장음표시 사용
81쪽
rio sangi copii a praeelse capit omni stuso,& Gnatii
in eo i iboret,ut plurima sibi authoritatis comparet,quo apud suos uenerationi apud laestes uero terrori sit. Iphi crates Athenientis acie cum barbaris dimicaturus, uereor inquit,ne Iphici item barbari isti norint,quo ipso nomi ne soleam alios hostes reddere consternatos. Antigonus 3 quoq; aduersus Ptolaemei praefectos classe confiithirus gubernatori dicenti hostium naues longe esse plures ,at viro, bonos me inquit praesentem aduersus quot naves opponis Et
.fi- .b imo licet authoritas eX rebus sapienter, ititeri gestis ple obis etfa- runo comparetur,tamen si fama increbuerit Imperato gitiosis me- rem esse pruna,religiosum,ac coelesti numini chanim lorationi habe- ge augustior,& lanctior etiam a turpissimis, flagitiosislii . habebitur. Licet enim quisl ut est nequa,& improbus, non nisi de flagitio,& scelere cogitet, nescio tame qua
interiore coactus ut bonos non minus ueretur,quam me
tuit. Nec quisquam tam fra he existimatio is tami pro fligati pudoris facile reperitur,qui non fateatur,& id co
. a gente natura queml decere omni studio ope.& diligentia,remis uelisi ut aiunt ad uirtutem contendere,& qui id no appetit, in nullo hominili genere esse reponendii, adeo natura uiuendi dux optima quantumlibet depra uata corruptaJ hominum ingenia cogit quandoae uel Ex religibis' Iutta decoris honestitist meminisse. Ideo Scipio Aphri
praeipue au- canus,quo milites arctius in disciplina contineret,quoti thoritis em die ante diluculum cellam Iouis adire costaeuerat, quasi Principibus consultaturus de R ep. cum Ioue. at Sertorius cemam alqmeri. bam sibi oblatam diuinitus finxit, eam p instinctu Dianae monere,& docere,quae utilia factu essent. Sublata enim
82쪽
Nauthoritate raro,aut domi. ut scris quicqua praeclari fieri potest. Numa Pompilius ex Egeriae nymphae praecepto Remp. moderari & cerimonias instituere simulabat. At Lycurgus ius ciuile Sparthanorii ad apolline retulit. Zoroaster quicquid apud Bactrianos constituit,id a bos no numine accepisse aedi uoluit . Zamoixis quicquid Scythis obseruandii tradidit ,id Deae Vestae acceptum
referebat. summa semper habita est authoritas,quae reli gionis opinione coparatur. Hoc no omisit Maro in sim Aenea,qui uniuersa classe ignibus pene absumpta,ubi nec uires heroum,Imensat flumina profuerant,Iouem in auxilium uocauit,utam precibus bene finitis, Omnes Quattuor amississeruatae a peste carinae. Imaσo et δν uero imagine Dititudinis pingamus,lli Ohni iustitiae istin for Chrysippus,qui ea pingendam docet forma uirginali, ritudinis, et aspectu uehementi, lLrmnibus oculorum acrioribus. quas uirtν res Et ut Phidias interrogatus, quonam exemplo Iouem HMn Meo Olympicum exsculpisset ,hos Homeri uersus protulit, mi' Atia superciliis Saturnius annuit atris, Ambrosiae fluxae comae de uertice Regis Aetem asst nutu magnum concussit Olympum. Itide nos conemur Vergilianis coloribus huius deae facie ad librare,qua ne sola putes,dextro eius lateri iustitia sini
stro pmdetia semp adhaeret. Nihil habet uir fortis pceps /' nihil turl uletu,nihil fluctuosum & a primis statimygrei stoibus ad fine usq; ppetuo quoda tenore sibi costar ide P ubit appa: et,limpi an casum Pspicit,ad idq; se p/Parat,et ut est aptu iac licio,ita cautus, bc sagaX,nec siccti
83쪽
agit aut molitur nisi prudentia prius in consilium adhibita. Scit non omnes ad Omnia accomo datos,& persona tum,temporum ,aliaruml plurimaru rerum ratione esse
