장음표시 사용
31쪽
92o Corporeo tamen, ac Variis e partibus orto, Atque gubernaclum rcgali ex arce tenenti. Nempe tuus vatcs ipse haec sibi somnia sinxit. Sunt quibus haud aliud nothae Mens incola molis Visa luit, nisi membrorum concentus, di ipsa 923 Corporis Iaarmonte, fibris concordibus apti. Sed modus eli liaec harmoni e . quae vita profecto Jure potest, at non hominis Mens ipsa vocari. Non agit ille modus, non vult, non cogitat usquam. M cna crJo res qtiaedam una eit, cum corpore juncta
ρ3o Dividuo, scd quae sine corpore vivere pol sit. Vae cum cuncta tibi suerint perspecta, repente Percipies quid sit, cur Mcns sociata caducat Materiae, in partem veniat persirpe laliorum; Corpore & affecto simili asiiciatur & ipsa: 933 Non tamen ex aequo. Si quidem lex foederis illa est,
Ut quoties corpus certa ratione movctur,
Tunc quoque certum aliquid Mens costitet : ac viceversa, Ut simul hoc illudve suo Mens. cogitat ausu, C miliatio quidam succrescat corpore motus. 9 o Ac velut omnimodis credas duo Corpora jungi, Talia cum fuerint intcr se semper, ut horum Alterum ab alterius motu moveatur codcm
Atque duas pariter Mentes, si quidquid ab hacce Appiensum cit, simul hoc etiam apprcndatur ab illa; 9 3 Sic Mentem & corpus, quanquam cli aliena vicistim
Ambo rima natura. atque insociabilis omni
Conju lo solis nisi lcgibus Omnipotentis
Conciliata putes, haec taltem ad tempora vitae, Motibus ut certiq terrena in mole subortis, 93o Certe responsent ideae, docilesque sequantur. PROPTEREA mirum non est, si partibus aegris Aut somno pressiis, aut quavis denique causa Turbatis , cerebro praesertim , ubi cuditur ingens Agmen spirituum, & quaevis celatur ima O, 933 Saepe aut nulla intro rerum simulacra serantur; Aut veniam lacerata modis, inversaque miris Aut
32쪽
Aut varia, aut ipsis etiam contraria rebus: .
Unde furor, stupor & deliria prava sequuntur.
Donec enim premitur caeco Mens carcere clausa,
Carceris has legcs, aeternaque scedera servat; 96o Et dolet, & gaudet, prout hoc compactile crepus Suavia titillant nonnunquam, aut aspera laedunt: Sic tamen ut liupidae, quae motus cxcipit illos, Materiae, tanquam ligno, silici atque metallo, Laetitiae sensus non sit, Iensusve doloris. 963 Atque ubi frigida mors extinxit flammea vitae Semina, coelellisque evanuit halitus aurae, Desinit hic agere, & surdos Mens exuit artus. Ipsa tamen constans manet, irreibluta, superstes: Cum nequeat per se, aut Naturae viribus ullis, 97o Quod sine partibus eii individuumque, i csolvi.HAu D igitur crescit pueris quibus organa crescunt. Nam quanta csse poteli, vel prima ab origine tanta est..iod si tum vix ulla sui argumenta videtur Exerere, ac molli potiuῖ torpere veterno, 973 Quid iaciat rudis immaturo corpore λ Nondum Collectae cerebro species, quae deinde movebunt Nunc inopem : nondum, quod lapso tempore fiet, Rebus ala obiectis idearum excita supellex. Jam tamen asseclus quaedam vestigia prodit, 93a Dum vagit, ridet, quatitur ploratibus infans. Cum fuerit porro persecta virilibus annis i Machina; cum cercbri fibris crit optimus ordo;
Et memorem gazam rerum experientia tandem
Implerit ; subito no e tur quid valeat Mens 933Talibus auxiliis. Si deficientibus haeret,
Strenuus ac sortis neque dux sine milite vincat Neo sola pugnet miles virtute sine armis;
Nec radio sine fetigero depingat Apelles. At cum sit paucos instructum corpus ad annos, 99PProucesta sensim labefactum aetate fatiscit :Ut rheda, ut vestis longo corrumpitur usui sEt ratis allidue casus cxperta marinos.
