장음표시 사용
151쪽
ponit, existimans fieri posse, ut qui pro C A R i s T I religione pugnant, aliqua
verborum atrocitate perterriti, ab instituto facinore,& a suscepta religionis sanetissimae causa continuo desistant. Socer meus Fernandus, Rex invictissimus, dignum rebus a se clarissime gestis, dignumque virtute & sapientia sita responsum dabit. Hoc tamen scio, nunquam fore, ut ille sic hostis barbari minas extimescat, ut gloriae sempiternae,quam ex Hispania Arabum tyrannide liberata adeptus est, eum aliquando poeniteat. De me vero hoc tibi Pater sanctissime affirmare possum, mihi maxime molestum esse, non multo grauiorem querimoniae causam tyranno isti subesse, qua stimulatus, multo ferocius vobis
accepta detrimenta vindicaret, & qtios: virtute stangere non posset, oratione. minaciter exterrere stra conaretur. Nobis enim, cum iter in Indiam classibus nostris aperire, & regiones Maioribus nostris incosnitas explorare decrevimus, hoc propositum suit, ut ipsum Mahumetanae lecti caput, unde tam multa mala in orbem terrarum opera daemonis infestissimi redundarunt, extingueremus,& Mecha Arabiae ciuitas, in qua Mahumetis sepulchrum est, Lusitanorum armis excisa, funditus interiret. Quod autem hoc non sit, ut cupiebamus, effectum, indignissime patimur. Spem tamen habemus, sore, ut CA RisTi praesidio id opus aliquando perficiatur, cuius iam nunc fundamenta Lusitanorum virtute & industria iaciuntur . Tunc igitur clim Mahu- metis monimentae uersa atque disiecti fuerint, cum tellurem, quae tantum
monstrum aluit,& quae reliquias illius gremio suo complectitur, excindi ocvastari perspexerit, fremat immanis & importunus hostis, dc istas minas imanes proponat: & non modb , cum est tam leuibus damnis affectus. In quo vero nomini Christian6 caedem, C A R i s T i sepulchro euersionem, Europae se m atq; flamma minitatur, non est, cur quisq uam merito possit inania verbo rum portenta metuere. Nec enim hostis auarus vectigalia sua; quae Christianorum religione amplificari cernit, excisione sanetissimi sepulchri, Sc aliorum locorum, quae frequentari a Christianis cum magno illius comodo videt, imminui patietur: nec adeo mentis expers est, ut velit ea iniuria uniuersae reip
Christianae facti, omnium animos irritare, dca mutuis dissensionibus ad illius pestem atque perniciem traducere. Communis enim offensio& contumelia ibiet animos dissidentes cottingere, & stimulis incitare ad poenas de hoste superbissimo repetendas. Non est autem gens Christiana usque eo vel sanctissimae religionis, vel antiqui decoris oblita, ut tantum hostis facinus inui tum & impunitum relinqnat. Non dubito igitur, quin si hanc stragem Sullanus ediderit, omnes Christiani tam iuuenes, quam senes, undique certatim confluant, ut tantum scelus animis coniunctissimis ulciscantur . Quod cum
ille planὶ percipiat, non erit adcbamens, ut tantum sibi atq; seis opibus perii culum struere velit.Valde tamen doleo,tantos ex Christianoriim Principi
Ascordi, animos tyrannum istum assumpsisse, ut atrociter etiam illis minari
152쪽
c ARTVS. t . audeat, set quos potuisset sicillime imperium illius atque nomen extingui.