habendam ,cum no idemsit officium dictatoris, & equitum magistri,nec id centurionis, quod gregarii militis munus,& loco grauis imi probri habet uerbum illud, non puturam,ne cogatur ingruentibus periculis se ita
Ante equidem summa de re statuisse Latini E t uellein .& fuerat melius,non tempore tali δε cogere consilium,cum muros obsidet hostis. Iustitiae uero bdeo est studiosus,ut ne trasuersem quivi Hi t i sti ungitem ab ea secedat nec ulla dominandi cupiditate alia ηvum se illa animi magnitudine abduci potest, NOst f fuge Eperias apud Maronem de fortitudine agi, quinu et Iustitia comes adiungatur, ut de A E N E A
'Ilioneus. - 'Rex erat Aeneas nobis,quo iustior alter
Nec pietate fuit nec bello maior & armis. Et de eodem Drances, Quibus coelo laudibus aequem rIustitiam ne prius mirer,belli ne laborem At Homerus, cui noster Maro uel est aequandus, anteponendus,quippe qui multa ex se peperit, & quae ab illo accepit,fecit pberam meliora ,has uirtutes , ni tudinem,iustitiam cp in principe maZime admiratur,quas ita iunxit. Ille bonus bellator erat,iustissimus idem. hunc uersum Alexander Macedo adeo commendabat:
84쪽
ut eum omnibus Homeri uersibus diceret anteponeradum.Inest aute huic Deae heroicus decor, regiti supercilium, oris dignitas, statura procera, totius corporis circunfusa maiestas,quae plurimum de coelo traxisse ui detur,&quencunt sibi deligit atq; imperio idoneum ducit,his exornat corporis dotibus,ut de eo dici possit Tragicum illud. Species primum digna est imperio. Sed ut ferunt poetae,quedam Hispaniae regem,nomine Ceryonem triplicem fuisse,sic nostia haec dea triplici facie mutatur,cum sit ante congressum hilari habitu vultu composito,fronte serena, & quieta.Vide quanta mi mi tranquillitate hostem aggrediatur, lubridens ledato pectore Tumus,ita inquiens, Incipe,si qua animo uirtus,& consere dextram. Et profecto nisi sedato sit animo necesse est eu inter cogrediendum turbari, & in praeceps ruere. At in cogres sibus inter dimicatiu dextras in ipsiusq; pugnae ardore Cum tota it turbida coelo Tempestas telorum,& ferreus ingruit imber, longe diuersum induit uultum, fit acer,& uehemenS,ac terrentis speciem praese fert planua aduersariu uel fotis rigore perterrefacit,tunc enim, Proxima quael metit gladi latum per agmen Ardens limitem agit feno. Parta autem uictoria fit idem misericors et benignus .secus enim agere,et aduersus uictos insolentius se gerere.
quid aliud est, qua uictoria foedare r Praecipua uiri for
ti laus est clamctis, quippe qui illud propositu habet
tudinis et quomodo triis pliciter uκι -
85쪽
Parcere subicctis,& debellare superbos. - . Nec enim uir fortis caedibus gaudet,& tanqua fera sagi natur cruore,nec alia belli geredi causam ducit, qua ut tuto,& honor fice in pace ei uiuere liceat, . Oblato gaudens componi foedere bellum. Ideo ad ignoscendum est procliuis,aebuis copositis no tu iniuriaru obliuiscitur,sed etia amici,& patroni P sona induit,& moderate oia,tranquillel administrat,diam qui ad decus,& gloriam est natus, toti haudi ducit eos j beneficiis suis amicos reddere,qui suerant inimici,qua in I uindictam exasperari, Nullaque re plus gaudet,quam ubi) aliqua hostibus ignoscendi Oisertur occasio.quam clemuter AeneaS. Pacem ne exanimis,et mortis sorte peremptis oratis,equidem, et uiuis concedere uellem.