Densior it sanguis, concrescit vappidus humor, i Tovi. II. C Du-
33쪽
pque Durescunt fibrae, flaccescunt denique nervi, Cor titubat, nec iam radiat vitalibus auris Thesaurus capiti concreditus; ossa rigescunt, Fit pedibus manibusque tremor. grave pectus anhelat, Caligant oculi, sonitus male suscipit auris, 1 coo Deficiunt vires, vox aegre faucibus exit, Albescunt crmes, rugatur marcida pellis. Tunc vitio primae ceu debilitatis hehescit Machina : fitque senex iterum puer . Unde necesse est Huic semel addictam rursum puerascere Mentem :roos Non per se; verum quia paulatim organa cessant.
At si, ut conroreis rebus tangatur, & extra
Se positis quod sola sibi permissa nequiret
Indiget adjundii comitatu corporis; illo Non eget, ut se se privataque commoda norit, roro Pertinicatque malum, & semper velit esse beata PROT1NUs hic autem, non est mihi cognita, dices,
Materiae natura satis comprensaque virtus.
Ut circumscribam verbis,. quid possit apisci, Quid nequeat. Quis enim tantum sibi sumat, ut ipsero is Cum se se ignoret, si Myllarimque per omnia
Incerto soleat titubans prorepere gressu, Anteferatque manum, & baculo quasi singula tangat, Collidi in tenebriς metuens, aut luce maligna; Fundamenta tame π rerum omnium, Sc ultima quaequeroro Visae sibi velit obtutu penetralia firmo λQuidni, Materies, cui dotem adscribimiis unam, Ut triplicr protensa modo contreverit. hanc vim Possideat quoque, uti velit aroue intes ligat λ Unde Corruerent subito geminae discrimina partis, roas Qua compactiani hominem facimus, duplicemque putamus Forsan Materiae ratio primaria non est Aut per se extendi, aut per se cognoscere; Verum His aliquid maius, natura videlice, ipsa Ex qua utrumque fluit : ceu hini ex arbore rami roῖo Dispariles, una tamen a radice profecti :Namque haec Si inos P fuerat sententia nuper.
Quis tunc M teriae poterit se iudere Mentem;
34쪽
Altera dos quamvis a Mente extensio distet λNam sonus ac lumen distant; & corporis ambo
Sunt Genta , neque a natura corporis absunt. Io3ue
Flaud secus inter se distant color atque figura; sed globus esse potest idem niser atque rotundus. Ergo Materiae modus excellentior esset Cognitio : persecta magis, eum scilicet illi organa suppeterent forsan meliora; minusve, IC oorgana cum fabricae forsan peioris adessent. MIRARI satis hic nequeo, quis tetricus hortos,
Despectusque sui, quae mortis prava libido
Lymphatas hominum mentes incesserit, ut se, Corpore mortales cum sint natique sepulcro, is sMortales animo esse velint penitusque caducos. Tantus amor nihili l Tanta est vecordia i Solum hoc Permetuunt caeci, ne Mens compage soluta Duret adhuc nimium vivax, bustoque superstes
Evolet : hoc cupiunt unum, ut cum corpore vitam Io 3Omnat, & in ventos tenuis velut aura recedat.
Ah l te ne subeat, Quinti, tam dira cupido lVerum infixa prius quia te sententia turbat, Haud tibi desuero, quin hoc caligine plenum
Aestiuierim velum ex oculis noctemque fugarimo Io 33 Audi quae moneo paucis, iterumque resumo. ID tarn Naturae est, ac vere constituit rem, Hoc sine res non esse potest, aut Mente videri Haud aliter nobis rerum natura patescit. Quam si non sequimur normam, pervertimus4psi Ioc Rerum ideas omnes, & amae confundimus ignem:
Tum procul est Ratio, & sermonis desinit usus. Qui vero modus est, ut adesse, ita abesse vicissim Usque potest; res esse valet cernimie sine illo: Ses sine re non esse potest, aut Mente videri . lo6 Absque modis intelligitur res ipsa : sine illa Non intelligitur modus. Ut si sorte figuram Contemplere animo, qualis tibi cunque putetur, Ecce figuratae praebet se molis imago.
