장음표시 사용
131쪽
suit baptismum paenitentiae aliti est baptismum gratiae. istud ex utroque illud ex uno nam eum delicta conmunia sint mentis et corporis purifieatio quoque debuit esse conmunis et bene sanctus Iohannes s intellexisse significans quid in cordibus cogitarent et quasi non intellexori declinans maiestatis inuidiam non uerbo sed opere declarauit non esse se Christum opus enim hominis est gerere paenitentiam delic-80 torum, dei munus est gratiam inplere mysterii uenit autem a. is sortior me. 0 conparationem secit, ut ipso se tantum lari liorem dixerit Christum neque enim inter dei filium et hominem ulla poterat esse conlati sed quia multi sortes. nam et diabolus sortis nemo enim potest uasa fortis diripere nisi prius adligauerit fortem multi ergo 10rtes, sortior nemo nisi Christus denique eo usque non secit conpa- is rationem, ut addiderit: cuius non sum dignus calciamenta portare, euangelicae praedicationis ostendens in apostolos 1308 A 8 gratiam esse conlatam qui sunt calciat in euangelium uidetur tamen ideo hoc dicere, quod plerumque Iohannes personam accepit populi Iudaeorum unde ad hoc reserunt quod ait: ad illum oportet crescere, in autem minorari, quod oporteret minorem fieri populum Iudaeorum crescere in Christo populum Christianum denique et Moyses accepit pers0nam populi, sed et ille calciamentum non dominicum portabat, sed pedum suorum et isti calciati sunt calciamentum for B
1 baptisma est baptismum gratiae αLC est gratiae X gratiae est gratiae L 2 istud baptisma P istud baptismum L utrosque eras. utrisque 2 utrasque O utrosque 2 n utroquem 2 utroque se declinans se esse Β, se Om. π eomparatitionem iti eras. A I xp. io erua et s. ni 2 Pripo Ipm o s. iii 2 O II conparatio et V eomparatio L 12 sortis est Gl mulier e s. v. P ergo enim AP sortis P l in eo Cl aeeipit BG 20 minui BL cf. de ben putr. 47 oportet et -eret eorr. m re in P 22 accipit O 24 aleiamentum P trio s. tum m 3 calciamento 'T
132쪽
tasse non suorum pedum, ille autem soluere calciamentum pedum iubetur suorum, ut animi eius gressus et mentis corporei nexus uinculis absolutus iter spiritale gradiatur apostoli autem calciamentum deposuerant corporale, quando missi sunt sine calciamento sine uirga, sine pera sine gona, sed non statim domini calciamenta portarunt fortasse post resurrectionem p 0rtare coeperunt ante enim ne cui gesta domini dicerent monebantur denique postea his dicitur: ite in orbem uniuer esum et praedicate euangelium, ut euangelicae praedicationis uestigium proferentes toto dominicorum seriem circumserrent in orbe gestorum est igitur calciamentum nuptials euangelica
praedicatio sed de hoc oportunius aliquid in aliis explicabimus. 82 ipse uos baptizabit in spiritu sancto et igni habensa, i sq. uentilabrum in manu sua et purgabit aream suam et congregabit triticum in horreum suum, paleas autem re conburet igni in exstinguibili habens uentilabrum in manu uentilabri indicio discriminandorum dominus declaraturius habere meritorum, eo quod dum frumenta in area uentilantur plena a vacuis ab inanibus ructuosa ueluti quodam aurae spirantis examine separantur per hanc igitur conpara Nilonem dominus ostenditur quod iudicii dis solidae merita fructusque uirtutis ab inanis iactantias exilium quo factorum infructuosa leuitate discernat persectioris meriti uiros locaturus in mansione caelesti ipse enim persectior fructus est, qui
pedum non suorum soni sortasse r 2 egressus X 4 deposuerunt statim I admonentur EI admonebantur I 12 opportunius B portunus L aliquid Om. , aliquod L explieauimus X
igne P I discernendorum B declaratur ra . . P 20 e-porantur a g. ,3 P 2 ostenditur quod dominus a 23 per
133쪽
Εxpositio euangelii Lucae I 82-84 1308 - 1309 j.