Vare Patet lanetissime te non modo hortor &moneo, velum etiam supplicuerom, ut actionem istam dignam virtute tita, dignam religione & sapientia , dignain istius trici, in quo C u R i s r i vicem geris, amplitudine & sanisti tate suscipias,ut Clitis ianos Principes inter se nefariὸ dissidentes, in concordiam audioritate tua sacrosancta reducas, ut summa animorum conspiratio,
ne, signa in Asficam & Asiam inferant, quibus hostem non virtute sua, sed Chrimanorum negligentia ferocem de statu dei jciant, Mahumetisq; nomen ex hominum memoria penitus euellendum curent. God si feceris, praeclare
viam in coelum munies, nomen qne tuum memoriae sempiternae consecrabis. Hoe quidem iam ab Alexandro Pontifice, in cuius locum successisti, aliami Principes Christiani mecum simul magna contentione postularunt . Sed circo sonasse tunc id effet tu minime suit, quod n E v s hanc uni tibi immot- talis laudis & gloriae materiam reseruabat. In quo vero nos admones, ut quod responsum te Sullano dare velimus, tibi per literas significemus, animu iuum in nos humanitatis &clementiae plenissiimum libenter agnoscimus, que pet petuo vitae studio, & debita pietate & veneratione prosequemur. Nostrii in ta men non est, vel sapientiae tuae, vel grauissimo Cardinalium senatui praescribere, quid hosti respondendum sit: sed tantum, quae nostra mens sit, &quid animis asitemus aperire. Vt igitur quid habeam in animo tibi demonstrem, is pune sum, quem nullae minae, nulli terrores, nullae dissicultates impediant,
quo minus exequar id, quod semel institui,&eo omnes animi neruos intencam, ut pro mea parte quanta maxima belli contentione possim, conti inda de tanga hostis seri & immanis audacia. C A R i s v v M Optimum Maximii pre- eo ut spiritiis sui numine mente tuam cofirme t perpetuo possis,queadmodum facis, illi ua Ecclesiam cum magna lanistitatis tua loria gubernare.Cum his literis Emmanuel Maurum donis &muneribus arietum dimisit qui alijsa mando Rese literis similiter acceptis, Romam redi jt, atq; inde cum Pon . tificis Maximiliteris ad Sullanum reuersus est. E quibus Sullanus intellexit, non minis , sed viribus esse cum Lusitano confligendum. Classem igitur masnam instruendam sui lapit, qua in India Lusianos opprimeret: de qua sito loco dicemus. Hoc anno Lupus Suarius Olysipponem peruenit. Et quan- ruamis suisset tam a Rege, quam ab omni nobilitate cum maxima gratui
one acceptus, omnium tamen oculi in dioecum. Qui cum illo veniebat,
eum incredibili admiratione conijciebantur. Illius enim in gerendo bello celeritatem, in periculis animi magnitudinem, in laboribus perserendis constantiam in exitu praeliorum felicitatem multis in Gesum laudibus eiserebant. Rex supplicationem illius nomine decreuit,&a maximo Vrbis te pio in aliud templum sanctum&religiosum, diui Dominici nomine consecratum, cum Blanni pompicumsuis i lce . Illius autem latiun iecus tegebam, ut omno
153쪽
perspicerent, quanto honore Rex virtutem honestaret. Vbi ad te nasiim ventum est, Iacobus Ortisiu3 Visen asEpisi opus, vir sanistis literis non mediocriter eruditus, atque disertus, orationem luctilentam hahuit,qua hominis egregia dc admitanda facinora verbis amplissimis ornauit, ita tamen , ut omnia adi Si gloriam, ut par erat, & pie oc sancte reuocaret ..Nec hoc tanto honore contentus Emmanuel, literas ad omnes sermo Christianos Principes dedit, uuibus res a Pacieco gestas debitis laudibus illustrabat: ut nomen illius per odimnem Christianam remp. cum maxima nominis gloria vagaretur. Sed ut intelligi possit. quam fallaces sint spes humanae,non erit abs recognoscere, quod
tandem sucrit praemium meritis hominis sortissimi persolutum. Cum Rex initelligeret, Paciecum esse nimis tenuem inuidquid enim habuerat,erarin aramis assumptum) neque quidquam ex India praeter egregiam laudem ex bello tam periculose sortiter & feliciter administrato reportaret, illum praesecte urbi AEthiopiae quam Sanisti Georgii nomine nuncupari diximus, unde ait '
lxxim in Luuini iam impori xi seici, ut in ea praefectura commode posset rei
