장음표시 사용
241쪽
Εxpositio euangelii Lueae V 2 36 1 363 - 1364 3. 195uere exemplum propheticum quo primum non inania legis sed solida utilitatis nobis sequenda produntur, deinde quia Dauid cum sociis fugiens a facie regis Saul hic praefiguratus in lege 33 Christus est, qui cum apostolis principem mundi lateret quo modo autem ille obseruator legis atque defensor panes et ipse
manducauit et dedit his qui secum erant, quos non licebat manducare nisi tantummodo sacerdotibus nisi ut per illam demonstraret figuram sacerdotalem cibum ad usum transiturum esse p0pulorum, siue quod omnes uitam sacerdotalemi debemus imitari siue quia omnes filii ecclesiae sacerdotes sunt unguimur enim in sacerdotium sanctum offerentes nosmet ipsos
34 de hostias spiritales legi igitur iam superfluit doctrina Christi
nec legem soluit sed inplet, quia nec sabbatum soluit si enim sabbatum propter hominem factum est utilitas autem Cis hominis postulabat esurientem hominem, qui diu fuerat terrae fructibus abdicatus ueteris lamis uitare ieiunia, non utique lex soluitur, sed inpletur quomodo igitur domino ad crimen obi-35 citur, quod in seruo pro crimine non tenetur quid autem euidentius hac figura, quae per totam currit historiam intraro uit David in domum Abimelech sacerdotis sed nec periculo mortis proposito hospitem recusat, declinat exulem sanet ani Dmus sacerdotis tanta hospitalitatis est gratia, ut libenter in
nos aliena stricula transseramus.
36 Uerum hoc in historia morale in mysteri propheticum est.
sens in ra8. 3 P praefiguratus B us in M. praefiguraturus IEI filii si teri a M. P I ungimur H I d a. u. P igiturtio a. u. 2 A I soluet ET I hominem AB homines et. I postolabat o It eae v m a. o add. v μ 1 teneretur re eras. Pquid dis M. A 1 haec A 20 abimelech si . . P 2 neque s. u. 2 declinat E 22 seso hospitalitas X 24 storia morali si eae e 2 P mysterium α propheticum BC prolatatum P prophetatum L propheties allegoria I 3.
242쪽
196 A mi r ora Liquod nec praesumto futurae mortis exitio uerum illum David hospitio suae mentis religiosi excluderent sacerdotes nec solum in cuiusque domo uatis repperturus d0cetur Christus hospitium, sed etiam per figuram nequitiae spiritalis manubias et arma sumturus; nam qui Christum recipit hospitio intellegi , Ε37 bilem illum Golia spoliat suis telis quid uero euidentiusquam quod in Abimeleeli domo quinque panes petiit David
unum accepit demonstrante typo quod iam non quinque libris. sed Christi corpore cibus fidelibus pararetur, ut Christus corpus adsumeret, ne quis de fidelibus esuriret nec Doec οfigura uacat, qui erat custos mulorum eo quod nemo alius nisi infructuosi gregis custos Iudae typum proditoris in-38 pleret iam illud quod Dauid receptione omnem Abimelech d0mum praeter Abiathar principem tunc temporis Sacerdotum Saul persecutus est ostendit prophetia nobis quod nemo possit isn0cere uer principi sacerd0tum, qui solus est Christus. 39 in ad alia progreditur dominus Iesus nam qui totum 6, 7 hominem saluum facere disposuerat per singula membra cur I3s , arebat, ut uere diceret: mihi irascimini, qui totum hominem saluum feci in sabbato 3 itaque hoc loco manum re
243쪽
illam, quam extendit Adam et interdictae arboris poma decerpsit sucis bonorum factorum salutaribus inrigauit, ut quae erimine aruerat bonis operibus sanaretur in quo Iudae0s redarguit Christus, qui malis interpretationibus legis praecepta uiolarent. aestimantes sabbato etiam a bonis peribus feriandum, cum lex in praesentibus formam praefigurauerit futurorum in quibus
utique malorum seriae futurae sunt. 0 bonorum nam licet saecularia opera conquiescant non otiosus tamen boni operis
aetus est in dei laude requiescere audisti igitur domini uerbam i dicentis extende manum tuam communis ista generalisquo medicina est et tu qui putas manum habere te sanam. eave ne auaritia caue ne sacrilegio contrahatur extende saepius eam, extende ad illum pauperem qui to obseerat extende ut proximum iuves, ut uiduae praesidium seras, eripias iniuriae is quem uides iniustae contumeliae subiacere, extende ad deum pro peccatis tuis sic manus extenditur, sic sanatur sic Hieroboam manum cum idolis sacriscaret contraxit, cum deum rogaret extendit.