35쪽
ro7o Sic non concipitur motus, quin mota repente Res animo subeat; mixturae nec genus ullum, Quin obversentur positae quodam ordine partes. Cumque modos, ut scire hominis persaepe voluntas,
Natura rerum abstracta, discernimus ipsos,iorue Sic illos Mente abltrahimus, tamen ut simul adsit Notities matrifesta rei, suspensaque tantum, Cuius hic uti modus, ik sine qua modus esse nequiret. JAM fortasse rogas, quanquam nimis immemor, utrum Extendi sit Materiae natura, modusne λ1c8o Quid dubitas λ Quod quaeris habes. Age consule normam. Scilicet hoc fieri nequaquam polle probatum cst,
Ut quis Materiem, quantumvis ablua here audax, Ingeniti summo pertentet acumine, quin rem Cogitet cxtensam, aut conliantem partibus cxtrai 83 Se positis. In ca prius est nihil. Inde sequuntur omnia. Materiar non ergo e dotibus una cit, Non modus aut ramus quidam; natura sed ipsa Extendi. Atque adeo si Mens dos esse putetur Materiae, dos extensi est, ramusque modusque. 1C9o Propterea quoties Mentem meditaris, oportet Se tibi res quaedam meditanti extensa repente offerat : ut ramus truncum arguit, atque modus rem. Verum conscius est hominum unusquisque prosecto
Ipse sibi, propriae dum lustrat singula Mentis i zς 5 Oificia: & quaerit quid sint, quo-ve ordine fiant, Extensi nihil obversari. Scire laboro
Ac meditor tacitus, quaenam sit primula rerum
Agnitio ; quid judicium ; quid roboris insit
omni argumento, qua vi pervincere possit, a Izo Ac domitare animum, & trahere in sua jura volentem Immemor extensi confestim haec omnia praesto. Nunc dubiam certa, dc falsa discernere veram Notitiem cupio, qua se ratione vicillim Impugnent; quid opinari, quid credere, scire,iros Sint in se; quid snt etiam affirmare, negare: Dividuum procul est a me , penitusque recessit.
36쪽
PRRTERE A quid sit, quod amet sese ipsa voluntas Praecipue ac semper, quod sese ante omnia ponat. Et felix velit esse : quid hoc quoque deinde lit, esse Felicem aut miserum, & fieri, se iudice, talem: IIIo Unde quis invideat; laudem venetur; honores Ambiat; imperium affectet; parere recuset. Aut indignetur ; contemptum, Oblivia, probra, Morte sibi peiora putet; sine nomine vitam Vitalem neget esse, aurae captator, & ardens II i Sera immortalem iaculari in saecula famam rQuid sit ab incoepto nunquam desistere velle; Iudiciis aliena suis postponeret pravum, Mendacem fieri, dcceptorem, atque malignum; Assentatores prae veris ponere amicis: II 2PHaec eso dum reputans, & me contractus in ipsum, Heracliti oculis lugens considem, nulla Corporis extensi seriunt vestigia mentem. Scilicet arguitur propriis erroribus ipsa Nobilitas animi. Cernis, dulcissime Quinti, . II 23 Et Mentem nostram, & nostrae molimina Mentis, Extensi non esse modos ; omnique vacare Materia : sne qua cognoscier illa fatendum. Ergo Materiae virtus primaria non eii,
Ut simul extendi, simul & eosnoscere possit; IIIo Qualem haec monstra putant, infensa Deoque sibique.
