Psychologia rationalis : methodo scientifica pertractata, qua ea, quae de anima humana indubia experientiae fide innotescunt, per essentiam et naturam animae explicantur ...

발행: 1740년

분량: 718페이지

출처: archive.org

분류: 철학

581쪽

dem quoque frustra adversus ipsum urges, si vel aen elua ita

staret eam esse veram.

f. 629. quid sis 5. Praestabilitio harmoniae larer animam torpus est m-

semate har' raculum in creatione rerum facta, sed ejus deinceps vi narra moni. P mi' liter in m σulis hominibus perpetuo consequitur perceptis aracti odi m, ne metitionum animae motuum corporis sibi mutuo naps

tu, tientium coexistentia. Quoniam enim. harmonia plastabilia' ' dari nequit, nisi detur Deus omniscius, sapientissimus, liberi mus , poleatissimus, creator & gubernator rerum fissitarua omnium g. 626. ; in tota rerum natura nihil repetii potest, per quod praestabilitio illa fieri potuisse intellitiis,

consequenter in tota rerum natura rationem suffcientem post habet 3. 56. 0ntot), adeoque miraculum est g. 3io. Omljuuod erat primum. Enimvero Deus harmoniam praestabilivit, qualepta tua anima produxit eorpus, in quo existere potest series mutuus perceptionibus S appetitionibus animae constanter consertit tium & cum secit rerum materialium nexum, ut motus il ἡ actum perdurantur per continuas in organa sensoria in et 'siones extrinsecus factas 3. 624.), adeoque in prima rerum Ut tiome. Quare cum praestabilitio sit miraculum, imor πω miraculum utique est in prima rerum creatione factum. erat secundum.

Qiiodsi anima existere supponatur, vi propria o ipsius perceptiones S appetitiones producuntur f. 6i3 porro eidem coexistere intelligatur corpus suum; vi Te nismi motus illis perceptionibus ti appetitionibus eoῖ' η consentientes possibiles intelliguntur 3. 613. . Si ἰς*i mundus hic adspectabilis existere supponitur, per eum ti 'patet, quomodo per continuas impressiones la organ φ

582쪽

De Harmonispraestabilita. 367

soria factas motus harmonici in corpore ad actum perduca tur 6IZA Ρer naturam adeo θ essentiam animae ac corporis S mundi hujus adspectabilis, in quo homo existit, intelligitur, cur motuum series in corpore potius consentiat seriei perceptionum o appetitionum in anima, quam ab eadem dis-ἰ sentiat, consequenter coexistentia pei ceptionum S appetitiOnum animat atque motuum istis consentientium in corpore rat; tionena sufficientem in essentia & natura animae, corporis toti

usque mundi adspectabilis habet g. 36. Onrol.). Illa igitur coe

xistentia in singulis hominibus naturaliter constanter consequi- - tur cf. 33. cimol. P. Quoniam vero non consequeretur, nisi Deus hanc animam ct hoc corpus una produxisset S hunc rerum materialium nexum effecisset g. 624. , ct praestabilitio hoc modo facta miraculum est in prima rerum creatione patratum per num. I. I.; coexistentia illa appetitionum atque perceptionum animae ct motuum corporis in singulis hominibus consequitur vi miraculi in prima rerum creatione patrati sod erat ranium.

Puto Minionum hue respexige, dum harmoniam praestabilitam verum miraculum dixit. Sed primigenium miraculum, , cujus vi deinde singuli eventus naturaliter consequuntur, in philosophia nihil vitii habet, consequenter Propterea nulla hypothesis philosophica objectioni obnoxia est. Sane ipsa existentia rerum materialium , quam Deus in prima creatione iisdem impertitus est, primigenium sucddam miracul L m est. vi cujus deinde naturaliter in mundo hoc ad spem bili conse. quuntur Gmnes eventus. Quodsi a causis secundis ad causam primam ascendere debes, quemadmodum postulat finis a Deo per creationem intentus 9 necesse est ut quaedam in sint crea- ruris, quae aIiter explicari non possunt nisi per causam primam, ac ideo In principio rerum admitti utique debet quid-Piam miraeu Osi, ne actualitas rerum in universo sit indueri. dens a Deo: quod absurdum. Ipse Leontitur epist. m. ad Marciaum s. v. harmoniam corporis S animae , seu constan

583쪽

s86 M. III. Cap. IV.