familiari prospicere. Sed cum is inuidia maxima flagraret, fuit ab inimicis αinuidis insimulatus , quod Regem maximo auri pondete fraudasset, multaq; scelera,flagitia sitscepisset. Rex igitur illum vinctum catenis in Lusitaniam perduci iussit, ubi longo tempore carcere inclusus miserrime vixit, usque eo: dum re diligentius excussa compertum fuit, crimina illi ab inimicis illata, partim falla, partim leuia fuisse. Tunc igitur vinculis expeditus, & in dignitatem restitutus suit, sed non illo privinio affectus, quod tam eximiae virturi debebatur, adeo, ut vitam in egestate traduceret. Tantum valet sepenumero quod est opera malevolorii hominum, optimorum Regum auribus in culcatum, vicos a virtute debilli muneribus afficienda, in quo maxime laudi dis regiae magnitudo consistit, abducat. Eodem anno Rex leges multas vetu
stis legibus addidit, dc antiqua instituta correxit, multaq; sanxit amplificandis' vectigalibus accommodata, summimq; diligentiam adbibuit in regendis finibus pr. aediorum, quae erant locis religiosis,& peregrinorum,& pauperum aemgrotantiu usibus destinata: Per idem sere tempus Ioannes Siquetra. Regis pernmissu,in AEthiopiae regione, quam Gadanabarum appellant, in promontoriose nomine Guer arcem extruxit quam postea, cum eam tueri minime posset
. Regi tradidit, qui laborem &sumptus illius Regia magnificentia compensa uit. At oetobri mense pestifera lues Olysipponem inuasit, mult6sq; mortales
abstinas sit qua pestilentia coactus Emmanuel, se Almeirinum contulit. Erat eo tempore Angliae Franciscus Peretra Pestana,vir nobilis &acer,qui iam mutulta in re militari facinora egregiae virtutis ediderat. Is a Ioanne: Menesio , qui, up dictum est , Argile praeerat, equites septuaginta obtinuit, quibus stipatus , pagum in monte praecelso Scedito situm spoliaret. Nocte igitur egressus iasi so
non longe a pago posuit. Vbi diluxit, montani, qui pagum incolabant, gre si
154쪽
grege ecudum d armenta pastum egere. Pestana illosini, pinantesaggressu , im tu in compulit, omnesq; greges abegit, & cum ea praeda domum redire instituit. At Mauri de gentis more sublatis clamoribus , & signo dato, vieinitarem excitarune Multi igitur equites conuenere, Pestanamq; celeriter insequu- v sunt. Pestana eorum impetum, ut poterat justinebat,&sensim se A ilam recipiebat: ila interdum in hostes incitatis equis impetum dabat, ut eorum serociam fiangeret. Cum vero iam olito millia passuum progressus suisset, de Arina quatuor ad huc millibus abesset,& valde hostium incursit premeretur,suos in collem editum stibiluxit. Hostes cum suspicarentur insidias post collem lase; re,substiterunt.Reliquum igitur iter expeditum nostris esse videbatur, ut tuto se reciperent. Erat in eo comitatu eques quidam valde strenuus,nomine Iacobus Viega , qui magnis vocibus omnes, ut in Mauros incurrerent, incitare epit. Agite, inquit, in hostes invehamur. Impetum,mihi credite,nostru rni, nime sustinebunt. Pestana cum esset natura ferox, iracundia flagrauit, hominemq; asperis verbis accepit. Et inter alia probra, illi tannabeam vestem, qua tunc erat indutus, obiecit: & tamen tam demens eris,inquisivitate consiliuin
bomini bellandi perito dare audeas s Hic Viegas ridens, inquit: haec canna a vestis , o Pestana ichalybea tibi confestim apparebit. Hac oratione Pestanain, census ait. Si adeo sortis es, id videre statim cupio. Agite igitur commilitones, in hostes seramur. Itaq; omnes in hostes impetum serunt, eosque re inopinata perculi, extarrent, atque tandem fundunt sugantq;: octoginta interficiunt. xriginta vivos capiunt. Interim veri, dum praelium comittitur, Pestana in Vie gam oculos conijcit. Ille autem tanta virtute dimicabat, ut ipsi Pest nae ingentem admir tionem comoueret. Itaq; praelio consecto , Pestana ad illii supplex adijt, dixitq;. Vix sortissime, da veniam temeritati, aut,si lubet, me suste contundet. Merito enim hominem tuae virtutis ignarum plagis assicies. Hac prosecto mente sum, ut si tales sex equites sub signis haberem, minime dubitarem Constantinopolim ingredi, ut Turraru imperatori catenas inscerem. Sic demum laeti & bene conuenientes Arailam cum omni praeda,quae suit satis ma- a,reuersi sunt Interim vero in Lusitania pestis in dies ingraues bat, quaecucallabim contagione pervasisset, Mne inde propter loci propinquitatem iii
Regiam penetraret, multi metuerent,suit coactus Rex inde celeriter emigrare.