Nam in ipso quoq; uincendi cursu ita se gerit ne studio
caedis aut rapinarum bellum gerere uideatur,ob hoc Nisus obiurgat amicum. Sensit enim nimia caede,ati cupidine ferri. praescribit ei finem ne supra modum saeuiat. Poenarum exhaustum satis est,uia facta per hostes. Morem ori, Detestanda Omnino uetus illa trivmadi cosuetudo, lucqηorum tristia enim captiui reges, cum a portis, m ad forti tritiphatiphandi deto um currus honestassent, simul atq; in Capitoliu flecterest. Let Phi- coeperat imperator abrepti in carcere necabatur.Quato
hni Votis splendidius fictum Philippi Insubrsi ducis, qui recenti
memoria,nauali dimicatione ad Caietam memorabilii ctoria potitus,cum Alphonsum Aragonu regem, et tot
pterea ex utral Hispania,et,Italia, et Sicilia princip
86쪽
in potestate redegisset non modo illos in trivphii agereno sustinuit, illa ue ignominiae nota pstringere, sed ma Ris honoribus et spledidissimis muneribus cumulatos pstinae dignitati restituit, adeo ut q iure belli diutissime
captiui esse meruissent, uictoris benignitate no modo se liberos,sed multo maiores, potetiorest factos Itellexe sit. Peculiare aute est uiro forti,ut sit fiaude uacuus, mi. Umel insidiosus,& talis cu quo ut habet prouerbiu
in tenebris mices, adeo uerax, ut quae ex eius ore masnant,perinde sint accipienda, uelut si ueritate euangelica finnarentur, oditq; inprimis illud Chorrebi. Dolus an uirtus,quis in hoste requirata
Bam autem ita adhibet, non ut praecedat, sed ut subse/quatur, rationil obtemperet, siti adminiculo fortitur lini nec sibi permittit per iracundiae impotentiam quae magna Martis est labes quicquam ferocius decemer redait Entellus, acrior ad pugnam redit, & uim suscitat ira, uel pius ille Aeneas acuit martem,& uim Natat ira. Vt autem nostra haec dea habet latera duatas pulcherri inclis. smis sororibus munita,ita quatuor sequuntur pedissequae fortitudia, eio sedulo inseruiunt. Prima est Toleratia laborum, ac molestiarum domitrix . deinde Perseuerantia,quae est in ratione bene considerata stabilis,& perpetua permansio. Tertia Generositas suadens cum propter laudes, decusq; contemnenda . demum Patientia, cui primam palmam tribuit Maro, sic enim Nantes senior ex Palladis disciplina hortatur Aeneam.
Nate dea quo fata trahunt, retrahunti sequamur,
quicquid erit, superanda omnis fortuna ferendo est.
87쪽
est autem patientia rerum arduarum re dissicilium honestatis causa uoluntaria perpessio,Caeterum est alia quar dam degener et adulterina fortitudo loge aliis colatibus adumbranda,quae tantum a priori distat quantum fuci. et crabrones ab apibus ueris,Haec utomitta,anxiam illatis fortitudi - magis quam legitimam Peripateticorum diuisionem dis quae ad tres gradus redigi potest,quorum primus ab ipsis animi tres gradus affectionibus ducitur,unde prodeunt actiones parum ad redigi p otest. modum ab iis qui fortiter agiit diuersae,cum plerim mi dustriae subsidia aria instrumenta uirtutis, in Jibidinem audaciami conuertant. Quam multa factu dissicillima audet amator,quam gravia,et indigna aequo animo tolerat,quam manifestis periculis amoris potiussi gratia obiicitur,at Ibidinosissimus quisl et stuprorum exercitationi assuefactus frigore, et fame et siti ,ac uigiliis perferreius quod de Catilina tradit Cicero sortis apparet. N G ne Tumum cum Aenea singulari certamine congressitru Turbat amor,figiti in uirgine uultus, Ardet in arma magis. Spes quossi audaciam gignit,nam qui confidunt sessperiores evasuros, intrepidi unuquodq; periculum ag
grediuntur,animosel aduersanos,inuadiit,ut de Aenea ex uulneris acerbitate,pugna excedere macto, mus lSubita spe feruidus ardet, Poscit equos ais arma simul. At ubi hostis acrius premit, aut loci detrerret iniquitas mox proiectis armis uertu tur in fugam. Nec minus ipsa desperatio animos facit,ut illius, qui sic populares ad
88쪽
Moriamur,& in media arma ruamus, Vna salus uictis nullam sperare salutem. Nam,di mulieres in extremo periculo animos tollunt. Prim ael mori pro moenibus audent.
