장음표시 사용
71쪽
dum aliquid ecinita fidem, & eonditiori lem quamdam ad id voluntatis
tendentiam, haec tamen non est, sed multum differt a blasphemia hae retieati, ut recte notat Bordonio de Blasphem. eas Io. Similiter in tertia ad modum interrogantis quaerit quidem portua ius, quid deterius laeere illi possit Deus; at non ne at, pol se Deum ipsi quid peius immitteret ergo proprie non sunt blaspnemiae haereticales, Per consequens nee reservatae in hae Dioecesi. Tamburinus in Decal. cap. 6. f. . & alii. Hi ne inferes, quod Fortunius per hoc denunciandus non sit Inquisitori ut Blas phemus haereti eatis, maxime si in se reversus iratim poenituit, signaque contritionis dedit. Monent tamen Del- bene, Dordonus, & alii, quod si Fortunius esset ex iis , quorum vita malem erata , & se loquendi frequentia, non sanae fidei suspicionem ingerit , tune, tanquam de haeresi suspectus, esset Inquisitori denunciandus, non reviante illa exterior, apparentia rectrationis, & poenitentiae: haec enim saari: in male moratis aetificiosa sunt. Ex quo habet responsionem ad secundum. CAS. III. Parentes Beneficiati defuncti tempore messia, celant eius mortem. donee messem fructuum Beneficii proseipsis retondant . d. a id licite
Resp. eum. dist. Uel huiusmodi messis iam erat a solo su para a eum Beneficiatus obiit; vel non. Si non e dico, parentes illicite id peragere, eo quiae illi fructus, qui obeunte benuficiato, sunt ad hoc pendentes, spectant ad Cameram Apostolicam, & sunt propinae, quibus alii solet Collectores Spoli rum, quamvis ex iis tradi soleat aliqua portio Sumes cri in Benefieio Parochiali. Si postea iam fuerat a solo separata , di eo, quod si Parentes sunt etiam haeredes defuncti, id lieite peragunt; nam hujusmodi fructus iam erant proprii ipsius Benefietati; in cuius iura proinde si laeeedunt Parentes, legitime quoque ad his reconduntur pro se ipsis Iut non obse Ue colligitur ex op re De Synodo SS. D. N. Benedicti Papae XIV. lib. I 2. cap. I. num. 3.
CAS. I. Itius eontracto, sed non e summato, Matrimonio eum Ber-L ta , deliberat Statum Religios uiri amplecti. Ast quia dubitat, id a se lieite fieri non posse , eo quod Sponsam cognoverit antequam eam duceret ; ideo consulit Parochum . an Ite ite id peragere valeat pQuid Parochus respondet 'Respondet, ipsum in ea su id lieite peragere non posse. Ratio est, quia licet
Beria revera mereretur linqui a Titio, ob consensum , quem hine ipsa praestitit, ut earnaliter ab eo cognoseeretur ante Matrimonium, tamen ab
ipso linqui non debet, eo quia huiusmodi copula praeeedens , stantibuς Sponsalibus anteeedentibus, praesumitur eoneelsa. & habita sub conditi ne, ac intuitu Matrimonii suturi, &. quidem intenti cum suo integro complemento, vel saltem eum eius successiva eontinuation prout ipse- .m et Titius eontieere facile poterat tum ex eisdem Sponsalibus i. Initis, , Um ex quo Beria veris militer ipsi nunquam indulsisset, si nosset futurum, ut ipse a dein contracto coniugio bostea resilire tentaret. Quare cum Titius, admissa huiusmodi copula, remanserit Beriae obligatus Iuxta im ontionem ipsus, in inter alios doret Passerinus de Hom. Stat. quaest. P . t. i. n. 37. ideo dicendum . quod, eum haec intenderit Matrimonium
72쪽
permanens , ipse quoque quoad hae idem manserit obigatus , sta eoquo quoad personam i & sie nequeat, ipsa invito, Statum Religiosum licit oeamplecti. Et hoe maxime valet si Sponsa erat virgo, ae fuit ab ipso deflorata ; tune enim emergit nova obligatio manendi in eonjugio, quamvis ea laeta non sit , nempe evitetur e Ius infamia , quae ipsi potest ,& apta est sequi, si sie dimittatur alteri nuptura: squbem etiam dato quoi alium Sponsum inveniat, eique nubat, adhue subest periculo, quod, ab hoe dignoseatur ejusdem defectus, ae propterea male tractetur, dimittatur &e. Unde eum, extra initum coniugium, alia via vere tuta non suppetat, ablatae virginitatis infamiam, & sorte etiam gravius ma-lαm ab eadem arcendi, dici debet, non polIe Titium in casu Statum Religosum licite amplecti. Sanchea de Sponsal. disp. 44. & Bossius de
Effeth. Matr. cap. r. . I. num. 99. Nee resert ; in cap. Ex publico de Conver. Conjug. Sponsis de praesenti, ante consummationem Matrimonii, concedi bimestre a. deliberandum vel Religionis ingressum, vel ι perseverantiam in Matrimonio. Hoc etenim valet re adhuc integra , & quando non fuit apposita eausa obligans persilere in Coniugio, prout in casu; quidquid in contrarium dicant Clericatus, Rotarius, aliique. CAS. II. Orta est dissenso duos inter Doctores, affirmante uno, negante alio. quod possit Parochus valide capere Possessionem Beneficii ante expeditionem Bullarum, seu Litterarum collationis. Cui nam adhaerendum Resp. eum dist. Uel Beneficium collatum eli Paroelio a Summo Pontifice ς veIeil illi eollatum ab Ordinario. Si a S. Pontifice : dico , adhaerendum esse neganti: si ea im provisus a Papa ea piat Beneficii pollessionem ante expeditionem &e- juxta Conlii tutionem quamdam Julii II. Se alias Extra vagantes, citatas a Bonacina de Legib. disp. t. q. I. punt. 4. n. is
dicitur tu trusus, ac violentus possessor , immo impotens facere tructus suos, quin ei prasit regula Cancellariae de annuali, vel biennali , vel triennali possessione , & iuxta aliam Constitutionem tulit III. inci p. San.
