Monumenta eucharistica et liturgica vetustissima

541쪽

Expositio euangelii Lucae X 96-102 1525 - 1526 Ain. 493

iudices magis uideretur noluisse quam n0n potuisse defendi. 9 cur autem dominus tacuerit ipse praemisit dicens: si uobis, s sq. dixero, non creditis mihi si uos interrogauero, non respondebitis mihi illud tamen praestantissimum 5 quod maluit regem se probare quam dicere, ut condemnandi causam habere non possent qui qu0d obiciunt hoc fatentur. 9s Herode autem cupiente aliqua mirabilia eius uidor tacuit et 3 8 sq. nihil fecit quia nec illius crudelitas merebatur uidere diuina et dominus iactantiam declinabat et sortasse typice in Herode 1 omnes inpii significantur, qui si legi non crediderint et prophetis mirabilia Christi opera in euangeli quoque uidere n0n

possint.1O Ad Herodem mittitur ad Pilatum remittitur etsi uterque 2a, II reum n0n pronuntiant, alienae tamen crudelitatis studiisi obsequuntur lauit qui dein manus Pilatus sed laeta non diluit: iudex enim nec inuidiae cedere debuit nec tim0ri ut sanguinem innocentis addiceret monebat uxor, lueebat in nocte gratia, diuinitas eminebat nec sic a sacrilega sententia temperauit. 101 similiter in hoc typum omnium iudicum arbitror SS praea missum, qui damnaturi essent eos quos innoxi0s aestimarent. tolerabiliores tamen gentiles esse quam Iudaeos coniuncta Pilato persona demonstrat et magis eos posse diuinis ad fidem operibus admoneri quales autem illi qui dominum maiestatis 10 crucifixerunt noe inmerito homicidae absolutionem petunt, I 526 Ara. 1844 2 qui agitabant innocentis exiti una tales leges iniquitas habet.

542쪽

494 xiii bis ora Liui oderit innocentiam scelus diligat in quo tamen nominis interpretatio speciem dat figurae: Barabbas enim patris filius latine dicitur illi ergo quibus dicitur uos ex patre diabolo estis uero dei filio patris sui filium antichristum praelaturi esse produntur. 103 Et indutum illum ueste alba remisit non otiosum 2a H quod ueste alba induitur ab Herode inmaculatae tribuens indicia passi0nis qu0 agnus dei sine macula cum gloria mundi peccata susciperet in typo etiam Herodis atque ilati qui 23 12 amici sex inimicis per Iesum Christum facti sunt plebis

Israhel populique gentilis figura seruatur, quod per d0mini

passionem utriusque sit sutura concordia ita tamen ut prius populus nationum capiat de uerbum et ad populum Iudaeoruni fidei suae deuotione transmittat, ut illi quoque gl0ria maiestatis I 04 suae corpus uestiant Christi quem ante despexerant clamydein ibuutem occineam induitur a mili libu et purpuream tunicatu . in altera designans martyrum palmas in alipi a regiae potestatis insignia qu0d ear eius usu in t 0to orbo terrarum sanguine inesset susceptura pro n0bis et passi regnum paritura de nobis.l05 corona quoque de spinis capiti eius adnexa quid aliud quam diuini operis munus ostendit quod de peccatoribus mundi tamquam saeculi spinis triumphalis deo gloria quaereretur. nec flagella uacant quia flagellatus est ipse, ne nos lagellaremur ii o mi enim ii d avi a est si in s s. reticii sit in id ad ea

puli in que I gentiles P - is in Ps L 2 passionem sur. a. u. Pl eapiat uerbum dei elainyileni P elamidem clam idem cet.

is ocesne CL purpurea tunicam IT alteram L alterum

alteram L alterii in X alter V 2 I sanguinem in 'rp. 2, P 20 capite P capitibus soni eius X caput adnixa Lx 22 spinis s. add. et in V. poenis P m Um cet. gloriae om deo X23 plaga onstitutus Et T