Quid dolori qui suis stimulis agitatos, perinde ut caecos in exitium rapit, praecipitati etiam taminas, qua ferocia se confodiens Dido infremit. Moriemur inultae r Sed moriamur,ait,sic sc iuuat ire sub umbras. Quin timor etiam ipse fortitudini opera simillima aedere solet,& saepe in eundem homine conueniunt, simultduae res diuersissimae coniunguntur, metus & audacia . Quid autem ira ubi contempto rationis imperio amens, at 3 in furorem acta desaeuit r qua percitus pius ille Aeneas, Turnum memoria patris Anchisae uitam depre
Postquam saeui monumenta doloris, E xuuia'; hausit furiis accensus, & ira Terribiliti, Et ne singula percurram,nulla est uehementior, effiena tior* animi perturbatio, quae non aliquod opus edere soleat a uerae fortitudinis actione non admodum diss/mile, in hoc autem consistit omnis uarietas quod fortes decoris, & honesti causa, dura, aspera, terribilia aggrediuntur, sustinenti, & ut inquit Poeta, Vitata ita uolunt pro laude pacisci. At hi, alius alia de causia . Secundus adumbratae for i tudinis gradus ab ipsi rerum scientia , usi e , uel quod utril est contrarium ab ipsa ignorantia emanat,
89쪽
Quapropter Socrates sortitudinem scientiam esse pu/tauit,sic fortis dicitur medicus,qui fretus artis peritia intrepide aegris medetur.uide qua fiducia,Iapix Aenea lethali uulnere saucio, Spiculia dextra Sollicitat uersati tenaci forcipe semim.
Artem quam quisl nouit,sine metu aggreditur, tenta animose,quae est expertus,sic Nautae peritia nauiguidi confisi, ferendit m procellis assueti non perturbantur marinis tempestatibus, sic milites ueterani, qui nouerunt qua ratione ictus aduersiarii declinari queant,quot mo do petendus sit hostis ea contemnunt,quae bellicae rei' imperitos terrificant ,fietit armorum uel usu uel scientia confidentis inae in certamen prodeunt praestatim si
eorum Imperator adsit. Tum uero incumbunt,urget praesentia Tumi.
Qui tamen ubi pericula,& hostium impetus exuperant, terga uertunt;foedissimami fugam honestae morti praeferunt,ut nuper Ticinensi proelio Helvetiis euenit. His sunt proximi qui per ignoratiam fortes uidentur,et qui uel ignorant,quibus cum sibi negotiti sit futurum, sicut
Androgeus qui cum amicos arbitraretur,
Sensit medios elapsus in hostes, Obstupuit,retroq; pedem cum uoce repressit. uel cum rem sibi futuram cit imparato hoste putant ,&ideo acriter initio certamen ineunt,at ubi aduersatili fortiter resistere et comminus manus constituria intelligant mox in fugam uertuntur,ut Teucris cotingit cum Labie
90쪽
no,quem ad pugna imparatu existimauerat dimicaturis. tius est fortitudinis gradus, qua politicam appellant, O ciues honoris dignitatis* spe allecti,aut supplicii metu excitati strenue animosem decertant. Nam in Rep. bene instituta fortissimus quiso a ciuibus maxime ho noratur,est B in pretio. naui contra,ideo plaerit ho noris,magistratus p adipiscendi causa pericula aggrediutur,in his p fortissime agunt,nam ipsa fere Res p. Inuitat pretiis animos,et praemia ponit. Qui tame a uera,perfectam fortitudine longe absunt, naob adipiscendu honorem magis qua ob virtute strenue rem gerere uidentur. Longiori tame interuallo seiugula tur,qui uel minis rei poenarum metu uel etiam pretio uel demum praedae cupiditate capti,in pugna prosiluit,& in ea animose strenuel uersantur. Scimus etiam exhortationes, iiituperati est tanti esse momenti, ut quan
do 3 labantes erigant, & in uictoriae quasi post Tonem
rcponant, quemadmodum Tarchon Tyri henis. Nomine quenq; uocans,reficito in proelia uictor. Sic enim eos Obiurgat. Quo ferrum. quidve haec geritis tela irrita dextris. eo illa tendunt ad fortiter dimitandum irritamenta. Quos alios muros quae iam ultra moenia habetis Numina nulla premunt, mortali urgemur ab hoste Mortales totidem nobis animael manu's.
Fidite ne pedibus, ferro rumpenda per hostes E stula,& id genus plurima . Nam sagax imperator' &autequam signa conferat,di in medio pugnandi ardo