meruerit eius esse consormis, qui sicut granum tritici cecidit ut plurimus fructus adferret in nobis, inuisus paleis inanibus meritis non amicus et ideo ante eum ignis ardebit non natura sui noxius, utpote qui mala inprobitatis exurat, splendorem probitatis adcumulet. 83 Factum si autem cum baptigatus esset omnis o Fr,riaq. pulus et Iesu baptizato et orant apertum est castum et descendit spiritus sanctus corporali specie te ut columba in ipsum et uox de caelo facta est filiusto meus es tu, in te conplacui baptizatus ergo est dominus non mundari uolens, sed mundare aquas, ut ablutae per carnem Christi quae peccatum non cognouit, baptismatis ius haberent et ideo qui ad Christi lauacrum uenerit peccata deponit pulchre autem in his quas a ceteris dicta sunt ganetusi Lucas euangelista conpendium sumsit et intellogendum magis i 309 quod a Iohanne dominus baptizatus est quam expressum reliquit quas autem dominici causa baptismatis dominus ipse declarat dicens: sine modo sic enim decet nos inplere ει omnem iustitiam. cum igitur tanta ad exaedificationem is ecclesiae suae diuino deus fauore concesserit, ut post patriarchas prophetas angelos unigenitus descenderet dei filius et ad lauacrum ueniret nonne uere atque diuine de ecclesia cogno Buimus dictum nisi dominus aedificauerit sibi domum. in uanum laborauerunt qui aedificant eam nec mirum et si homo aedificaro non potest, qui non potest custodire nisi dominus custodierit ciuitatem, in uanum uigilauerunt
134쪽
qui custodiunt eam haec de quodam psalmo audeo tamen etiam ego dicere quod li0mo iam non possit adortii, nisi dominum habeat praeuiantem unde scriptum est post dominum deum tuum ambulabis et a domino diriguntur uiae uiri denique ille perlaetior qui intellegeret se sine ε
domino ambulare non posse uias inquit tuas edoce me et ut ad historiam ueniamus - non enim simplicem tantum rei gestae seriem debemus haurire sed etiam actus nostros ad aemulationem scriptorum referre ex Aegypt populus exivit. nesciebat uiam, quae ad terram duceret sanctam misit deus iocolumnam ignis, ut per noctem populus uiam disceret misit etiam per diem columnam nubis, ut neque ad sinistram neque ad dextram declinarent sed non es talis homo ut merearis
et tu ignis columnam non habes Moysen, non accipis signum; nunc enim post aduentum domini fides exigitur, signa con ioduntur time domin uni et praesume do domino inmittet enim angelos dominus in circuitu timentium eum et eripiet eos uides utique quia ubique domini uirtus studiis cooperatur humanis ut nemo possit aedificare sine domino. nemo custodire sine domino nemo quicquam incipere sine mi
3 Deut. 3, 4 4 Prouerb. 20, 24 6 Ps. 24 4 10 Exod. 13, 2 sq. I Ps. 33 8 18 Augustinus ontra duas epist. Pelag. IIIIII, 30 vides. . 20 incipere sine domino , de gratia Christi 44 48 uides ... p. 89, 2 facite I9 Ps. 26 11 tamen om 7 2 non possit uiam I 5 ille a. u. P intellegeret tisit. . . in my. 3 al. intellexerit A sine dii se H 6 inquit tuas B tuas inquit et 8 audire populus p 8. u. vi 2 A I per nocteria scripgi per columnam libri columnam temere eae antecedentibus repetitum); per noctem post deus inseruit ed. Rom. 12 nubis αC, m. et a sinistra P ad sinistram n 3 αBL per s. m ad sinistramis 1 ad dextram A ad dextera I a dextra B ad dexteram et declinarent ali. s. u. G declinaret habens
praesum evanidum in A s. Acr. 2 B Ι ΕΗ inmittet B inmittit cet. 17 augelus Au dii A I utique B AtDivstinus ubique
in quidquam incipere bonum sine A
135쪽
domino et de iuxta apostolum siue manducatis siue bibitis omnia in gloria dei sacite in nomine domini nostri Iesu Christi in duabus enim epistulis alibi in nomine domini nostri Iesu Christi, alibi in gloria dei sacere te praecepit, ut scias eandem esse patris et fili gloriam eandemque uirtutem nec in aliquo circa sui diuinitatem patrem et filium discrepare, qui circa praesidia nostra non discrepant. docuit igitur me David quod nemo in domino aedificet 85 domum, eustodia ciuitatem docuit etiam me M0yses quodi nemo nisi deus secerit mundum in principio enim fecit