543쪽

pro nobis dolet, a nobis qui deum antea fugiebamus. flagella det0rquens, tam patiens d0minus, ut fugitiuorum uinculis proprias manus, fugitiuorum flagellis suum corpus

o Drret detestabili itaque mentis Detu honoratum tamen Iudaei exitum produnt nam et e0npungentes e0ronant inludentes adorant etsi corde non credunt quem perimunt confiisentur. illis desuerit boni operis adsectus, de tamen suus non defuit honor, qui salutatur ut rex, coronatur ut uict0r, quasi deus Io et dominus adoratur harundo quoque uel secundum Matthaeuma conprehenditur manu eius, ut humana fragilitas iam non sicut harundo moueatur a uento sed operibus Christi conroborata sun detur et adfixo cruci chirografo quod erat c0ntrarium nobis sententia uetusta cessaret, uelis secundum Marcum caput eius percutit ut solidata diuinitatis adtactu nostra condicioi nutare non possit.

10 Sed iam tropaeum suum uictor adtollat crux supra umeros 527 23, 26 inponitur ut tropaeum, quod, siue Simon siue ipse portauerit. sit Christus in homine et homo p0rtauit in Christ0. nec discordant euangelistarum sententiae quando concordat mystero rium, et bonus ordo nostri prosectus est, ut prius crucis suae tropaeum ipse erigeret, deinde martyribus traderet erigendum. za, non Iudaeus est qui crucem portat sed alienigena atque peregrinus nec praecedit, sed sequitur iuxta quod scriptu in

est tolle crucem tuam et sequere me. 0n enim Suam. 25 sed nostram crucem Christia ascendit nec m0rs illa diuinitatis.

sod quasi hominis fuit unde et ipse ait deus, deus meus I 08 respice mel quare me dereliquisti pulchre ascensurus

544쪽

erucem regalia uestimenta deposuit ut scias quasi hominem passum esse, non quasi deum regem, etsi utrumque Christus quasi hominem tamen n0 quasi deum cruci esse Suffixum.

sed milites non Iudaei sciunt quo tempore, qualia Christo

uestimenta conueniant iudicio quasi uictor adsistit ad passionem stamquam reus humilis uenit. l09 unc quoniam tropastum iam uidimus currum suum triumphator ascendat nec arborum truncis aut quadriiugis plaustris manubias de mortali hoste quaesitas sed patibulo triumphali captiua de saeculo spolia suspondat non hic reuinctis pos o tergum bracchiis gentes nec excisarum urbium imagines 0ppidorumque captorum simulacra cernimus aut summissa capt0rum regum colla miramur qualis tum anorum solet esse species triumph0rum nec uictoriae terminos regionis liue distinctos sed ualites popul0s nati0num quaesitos non is ad supplicium sed ad praemium regos liberis adfectibus ad 0rantes, uoluntariis urbes studiis deditas et in melius reformatas imagines oppidorum, quas n0n laeus expreSSerit. sed deuotio colorauerit dei arma uict0riarumque iura toto orbe currentia captiuum principem mundi et spiritalia nequitiae, quae sunt in caelestibus oboedientia inperio uocis humanae, subditas dominationes uariarumque uirtutum species, non serieis, sed moribus emicantes fulget astitas fides splendet et induta mortis exuuiis deuotio sortitudinis iam resurgit. unus de triumphus se ei omnes prope iam homines triumphare ro

