장음표시 사용
41쪽
Mentis ab imperio : verum id quod nescia praestet, Nescia non motus quem prae cipit ipsa, sed artis Qua fit & elicitur ) liquido demonitiat adesse Causam quae resit effectrix; cui singula clare, et aco Quae mihi sunt ignota, patent; cujusque voluntas Adspirare meae non desinit; & valet illos, Cum iubeo, motus quibus eli opus, indere membris. Ecquis enim orator facturus verba repente Cogitat, aut qua vi pulmonibus aera iactet 13oue Expressum, ut pulso relanantem gutture reddat, Quem spirare silens, & mutum halare solebat Aut que is disponenda modis sit daedala lingua, Lingua figuratrix verborum, opifexque loquelae; Dentibus aut fractam vocem, illisamve palatotaio Terminet inflexu, ac fingens moderetur euntem Natibus & labris formandam saepe relinquat: Quosque, id fiat uti, si opus contendere nervos λQuin taeccat, si tanta prius molimina secum Debuerit versare animo, quam tollere Vocem. I 3I3 CURRERE fert animus; curro: sed quid sit agendum interius , velox ut curram, nescio prorsus. Ast alia ratione tinaca mihi membra moventur Currenti, quam si sedate incedere vellem: Sed quae vis motum acceleret reprimatve, neque unquam 13ro Hoc didici, nec me speravi discere possis. Ignoro penitus, teque ignorare fateris, Quantum anima , quot particulas, per quosve canales
Et quibus e cellis, & quo moderamine mitti Expediat. Satis est ad nutum stare paratam 13as Materiem; atque suo, quantum in se est, munere fungi. Cum volo, cum iubeo, mihi subdita machina parex:
Nec scit quid iubeam; neque ego, qui jussa facessat. Sic , ubi res aliquas meditari sorte lubebit, Praesto sunt optata mihi simulacra; videndum i 33o Se facilis praebet, subitoque arcessitur Orbis. Conspicio simul & coeli fulgentia templa, Et maria, & populos, urberiue & viscera Terrae. alis, uti perhibent, herbis carmine diro Sag
42쪽
MSaga potens Erebo pallentes evoca Conveniunt Manes, spectacula vana, rog nt. 3333 Ante oculos nec se magicis su icere potiunt Artibus. : usque adeo iunus veneranstra a QMS- , At mihi cum pariter Mundi totalia imam . Protinus obvia fit, nec sit tλnta mixtas In cerebro, nec cerebri resi ei creum , L 3Α Quo-ve miseo spectra haec, novi; nec pingere possim Ipse manu, nec tota oculis percrarere vi a Tot rerum species, intus quas cernere phumpluam est. TUQUE etiam, cum te ipse moves, tunc Mentis easdem Expertus tenebras ignota iubentis, idemque 1 343 corporis obsequium, pariter maiore iuvaris A causa ; quae suppeditat quod nec dare posses Ipse tibi, iussusque tuos, tuaque organa callet, Succurrens inopi ; viresque ac robora praestat. Atque ita, cum magna circumspecta te eo na, 133Q
In numerum, seὲuerisque modos λ, canentis Tunc tua riniltivagos motus, agilesqno chorea Attente' moderans multa mens arte Eψber i .
Quod tamen interius geritur, dum Arisb axius, 3333
Et lusus arcana tui miracula nescis:
Exerces lammo domitum tibi Numi
MENs igitur cunctis praesit cosmuin oportet; Corporis arcanos quae Possit adire rosessus, Et latebras animae, faciliquo impoliere nisu II PQuidquid erit promptum ad nutus, &rite paratum , Ut simul optati possint erumpere motus. Illius efficere est, nostra est optare facultas. Talia si vero praesensque potensque requirunt Numinis auxilium, credes nil Numine ςgere, I 363 Quae nobis etiam nec percipientibus, imo Saepius invitis, boc nouro in corpore sunt; Queis tamen & finis suus est & provida causa lHoc Numen, Quinti, Mentem cum corpore iunxiri Quae nulla per se poterant ratione lisaria I 37.