Nec, veluti sonus ac lumen, color atque figura, Aut gemini ex una venientes arbore rami, Extensi ratio, atque animi vis ipsa putentur; Sed quasi nature duplices pugnare vicissim ri 33 Dotibus adversis: quarum altera semper agatur, Altera semper agat; labentibus altera constet Particulis, habeat nullas in se altera partes. SUNT in Materia nobis impervia sane Plurima, quaeque aciem Mentis, qua cuncta tueri II 4OCOnamur, iugiant. Etenim finita potestas Ingenii, non assequitur quaecunque per omnes Materiae nexus & vincula particularum,
37쪽
1 I.;3 Proaredimur saepe, ac veluti uictamur in imbris. At ii, cuique rei quae dotes landitus insunt, Haud scimus plerumque, licet cognoscere saltem Queis careat. Nos sorte latent primordia flammae: Ast ea compertum est Queis distare figura ;1iueo Inque figurarum solo discnimne poni, Quidquid aquae aut ignis pmprium esti. Miratula nondum Omnia Magnetis perspeximus : at mihi certum est Magnetem non escte animal; nec amoris ab aestu
Ferratas trahere ac secum vincire catenas.
1iues Cur & ab Arctoo declinet cardine vindi
Solis ad occasum, mox & conversus ad ortum Paulisper, res est etiamnum ignota ; sed illud Materiae subtilis opus toto-fluentis,
Et non ventorum scimus. Quadrare rotundum ico Nemo potest : at quadratum differre rotundo Id norunt omnes, quidque ex utroque sequatur. ,
Sic a Materia Mentem seiunsimus; etsi Non omnes liquido vires utriusque patescant. ADDE, miod has etiam discrimen segrmat ingens; ii 53 Libertas. Etenim constantes omnia ferri Corpora pcr motus, aeternum subdita legi Perpetu. ae, propria sine cognitione, fitetur uilibet. Ast homini nota est sua cuiaue potestas, Aut nihil aut aliquid, sive hoc sive illud agendi. Iipo Ecquis enim quoties secum deliberat anceps Quid faciat, vel consilium solertis amici Flagitat, ac tandem quid sit facturus apud se Dccernit; quis dum rogat, aut hortatur & urget; Dum laudat bene gelia virum, male festa severusii 73 Arguit, ac meliora jubct dum praemia ponit, Et poenas meritis; si quid peccaverit ipse, , Excusare palam, ne qua sons audiat, & clam Emendare parat, quia facti cura remordet, Neglecti-ve pudor; dum cuncta negotia curat, HSo Fungitur ossiciis, morum sibi iusta, suisque Dogmat a constituit; quis demum talia praestans
Non libertatςm se persentire, striique ure
38쪽
Iure sui arbitrii, non externa domitum vi Testatur, vereque probat λ Nec publicus error In genere hoc hominum essc potest consensus, Suna II 83 Cunctorum uitae ratio : sed conscia veri Lux & Naturae radius. Quippe omnia frustra Haec, atque instilia fierent, ii compede dura Vinctus bonio, ac praxeps ageretur: ut acta movi ri Materies, qua parte impulsa cit, cogitur omnis. II Sic neque praediaris sermandi legibus essent Conventus populorum; aliqua nec civibus arte Inspirandus amor Patrix, nectendaque corda In commune honum. Magni gens fluminis instar Quaeque seret; quod non monitis, precibusve, minisve II93Vincitur; ali humiles insano vortice ripas Exsuperat, latisque audet se effundere campis, Proximaque injectis vallare paludibus arva: Nequicquam a Vrihus tentant fraenare re hellem, Indocilesque iubent alveo se condere fluctus. Iroo Nec disciplinis etiam exercenda Iuventus Praeceptisque bonis; at vitis more colenda, Arboris aut tenerat, paries quam pandit apricus. Nam lecto plantata lato , t intumque rescit
Luxurie foliorum , ipsa vi denique Solis Iros
Ac terrae crescit; saviiique a munere cingi, Nescia, progenerat fructus ramosque Valentes.