tem pereeptionum atque appetitionum ti motadae illi eresentientium coexistentiam effectum seu eonsequens initituli primigenii in prima rerum creatione facti produntiat, mi raculum vero perpetuum esse negat, quemadmotum c vividebatur. Per miraculum vero primogenium intellipa nequit nisi praestabilitionem harmoniae in ereatione Liun. quemadmodum ex demonstratione propositionis paserat intelligitur. Quod vero vi miraeuli alieujus praesertia Fi migenii deinceps naturaliter eonsequitur, id pro miritilli da tinuatione haberi nequit. Aliter sese res habet in silurra causarum occasionalium, in quo ad eonsensum spolis: perceptionum & appetitionum eum motibus potentii dii is finita requiritur, qua in si stemate harmonte prestabilite ο ρ opus est nisi in principio rerum

Abi appetitio. Appetitiones in sinima non Dere praestabilite fietia, Θ, sui prae Deus harmoniam tantummodo praestabilivit inter motus in tu stabilitae. pore per impressiones in Organa sensoria sectas excitatos ἁ psceptiones animae, quibus objecta ista repraesentantur, rigaea ter appetitioneS animae ct motus in corpore voluntarios ly 62 .). Sed appetitiones nascuntur ex perceptionibus ipsis

mae vi secundum legem appetitus l. 9o4. PBchol. mps Meoque nulla hic opus est praestabilitione.

Idem etiam sic ostenditur. Modus, quo anima ceptionibus pervenit ad appetitiones seu has ex istis elicit, so spectat ad commercium animae ct corporis l. 962 mydum pir.). Sed in systeinate harmoniae praestabilitet non pretili, liuntur a Deo, nisi quae ad commercium inter animam sto

ptis contervas dum requiruntur. Non igitur appelltidad ρ

anima fuere praestabilitat. Liquet idem ex modo, quo prestabilitio ' i'

paulo ante sj. 624. explicavimus. Etenim in eo buimus rationem modi, quo inima ad decreta 'y.

584쪽

μ Hermonia praestabilita. 369

eum in praestabilienda harmonia perinde sit, quoeunque tandem modo ex perceptionibus anima eliciat appetitiones. P-- stabilitionis adeo & harmoniae animae atque eorporis notione non satis distinctas habent, qui sumunt iuxta systema harmoniae praestabilitae in gratiam eorporis appetitiones esse praestabiliras, hoe est, singulas a Deo determinatas ut nullo modo ab anima pendeant, nec integrum animae sit quidpiam in iis mu. tare. Unde deinde eonsequentias deducunt molestas, quasi systema harmoniae prestibilitae sit libertati adversum & Deum faciat causam peecati: de quibus objectionibus deinceps nobis

erit agendum.

f. 63 I. In I emate harmoniae praestabilite avima eodem modo Dependentia perderit ad apperitiones seu Dositiones, quo ad easdem peres grem monis senstemate in xus Hurici. Etenim per systema influxus ' ρος ο physici non nsi redditur ratio, cur ad praesentiam ideae matenalis in cerebro oriatur perceptio in anima, ex qua enascitur As tu, s petitio o. 56o. 6 hoc rar. & f. 962. PDGol. empiria, ct ii' humo militer per systema harmoniae praestabilita non redditur ratio, nisi cur ideae materiali in cerebro coexistat perceptio in anima, ex qua sequitur appetitio c=. 6ia. 'IMA. rar. S si. 962. P cho empiria, adeoque utrobique tantummodo redditur ratio, cur detur aliqua in mente perceptio, unde appetitio nasci potest. Respectu igitur systematis, quo commercium inter mentem SO pus explicatur, perinde est quocunque modo antina a per--ytione ad appetitionem perveniat. Quamobrem sive syst a harmoniae praefabilitae, sive systema influxus physici ampleris; modus, quo anima a pereeptione ad appetitionem transit, is er idem erit. In systemate harmoniae praestabilitae ideae seniales ideis dirialibus ita coexistunt, ac si Corpus in animam influereti sua illas produceret, ct vicissim motiis voluntarii in Cor- ta mexistunt volitionibus animae, ac si anima in corpus iari PDM. Ration. CC cc inf

585쪽

influeret, seu vi sua motum corporis produceret f. sal. Quamobrem cum systema harmoniae pretstabilitet ti sitiai