43쪽
Foederis & sequimur leges, quas foederis auctor Instituit ; geminis hominem constare iubendo Naturis : ut Mens per se discernere Uerum, Per sensus res corporeas apprendere posset, r373 Et capite ex utroque suum Mundique parentem. Nam quis non videat finitae si breve corpus Subiicitur Menti, Mens quanta sit illa, supremo Quae regit arbitrio vallum quem condidit Orbem λNon poterit sine consilio tam parra moverit 38o Machina, tam fragilis; te judice, tanta regetur Mentis inops i Credant Epicuri de grege porci.
44쪽
JAM avussis Epicureae doctrinae radicibus, o mentis humanae nobilitate vindicata , in hoc Libro delabitur ad elluas ς ac probandum suscipit, anima sis careant, sive valeant belluae, nihil inde aut menti humanae aut Deo dein
Proponit id quod ab ineredulis objicitur ; helluas animan rae simili praeditas esse , quod variis ferinae industriae
exemplis illustratur ; helluarum autem animas e Materia constare , ergo m no iras: a V. 27. ad V. 3O3. Respondet hoc dilemmate, animam brutorum aut nullam esse , aut incorpoream e utrumlibet .rmari posse , salvamentis humanae dignitate et a v. 3OR. ad V. 3μ. 1'. Ostendit dubia saltem esse argumenta , quibus brutorum s certa , quibus hominum anima defenditur . Tum per hypothesim Cartesi doctrinam de belluis opponit , o ab exemplis, more adversariorum, decertare parat e a V. 3qq. ad v. W9. Probat ab absurdo non magis bellais animam concedendam esse , quam plantis plurimis ac fossilibus : a V. 9. ad v. ω8. Motus animalium omnes mechanice feri posse indicat; ex mirabilibus brutcirum fastis inferri debere , non suam feris inesse mentem , sed mentem aliquam adesse: a v. 6o8. ad v. 767. Belluarum motus ex eadem causa nasci posse, ae motus nostros spontaneos, ad quos nihil nis velle asserimus e a v. 767. ad v. 826.
45쪽
Ex iministabili in bHluis visendi tenore, a sit ipsas carere delictu ; ex pluribus vero exemplis , ipsis non inhaerere mentem , sed 'osse : a v. 826. ad V. -7.2 . Si mens belluis attribuatur, illam, cujusmnque fit ordinis, incorpoream fore, ac noserae smilem p imo perfectissimum . sic contra ado Uarios retorquet exempla plurima sole, viae animalium p quibus mincirer mentem humana praepantiorem belluis conquiere: a V. 9ψ7. Insinctus vulgare nomen velut inane profligat: a v. II 2. ad v. I 233,
Mirabilibtis brutorum gesse Meutem illis extemam atqui rub opertim humandirum i Wisia Mohat, quanto rmior esse pust disini artificii solertia. Sutat id quod objicistir, an- utilia fore brutis sensuum organa si fenju bruta careant eth v. I 133. ad V. 337 Concludit nihil aliud ex tanto μωρανum aufeio isferri posse, nis mentem essesummam; hic exhibet miramstructurum alituum, piscium, quadr&pedum y renimalia easu pro-ereata non esse ; ae proinde Deum esse Melovem belluarum e sensu carean , me sensu praealtae sint : a v. ε 337. ad
46쪽
NEMPE novo cultu campum domiturus arator, Protinus agresti non credit semina indo: Sed prius hirsutos vepres, dumetaque passim Diruit avellen ς ; tum crebro vomere frangit Indocilem glebam, & rastris contundere tentat. Sic ego paulatim, spinas tua pectora circum Enatas, argumentis exscindere conor: Ne segetem emittant vivaci e stirpe nocivam; Ac vetus intacta radice repullulet error. Tunc meliore solo consurgent semina Veri. Tunc & sinceras tibi cognita pandere vultus Incipiet, vitaexque sui Natura parentis, Decutiet sucum, quo gens incredula pinxit Invitam,. & clare Dominum consessia loquetur. HUMANAM idcirco, quae nobis intima, Ment Ante oculos posui; quiddam ut consillere scires Materiem supra, quod eam regat. Inde probatum est Mentem illam emgiem Mentis tantum esse supremae, Quae moveat Mundi partes, & simplice nutu,
Invalidam per se ac per se motoris egentem Materiam, formas convertere possit in omnes. Jam tibi nota tuae patet excellentia Mentis
47쪽
Quam dc turparat malesuado carmine vates,
Indistinans in s e quidquam haud mortale putari, et ue Invisumque ipsa iugiens in imagine Numen. Sed cupit ille mori stultra, cui vivere fatum est.