In oppidum autem se contulit cis Tagum in edito collestum, quod Abrantes appellant. Ibi vero cum Regina graitida esset, atq; ad pariendu vicinaah die mensis Mariij anno M.D vi filium peperit, que pater Lodovicum appellauit. In quo quidem Principe fuit summum virtutis,ingenij, & humanitatis,&religionis specimen, tantisq; laudibus excelluit, ut a multis orbis rerrarum imperio dignis imus haberetur. Qisi tamen quantiis virtutis militaris & imperato
riae diiciplinis egregie instructus suisset, , pacis etiam artibus cu magna omniua uasionectinuisset, nulla tamen curi apud illum viguit ardentisit K4 mo
155쪽
mo pietatis studio. Quo quidem adeo flagrabat, ut quanuis in corpore maneret, animo tamen in coelo penumero versaretur. Eodem anno fuit classis imperio Regis instructa, tua Tristantissugna triandiam nauigaret. Perideserine tempus Olysipeone tumultus multitudinis furore & amentia concitatus fuit, quo parum auiuit, quin omnes Hebrari , qui, ut dictu es , ad C si stis T isdem conuersi fuerant, i de perirent. Res autem ad hunc modum gesta fuit. Maxima pars ciuium propter pestilentiaaberat. Illis sorte diebus multi E Gallia Belgica & Germania Olysippone naues cum mercibus appulerat. Xix.vero die Aprilis no pauci ex iis,qui in urbe manserat,in AEde m nomine diui Dominici consecratam, cuius iuperius mentio faeta est,ut rebus diuinis opera darent, conuenere. Ad sinistria latus templi est sacellum sanctu,& mira omni u religione celebratu,quod i E s v Sacellu appellat.In eo si ra aram est imago C A R i s r i Crucifixi collocata, in cuius latere vulnus illud assimulatu operculum vitreum contegebat.Cum multi in vulnere illo oculos & mente defigeren hex eo splen dor emicuit. Conclamant igitur omnes,ingens esse miraculu, coelesteq; numepraesentiam sua signis admirandis ostendere. Quidam ex Hebraeis illis, qui noita pridem Christo nome dederant, maxima voce miraculu esse negauit. nec enim esse verisimile, ut aridulignum miraculum ederet. sa uanuis autem ultide miraculi veritate dubitarent,no tamen tempus,neq; persisna, neque concio erat latis apta, ut quisquam ex illo genere deberet luc in errore illo, intimis hominum sensibus penitus insito,depellendo opera frustra consumere. Multitudo igitur natura praeceps,& inconsiderata,&specie quada religionis attonita, cum audiret homine Hebraeum miraculo fide derogare, fremere coepit. Iudasii perfidum,&sceleratu, religionis proditore,& C H R i s T i hostem immanem dc impominu appellat,extrem6q; supplicio & cruciatu digni Isimii.Cum ad hunc modum probra undiq; multi congererent, exarsit iracundia concio, & impetu in homine iacit,&in capillum inuolat,& raptat,& vexat, & in seru, quod ante test plum il l ud est, pertrahit, & crudelissime necatum dilacerat, ignemq; repente facit, in quem cadauer illud coniiciat. Ad hunc tumultu plebs uniuersa confluxit. Ibi monachus quidam oratione satis popularem habuit, qua multitudinem ad c u sti s T i vindivi nimis acriter incitauit. Multitudo satis sponte sua su rens,ea oratione vehementius efferata est. Duo vero monachi Crucem sustulerunt, maximisq; vocibus populit ad caedem concitariit. Et altero quoq; Hibo,haeresimi, resim, licebat, nefanda vindicate, gentem'; scelerata extins iite. Galli & Germani qui in nauibus erant,in terra desiliunt, &se ad Lusitanos, qui iam caedem immane faciebant, adglomerant. Quingentos homines futile constat illos,a quibus suit hoc immanissimum facinus institutii. Ruunti iuramentia & scelere flagrantes, & in gentem miseram nimis ferociter inuatant, multosq; trucidant, & in igne semivivos abi jciunt. Erant ad eam crudelitatem pyrae latis stequentes extructae eo in loco,ubi primus ille, qui mul liti
156쪽