Influxus physici, tanquam systemata explicandi commerciminter mentem atque corpus intercedens s f. 6i2.36o.), nda tis ferant nisi in modo, quo coexistunt perceptiones alliaeet litis materialibus in cerebro ct motus voluntarii in corpore δῖ tu

tionibus animae 3. 949. 933. PIIchol. empla. ; inseri, appetitiones a perceptionibus pendent, in syllemate is erus physici & harmoniae praestabilita diverses esse nequit, seu latro

utroque systemate anima eodem modo a perceptioribuS id venit ad appetitiones. Consona haee sunt iis, quae in superioribus f. si tmonstravimus, in omni systemate de eommereio inter notem atque corpus intercedente libertatem y defenὀi l inie gnari posse. Recolenda vero hie sunt, quae itidem ia bierioribus evicimus, si quis libertati adversi hilemati talia admistet, id non fieri vitio systematis, sed in sirorem errem de dependentia volitionum ae nolitionum a pereeptionisei. s 4. . Ita qui libertati adversatur, systema harmonia prηγὶ hilitae deformaret praestabilitione per errorem explieila, i inee cum principiis ontologicis, nee eum Theologii aim consistere potest 3. 6244: quemadmodum s e uni traFiata tiarii, ne desint consequentiae, quibus systema horra stabilitae infament.

f. 632. - Quoniam in systemate harmoniae prestabilitet assina eo h stinis , dem modo a perceptionibus pervenit ad volitiones, quo ipsi

male in xus Rusci recte concipitur, concipi debet, c0ce u ter cum vi libertatis anima ex pluribus possibilibus sponte ili gat, quod ipsi Placet, cum ad nullum eorum per egeatiassi

586쪽

De Harmonia praestabilita. S7Iterminata sit 3. 49r. PBG. empird ; stante quoque systemate harmoniae praestabilitae anima ex pluribus possibilibus sua sponte eligit, quod ipse placet, ad nullum praesentiam suam determinata.

Immo si quis libertatem animae ad indisserentiam persecti aequilibrii extenderer. quamvis ostenderimus animam sine motivis & eontra motiva sese determinare non posse I. 944. Psychol. empla.); harmonia tamen praestabilita minime obstaret, quin id faceret. Haec probe perpendi velim, ne consequentiariis facilem praebeant aurem, qui ipsmet argumentum difficile distulere haud valent, dum tanquam pro aris & socis pugnantes per harmoniam praestabilitam libertatem tanditus

everti, fatalem rerum omnium necessitatem introduci, & omnem non modo christianam, verum etiam ethnicam religionem tolli, immo omnem justitiam e civitate relegari elamant, ut hypothesin in se innocentem in odium adducanti Quoniam perceptiones in systemate harmoniae praestabili, ab anima vi propria producuntur prorsus independenter a corpore . 6i3. 6iq. , cum ex adverso in systemate influxus physiei anima in percipiendo a eorpore pendeat f S. ; systema harmoniae praestabilitae multum savere libertati rectius judicant alii. Enimvero ut fons erroris detegatur, in quem inciderunt praestabilitionem harmoniae non ut decet concipientes; sequentem addere lubet propositionem.

f. 633. Necessitas motuum . qui appetitionibus animae in corpore respondent, non tollit libertatem in anima. Etenim in lyneu die .. harmoniae prastabilitat anima ex perceptionibus tuis elicit liborς tam obis. volitiones suas independenter a corpore, Utpote tales ix turas ide si ris: etiamsi corpus nullum ipsi coexisteret g. 613 6sq. O32. . Supponitur vero corpus istiusmodi possibile, in quo vi mecha- nismi motus eo ordine produci possunt, quales postulant VO':tiones animae s*. 617. : supponitur etiam possibilis istiusmodi

rerum naturalium nexus, qualis ad hoc requiritur, ut per Impressiones in organa senioria continuo fassias, motus Isti actu

coasequantur j. cit0. Deus, qui vi praescientiae suae novit,

quales

587쪽

quales sint sutura omnes libere voliti es anima in serie placeptionum S appetitionum contentat, ct vi omniscitatiet lugnovit, qualia poisibilia sint corpora S quales fieri poseat rei

nexus, vi sapientiae tuae decrevit animam hane cum h0e cor pore in hoc rerum nexu producere, dum harmoniam allissetti corporis pinstabilire intendit S in creatione rerum de relum suum exequens harmoniam istam actu pra stabilivit f. 6 Quod igitur motus in corpore, qui voΕtionibus anima rei da dent, sint necessarii nec naturaliter diversi esse possint ab iis, qui actu consequuntur, minime obstat, quo minus volitiones in illi. ma sint libere. Illorum adeo necessitate nequaquam tollitur i,