Α T vero te bruta movent; quae tota resolvi Cum pereunt, nec materia quid majus habere
Et canis, & possum, vel si lubet, ipse fateri.
3o Haec itaque obiectas fidens, ac saepe reponis Esse illis animam noluae similemve, parumVeDissimilem; per quam si non sublimia rerum Scrutari, tamen haec valeant cognoscere saltem Quae sibi conven. sat, generique & idonea vitae. 33 Quippe recordari, - sentire, audire, videre, Olfactu, gultu, res & secernere tactu, Et fugere atque sequi cernuntur, & artibus uti ;Internosse suis etiam medicamina morbis, Et varias inter legere hanc, quae proderit, herbam:
o Inde Voluptatis sensu pariterque doloris , Laetitia & luctu, spe vel formidine tangit - Sic & amore & amicitia, stimulisque vicissim
Irarum atque Odii : varioque cupidinis aestu Currere ad ill ccchras; ultroque ac sponte moveri;
43 Insuper & morem gcrcre & man cicere cultu; Blanditiis delectari, & parere flagesto. HINC aliquas vitiis, aliquas virtutibus olim Insignes dixere feras; hominique fuisse
Primitus exemplo, atque opera ad complura magistrasso Ut Canis occultum sylvis deprcndcre Damam Nare sagax, & odora sequi vclligi a praedae, Venari docuit. Super hoc miracula narras Quo desiderio, qua sollicitudine raptus Amissum perquirat herum, tandemque reperto 33 Gestiat exultans; cullos quam fi liis & audax Credita terrifico latratu limina servet; Arceat a stabulis laresque lupoςque rapaces Atque Vagas prudens reddat praesepibus agnas: Tum comes ipse viae, quoties hcnefacta rependens
48쪽
Aggredientem armis irruperit acer in hostem; Aut occisorem morsu patcsecerit ultor. Nam cur dissimulem vulgo quaecunque feruntur λForte etiam insidias Vulpes , artemque latendi, Porque canaliculos sodiendae subtus arenae JHonstravit, secitque viam ad quaerenda metalla; Unde homines docti coeperunt viscera Terrae
Rimari, excisosque manu subvertere montes.
Et, nimis ah l nisi nos odiis acuisset ad arma Ipse furor, stragem violenς lupuς atque ruinam, Magnanimusque leo docuisset praelia belli. Prosilit ad praedam rapidus leo, C ar ad Orbis Imperium t finis, fateor, diversus iliriqite; At non dissimiles pugnae ; labor unus & idem, Quo coenam Fera, quo Regnum sibi comparat Hero
Et quid non Elephas, quid mimo Simia gestu Non praesta' ; vasta Feles ; saltator & Ursus
I .ucifuga enutrit truncatos Noctua mures,
Ne sugiant ; praedamque sibi gnatisque saginat.
Pax illos in aquam primus defigere Callor Instituit, laribusque inimicum avertere flumen, Et ligna intrito atque intritum iungere lignis;
Arboris excisae trunco mandare cavato
Invalidos scelus : & pro temone relicti summa tenens rami , stagnis deducere lembum. Sic paleis limoque casas firmare madentes, Nidificans alte, praenuntia veris Hirundo. Nec minus impatiens hyemis gelidaeque pruinae, Quae comes huic migrare solet Philomela quotannis, Auribus ingeminans nostris mirabile carmen, Impulit humanas apta ad modulamina voces. Callida quin etiam dum tendit Aranea laxos. In foribus casses, internectitque sagenam, Retibus & pisces & aves captare dolosis Admonuit : telas eadem , vel texere pannos, Cum trahi bus saxisve sedens, & sornice tecta
Stamineo, laqueos fundavit utrinque tenaces,
Ac stipata premens strinxit sine pectine fila.