dinem ossenderat crematus extiterat. Serui & homines etiam villsiimi summo studio & alacritate materiam undiq; convehebant,ne ignis possiet tanto facinori perficiendo deficere. Mulierum luetus de lamentationes, & virorii in im- Ilorationes acerbissimae, omnisimq; miserabiles eiulatus eiusmodi erant, ut ostes immanes misericordia stansere possent. Illi tamen,qui caedem faciebat, ita hum .anitatem exuerant, ut nulli neq; sexui neque aetati parcerent, sed in omnes absq; ullo di imine crudelitatem sua exercerent. Et eo quide die supra quingentos homines ex Hebraeo genere suerut nerati, atq; combusti. Sentienti die cum immanitatis illius rumor late dissipatus suis let,homines ex pagis scelere de audacia furentes, sit pra mille in urbem conuenere, & se ad reliquos sicarios aggregarunt. Itaque caedem instaurant.Et quia omnes Hebraei generis ser-midine perterriti in domibus suis latitabant, fores perfringebant, & in domos irruebant: viros, & mulieres, & virgines immanissime iugulabant: pueros autem infantes ad parietes allidebant: omnes partim enectos, partim spirantes pedibus trahebant, ut in ignem conijcerent. Multi simul concisi quidem vulneribus, vivi tamen adhuc eodem igni consumebantur.Ingens eo iam die stupor adeo miserrimae gentis sensius oppresserat, ut ne lamentari quidem cladem illam, & deplorate miseriam suam possient. Qui se occul tabant, quan uis filios, aut parentes suos ad supplicium abripi viderent, ne lugubri gemitu proderentur, vocem emittere non audebant . Sic autem eos metus exanimauerat, ut vi-
uino inultu amomiorum similitudine distarent. Domus interim diripiebantur. Sicarii aurum, argentum, & preciosam supellectilem coaccruabant: Galli praedam in nauibus imponebant,e6q; praedandi studio factum est, ne multo plures eo die occideretur. Eb autem progressus est hominum perditoru furor, ut in aedes sacras absq; ullo numinis metu invaderent,&inde pueros,&lenes,&vi Tines, quae ad aras confugeran Crucibus, & hominu sanetoru imaginibus astrias,&Christi fidem miserabiliter implorates euellerent: quos repente crudelissime necabant, aut vivos in ignem proiiciebat. Multi specie quadam &similitudine cum Hebraei existimarentur, summu vitae periculum adierunt, &aliqui etiarqob eam causam intersecti sunt: &quida antequam explorari posset, ibi cum Hebraeis nullam esse necessitudinem,plagis atq; vulneribus deformati suere. Multi cum in inimicos suos inciderent,eos Iudeos esse dicebant qui antequam falsum testimonium relatare post ent,sansui ne sito inimicorii crudelitatem satiabant. Magistratias non tantum animi habebant, ut multitudinis furori se opponere auderent.Multi tamen honesti viri, ad quos Hebraei c5- sugerant,eos summa fide tuebantur, & clanculum E periculo crudelissimae necis educebant,& in tuto collocabant. Eo tamen die supra mille ad hunc modii interierunt. Tertia ni us die ad eandem caedem sicarij mente prorsus alienata redierunt: sed neq; que occideret reperiebant. Omnes enim serme, tui ad Hebrieum genus pertinebant, aut suga sibi silutem pepererant, aut in domibus - - K 1 proborum
157쪽
. LIBE R , Droborum hominum utitabant. Aliqua tame caides Leta fuit. diis ribus ous circiter duo hominum millia ex Hebraea gente ad eum modii occisis sitne Cum tamen advesperasceret, Arius Sylvius, & Alvarus Castrensis, viri adpii. me nobiles , qui tunc Regijs iudicum decii rijs praeerapi , cum praesidi js in urbe
se contulerunt Eorum aduentu suror repressus est. Galli & Germani se conse-stim in naues cum praeda magna recipiunt, datisq; velis in patriam ea qua potuerunt celeritate con sustui. Emmanuel ubi nuncium de tam insigni licino ro percepit , ira nimis acriter exarsit,& continuo Iacobum Almeidam, de Iaco, bum Lupium, viros primarios, in summa authoritate Olysippotaem iiiis qui tantum scelus debito supplicio vindicarent.Magnus hominu numerus ex tremo supplicio poenas immanitatis Scamenti it devit.Monachi verb, qui sublata Cruce nortatores caedis extiterant, facerdotii primum dignitate solenni ritu priuati sunt, deinde strangulati , atq; combusti. Qui vero segnes se pr. aebueriit in furore populari comprimendo, p. utim honoribus priuati , partim pecunia. multati sunt:&ciuitas ipsa multis ornamentis spoliata suit. Dum haec in Lusitania gerebantur,Francisciis Almeida cursum in Indiam tenebat. Verturi cum partim aduersa tempeii ue , partim diuturna malicia impediretur, c tarde ad imodum nauigaret, Bonae sipei promontorium commode Metere nequiuit. Erat enim tunc in illis regionibus ad Austrum pertinentibus hyems,& nostri tempestatibus antissimis iactabantur. Nautae praeterea curius errore decepti .