Elissimus. privatur ipso iure Beneficio obtento, pro ut, relata Bulla per extensum , notat Lot retius de Re Benes lib. R. q. 19. n. II. cui consonat Cardinalis de Luea L I r. p. io de Benefe. disse. 17 r. n. q. addens; hoc pariter statum ella per regulas Cancellariae Apoilolicae . Si postea Beneficium collatum est Parocho ab Ordinario, dicunt prae sati DD. adhaerendum esse assirmanti, eo quia quod statutum eli circa Beneficia obtenta a S. Pontifice, cautum non invenitur pro Benefietis, quae conferuntur per ordinarium. Verum qaod haee dixerim , attendendam esse praxim& consuetudinem locorum ; Beneficiorum qualitatem , ae fructum; mensem, in quo vacant &e. Si quidem hie nononiae si in aliquo ex mensibus Pontificiis vacat ex. gr. Beneficium Curatum liberae tollationis , excedens in annuis fructibus et . scuta auri, vigore Indulti Eminenti L. ae Re verendi L. Archiepiscopo concessi, Beneficiarius ante litteras ApostolicaI. mittitur in missessionem Beneficii eum litteris provisionalibus Archiepiscopi ; fructus tamen interim non percipit ut suos, moneturque ut intra quatuor menses obtineat litteras Apostolicas, novamque provisionem. Si vero Benescium non excedit in fructibus praedictam summam , aut non eidliberae cestationis, aut non vacat in mense Pontificio; tune unica provisionis mandato Archiepiscopi in possessionem Bene fieii , & fluctuum . Uris. III. Vix acceptaverat Sergius Parochiale Beneficum, legitime ipsi eollatum, astitit Matrimonio duorum Parochianorum, quamvis solemniter
73쪽
Resp. negat ire; non quia a Sergio nondum eapta fuisset solemnis possessio
Beneficii Parochialis; haec enim non est necessaria , ut valide quis assistat Matrimonio ; etiam per modum te ilis principalis, & auctorizabilis, ut patet in Oeconomo Parceciam admini lirante , sed quia , ex consuetudine huius Civitatis, ae Dioecesis, recenter electo in Parochum nulla competit adminili ratio, nullumque exercitium Curae, ante apprehensionem possessionis Beneficii saltem cum provisionalibus; nec ullo modo externe habetur ut Parochus , prout constat ex praxi . Hinc , cum talis consuetudo , ubi viget debeat observari , ut ex communi sententia tradit Panormitanus in cap. Transmissam de Elect. & Parochus assistens debeat esse talis externe, eo quia laeus eius testificatio in lacte Ecelesiae nequit eo-gnosci ut attestatio te ilis principalis; dici debet, assistentiam Sergii, in casu praestitam Matrimonio duorum Parochianorum , prorsus inanem suis. se; & per consequens tale matrimonium, defectu assistentiae Paroelii legitimi , esse invalidum . Caeterum ubi non viget dicta consuetudo , sed ius commune, est opinio fatis frequens apud Theologos & Canon istas. quod Sergius in easu , ante apprehensionem possessionis , possit valide assistere Matrimonio; quia per acceptationem legitimae collationis acquiritur jus in re supra Beneficium , ut ex eap. Sι tibi absenti de Praeben in o. non obscure patet; & tale ius non est imperfectum, sed vere perfectum ac completum, ut colligitur, ex cap. Nosi, & eap. Transmissam de Elect. nee ullibi habetur, aut probatur, appresensionem possessionictequiri ad substantiam actus, sed est potius de lolemnitate. Panormitanus in cit. cap. Transmissam, & Anactetus lib. R. Decret. 7. f. a. & 3.
CAS. I. TNitis a Caio Sponsalibus de futuro eum Seia, quam prius spe I Matrimonii defloraverat, vellet a Sponsalibus resilire, ae aliam
dueere; at metus Excommunicationis, eum ea contrahit Matrimonium.