tores Et

545쪽

1 10 crux domini reseri igitur considerare qualis ascendat nudum 23. 2 uideo talis ergo ascρndat qui saeculum uincere parat, ut saeculi adiumenta40 quaerat uictus est Adain qui uestimenta quaesiuit uicit ille qui tegimenta deposuit et tali aseondit quales n0s auctore deo natura formauit talis in paradiso lio mo b28 Aprimus habitauerat talis ad paradisum lio mo secundus intrauit et ut non sibi soli. sed omnibus uinceret manus extendit quo omnia trahoro ad se ut nodo mortis exuta iugo fidei suspensa ea selestibus ea quae prius erant terrena SDeiaret. III 10 Scribitur etiam titulus solo praecedere pompa uict0reS: 23. at uero currum domini triumphalem praeibat 0na pompa resurgentium de iunctorum. 0let etiam titulus subiugatarunt gentium numerum designare sit in illis trium pliis ordino quodam digesta miserabilis deuictarum pereuntium contume-i liosa captiuitas nati0num lii redemtarum gentiu in uernalgratia digni tant triumpho iugales, ut caelum terra mariali in serna a corruptela mutentur ad gratiam scribitur autem titulus et up ρ crucem ponitur, non insta eruestin, quia principium super umero eius principium autem quod 20 st nisi sempiterna uirtus eius atque diuinitas unde et ips0 interr0gatus tu quis es resp0ndit principium quod et loquor uobis logamus hunc titulum Iesus inquit aetali renus rex Iuda porum morito supra crucem titulus, quia non humani corporis sed diuinae p0 testatis est regnum qu0dis liabet Cliristus merit supra crucem titulus quia licet in

546쪽

498 Ambrosii cruce erat dominus Iesus supra crucem tamen regis maiestate radiabat uermis in cruce, scarabaeus in cruce et bonus uermis.

qui haesit in ligno, bonus scarabaeus qui clamauit e lign0.23 3 quid clamauit 3 4 4 me, ni s laturas id bis hoc peccatum. ι clamauit latroni h o d ii meae u in ea i scit ma illi si clamauit

m dereliquisti et bonus scarabaeus qui lutum corporis nostri ant informe ac pigrum uirtutum uersabat uestigiis, bonus scarabaeus, qui de stercore erigit pauperem. erexit Paulum qui aestimatus est sterc0ra erexit et Iob, qui sedebat οlla in stere oro non mediocris ergo titulus ipse autem crucis 23 4 locus uel in medio ut conspicuus omnibus uel supra Adae. ut Hebraei disputant sepulturam congruebat quippe ut ibi uitae n0strae primitia locarentur ubi fuerant mortis exordia. 11. Diuiduntur uestimenta alii aliud sorte des ortur: ρ enim is ea a spiritus non humana opinione conprehenditur. Sed quasi qu0dam euentu inopinato inlabitur et ortasse milites isti quattuor lovangelistarum habeant typum, qui eripserunt titulum, quem omnes legamus lego titulum regis Iudaeorum cum lego:

regnum meum non est de hoc mundo lego causam orabo

Christi supra caput eius scriptam, cum lego et deus erat li uorbum caput enim Christi deus isti ergo seruabant Iesum et hodie seruant, ne cui forte labatur, ne cui de passione descendat, qu0 petebat populus Iudaeorum mihi plane Christus

superon a bonus ei Et ' bonus est C ii bonus ' poest Scarabaeus ad i. et bonus in eruce om qui P b in paradiso eris PAL

547쪽

in passione m0riatur ut post passi0nem resurgat noluit descendere sibi ut ni oreretur mihi nobis ergo iam Christus seruatur pr0pter nos diuiduntur uestimenta eius non possunt singuli habere omnia et ideo super tunicam sors agitatur. quia non pro hominis uoluntate diuisio fit spiritus sancti: diuisiones enim gratiarum sunt, sed operatus estit spiritus diuidens singulis prout uult intuere nunc Christi e timenta diuisa ubi illa quaeram quaere in Matthaeo, inuenies penes ipsum solum clamydem cole in eam

in penes Iohannem uestem purpuream penes Marcuria purpuramra, tantum penes Lucan uestem albam hae enim sola pro sua sui portione contentus quantos itaque Christus sua ueste

uestiuit puto ut 0m quod non quattuor tantum, Rod omnes uostiuit militos se omnibus abundauit sed reuertamur ad II is euangelistas ista itaque quattuor partes non partes uestium, sed qualitates mihi uidentur sesso uirtutum alius enim dei segia subli inius scripsit alius de hominis institution diffusius. Lucas nitorem sibi sacerd0 talis uestis legit Marcus uerborum I tρxtum non desiderauit. denique Iohannes quasi quasdam 2 intexit sententias quibus ostiat fidem nostram nonia tibi uidotur intextum illud in principio erat uerbum et uerbum erat aput deum et deus erat uerbum hoc erat in principi aput deum omnia per ipsum faeta sunt ut uer Marcus tamquam purpurae fulgorem contentus siue illa intextione uerborum initium inquit