ad Austrum longius quam oportebat delati sunt, ubi dies, propterea quod Qt
tunc Septentionalem plagam peragrabat, erant propter illisis abscessum bre uissimi. Vt autem breuiores multo viderentur, faciebat densa caligo,&im mbres immodici,&niues immens , quae nostris intolerandis frigoribus grauis, sinam molestiam exhibebant. Vigesimo tadem die Iunij promontorii insuperarunt.Qgo facto Almeida classem propius terram dirisere praecepit. Secunda vero die Iuli j tentristis atque procella repente coorta classem maximis fluctibus agitauit. Ea sedata, nostri Australes aethiopiae oras praetervecti, in Qui, loae portu classem constituunt. Almeidamisit confestim qui Res illius nomine salutarent. At ille celeris conscientia perturbatus, noctis sileritio urbem
deseruit. Mahumetes verb Anconius,cuius antea mentio facta est, in urbe ma
sit. Milites,qiii relicti fuerant, ad Mahumetem confugiunt, ut sub illius dii
diu nostrortim impetum a moenibus & urbe reprimerent. Almeida clim vides rei neque Regem ad illum venire, nec ei de ea negligentia satisfacere, suspica, tus est,hominem scelestum de impurum hos filia machinari. Itaq; urbem oppugnare constituit. Cum autem aestu influente mare iam aedes urbis attinse ret, Almeida quingentos viros acres eduxit. Primam aciem, in qua erant da centi viri, Laurentio filio satis impigro iuueni attribuit. Alteram aciem, in qua erant trecenti viri, sibi reseruauit. At eo tempore iam Mahumetes etiam metu perterritus ex urbe dii fugerat . ingrediuntux nostri. Ciuri vero nemo
158쪽
esset, cliti illos aditu prohiberet, Almeida suspicatiis est, esse dispositas insidias,
ut nostros securitate nimia dispelli,s,& in spolijs diripiendis occupatos de improvise adorirentur. Itaciue substitit,fili6q; praecepit, ut non nisi sensimila explorato incederet, nec ominem turbari pateretur. Erat in urbe mira selitudo. Pauci tamen suberant, ijq; tanto animi motu perturbati, ut neque quomodo fugerent,neq; quemadmodum domi consisterent, ratione inire pollent. Praeda ipsius Almeidae iussu suit in unam domum satis amplam congesta, & summa aequitate inter milites distributa: e qua tamen Almeida unam sibi sagittam reseruauit. Deinde arcem aedificare constituit prope litus, in loco ad impetum hostium propulsandu satis opportuno. Interim vero dum arx struitur, ad Mahumetem Anconium,&ad reliquos ciues nunciu misit, qui diceret, elle quod DEo gratias agerent,qubdfuissent optimi atque potentissimi Regis Emmanuelis auspicijs, & singulari benignitate, ex immanis de perfidi tyranni dominatu in libertatem vindicati. Admonebat deinde, ut secum animo reputarent hominis malefici de iniusti fraudes, insidias, & flagitia, iniuriari; frauissimas, quas sub illo pertulerant.Tunc autem vice versa fore, ut aequitate singulari gubernarentur , 5c porum quilibet ius suum contra perfidi hominis impotentiam