bertas animae. Quodsi objicias, motus in eorpore non posse esse alid quam quales observantur, v. gr. quando sedeo, impossibili

fuisse, ut non sederem, adeoque eum animi manu ilior ri tnequeat, quam hos ipsos, qui in corpore dantur, eiciaecellino eosdem velle, non libere: nego consequentiam. dimoenim eertum sit animam hoc momento , quo sitio, hyp situm eo oris appetituram non tamen ideo sequitur φρ motum hune necessario velit. Optime hoe advenit ilotus & ut facilius intelligeretur simili illustravit in libro et ista sensu fidei & rationis pag. 38r. 382, prout reeensetur in AZ Eruditorum A. 37Os. pag. ss3. Si systema, inquit, labiit

in bene intelligitur, reperietur in eo non destrui libertιπα ima enim saeuitatem habet deereti sua serminii it rella di quod plaeer. Et quod actiones eorporis ab inimi lippen iis attinet, non pote st incere libertati dispositio eorporis in Deo formati, ut motus ejus praeesse voluntatibus inimi ae spondeant, quod tali exemplo intelligi potest. ponimia ut chanicum egregium scire. quae ego famulo men i ii eie is imperaturus, eumque posse sermare automatum Pr ere 'dis omnibus motibus a me ea die imperandis. Certuo me tune automato illi tanquam simulo meo imperitatam ii, qua fruor. libertate, neque illam ipsius automati spontant 'ad suos motus determinationem quicquam libertiti miR '

588쪽

De Harmonia praefabilita.

iudieaturam. Eodem modo se res habet in eorpore huma noseeundum si sterna Leonnianum, quod ideo appellari solet sy

stema harmoniae praestabilita'. Deus formavit nc stra eoi pora tanquam machinas, quae debent respondere certis nuribus nostrarum animarum. Tale automatum non est impossibile Deo, qui novit omnes determinationes meae voluntatis motusque machinae his determinationibus accommodavit. Hactenus Inruclotus. Enimvero quae contra systema harmoniae praelia.

bilitae in ala intellectum in medium profertur objectio , quasi cum libertate pugnet; etiam in systemate influxus pli y sici lo eum habet, si praescientiam divinam admittae. Estque illa ipsa

objectio, quam Sociniani ad versus praescientiam divinam ur. gent. & eui dudum satisfecere Theologi. Pone enim Deum praestivisse ab aeterno, qualem morum corpori jam sit imperatura anima. Cum praescientia Dei fallere minime possit, ne-eesse est ut hune. non alium molum corpori impere r. quem Deus praescivit. Omnes igitur motus ab aeterno jam deter. nati sunt. quos anima imperare deber. Quemadmodum vero non alios, quam hos imperare potest; ita quoque si vel maxime vi propria eosdem in corpore producit, alios tamen quam quos Deus praescivili produeere nequit. Nemo Theologorum orthodoxorum est, qui haee non admittat, eum sint Prieleientiae divinae, fidei articulo, eonsentanea. Enimvero quando Somer sibi persuader, se tolli libertatem, S hine praescientiam divinam negare mavult quam Iibertatem everIere, Theologi contra eum defendunt determinatam futurorum contingentium veritatem tanquam libertari minime ad ver. sam. Spectatur nimirum libera Foluntas tanquam causa. per quam volitiones animae sunt reris in seipsis. etiam in ideis divinis, per quas Deus ab aeterno omnia Diae vider. Uide quae Musaeiar in Collegio Anti-Sociniano disp. 4. quaest. I. S. r. & seqq. contra Sorintim S ciuium disputat. Etenim quod tantis N Crinus objiciunt contra praescientiam divinam futuis rorum contingentium, quasi per eam omnis libertas tollaturct fatalis neeessitas introducatusi id ipsum uigent Anti harmo. nistae adversus harmoniam praestabilitam. nisi quέ d Socinara &cremus abstineant a cumulando eonsequentiis, quas Antihar. ce ee 3 moni.

