. Hine enim multae oriuntur turbae Veritati ae pendenti ab ea selicitati generis humani inimicae.
g. 6 II. Systema causarum occasionalium non in solo explicando eommercio inter mentem & corpus subsistit , sed ad comminnicationes quoque motuum in actionibus corporum explicaΩ- dis extenditur. Neque id systemati huic proprium est, cum etiam cetera ad has transscrantur. Quamobrem accidit ut Autores in expendendis systematis explicandi commercium animaei de corporis, hoc est, actiones mutuas corporis atque animae: in se invicem, ad ea etiam descendant, quae ad corporum in se invicem actionem spectant. Enimvero cum nos aliquando, i s Deo ita visum fuerit, in Physicis de iis simus acturi, quae actiones corporum in se invicem concernunt; plura in praesente non addimus.
557쪽
sonatis harianionia pra. sabilita.
ysima harmoniae praestabilite dicitur, quo commerciussi
mae 6 corporis explicatur per seriem percepti0pllae sp appetitionum in anima & seriem motuum in coisse, si per naturam animae ac corporis harmoaica sunt seu cost 'erunt. γSysteriri hoe in nit Lei ii, de in Diario Dud tormari lino A. ι69s. p. 444. & seq l. di p. 436. ἁ sel , yIRMPublice proposuit. objectiones in eodem Diario edimii uς anno p. 639. & seqq. contra id proposuit Auctem, nonicus Divinionensis, ad quas respondit Leit ψω A. I ν .p- - Ss. & 2 9. Postea Baetius in Dictionario critico mi Rin araus dubia sua eontra idem systema proposuit, styr Mbmtius in alio Diario, quod sub titulo: l' Histoiri ti rages des Sqavans A. 1698. prodiit, mense Jolio sti Prodii r post mortem L sinitii liber sub titulo: Metelli ii Aerses pieces fur la philosophie &e. par ins. Di,iri γ' ις , μνtou, in quo Tom. a. p. 3 8 9. R seqq. eat e iones Baetana in seeunda Dictionarii editione aetatui ' potitae sub incudem a Dibuitio revoeantur. Ea isltiyi Leibnitιanum systema impugnavit Fr risus latu ip cui titulus : de la eonnoisiance de lay meme Trast a pi', system stiis eausarum oecasionalium defensor, si strenuus Cartesi sectator i eui respondit Itonitius in P φ eruditorum Parisino, quod in Batavii reeuditor. Λ Suecessere deinde objectiones aliae Teumeminit, Clarui. tandem que Stabili. Post sit, I sititii A ζ-- lystema Leonitianum de eommereio animae & eorpori 'mati meo metaphysico . quod idiomate patrio se
558쪽
. Moita intertexui, ut judieibus viris doctis in eodem natum videretur & facilius jam intelligeretur. Mox vero Bili genu A. 1723. in Commentatione hypothetica de Harmonia animi& eorporis humani maxime praestibilita eausam hane prolixe& vulgariter dixit, expensis quoque objectionibus singulis ab
Autoribus modo commemoratis in medium adductis: quorum autoritate audaciores secti, qui inimi eo in me erant an bmo, harmoniam praestabilitam tanquam impiam traduxerunt, ut ne deellet eriminandi materia argumento ab invidia ducto
quoad singulas ejus partes alibi relatas g. IOIo. Log. philosophiam meam impugnaturis. Nostrum jam erit idem systema eodem modo expendere, quo systemata antecedentia ad trutinam rationis appendimus. Cum vero simus ab omni altereandi studio alieni & bona causa dudum triumphaverit; eontroversas non aliter attingemus, nisi quatenus docentis muneri non repugnant.