Q. an hoc sit validum Resp. per se validum esse. Ratio est, quia lieet Caius illud eontrahat ob
metum Exeommunicationis, ideoque ex metu gravi, di quidem ei ineu Dis a causa extrinseca libera, nimirum a Iudiceae eelesiastico , ipsi Exeommunicationem minante, ac ex eo fine, ut ipse Matrimonium eontrahat eum Seja ; tamen huiusmodi metus non est ei ineussus iniuste , prout opus esset, eum tale Matrimonium esset invalidum ; sed juste, ob strictam obligationem , & quidem ex dupliei capite ab ipso voluntarie contractam. dueendi Sejam , nempe ratione Sponsaliorum , ae deflorationis eiusdem
sub spe Matrimonii, ob quam culpabiliter dedit Judi et Ecelesiastico eausam, ut iuste ipsi talem metum incuteret. Cum ergo Matrimonium ex
gravi , sed iusto metu contractum , sit validum , uti eolligitur tum ex eap. Ex litteris de sponsa lib. eum ex eo quod justitiam potest ipsum prς-eipere, & ad ipsum cogere ; ideo &e. Addidi postea in responsione lyper se, eo quia si Seja dein apposuisset causam , ratione euius licuisset
Cato ipsam non dueere, tune iniuste hie suisset metu Excommunicationis adactus ad eam ducendam. Propterea tum Matrimonium in ilum eggravi metu , injuste incusso a causa extrinseca libera , & ad talem finem , nempe , ut idem Matrimonium contrahatur , ipsum invalidet Iideo in tali casu Matrimonium C aji eum Seia esset invalidum. BOnac. de Impedim. quaeli. g. punt. 8. Girib. & alii comm. CAS. II. Sempronius Parochus, eredens anno proxime elapso quod iam exispirasis
74쪽
siet septennium , pro qu3 eoncessa suerat Plenaria Indulgentia In
sto Titularis suae Ecclesiae, euravit ut eadem confirmaretur per aliud septennium ; & de facto obtinui novum Breve , vigore cuius in festo Titularis apposuit tabellam cum solita inscriptione: Indulgemtar plenaria.
Nunc certior factus, quod pro anno praeterito adhuc valebat Breve vetus, petit a Uicario Foraneo, an novum Breve valeat pro septem, an vero pro sex tantum annis. Quid ei respondendum' Respondendum eum Passerino de Indulg. quaest. 9Τ. num. 72o. ae Theodoro a Spir. san. eod. tract. parti a. cap. I. β. 3- praedictum novum Breve nee valere pro septem , neque pro sex annis, sed in casu nihil valere, perinde ae sit non fuisset obtentum. Ratio est, quia eum deest eonditio, sub qua rescripta Apostolica expendiuntur, haec pro subreptitiis habentur, ae proinde nullius sunt valoris, ac momenti: ut constat ex regulis Curiae Romanae, ac notum offficit quotidiana praxis, & experientia. Porro una ex praeeipuis conditionibus , eum quibus renovantur huiusmodi Brevia lixe est: Dummodo pro tali die, pro qua Breve conceditur, alias concessa non fuerit aliqua alia Indulgentia perpetua, vel duratura ad tempus, nondum elapsum cum tale Breve conceditur . quae conditio solet exprimi in ipso Brevi cum hac es ausula . Volumus autem ut si alias Chri
itis iiij lus, dictam Ecclesiam tali anui die visita tibus, aliqua alia Indυl sentia perpetua , vel ad tempus nondum elapsum duratura, concessa fuerit, presentes siet r.e nclia snt. Subintellige et ea su, quo de ea in supplici libello, idest , in Memoriali praesentato, facta non fuerit expressa mentio. Atqui praefatum Breve fuit confirmatum ad septennium , quando eoncessa suerat alia Indulgentia pro tali die , duratura pro eadem die ad tempus, eo tune nondum elapsum s & de ea in Memoriali facta non sue tat a Parocho rex pressa mentio, cum hic putaret, expirasse septennium, pro quo haec fuerat concessa ; ergo hu1usmodi Breve habetur pro subre ptitio, proindeque nullius est Valoris , ac momenti , perinde ae si non fuisset obtentum ἰ ut elarius etiam declaravit , ac exposuit ipsa met S. Congregatio Indulgentiarum die a 3. Iunii 1676. cuius Deere tum approbavit Innocentius XI. die I 8. Martii I 677. ac per extensum refertur a praesaiato Theodoro a Spiritu Sancto. fuitque de mandato eiusdem Summi Pontia