l Factum est autona in illis diebus, exiit in monte hirnorare et erat pernoctans in oratione dei non omnis qui orat ascendit in montem - est enim oratio quae peccatum laci, sed qui bens orat a terrenis ad superiora progrediens uerticem curae sublimis ascendit at ille non ascendit in montem qui de saeculi diuitiis aut de honore sollicitus est, is non ascendit in montem qui landi ius optat alieni ascendit ille qui deum quaerit, ascendit ille qui cursus sui dominica
244쪽
ndiumenta deposcit omnes magni, omnes sublimes montem ascendunt non enim cuicumque propheta dicit ascende in montem excelsum qui euangeligas Sion, exalta in uirtute uocem tuam qui euangeligas Hierusalem. non uestigiis corporalibus, sed lactis sublimioribus in hunc montem ascendas sequere Christum ut ipse esse mons possis: montes enim in circuitu eius. quaere in euangelio: 42 inuenies solos cum domino montem ascendisse discipulos oratergo dominus non ut pro se obsecret, sed ut pro me inpetret: nam etsi omnia posuerit pater in potestate fili, filius tamen out formam hominis inpleret obsecrandum patrem putat es 8e pro n0bis, quia aduocatus est noster noli insidiatrices aperire aures, ut putes filium quasi infirmum rogare rogare ut inpetret quod inplere non possit p6 testatis auctor oboedientiae magister ad praecepta uirtutis suo nos informat exemplo aduocatum is 366 inquit habemus aput patrem si aduocatus est, debet pro meis interuenire peccatis non ergo quasi infirmus sed quasi pius obsecrat uis scire quam omnia quae uelit possit et aduocatus et iudex est in altero pietatis officium, in altero insigne est potestatis. Hi 43 t erat inquit pernoctans in oratione dei species si i tibi datur, forma praescribitur quam debeas aemulari quid enim te pro salute tua facere oportet, quando pro te Christus in orati0ne pernoctat quid te sacer conuenit cum uis aliquod officium pietatis adoriri quando Christus missurus apostolos, orauit prius et solus orauit nee umquam alibi si non sali 0r.
19 Ioh. b. 223 in fortitudine uocem multis post uestigiis ad I P saetis c s. u. si ascendas I sequeris X quaere e pr. . . Iquare BET 8 et inuenies, solos o nil eaeis P 10 fili AαLfilii FOV hici tert. s. v. 2 cet. 12 aures aperire X I rogare rogare A χB, rogare et ut impleret GL 18 quoniam eae quam m2 π quia χ 23 sacere pro salute tua X 24 aliquid o . ,3 P25 missuros et missurus est X est erus O del. 2 KV 26 umquam
245쪽
Expositio euangelii Lueae V 42-46 1 365 -I366 D. 199
orasse cum ap0stolis repperitur ubique solus obsecrat dei enim consilium humana uota non capiunt, nec quisquam interiorum potest esse particeps Christo uis scire quam mihi 44 non sibi orauerit uocauit inquit discipulos suos et s. a b elegit duodecim ex ipsis quos ad propagandum auxilium salutis humana per terrarum orbem satores fidei destinaret. simul aduerte capteste consilium non sapientes aliquos, non diuites, non nobiles sed piscatores et publicanos quos dirigeret elegit, ne traduxisse prudentia, ne redemisse diuitiis, nei potentiae nobilitatisque auctoritate traxisse aliquos ad suam gratiam uiderentur ut ueritatis ratio non disputati0nis gratia 45 praeualeret eligitur et Iudas, non per inprudentiam sed per I s. 6 prouidentiam quanta est ueritas, quam nec aduersarius minister infirmat quanta moralitas domini qui periclitari magis aput is nos iudicium suum quam ad laetum maluit suseopstrat enim hominis fragilitatem et ideo nec has partes recusauit infirmitatis humanae uoluit deseri uoluit prodi uoluit ab apostolo suo tradi ut tu a s0eio desertus a socio proditus m0derate
feras tuum errasse iudicium perisse beneficium.