ct scelus retineret. Se praeterea operam daturum, Ut Lusitanorum armis muniti, omnium hos tum iniurias facillime propulsarent. Et ut magis id futurum confiderent, se velle Mahumetem, hominem, cuius fidem & probitatem cum regia prudentia coniumstam multis in locis cxperti suerant, illis Regem Paeficere. Venirent igitur, & foedus cum hominibus amicissimis ferirent,&onis suis impune fruerentur. Laeti nuncium accipiunt, Malitimetemq; equo pulcherrime instrato insidentem faustis acclamationibus insequuntur. Alinei da nomine Regis Emmanuelis illum Regem appellauit, & corona aurca do nauit, tributumque illi tolerabile,quod impenderet singulis annis, impositit. Mahumetes vero fidem suam iureiur)ndo astrinxi ore se semperii herio Regis Emmanuelis obsequentem, neque unquam officio stipendiarij fidelissimi Gelaturum. Interim dum haec fiunt, veniunt ad Almeida in nauarchi duo, v-nus nomine Gongatus Palua, alter Fernandus Belinudius, e Mogambique: quos ille eo miserat, et exploraret, quo animo insulae praesectus erga Lusitanti nomen esset :&num literis a nostris in eo cursit in insula relictis itari posset, quo in statu Indicae res serent. Nunciant illi,omnia esse apud insulanos pacaliteras afferunt a Francisco Albuquercio,& Lupo Suario scriptas, quis apud insulae praesectum reliquerant, dum in Lusitaniam nauigarent, qui- Diis omnia laeta nunciabant. Accidit deinde ut nouus ille Rex Mahumetes Almeidam de more salutaret, dc illum suppliciter oraret , ut omnes Arabes
qui captiui detinebantur, liberos este vellet. Id Almeida libentissime concessit. Deinde Mahumetes cum illi summas gratias ageret, aliud postularitum multo praecianus interposuit. Milii quidem, inquit, tat magnus usus
159쪽
S amicitia, saneto admodum scedere constituta, cum Alsudatio Rege, queri tyrannus hic, quem regno expulisti, per insidias interemit. Alsudassus si in vi in maneret, ego illi regno cederem. Nec enim is sum, qui ullas regias opes fidei de ossicio praeferendas existimem. Sed quoniam is vita priuatus est, te quantum possum oro de obsecro, ut facias mihi potestatem accersendi illius filium, quem regni haeredem instituam. Filii mihi quidem stim isto hono re, ut mini videtur, non prorsus indigni. Verum si filios meos in regni suo celsione liberis defuncti Regis, quicum coniunctissime vixi, praetulero, vide bor mihiniaculam ignominiae sempiternam subire, quae non mihi tantum, sed viuueris persteritati meae sit insigne dedecus allatura. Itaque malo libe. ris meis fidei dc honestatis exemplum, quam amplissimum patrimonium tu
stamento relinquere. Attulit hoc postulatum magnam ac mirationem no stris, cum animaduerterent hominem Mahumetanis disciplinis imbutum; ea fide amicitiam colere, dc tanta animi magnitudine resili opes contemne re, ut facile ossicium, amico mortuo debitaim, caritati filiorum praeponeret.