ficis, stabilitum pro lege in hac materia ab eamdem Sacra Congregatione. CAS. III. Parochus accersitus ab baptizandum infantem in. gravi perieulo eonstitutum , hunc abluit aqua frigida , qua ei mortem aeceleravit . Q. an sit irregularis Resp. neg. Si ex una parte erat perieulum in mora , & non erat in pr ptu aequa tepida ; ex alia Parochus fuit ei reumspectus in modo abluendi ei ea quantitatem ,& qualitatem aquae, ne noceret infanti. Ratio est, quia in hoe ea su , si secuta est infanti acceleratio mortis ex ablutione cum aqua' frigida, id est omnino per accidens; cum Parochus nedum id egerit ex necessitate muneris sui, ut scilicet spirituali, ac aeternae ejusdem saluti pro- spieeret, verum etiam adhibuerit omnem possibilem diligentiam , quae illa
in ei reum stantia ipsius menti occurrit, ne ullum nocumentum afferret in fanati . Neque di eas, quod Parochus . si ante gravi periculo infantis, potera i , aedebebat praevidere secuturam accelerationem mortis ejusdem , sicque potius debebat omittere eius baptismum , eum non snt facienda mala ut eveniant bona . Contra enim : eum in baptizando insante, modicam, uti supponimus, adhibuerit aquam, quantum sufficiebat, ut haec vere flueret, & se illum ualide baptizaret, Obvia certe adeo non erat praevisio accelerationis mortis, nam ordinarie loquendo haec nou sequitur, quamvis baptismus se conferat etiam
75쪽
etiam insanti in gravi periculo constituto ; I se iure ae merito huiusmodi aeceleratio dicitur ea sualis, & secuta per accidens. Deinde etiam demus , quod praevisa fuisset exinde secutura : anne propterea potius omittendum baptisma Z Minime gentium, a junt Palatus, La yman, aliisque Theologi communius ; nam scuti Parochus non solum lieite potet , sed
positive tenetur propriam corporalem vitam mortis periculo exponere ut baptietet infantem , alias sine haptismate moriturum , prout ex Scriptura , Sa nctis Patribus , ac ratione Ostendimus anno i 7 8. in resp. ad 2.
Octobris; ita etiam si Parochus praevidisset periculum accelerandi mortem infanti per ejus haptismum cum aequa frigida, nil mali fecisset, immo
prudenter suo munere functus esset, si stante periculo in mora, nec extante in Dromptu aqua tepida, dicta cum circumspectione ipsum baptizasset cum aqua frigida ; etenim Anima praeferenda est eaeteris rebus , L. Sancimus . . penuit. C. de Sacros. Eeeses. ae salus spiritualis di aeterna vitae corporali. Hinc eum irregularitas , de qua casus procedit , ab Dque culpa non incurratur , dicendum , quod Parochus non est irregularis , ut cum Zambrano expresse tradit Diana par. I. de Bapt. res. 68.& 7o. num. 3.
CAS. I. TUranti, se in earcerem rediturum, ereditur, & dimittitur. J an possit, immo teneatur redire, quamvis iniusto supplicio p rimendus RResp. probabilius videri quod non, Deluso Catholi eae Religionis detrimento,& seandalo. Ratio est, quia semel ae scir. iniusto se supplicio perime dum , si redeat, idem est , redire in earcerem , ac semetipsum iniustae
morti tradere, vel saltem se eertae mortis periculo exponere, & quidem absque ulla legitima causa . Quae etenim causa cohone ita re id potest ρAnne ostensio veraeitatis , ae fidelitatis, observando promissum eustodicareerisi aut religiosa iuramenti exeeutio, quo firmata ab eo fuit promissio reditus At quis non pereipit, etiam Stearium posse hoc mod e ,hois nestare homicidium , dieens, se hoe eommittere ut verax sit , ae fi telis mandanti, atque ut juramen rum observet, si eo Deeasionis oro millio, em firmavit Diees, hoe non; quia id est eontra legem naturalem, divinata , &humanam quibus virtus non adversatur ἰ proindeque huiusmodi iuramentum non tenere , quippe quod non est vineulum iniquitatis , ea d. Quanto de Jureisi uti Ast idem quoque ergo di eo in easu nostro p etenim ipsamet natura elam a quod quisque injustae mortis periculum evitet, ae semetipsum conservet.