46 Et descendit inquit cum illis et toti in loco
s. i pede plano aduert omnia diligenter quom0do et cuni ap0- stolis ascendat et descendat ad turbas quomodo enim turbanis in humili Christum uideret non sequitur ad excelsa, non ascendit ad sublimia denique ubi descendit inuenit infirmos:
sator est ait erua. P satores Gn my. 3 al. seminatores A consilium caeleste non ult. s. v. nobiles P 9 traduxisset
246쪽
d0e et in inserioribus debiles esse sanatos prius ni in unus Fquisque sanatus est, ut paulatini uirtutibus procedentibus ascendere p0sset ad montem et ideo numquemque in inserioribus sanat, hoc est a libidine reuocat, iniuriam caecitatis auertit ad uulnera n0stra descendit, ut usu quodam et c0pia sui naturae conpotes nos faciat esse caelestis et sanabat hos 4 quidem, sed in inferioribus relinquebat uidens autem tur IV Abas, ut legisti ascendit in montem et cum sedisset, ascenderunt ad eum discipuli eius euangelizaturus enim et benedictionum de thesauro diuinitatis promturus oracula os 20 incipit esse sublimior hic autom etsi in humili stabat, tamen ocul0s eleuauit sic enim etiam cum Lagaria in suscitaret, infremuit spiritu, sic etiam caput leuauit, cum mulieri adulterae peccata donaret quid est enim leuare cul0 nisi interius 4 lumen aperire denique sanctus Matthaeus aperuit inquit os is suum, thesauros scilicet sapientiae et scientiae dei reclusis adytis templi sui ora reseravit ergo et tu aperi os tuum sed prius ut aperiatur inplora si enim Paulus in apertionem oris sui inplorat auxilium, multo magis inplorare te conuenit ostendit etiam tibi clauem scientiae qua os aperire tutini debeas mdicens propheta aperi os tuum uerbo dei uerbum dei
in s. u. 2 A sanatos esse . T 3 possit L 5 ad a P ad 2 suae ET conputes X conpotes in V conparticipes I sanat s X hos 2 V sanabat hos in nil. V T in
al ascenderunt Maccesserunt CG eius m. A l benedictionem et et u s. e ult. 2 AG thesauris C l oculos alte P oe ad te L leuauit L I in pu APB et si adistis a litis et reseravit re i ru8. A reseruauit ii pr. eras. I VI apertionein Pta et ein ea una et v ad altertionem O apertione I in iss. Q. adapertione d d. 2 cet. 19 ostendit i eae e 2DP 20 et talia enim E I tuuin alterire 'π
247쪽
Εxpositio euangelii Lucae V 47 51 1366 -I368 A). 201
clauis tui oris est clauis scientiae oris tui clauis est, qua laxatis silenti catenis inperitiae claustra reserantur. Ul Boati pauperes, quia uestrum est regnum dei. s. si re beati qui nunc esuriunt et sitiunt, quia satura- buntur beati, qui nunc stetis quia ridebitis beatieritis, cum uos oderiit homines quattuor tantum beatitudines sanctus Lucas dominicas posuit octo uero sanctiis Mutthaeus sed in istis octo illae quattuor sunt et in his 50 quattuor illae octo hic enim quattuor uelut uirtutes amplexus Dio est cardinales ille in illis et mysticum numerum reseravit. pro octaua enim multi scribuntur psalmi et mandatum accipis octo illis partem dare sortasse benedicti0nibus sicut enim spei nostrae octava persectio est, ita claua summa uirtutum est. sed prius quae sunt ampliora uideamus beati inquit pau- rapere spiritu quoniam ipsorum est regnum caedi lorum primam benedictionem hanc uterque euangelista posuit. ordine enim prima est et parens quaedam generati0que uirtutum quia qui contemserit saecularia ipse merebitur sempiterna; nec potest quisquam meritum regni caelestis adipisci quiro mundi cupiditate possessus emergendi non habet facultatem. secunda benedictio beati inquit mites tertia beati qui lugent quarta beati qui esuriunt quinta beati misericordes sexta beati mundo corde septima beati pacifici et bene septima quoniam eo die ab omnibus mundira peribus requieuit deus dies enim quietis et pacis est octaua 1368 A
resera uauit a pr. infra, add. ua eraη. P reseruauit in pr. a. u. cet.