deus caelum et terram docuit etiam quod hominem deus opere suo secerit nec otiose posuit finxit deus hominem de limo terrae et insufflauit in aciem eius statum uitae, ut actum quendam de circa aedificationem hominisi usu quodam corporalis operationis aduertas docuit etiam quia et mulierem deus fecit: in misit enim deus soporem in Adam, et dormiuit et sumsit unam costam de latere eius et repleuit carnem ius si aedificauit dominus 3I A deus costam quam sumsit ab Adam in mulierem non et frustra ut dixi corporalibus quibusdam manibus circa Adam et Euam Moyses deum inducit operantem mundum deus fieri iussit et factus est et uno uerbo opus mundi scriptura indicat absolutum ad hominem uenitur, et manus ipsa quodam-86 modo studuit tibi propheta de laborantis ostendere plus nescio
tis A a. u. 3 H V m B Augustinus 2 gloria E gloriam T in gloriam dei m. nostri in X ante alibi add aut in gloria I nostri m. X in m. X s. .m V gloria P a Gis 5 te m. X praecipit in fili
filii P i tert. s. u. 2 eet. 8 aedificat e . a ale. 3 P etiam me ABC, me Om G, a. u. , me etiam et i d fecit 1 etiam enim E dns X I in . . A I .actum ut uidetur eras. s. ras sed ut 3 P I corporalis aedificationis A
136쪽
quid in his intellegere quam ego opera dei elaborata me
cogunt subuenit apostolus aestuanti et quod ego non intellegebam quid esset os de ossibus meis et caro de carne mea et haec uocabitur mulier, quoniam de uiro suo adsumta est, diuino mihi spiritu reuelauit dicens: sacra smentum hoc magnum est quod sacramentum quia duos runt in carne una et quia relinquet homo patrem et matrom et adhaerebit uxori suae et quoniam membra sumus corporis eius, de carns eius et de ossibus eius.
quis est iste uir propter quem mulier parentes relinquat 1 Crelinquit parentes ecclesia quae de gentilibus populis congregata est, cui prophetice dicitur obliuiscere populum tuum et domum patris tui propter quem uirum nisi sorte illum d quo dicit Iohannes post me uenit uir, qui ante me
factus est de cuius later dormientis costam deus sumsit uipse est enim qui dormiuit et quieuit et resurrexit, quoniam dominus suscepit eum quae est huius costa nisi uirtus quia tunc quando miles latus eius aperuit, continuo aqua et an Dguis exivit qui essu sus est pro saeculi uita haec saeculi uita costa Christi est haec costa secundi est Adam primus enim ad Adam in animam uiuentem, nouissimus Adam in spiritum uiuificantem nouissimus Adam Christus est, c0sta Christi uita ecclesiae est nos ergo membra sumus Orporis eius de carne eius et de ossibus eius et ortasse haec est costa, de qua dixit sentio de me uirtutem uexisse, haec est costa, quae de Christo exivit ne corpus
Gen. 2, 23 5 Ephes. 5, 32 6 Ephes. 5, 31 8 Ephes. 5, 30 I Ps. 44 1 14 Ioli I. 30 15 Gen. 2, 2 16 Ps. 3, 6 18 Ioh. 19, 34 19 uare. 4, 24 20 I Cor. 15 45 23 Ephes. 5, 30
137쪽
eius inminuit non enim corporalis sed spiritalis est costa, spiritus autem non diuiditur ipse sed diuidit singulis prout uult haec est ua, mater omnium uiuentium si enim intellegas uiuentem cum mortui quaeris intellegis eos mortuos esse qui sine Christo sunt, qui participes uitae non sunt hoc est enim Christi non esse participes quia Christus est uita mater ergo uiuentium ecclesia est quam aedificauit deus ipso summo angulari lapide Christo Iesu, in quo omnis structura cun paginata crescit in templum. 87 Ueniat ergo deus, aedificet mulierem illam quidem adiutricem Adas, hanc uero Christi non quia Christus adiumentum requirit, sed quia nos quaerimus et desideramus ad Christi
gratiam per ecclesiam peruenire et nunc aedificatur et nunc formatur et nunc mulier figuratur et nune creatur et ideo is nouo uerbo usa est scriptura, quia superaediscamur superfundamentum apostolorum et prophetarum et nunc domus spiritalis surgit in sacerdotium sanctum ueni, domine deus, aedifica mulierem istam aedifica ciuitatem ueniat et puer tuus 1311
tibi enim redo dicenti ipse aedificabit ciuitatem mihi.