Nee obstat , quod quis teneatur iuratam latroni pecuniam tradere, etsi iniuste extortam, ut diximus ad Cas. 2. Augusti anno r7 8. & patet ex eap. Debitores de Iureiur. Disparitas enim est, quia promittens , utpote pecuniae dominus , lieite poterat illam promittere , & dare. ideoque si iuramento se obstrinxit ad ipsam latroni tradendam, revera illam ei tradere debet, si ante lapsum termini praefixi non obtinet ab Episcopo relaxationem iuramenti. Ab opposto, in casa nostro, qui juravit reditum in carcerem, non est dominus propriae vitae , & se nequit licite mortis periculo ipsam exponere. Vide Giribaldum de Iuram. cap. 2. dubia 1. n. 18. & seq.iCAS. II. Qui rem alienam aeeepit, ae detinet invito Domino, illa identidem utitur, Q, an quoties ea utitur, committat novum peccatum, ab injusta detentione distinctum ἰ ': ... - μRe . Dj
76쪽
Resp. eum dist. Uel quoties ea utitur , novam infert iniuriam Domino ;vel non. Si non, puta ; quia per hujusmodi usum non efficit rem deteriorum, nee Dominum subiicit majoris damni periculo , dico, ipsum non committere novum peccatum ab insusta detentione ditiinctum; siquidem
in tali ea su usus, & iniusta detentio rei censentur ejusdem rationis, ac speciei moralis , atque unus idemque moraliter actus ; sicque non est novum peccatum dillinctum in genere moris . Si vero , quoties ea utitur, infert novam injuriam Domino , puta, quia per usum efficit rem deteriorem , ut evenit in usu veaium , quae per usum consumuntur paut subjicit dominum gravioris damni periculo, ut evenit in expensone pecuniae furtivae, facta a paupere, aliunde non habente quo possi Domino satisfacere , qui propterea quanto plus expendit , tanto magis fit impotens restituere Domino , tunc dico iuxta Caletam a. a. quaesi. 66. art. 3. Nauar. Man. cap. 27. num. II. Sotum , & alios, ipsum committere novum peccatum &e. quia per hujusmodi usum vel res paulatim redueitur ad statum adeo inferiorem , ut Dominus cogatur illam amplius non repetere , sed pretium vice illius p vel utens fit impotens restituere Domino adaequate , & se Dominus redditur conditionis deterioris , unde fit illi iniuria , non illata per simplicem injustam deten
CAS. III. Metuit eum fundamento Vir militaris, quod si duellum non a captat , nedum habebitur ut formidolosus, & ab lectus, ae pro ipso nubia amplius aderit spes ulterioris , etsi promeritae, promotionis , verum etiam privabitur officio, quo se, suosque sustentat. Q. an in hoe possit
acceptare ρResp. ne g. ut aperte patet ex prima quinque Propositionum, quas quarto
Idus Novembris anni i732. in Constitutione incipiente Detestabilem, damnavit Summus Pontifex Benedictus XIV. se l. mem. & est haee : Vir militaris, qui nisi offerat, vel acceptet duellum, tanquam formidolosis, timidus , abjeetus, O ad licia militaria ineptus haberetur, rideque Usicis . quo se , Dosiue ostentat, privaretur , vel promotionis, alias sibi debitae, ac promerita , De permiuo earere deberer , eulpa o poena vacaret , sive esserat, sue aerem et duellum . Huius oceasione reeenseo alias quatuor , gum non adeo facile obviae sint apud A. A. Seeunda ergo haee est e Em fari possunt , etiam liniονis tuendi , vel humana vilipensionis virandae gratia, dualium aeceptantes, quando certa Munt, pugnam non esse fecuturam, ut re as aliis impediendam. Tertia r Non incuννit Ecclesiasticas paenas , ab Ecclesia contra duellam es latas, Di x, vel officialis militiae . a sepraus duellum ex gravi metu amissionis famae , is inscii. Quarta : Liacitum est, in statu hominis naturalis, acturare, o lene duellum , κἀservandas eum honore fortunas , quando alio remedio ea νum iactura pro-νMVari nequit. Quinta: Assena licentia pro flatu naturali applicari etiam potes statui Civitatis male ordinatae, in qua nimirum . - gsigentis, vel malaria Magi Hus, justitia aperta denegatur .
CAS. I. Ergius eontractis eum Ca, sponsalibus de laturo, amaxit Sem O proniam ad copulam mutua promissione nuptiarum. Qquam' nam ex his ducere teneaturi Respond- quamvis opinio docens , Sergium in xasu teneri ducere Semproniam , si valde probabilis, attamen censeo quod, si haed gravida non ει ,
77쪽
tilillae nota eius defloratio, adhuc teneatur ducere Caiam . Ratio est ,
quia ex una parte secundae facta promissio non tenet , cum sit eontra iustitiam, & in praeiudicium tertii. Ex alia, ob deflorationem Semproniae postea factam, non debet , nec potest auferri ius a Ca j a prius uere aequisitum ; nee ista in facta hypothesi tenetur tali iuri eedere , eum charitas obliget solum ad praecavendum malum proximi, quando id fie-aei potest sine proprio incommodo, & damno i quod in casu non evenit;