49쪽
CAETER A quid reseram λ Quanto Formica labori Mensibus incumbat calidis, tectoque recondat Too Provida congestas hyberna in pabula messes, Erudiens mortale genus, tardamque pigrorum Desdiem increpitans hebetemque ad munia sensum λCernis, ut uvidulos libans Apis aurea flores Decerpit lentum humorem, & salsugine dulci Ioue Tellusis medicatum adipem, pretiosaque coeli Munera , purpureis s pars m gemmantia mappis;
Et rorem exsugit, quem concoxere tepentes
Primitiae radiorum oc blanda exordia lucis. Inde domum revolat spoliis fragrantibus uda, mo Serpylloque thymoque gravis, praedaque superbit. Tum lemas partitur opes ; sexangula primum Horrea ductilibus ceris, cratesque fauorum Per forulos & cancellos quincunce polita aedificans. Credas musivum opus , Ordine comittari s Daedaleo ; Euclidisque omnes didicisse figuras,
Fabrilesque diu docilem excurrisse per artes: Sic ad libellam concinne, sic ad amussim Cunista; cavis adeo vaginis limpida serma est Et nitor; ingeniumque & mira industria lucent.
reto His tandem dites epulas, pr. arsaga futuri, Condere amat: cum tristis hyems nudaverit orbem , omniaque ingrata torpedine capta iacebunt, Melle suo tacitos inter saturanda penateS. Praeterea, si quae latebris peraguntur in illis
Iz3 Investigare est, quot erunt memoranda λ vetur Publica res ; fraternus amor, mens omnibus una. Sunt mores apibus, sunt iura, ducemque sequuntur, Et sua quemque manent obeunda negotia civem.
Est quoque militiae labor ac decus; arma capellunt ' TIO Pro patria exiguisque socis : sunt agmina saepe Missa colonorum, nova qui procul oppida condant; Et gentis leges, ritus, nomenque propagent. Quid maius meliusve hominum sapientia praestat ΤQuo NDAM inter Milvos suit audacissimus unus, 333 Imbelles antehac solitus vexare columbas.
50쪽
Hic tandem, aut fato, aut famae melioris amore, Dedignatus aves timidas D edamque fugacem, Alituum regnantem Aquilam ad certamen iniquum Provocat, & rostro & penna bis terque lacessit. Sprevit principio malesanos alitis ausus, PUNec minus incoepto per nubes illa volatu
Institit : at reducem rursum temerarius urget, Plumaque avulsa circumfert ore tropaeum.
Plus aequo tunc visa sibi tolerasse, procacem Occupat, & vitae parcens, in rupe relinquit Iq3 Implumem. Hic quid agat Non occubuisse pudori est. Non animos posuit tamen; at nudatus & algens Ulcisci meditatur. Ibi sub tegmine quodam Vermiculis pastus, simul artus nutrit & iras
Dum redeat vigor, atque levis reparetur amictus. I o Adfuit expectata dies. Iuvat ire per auras, Magnanimamque nimis, si non vi, at fraudibus hostem Debellare : dolo virtus se victa tuetur . Pons erat undarum conflictu exesus & annis, In medioque, trabes corrosas inter, hiatus: ' δἴ Hunc sibi pro laqueo, pro retibus eligit ultor,
Vindictaeque locum, si qua fortuna iuvabit,
Destinat . Ingreditur primum pedes, utque capacem Agnovit, caute tentat penetrare volando; Inde iterat praeceps, ac totis concitus alis . . Ic.
Quod cum saepe, diuque, omnique ex parte probavit, Erigitur coelo, & victricem quaerit in auris. Ersto insultasti similis se se obvius insere Indignanti Aquilae t venit ipsa, paratque rebellem Aut iterum spoliare, aut juilae tradere morti. Io Ad notum refugit vaser insidiator hiatum di Et vix transiliit, cum desuper impete rapta Urget enim caecus furor & spes proxima praedae Ansuilum in spatium ruit, atque impingitur ultro Infelix Aquila, & pennis luctantibus haeret Iro Corpore dimidio jam praetergressa meatum. Advolat e latebris Miluus, poenamque reposcens νVellicat elisae plumas, ultusque recedit.