ECQUID enim Ratio sine libertate iuvaret λCernere quid prodest quae conveniuntve nocentve,
Si non illa sequi , non haec fugitare vicissim 12 Io Nostri iuris erit ρ Tunc in mortalibus agris Mens torperet iners, penderet vana supglex: Quippe uni se multis deprensum quisque periclis Senserit, inque sua positam virtute salutem, Anxius inquiret quid agendum, animoque sagaci a 2I3 Versabit, quo se molimine protinus illinc
Eripiat : sed si vis insuperabilis illum
Praecipitat, vanis genium cruciatibus angit :Hoc ipso infelix, quod prudens ; atque medelam In se se Iutet esse malis, ubi nulla medela est. 122o
39쪽
Vana etenim, quae nil penitus prudentia possit. Inde omnis pariter Sapientum gloria salsa, Magnanimum Heroum virtus, Regumque bonorum Nec laudabilior, quam correis inclyta forma, irrue Sive decor vultus, aut florens viribus aetas. Atque adco est homini Rationis inutile pondus, Imo aerumnosum, atque animis quasi sarcina nostris
v I libertatcm praecelsaquc iura negarit Mobilis arbitrii, quo praemia quae rere factisi a Io Possit, & hoc aevo quondam selicius aevum; Ille sibi anteferat vecors & secta serarum,
Quas Natura parens movet ac regit impete caeco; Et sua vivendo vinccntes tempora plantas, Marmoraque & gremio Terrae sermata metalla.
1233 Namque geruntur uti par est, ignara prosecto Quid sit opus deceatuc; sui nec nabentia curam: Irrita dum nobis, & sollicitudinis aegrae In selix mater, Ratio est; dum vita hi re Perpetuo detrita, heul paucis occidit arinis.12 o SENs IT, & haud duhitat tuus ipse Poeta fateri
Libertate animos hominum praecellere , quamvis Damnaret leto : quare per Inane cadentes Ridiculo demens Atomos clinamine torfit.
Irrisi satis. At per se cum libera poni 32 3 Materiae pars nulla queat, mirabile dictu est,
Qui Mentes e Materia conflaverit una, Nec, quae misceret pugnantia, viderit usquam. At mirabilius, quod, cum immortale per aevum Constantes faceret compacto e corpore Divos,
raue o Atque hominum serma sed limpidiore micantes, Humanas idem Libitinae sub iuga Mentes
Miserit, impatiens propriae post funera vitae. Sed quanti modico perituram tempore Mentem Ille facit λ Certe Mens est vilissimi rerum, raues Finibus angustis huius si clauditur aevi, Et moritur simul ac renuit decurrcre sanguis Nummus Alexandri longe praestantior ipsb:
Ille etenim, ceu f.imma volans, conterruit orbem, Ac
40쪽
Ac periit ; cineres & nomen inane rclinqvcns :Illius emgies etiam nutra viva supei fiat, Nec teritur manibus tractantum, & secula vincit. PROCUMRis tanto Rationum pondere fractus. Gratulor ipse mihi, nec non tibi. Cernere Uerum, Vicisse est. Atenim quaeris, Mcias corporis expers
Cum sit per sese, sociali corporc claudi Qui valet, extensis & partibus indere motum' Naturas tam dispariles quae copula jungit λNam si corporea est, nequit ipsam apprendere Mentem Si secus, haud ipsum potis est apprendere corpus. Huc iam appelle animum, totis huc auribus adiis, Et faveas : neque vana tibi haec spectacula sunto. His te adducebam, natura ut Mentis. aperta, In nobis manifesta Dei argumenta videres. Maxima res agitur. Quae scilicet ante probavi, Ni fallor, tria sunt. Et corpora mente moveri, Hoc primum. Dein corporeis non partibus esse Conflatas hominum Mentes; adeoque resolvi Natura non possc sua, sed vivere semper. Postremo, quaecunque iubet peragitque Voluntas, Haec fieri plena cum libertate ; nec ullo Materiae nexu, aut fato impendente coactas . Id quod agunt, at sponte sua prorumpere Mentes. Propterca, dum corpus habent areue organa sensus, Mercedem sams, aut 'mam posse mereri;
Et post exactos vitae huius labilis annos, Immortale dari iustis ac sontibus aevum. Nec tamen e dictis solum haec tria ducere fas est: At quae principio tantum libasse decebat, Illa recognoscas mecum, atque libentius audi. Scit rcgτ ignorat mihi Mens, s bi credita qualis . .
Machina sit; quanta momentorum arte regatur Quam varie compacta, & miro condita textu: Attamen impellit cum vult, agitatque movendo Compagem; ac subito flectit, prout imperat, artus. Quod moveat, planum est causam prodire movendi