amissio enim iuris quaesti damnum est, ut ostendit Gonetales ad reg. 8.Caneel. Neque dieas, actualem traditionem rei conferre maius ius ipsamaecipienti , quam conferat promissario simplex promissio ejusdem rei ;unde eum Sergius per copulam fecerit Semproniae quamdam anticipatam traditionem sui eorporis , potiorem rationem pro ea inde exurgere . eo modo , quo exurgeret major ratio pro Sponsa de praesenti , si Sponsus post Sponsalia iniret Matrimonium cum alia loeminae Ne dicas, inquam; licet enim haee ratio valeat , quando traditio rei fit eum vera translatione dominii ; ut evenit in Matrimonio , in quo contrahens transfert dominium proprii corpori in alterum conjugem p & in actuali traditio. ne rei, in qua Uenditor transfert ejusdem dominium in emptorem; tamen non valet, quando dominium non transfertur: se si quis mihi promittat vendere suum equum, etiamsi illum postea alteri eommodet, ego habeo majus jus respectu equi, quam commodatarius; licet enim hie porust equo uti , tamen respestu equi eommodati nee habet jus in re, nee ius ad rem; ergo vero respectu illis habeo ius ad rem. Cum ergo Caia ratione Sponsalium eum Sergio vere acquisiverit ius ad rem ἰ Semproniae eontra, sive per Sponsalia, sive per copulam., nee aequisiverit ius iure, quod solum acquiritur per Matrimonium i nec ius ad rem, eo quia secunda promissio non tenet, utpote contra iustitiam, ae de re iam alteri stricte obligata; ideo dicendum, quod Sergius in ea su teneatur dueere Ca jam, ae Semproniae reficere damna modo possibili; eum duas simul dueere nequeat . Nec oppositum evincit paritas de eo , qui , post votum Religionis, defloratam sub spe Matrimonii puellam tenetur ducere , non obstante prioritate voti . Nam in primis expresse id negant Navarrus Cons. I. zui Cleri vel Hown. Laurea tom. R. in q. disp. 36. β. 3. num. I 82. Sanchra, Layman , Coninchus, Sylvius, Diana, & alii. Et si
id eontendans ex quo obligatio iustitiae strictius urgeat, quam illa Religionis , id falsum esse inquit cum Eminentissimo de Lugo, & alii Passerinus de Stat. Hom. quaest. I 8o. art. 3. num. o. & 53. Deinde hoe trania iuditamus ut verum: ex hoe ipso eruitur disparitas . Ideo enim qui v verat Religionem, tenetur ducere postea defloratam sum spe Matrimonii
quia in ordine ad Religionem non est obstrictus vinculo iustitiae , sicuti puellae ; sed vineulo minori , cujus obligatio propterea suspenditur . Econtra Sejus jam erat obstrictus Caiae vinculo justitiae; & se utpote jam
hule stricte obligatas, non poterat amplius se obligare Semproniae s ma- ime eum illa, utpote prior in tempore, sit etiam potior in iure . V. NOt. Q. Emin. Lambert. postea S. Ponti CAS. II. Maevius confidenter dieit amico suo, Iuliam Uirginem fuisse vi latam ἰ quod, an verum sit, iste omni diligentia scrutatur e eumque id verum cognovit, aliis quampluribus narrat. Q. an Maevius illa manifestatione peccaverit mortaliter Secundo . An etiam amicus Maevii reus
si peccati mortalis ob illam inquistionem λResp. ad primum, seelusa rationabili eausa id manifestandi, Maevium probabilius peccasse mortaliter; ti quidem etiamsi id non protulerit ex odio
78쪽
&e. nee Iuliae ea Iumniam impegerit, dummodo eiusiam violatio estit
occulta. Ratio est, qui artalis relatio isdit notabiliter famam Iuliae penes talem personam , cum aliunde ipsa ius haberet, ut apud eamdem eonseravaretur propria fama; ut patet ex dictis anno 27 9. ad 2. Augusti. Hi nolle uti mortalis eii reus, qui temerarie iudicat, in re gravi de alio, quamuis ipse solus judicet, ac tale iudicium alteri non manifestet ς ita etiam reus mortalis est Mςvius par hoc, quod confidenter soli amico dixerit. Iuliam virginem fuisse violatam .' ex quo enim id huic dixerit eonfidenter, non desinit penes hune fama Iuliς esse corrupta, necnon bona exis ima tio, quam de eadem prius habebat. Nec refert, quod amieus id statim
non omnino erediderit, ut patet ex quo ejusdem veritatem inquirat o nam in primis id per accidens, eum Moevius sua relatione fecerit.quantum sufficit ad famam Iuliae penes eum corrumpendam . Deinde negari non
potest, quod ob talem relationem fama, di existimatio Iuliae in animo Amici transierit de positive bona in dubim , & quidem in.re graviter i sam laedente, utpote in materia inhonestaris. Item quod si ipsa mei Iulia fieret eonscia huiusmodi relationis de se factae, ac dubii propterea orti in
amico Moeuii circa ipsius honestantem , rationabiliter gravem exinde moero. rem conciperet, utpote quς prius, etiam penes hunc, bonam existima tionem habebat, eamque deperdidit. Cum ergo ex levitate. aut travitate contristationis, quae apta est rationabiliter sequi, inferatur a Theologi gravitas, aut levitas culpe in referente alterius crimen coeultum ;bicea dum est , Moevium in casu reum esse peccati mortalis. Cui baldus ia 3. Praec. dec. cap. r. dub.sa. n. 13. Card. de Lugo, & alii .
Ad a. resp. quod si Amicus Mς vii diligentem hanc facit inquisitionem ex
eo praeciso fine, ut certo sciat, an Iulia vere suerit violata, idque sa-cit tali ea utela, & circumspectione, ut aliis non ingerat dubium, aut suspicionem inhonestatis ejusdem , reus non est peccati mortalis ; quia e κuna parte , stante notitia, quam aliunde Jam habet quoad subitantiam violationis Julis , & attenta ex alia parte cautela, quam adhibet in inquisitione veritatis, ae exesusione finis ulterioris, per hoe non irrogat Julit gravem injuriam ἰ & tale peccatum est merae euriositatis, in his eircumitantiis levis. Si vero facit hanc diligentem inquisitionem, ut vi lationem Julit seeurius aliis referre possit, sive ut huic securius obiiciat
gravis notam infamis, aut ex aliquo alio fine graviter peccamilloso ;tune ex ipsom et obiecto patet, ipsum reum eisse peccati mortalis. Vi-do Laymam lib. q. tract. 3. Part. t. ca P. I.