248쪽
beati qui persecutionem patiuntur propter iusti-52 iam ueni, domine Iesu doce nos ordinem beatitudinum tuarum; neque enim sine ordine dixisti primo beatos pauperes spiritu, secundo beatos mites et tertio beatos qui lugent. etiamsi cognosco aliquid tamen ex parte c0gnosco si enim Paulus ex parte cognouit quantum g possum c0gΠ0scere. qui Paulo quantum uita tantum etiam uerbo inferior sum 3 uita enim uerbum exigit et adquirit, sermo autem sine uita n0n dei sermo quanto me sapientior Paulus ille gloriatur in periculis, ego glorior in successibus ille gloriatur quia reue 16 lationibus non extollitur. ego, si quae reuelationes mihi e0ntingerent gloriarer sed tamen p0test deus d lapidibus homines suscitare et uerbum proferre do clausis uocem elicered mutis quodsi asinae culos aperuit, ut uideret angelum potens est et nobis qu0que aperire ocul0s, ut 0ssimus dei sui dere mysterium. 53 Beati inquit pauperes. 0 omnes beati pauperes paupertas enim media est possunt et boni esse et mali pauperes. nisi sorte ille intellegendus pauper beatus quem pr0pheta descripsit dicens quia melior pauper iustus quam diues romim lax beatus Da ut ea qui est a nam ilia e tra ob ira De cam- diuit eum, pauper a crimine, pauper a uitiis, pauper in quo mundi princeps nihil inuenit pauper illius aemulus pauperis. qui eum diues esset, propter nos pauper lactus est unde plene Mattha pus aperuit dicens beati pauperes spiritu pauper rao enim spiritu non inflatur non extollitur mente carnis suae prima ergo ista benedicti est cum dep0s uero omne peccatum et
quant X l ego go a. u. 2 P successionibus X I reuelationis A il potest si ali. . . ni3 P l est pauperi 20 melior . t est . . ma , ras, extollitur si in nos. A
249쪽
Εxpositio euangelii Lucae V 2-55 1368 - 1369 in. 203 exuero imitem malitiam et simplicitate contentus fuero, inops malorum superest ut mores meos temperem quid enim mihi prodest carere saecularibus nisi fuero mitis atque mansuetus nam
qui sequitur uiam rectam sequitur uti quo illum qui ait: di Ε scite a me quia mitis sum et humilis corde depone igitur quae inproba sunt, eget uitiis secundum bonam paupertatem, mitiga adfectum tuum, ut non irascaris aut certe iratus ne peccaueris iuxta quod scriptum est irascimini et nolite
peccare praeclarum est enim motum temperare consilio neci minoris uirtutis ducitur cohibere iracundiam indignationemque conpescere quam omnino non irasci cum plerumque illud len-55 tius, hoc fortius aestimetur cum hoc seceris, memento qui 1369 A
peccator es et luget peccata tua luget delicta et bene prtia benedictio est peccata essentis, quia trinitas est quae peccata is condonat ablue igitur te lacrimis tuis laua fletibus si tu ipse te fleueris alius te non flebit; nam si Saul deflesset peccata
sua Samuhel eum non defleuisset habet unusquisque quos fleat mortuos su0s mortui sumus, quando peccamus, quando inplemur ossibus mortuorum mortuus est sermo malus quia exit ex ore exit enim de sepulchro malo sepulchrum enim patens est guttur eorum ideo dicit apostolus: imitatores mei estote uult nos delictorum meminisse nostrorum. Matth. II Ps. 4 5 I Reg. I i5, 35 20 Psalm 5 l02 I Cor. 4, 6
eontentus A te s. u. 2 s. n ali. 2 contectus G 2 superest ut est ut in ras. P mihi in B 3 litis i ait eae e 2 P ege tu to 2 Ο ege C 8 non peccaneris T I minoris is eae ibus P minores dueetur L docetur X dieitur ehoibere indignationem om que EFOnT II cuin quam is eum vi 2 AI et r. m. P et benedictio tercia a. u. m. est ipse te
250쪽
Paulus nun habebat quod lugeret, ex quo in Christum credidit, et tamen priora deflebat dicens quia non sum dignus uocari ap0Stolus, quia persequutus sum ecclesiam dei ille igitur peccator ante fidem nos uero adhuc peccamus post 1idem qui peccator est defleat se et arguat se ut fiat iustus: 56 ii it m enim accusator est sui ordinem igitur persequamur, quia scriptum est ordinate in me caritatem deposui peccatum, temperaui 0res delicta defleui, esurire incipio et esurire iustitiam aeger enim cum in graui morbo est non esurit quia aegritudinis d0l0 excludit amem sed quae ista issam is iustitiae qui sunt isti panes, quos esurit iustus ne forte panes illi, de quibus dictum est iuuenis fui et senui, et non uidi iustum derelictum nec semen eius quaerens panem qui esurit utique uirium quaerit augmentum qu0d autem maius uirtutis incrementum quam norma 1 l
iustitiae 357 Post hos Ne ibi inquit in i s ea Dcia diri iustitiam enim sequitur miseric0rdia unde dictum est dispersit, dedit pauperibus iustitia eius manet in aeteratum sed etiam qui misericordiam desert mercedem amittit nisi mundo corde, misereatur: nam si iactantiam quaerat nullus est fructus. emunda igitur interi0ra tuae mentis et si diligenter pectoris tui secreta mundaueris, conpatere his qui inpugnantur et intellege quanti hominum quanti si atrum tuorum auxilium tuum 58 quaerant sed nisi tu prius interiora tua adustis est ris ab omni ra
care si . - persequutus Mic . ilia 2 FV persecutus cet. adhuc pereatores o et peccatores a M. V. peccamus m. iustus pr. . . P 7 quia . . . caritatem in X earitat mei Ari et esurire iustitiam in X et sitire Costerius fori et esurire delendum I dolor morbo E m dolor r morbus 2 P est ista L famis A et l-es 2 BFn ames nisi L fames cet. 22 emunda in my ma ut einenda uacueseceris, uacua e seceris Pisaeua esseceris A se e . A uacua feceris G in quo saceris cet.