β. 6I3. In Ostemate barmoniae praestabilitae anima vi sibi propria is producit omnes suas perceptiones appetitiones continua serie. Nimirum anima vi sibi essentiali g. 66. ct naturalia 67. ,
eontinuo producit ideam totius universi I9OJ, etiam in ιμ somno g. I9I. , quae easdem prorsus mutationes subit, quas mundus adspectabilis subit 3. 192. . Quoniam tamen im-: i possibile est ut integram simul intueatur f. 194. , adeoque clare percipiat singula in eodem contenta G. I93.), ut eorum sibi fit conscia g. 3I. V hoc empla. , conseqtienter apperci. piat g. 23. PBchol. emis.), ct hinc certas observare tenetur leges g. 2i7.) ; lex vero sensiationum essentiales animae continet determinationes cf. 78 ), 2 lex imaginationis rationem , aliquam in lege sensationis habere debet 223. : ideo anima in appercipiendo per essentiam suam sequitur legem sensiationis, 6 legem imaginationis. Mutantur perceptiones clorae, adeo-ὸ que intuitus ideae universi f. 93. , consequenter apperceptio si ejusdem finita, qualis inanimam cadit , 264 9, per appetitionem& aver- quomodo Perreptioners appetiti
559쪽
essentiam ct naturam suam bonum appetat, malum averse t 3. 5a O. , in mutandis pereepsynibus claris per nautact stinentiana suam sequitur legem appetitus ti aversicostis 9O . 9O7. 'γbol empir. . Atque adeo clarissime patet ad mam in lystemate harmoniae praestabilitet ipsamaeet potam omnes suas perceptiones ct appetitiones.
Propositio haee theoriae superiori satis eonsonat. litia anima Vim quanitim habet eontinuo produeenii lieissi ' tius universi. Totum vero universum quoad stituo sentem, nedum quoad omnea praeteritos ti futuros istia sinvolvit, quae in ista idea singula elare represeman et possunt. Unde appereeptio, eonsequenter series pent titnum claramm, talis esse debet, qualis eonvenit mi i in Certus adeo modus appereipiendi ideam yniveri ei* i mutandi animae essentialis esse debet. Non autem diri se potest, quam quem experientia magistra docet. obrem perceptiones elarae tales esse debeat, ut ed pomutationibus in corpore aliquo organteo per impresopo objectia, quae clue percipiuntur, stitia, ct per appeta V ita variari debent, quomodo variantur mutationes is M 're ob ejus in universo stum mutatum. Cum item
tuitus ideae universi possibilis si ; in qua possibiliti η ty 'animae conisisti r. Nimirum anima istiusmodi talis intuitus ideae univers, seu hoe modo variabilii MVRPsio ejusdem, aut quod perinde est, istiusmodi ρααὶ ' clararum seriea possibilis. Systema igitur harmosa P hil irae iheoriae superiori nihil superaddit, nisi quod si lide finiatur , vim animae non dirigi a prineipio emeta
admodum in systemate influxus physei f. s λὶ
rum oceasonalium fieri debet S. 3 9'8. sed mam e indem dirigere , ita ut sit totiua pereeptiosui habet, causa lassiciens.
560쪽
c Idealistae h6e perspieientes 'δt ile distincte explieando eom. D i mreeio animar&eorpori cimmo Hrenere S de distincta expli.
' or L ... Carione actionis e reorum in se thvicem ac corporis in animam, animae in eorpus desperantes,i ides 'negarunt mundum ad sp
.s inhalem, quem anima sibi lepraesentat, existere. Quemad-ς . modum vero in omni errore Iii est ali luid veri, ut ideo sarpei' error viam ad veritatem sternat: 'ita quoque hypothesis idea- , Iistarum quidpism verghabet: hbe nempe supposito quod ini a fluxus physeus nullus fit 'meto ur, qui perceptiones rerum D .i sensibilis a voistam minin sidepivavit, militer agnovit, , s Deum animam ita modifirare posiop ut nimi dues' ad bellabi. illem eodem, quo nunei nodo sibi rept arsense ' qtut is extra - si anima ri non erist1r, quemldmodum exl meditationi sys ipsius i i imelligi r: in quibus δε elissentia eorporii hi dubit . eorumn est i :que Nisi Atinti in Mesbia veraeitatis di seri tonstrare eoiatur ''dri ipsim tamen systeinate trior liter netis rius est - st mi emi ει hnimae propterea quot Deus Ion froducitia animii feeptionem nisi ad pr,senrlan ideae materialis in l. Lerebro serendum eoneursum suu in Frdi parium , de quo hie/ sermo est . g Amri Iystemateli arti iobiae Efaestabilitae nullo modo necessarium est, ut mundus ad pestabilis allia existat, si . quidem anima eo, quo nune. modo eundem sibi restriesentare