CAS. III. Hebratus, vel Turca, Coni tantinopoli natus, sed iamdiu habutans Centi in Parochia S. Rochi, ibidem instructus in fide petit Bapti Lmum . Q. an sit baptizandus a Parocho Ecclesiae Matricis S. Blasi, an vero a Parocho S. Rochi. a. an talis baptizatus licite promoveri possit
ad Ordines, & Beneficia. 3. cujusnam Episcopi hic dici possit subditus
ratione originis Resp. ad I. talem esse baptizandum a Parocho S. Rochi, in cujns Parochia iamdiu habitat. Ratio est, quia iuxta pluries definitum a Sacra Concilii Congregatione, in hujusmodi ea si bus spectat ad Parochum domi edii eon serre Baptismum ; non autem ad Paro hum Ecelesae Matricis loci, in quo quis baptizatur .' sc anno l687. eontigit ealus omnino similis Neapoli, ae orta controversia inter Parochum Ecese sis Cathedralis, ae Parochum, in cuius Parochia degebat bapti Iandus, ad quem ex ipsis pertine rei conferre Baptisma, habitus fuit reeursus pro dubii definitione ad prae
dictam S. Congregationem, quae die 27. Septembris declaravit, spectare ad
79쪽
Palothum domicilii, servata forma'Ritualis Romani, ut expresse eonstat
ex lib. Deeret. 37. sol. I 87. idemque confirmavit eadem S. Congregatio die Σ1. Febr. anni sequentis 1688. ut ex lib. Decr. 38. sol. 9 i. adnotavit D. Joi Baptista Argyro Discept. Ecclesiast. lib. 7. discept. 6. n. io. Quan tum ad a. dico, talem baptizatum de iure communi posse utique per selieite promoveri sue ad Ordines, sive ad Beneficia; licet, priusquam id fiat, bene probari, debeat, an in eo sint quam qualitates ad id in aliis re quisitae, eum ea virtus, ae constantia in fide, ut illi manus imponi, atque
Eeilesiasti ea ministeria tuto committi valeant, ut recte admonet sel. mem. Bened. XIV. de Synodo Dicta. lib. II. e. t. n. 6. Ratio desumitur ex aperto textu Alex. III. in cap. Eam te de Rescript. ubi in Canon leum eum
reeipi iussit , qui ex Iudaismo ad Christianam fidem fuerat conversus . hisce verbis scribens ad Episcopum Tomaeensem Mandatum dedimus , in praeceptum, ut P. qui de gente Iud.eorum originem duxit, o di υina
eristia fidem Chrissi suscepit in Canonicum reciperent, praebandam sibi
conferre deberent. Pro eo vero quod Iudaeus extiterit, ipsum dedignari noudebes ; etenim quod ibidem notat Glossa de Iudaeis conversis Ecelesia fundata fuit. Hi ne S. Congregatio Concilii die I 3. Februarii I 687. reprobauit eonsuetudinem, quae in Civitate Charchiensi invaluerat, ab ordinibus exeludendi descendentes ab Indis, seu , ut vocant, a Mutatis', de . finivitque , Indos, Nigros , omnelaue ab illis, sive per paternam, sive per maternam lineam descendentes, ab ordinibus recipiendis prohiberi non posse, si ceteris polleant qualitatibus, animique dotibus, a sacris Canonibus praescriptis e cumque Archiepiscopus Ulymponensis renuisset ordines euidam eonferre, qui a Mauris trahebat Originem, suas praetexens Synodales Constitutiones, ab Ordinibus excludentes quotquot a Mauris, Nigris, alteriusve nationis infidelibus provenirenti re mature discussa in S. Congregatione Concilii, die II. Januarii I 683. responsum fuit, praefatas Synodales Constitutiones, utpote obsistentes Iuri eommuni , nullius esse roboris, ut in terminis tradit laudatus Benedictus XIV. l. e. n. 3. Neere lavat iὸ, quod I. ad Tim. I. ait Apostolus, vetans in Episcopum ordinari Neontum, ne in superbiam elatus, in iudicium incidat Diaboli, ex quo
ipsos neophytos, idest, recens ad fidem eonversos, irregulares pronunciarunt Concilium Nicaenum can. 2. , Laodice num can. R., Arelatense II. ean. r. Nam id solum evincit, non licere, ut qui erat heri Catechumenus, hodie fiat Episcopus prout explicat textum Apostoli S. Hieronymus, relatur in summa 48. dist. in duo sensu etiam Origenes lib. 3. contra Celsum inquit Qui ex Gentili, vel Judaeo fit Christianus, aut ex vita prava ad honestam convertitur, ne statim Discopus fiat. Propterea aliqui ex DD. aD serunt, per annum expectari debere antequam huiusmodi baptietatur promoveatur ad Ordines, alii per biennium , per decennium alii, alii denique id relinqui autumant arbitrio Episcopi, eum nullum hae de re sit certum tempus definitum a Iure. Caeterum cum prudenti iudicio Episcopi satis probatus fuerit humilis moribus, doctrina . ac integre legis Evangelicae institutione praeditus, uno verbo habens qualitates requi stas, absque ullo timore impactae irregularitatis utique potest ad Ordines, ae Beneficia promoveri. Maiolus de Irregular. lib. i. eap. 32. Barbosa de Epist. pari. I. titia. Glossa i7. n. 6. Quod si Sixtus U. Clemens VIII. ae S. Congregatio S. Omeli statuere, ne in Regno Portu galliae descendentes a Judaeis promoveantur ad ordines, teste praefato Sanctissimo Benedicto XIV. ibid. n. q. id non inficior recte factum fuisse, ae valide; eum enim Sammus P