Opanes igitur illum certatim laudant, dc eo solum nomine, quod regnum vellet a filijs suis ad Regis filium transferre, maiore regno dignissimum iudi cant. Itaqtie defundi i Regis filius accersitur, de ab omnibus citiibus, Almei dat iussu, fides datur, sere, ut post Mahumetis illius obitum, illum Regium
adolescentem Regem habeant. Rebus ad hunc modum ordine constitutis; Almeida Petrum Ferretram Fogazam arci presedit: cui omnia, quae erant illi. M arcis custodiam facienda, diligentissime pr.escripsit. Inde vero prosectus;
intra quatuor dies ad ostium portus Momba peruenit. Ibi praemisit Gonis Zalum Paluam , ut portus altitudinem exploraret. Ducebat autem secun Palua duos magistros Arabes, qui optime portus ipsius incioitum tenebant. Dum Palua imperata conficit, ad turrim accedit. Qui erant in praesidio, torrimentis nauem illius vehementissime quatiunt. At ille vicissim maioribi in tormentis turrim verberare instituit. Accidit autem cum emissus globus aut
tormentarium puluerem , aut materilam aliquam ad ignem repente concipiendum aptissimam Entillis incenderet, ut flamma subito exoriretur, quapr sidiarii milites perterriti, turrim desererent, dc fuga se in urbem reciperent Hac regesta, dc sinus altitudine penitus explorata, rediit ad Almeidam Pania; docetq; , nullum esse a vado periculu.Almeida igitur inportu classem non pnta' cui ab vine consti tuit . Inde per unu ex magistris Regem admonitu esse voluit ιsenon ut bellum faceret, sed ut illius saluti dc dignitati prospicere ad Momba - Σxportu naues statuisse tam namq; Regis Emmanuelis virtute benignitate cite,' qui illius imperio tenerentur, multo meliore conditionc essent,quana si nullius Regis potentissimi leges accepissent. Si enim nullius imperio astricti sint, re, ut soli magno cum pericillo hostibus repugnare coleretur. At inR
gis optimi tutela de patro in c stituti, suturum, ut sectime Isuis reb
160쪽
hostium iniuriam prohiberent. Praeterea non indecorum Regi Mombarensi fore, siub Rege illo este, cui magni Reges in Astica, & in India libenter obtem perarent . Quod si faceret, se illii in loco Regis fidelissimi, & cum Emmanuele foederati semper habitum, nihil El; omnino praetermissurum,quod ad illius di-snitatem & incolumitate pertineret. Sectis enim fieri non posse,quin eum cogat Regis optimi dominatu pati, ut in illius ditione felicius vitam degat Haceu legatione prosectus est Araia: quem MonabaZenses in terra destendere minime palsi sunt. Si in terram, inquiunt, pedem posueris, dilacerabere. Abstede hinc protinuI ,&Lusitano isti denuncia, hactenus ei cum sceminis sauit oensibus, nunc vero cum viris sortissimis rem suturam. Quod quidem si voluerit operiri, sentiet continuo, magno sito malo clailem hanc in Mombarensem portum delatam suisse. Almeida cum hoc accepisset, illa nocte iussit Ioanne iri Nouium cum alio nau*cho aliquem ex incolis illius urbis arripere, ex quo sci ii posset, ecquid Rex deliberatum haberet, aut quibus praesidijs circunseptus estet. Illi magno cum silentio in terram deseruntur,&hominem improui id corripiunt, ad Almeidamque perducunt. Erat autem is ex Regis domesticis 3e
familiaribus . Is minis exterritus narrat; Regem Momb ensem, cum accepisse set, Quiloam esse a nostris occupatam, praeter milites sitos, quatuor millia nai litum ex vicinis gentibus mercede conduxisse, & alia duo millia expectare Habere praeterea magnam tormentorum vim,& omnibus este rebus instructissimum, quibus confideret e impetum multo maioris exercitus a moenibus& urbe repulsurum. At Almeida nihilosecius ciuitatem oppugnare constituite Iraq; postridie Laurentium filium cum alijs Ducibus praemisit, ut in terram silmina celeritate se conserrent, &coniectis undique lacibus,ram ciuitatis par tem , quae ad litus pertinebat, incenderent . Faditam in hoc ab illis tanta alacritate, ut priusquam hostes obsistere possent, multas aedes flamma corriperet. Multi tamen occurrunt, & in nostros impetum faciunt. Nostri fiamma contentione resistunt. Fit atrox praelium, in quo ex hostibus septuaginta caesi sunt, E Lusitanis duo tantum ceciderunt. Interim flamma vehementius excitata, ciuitatem populabatur,&ciues ancipiti cura distinebat. Nam de cum nostris erat necessario dimicandum, &ignis, ne omnia incendio vastaret,atque conficeret, extinguendus . Tanta interim vis incendij illius extitit, ut nostri aradorem sustinere non possent. Festinanter igitur sese in scaphas &in naues recipiunt. Sequentitate Franciscus Almeida antequam dilucesceret, in terra copias expositit. Tenebras autem noctis flamma, quae nondum erat prorsus extincta, disipellebat, ita, ut animaduerti posset, nullos essee iam in litore, qui nostros aditu arcerent. Almeida tamen veritus insidias, noluit ante lucem ciuitatem oppugnare. In aliam vero ciuitatis partem Laurentius Al - 'meida se contulit, quam aggrederetur, ut . a patre suerat imperatum. Murus
nullus erat oppositus, qui illorum impetum retardaret. In vias hostibus con -