589쪽

Oeta. ara. M Y mon istae eonsequentiarii eum litant malo in Humon au inino. Neque hoe mirum videri debet. Praestibilitio enim harod niae Uimae ae corporis a praestientia divina tota pelliet, 'o tenus volitiones animae liberae sunt, adeoque quia contri tet stabilitionem urgetur tanquam libertati adversum, id tolassit cidit in praescientiam divinam. Qui adeo praestabilitiosti fit moniae animae ac eorporis hae in parte adversiamr, tam sta nianis faciunt,eorumque eausam adversus Theologos Onhes xos agunr. Quod ergo hi Soeiniania respondentii id sibi si sponsum datum existiment. Ceterum eum in Theclogia da turali de praescientia divina sumus acturi, determinant e. a veritati contingentium suturorum, quatenus eum libertile ιβ' minis stire potest, lucem aliquam affundemur.

prostabilita

led anima eodem modo ex perceptione praetente voluisNRelicit, quo id sacit in systemate influxus physici f. ut libertas codem prorsus modo concipi possit in i it in harmoniae praestabilitae, quo concipitur in systemate is illophy lici, consequenter anima citra ullam coactionem enetia a eligat id, quod exaeque possibilibus maxime placet si, j jJam cum Deus motus in corpore non pretstabilivetit, ut inppetitionibus animae consentiant, nisi quatenus liberas voliti dpraescivit f. 62Φ. 626. , ut adeo necessitas motuum appetitio nibus animae in corpore contentientium libertatem tollere post possit β. 633. ; nec ex parte corporis quicquid lumitsit in I stemate harmoniae praestabilitae , quod sit libertati advestra Quamobrem eum in systemate harmonia pretstabilitet ossi ii relinquatur libertas, quam in systemate influxus physici habος potest, nec in eorpore quicquam sumatur, quod sit libertati a 'versum per demoustratas systema harmonia plastabilita libaui adversum esse nequit. Rei. Diqitigod by Cool e

590쪽

De Harmonia aestabilita.

Dostemare harmoniae praestastatae actiones homini eod. amacts Dre imputari possunt, quo in f emare in xus musici. Et- enim in systemate harmoniae praestabilitae eadem viget libertas, quae in systemate influxus physici g. 63a.), nec motuum iu hia corpore necessitas libertatem tollit , 633. . Et quamvis tua lorum

Equidem generalis hie satisfacere poterat demonstratio, ε . - quod nullum systema explieandi commereium animae ae eor- di poris libertati adversari polIir, nisi eidem admisceantur, quae ι, es abesse ut possune, ita debent g. consultius tamen fuit id hie rationibus spretatibus doctri expressius, propterea quod is hare objectio, quasi hremonia praestabilita omnem libertatemziά;iseri P . ρε funditus evertar, summo servore nuper fuerit agitata ct auremti faellem horrendis elamoribus praebeant, qui magis autoritaIei - Meu : dicentium, quam ratione stare solent assensum lue passionibus

.. Hai animae obnoxium habent.

Dostemare harmoniae praestabilitae actiones homini eoLm Balis re imputari possunt, quo in fumare in xus musici. Et- enim in systemate harmoniae praestabilitae eadem viget libertas, i quae in systemate influxus physici g. 63a.), nec motuum iu hiareis .eorpore necessitas libertatem tollit , 633. . Et quamvis m, ima vi sua propria motus istos in systemate influxus physici bub M. producat β363. , in systemate harmoniae praestabilita vero vi. a mechanismi corporis consequanturo. 613. ; cum tamen in hoci libum ,- ςm te eodem modo consequantur, ac si anima vi propria eo

in iii, qςm produceret g. 6ar. , quoad animam perinde est, sive ii; to M' I ερ , Qtin isti propter influxum physicum animae in corpus , sive

ut ῆ . . mpter mechanismum corporis animae volitionibus responde- - RRt, eumque corpus vi animae motum producturae in systemathia. te influxus physici resistere non possit, quoad corpus perindens ' . , g G sive motus ab anima producantur, sive vi mechanismi absis m-bBpressionibus externis pendeant, neutro in casu libertate ali-όs. qua in eo ore residente. Jam vero nemo non concedit actiones humanas esse liberas, quatenus volitiones liberae sinit, Sobs /'' , t ti l . V libertatem animae in volendo eidem imputari, ut scilicet vel prae- sint mio, vel poena dignae videantur, imputationis sundamento iras i, ni in anima, nequaquam vero in corpore haerente. Qua , σφ' obrem in systemate harmoniae praestabilitae actiones homita e

SEARCH

MENU NAVIGATION