tifex , interveniente justa ae rationabili causa , plenum jus habeat sta
80쪽
tuendi aliquid ; etiam contra ius commune Ecclesiasticum, pro aliqua re gione, quando id eonferat ad animarum salutem, id eos feci lis in easu credendum est i habet enim Pontifex in hoc sensu omne ius in latinio pectoris sui e quod tamen de particularibus Episcopis , etiam in Synodo
leges statuentibus, non verificatur; ac proinde, absque licentia & appro batione summi Pontificis, nil eontra ius commune possunt statuere. 'Quantum ad 3. censeo, hujusmodi baptizatum dici nosse subditum rati ne originis, illius Episcopi, in cujus Dioeces Baptismum suscepit , uti eum LampareE num. o. probabile dicit P. Morenus opust. in Bullam Spetulatores In noeentii XII. de tit. Originis poli dub 6. num. III. eui quoad hoc consentire videtur Monacellus Formular. pari. 3. in appendie pag. penes me 323. num. M. Cum enim Baptismus sit spiritualis nati vitas, subrogati potest loco nativitatis naturalis.
CAS. I. ITIdit Brutus eommitti grave furtum in telonio Mereatoris; at V quia fures dederunt ei quamdam summam, ne eos manifestet, interrogatus a Mercatore, an fures viderit, negat se illos vidisse. Q. primo, an Brutus licite possit sibi retinere summam a furibus aeeeptam a. an si, eo fures manifestante, Μercator facile rem fur1tam recuparasset, idem Brutus teneatur reficere damnum Mereatori ρResp. ad primum eum dist. Vel talis summa est pars furti; vel est res, quae erat propria furum. Si primum; dico, Brutum non posse s bi eam licite retinere; cum enim me furtum non transierit ejus dominium iu fures. consequens est, quod neque hi potuerint eiusdem dominium in Brutum transferre, qui propterea tenetur eam restituere vero Dominio, ad quem clamat. Si secundum; dico, Brutum per se posse sibi eam lieite retinere . eo quia supposita non manifestatione furum ex parte ipsius, ae eeptio ac detentio talis summae injusta non est& ideo licite potest ab ipso retineri, ut d et S. Thomas in q. dist.. 3. quaest. a. art. q. quaest. 2. Ad II. resp. Brutum ad id teneri in hae hypothesi, solum si tenebatur clamare, seu fures manifestare ex iustitia; laeus vero si ex sola charitate. Ratio utriusque partis est, quia obligatio reficiendi damnum, sive positive. sve negative illatum, oritur solum ex violata iustitia, ut fert eommunis Doctorum consensus; ergo si Brutus tenebatur ex iustitia fures manifestare , ob non factam eorumdem manifestationem tenetur Mereatori reficere damnum; non se vero si tenebatur eos manifestare ex solaeharitate , in hoc enim secundo casu violavit quidem charitatem, sed non justitiam . Et hoc valet etiamsi fures non manifestasset ex odio , usi alio pravo assectus & probabilius etiamsi ex ipsus taciturnitate fures iam fuissent animosores, ac securiores in furando, ex neutro enim capite pecca Llat in toto rigore contra iustitiam e & nonnisi improprie, ae lato modo posset diei consentiens in damnum, quatenus nempe illud non impedivit, prout tenebatur, ex charitate; non vero quatenus illud non impedivit ad id obligatus ex iustitia, sicuti requiritur ad hoe, ut quis dicatur, ae sit proprie consentiens, eo scilicet consensu, per quem habetur verus influxus in damnum, & ex quo proinde emergit onus ipsum reficiendi. Na-Varrus in Man. cap. I7. num. 2 t. Giribaldus, Ros gnotus, & alii.
CAS. I i. Bene fietarius quantum est diligens in recolligendis fructibus e prς dio sui Beneficii, tantum est negligens in ponendis arboribus, vitibus &cubi desunt ; se hoc praetextu excusans , quod neque ipse in tali stu invenit arbores, vites &e. Q. an hoc vere ipsum justificet