88 ad ecce mulier omnium mater, ecce domus spiritalis, ecce ciuitas, quae uiuit in aeternum quia mori nescit ipsa est enim ciuitas Hierusalem quae nunc uidetur in terris, sed rapietur supra Helian melias enim unus fuit - transferetur super nocti, cuius mors non inuenitur ille enim raptus
spirotalis si a ras. A 3 sic eras. P in to legas EnyeI-brech 4 uiuentem quid α niuentem quod C quaeri χ quaerisOm G non ante eum in my. quia pi P 8 in , ipso a templum dei neniat a s. . Pre 2 quaeritis et in ing. requirit in F, 1, 7 urget a surgat vi I ueniat satis.
138쪽
est, ne malitia mutaret cor eius. haec autem diligitur a Christo quasi gloriosa, sancta, inmaculata, sine
ruga. et quanto melius totum corpus adsumitur quam adsumtus est haec enim est spes ecclesiae rapietur profecto. adsumetur, transferetur ad caelum ecce curru ignis raptus
Helias est rapietur ecclesia non mihi credis crede uel Paulo in quo Christus loquutus est rapiemur inquit in nubibus obuiam Christo in aera et ita semper cum domino 89 erimus ad hanc igitur aedificandam mittuntur quidem plures, mittuntur patriarchae mittuntur prophetae mittitur Gabrihelcio arehangeliis innumeri angeli deriguntur et multitudo caelestis exercitus deum laudat, quia ciuitatis huius aedificatio propinquabat mittuntur plures ad eam, sed Christus an solus aedificat uerum non est solus, quia pater praesens est et si solus aedificat gratiam tamen tantae aedificationis non solus usurpat uscriptum est de templo dei, quod aedificauit Salomon in quo typus ecclesiae fuit, quia LXX milia erant qui in umeris por Dtarent et LXXX milia lapidi caesores. ueniant angeli illi,
2 quasi gloriosa APEGLT quasi sponsa gloriosa L quasi gloria quasi ossa X sponsa a. ossa, V 4 est enim X 5 assumitur Aadsumitur, transferretur A eurru in currus L et ceras. curris ci cursus ait e . , curru m V igne G 6 helias his. u. 3 P est helias χ rapitur ' eredes locutus CEROT loquitur L 8 ita m. quidem licet X 10 patriarchae mittuntur in my. ni P abriel A I arcangelus A et sarch. 3 P i propinquabat sebit 2 P propinquat a I dei A, Om. et solomon P i quia LXX milia qui ait LXXP in qua tria milia sescenti A quia tria milia tricenti eorum qui prae tricenti eorum qui prae in ras man. B quia quorum tria milia sescenti DC L eet in m. A 18 et LXXX lapidis is eae es 2 eaesores P. et LXX lapidicaesores , et septuaginta LXXαBCL milia lapidieaesores lapidicaesores in G, ait E lapides
caesores F et v g. es pr. 3 O m et lapidum caesores C et umin ras. 2 BV cet. ο8 lapidi caesores ad i. et octoginta A, et
139쪽
Expositio euangelii Lueae II 89-91 I311 - 13l Ax 93 ueniant lapidicaesores caedantur superstu lapidum nostr0rum aspera leuigentur, ueniant et qui in umeris ponant scriptum est enim supra umeros tollentur.
90 Uenit ergo ad Iohannem, quoniam cetera conperistis uenit ad Iohannis baptisma, sed Iohannis baptisma habebat paenitentiam d0lictorum et ideo prohibet eum Ioli annes dicens 'ego a te debeo baptizari, et tu uenis ad me quare uenis ad me qui peccatum non habes ille enim baptigandus est qui peccatum habet, qui autem peccatum non fecit laua- in crum paenitentiae cur requirat γ' sin inquit modo hoc est: dum ecclesia aedificetur decet nos inplere omnem iustitiam qua est iustitia nisi misericordia dispersit enim dedit pauperibus iustitia eius manet in aeternum. dedit mihi pauperi, dedit mihi inopi gratiam, quam ante non is habui iustitia eius ergo manet in aeternum qua est iustitia nisi ut quod alterum sacere uelis prior ipse incipias et tuo alios horteris exemplo quae est iustitia nisi ut quia carnem
suscepit non quasi deus sensum aut ministerium carnis excluderet, sed quasi homo carnem uinceret, ut uincere me doceret γε docuit enim qua ratione possim terrenis concretam uitiis obnoxiae carnis inluviem sepelire criminibus, renouare uirtutibus 1312
sl o uere diuinam in ipsa humilitate domini prospicientiam l
milia hae om G tollentes tollebant in onera post lapidicaesoresadd. et tria milia sescenti operum praepositi ed. Rom. ueniant uenian is eras. A angeli illi illi om G AαBCLXχ om P 1 lapidieaesores αGr et v s. i ait. E lapidis is eae es m P eaesores PB lapides ' s. es m V, 2, eaesores Fon lapidum caesores CL et uminis . 2 in m. super P T quare B eur ei. post est add. ad me N I enim m. Fr I in aeternum in saeculum saeculi ' T 14 dedit pr. . . . aeternum in B pori pauperi ad I inopi A 15 ergo eius o TX ergo n est Om. I ut χ, m. et alteri Galtero F et os me re t ut qui re qui ut α 2 reuocareo uirtutis -es 3 P 22 ipsam V m e . , eras. humilitatem a me . r. πω. V
140쪽
quanto enim abiectior humilitas tanto diuinior prouidentia. iniuriarum suarum acerbitate deus proditur et remediorum suorum usu qui nullis remediis indigeret, deus probatur quid enim tam diuinum ad populos prouocandos quam ut nemo refugiat lauacrum gratiae, quando Christus lauacrum paeni βtentiae non refugit nemo se dicat exsortem esse peccati, quando Christus uenit ad remedium peccatorum si pro nobis Christus lauit, immo nos in corpore suo lauit, quanto magis nos nostra delicta lauare debemus quo igitur magis pere, quo magis mysterio deus, quamquam deus in omnibus. quam hoc pro istbatur, quando per totum mundum, qua generis humani condicio diffunditur per separatarum diuortia tractusque regionum uno momento in uno corpore deus fraudem uetusti erroris aboleuit gratiam regni caelestis studit unus enim mersit, sed eleuauit omnes: unus descendit ut ascenderemus omnes i. unus omnium peccata suscepit, ut in illo peccata omnium mundarentur puri sic a te igitur uos ut apostolus dicit, quia purificauit se ille pro nobis, qui purificatione non eguit haec de nobis. 92 Nunc consideremus mysterium ti initatis unum deum diei tomus sed patrem c0nfitemur et filium consitemur. nam cumscriptum sit: diliges dominum deum tuum et ipsi soli seruies, negauit filius esse se solum dicens: sed non sum
solus pater enim mecum est nec nunc solus est; pater enim se adesse testatur adest spiritus sanctus numquam ab I Ephes. 4. Ib Ephes 4 9 sq. IT Iacob. 4, 8 22 Deut. 10, 20 23 Ioli 16, 32