2 post descendere ad i. ne desceniteret et post sibi ad i. si oui ni habere L iunica δεῖ m P agitur TX im spiritus oui X D elainytam I α B clam idem et I penes marciani puri liram m. I L II tantum penes lucam lucam del. 2 P ni arcum uestein albam P in quo b penes et uia in m D purpura tantuni

19 Haiderabat X 23 et omnia X 24 fulgorem P 25 intentione I inquit in euangelii

548쪽

500 A in bis ora Lilis euangsti Iesu Christi filii dei ergo uestimenta diuisa

sunt Christi uel gesta uel gratia, quia tunica non potuit diuidi, fides sellicet qu0niam n0n pro portione Singulorum. sed pro iure conmunis est mnium quod enim non diuiditurl 20 singulis manet integrum et bene desuper exta sic enim texitur fidos Christi ut de diuinis ad humana descendat eo quod ante saecula ex deo natus posteriore tempore susceptionem carnis adsumpserit significatur igitur nobis eo quod non dρbeat fides seindi, sed solida permanere. 12 Amen amen dico tibi hodie mecum eris in para inra, adiso pulcherrimum adsectandae conuersi0nis exemplum, quod tam cito latroni uenia relaxatur et uberior si gratia quam precatio semper enim plus dominus tribuit quam r0gatur. ille enim rogabat ut memor sui esset dominus cum uenisset

in regnum suum dominus autem ait amen, amen dico isti bi hodie mecum eris in paradiso uita est enim l 22 esse cum Christo, quia ubi Christus ibi regnum cito igitur

23, 0 sqq. ignoscit dominus, quia cito ille conuertitur unde et illud 2a a ,40lui uidetur, quia alii du0s conuiciantes inducunt latrones. iste unum conuiciantem unum rogantem fortasse et iste ro prius e0nuleiatus est sed repente eonuersus est nec mirum

si conuerso culpam ignoscebat qui insultantibus ueniam relaxabat potuit etiam pluraliter de uno dicere sicut illud

est adstiterunt reges terrae et principes conuenerunt in unum solus enim rex Herodes et princeps 25

positione P 4 communi retexta re eras. , On . ren 2 texisti texta legitur αET et texta texetur X deseendit X descenitens tempore . . in P. m. II adseritandae P sc s. t L conuersationis at e . I P quod p. 3 Pi relax stur X -atur, O 15 amen it. m. LX, et maiamen . . . tibi nι. quia ideo ET ibi uita post Christus adii. ed. Rom. uerba cito tisque ad susteepit p. 5OI I9 m. Is quia a s. u. P duo ex 23 posuit cit . . 3 L pluraliter de uno dicere X de uno dicere pluraliter χ de uno pluraliter dicere B

549쪽

Expositio euangelii Lucae X Il9-124 i529 Κ-loas , 50i Pilatus in apostolorum actibus e0nspirasse aduersus Christum Petri uoce produntur sic et ad Hebraeos habes in caprinis pellibus ambulabant secti sunt et leonum molas obstruxerunt cum solus Helias mel0tidem habuisso. Esaias sectus esse Danihel a l00nibus intactus mansisse doceatur. 123 Quam exsecrabilis in laeto iniquitas Iudae0rum, ut quasi 2a, latronem crucifigerent omnium redemtorem bonus tamen in musterio latro qui insidiatus est diali 0l0, ut uasa eius auferret. mystice tamen latrones duo du0s40pulus peceat 0res significanti per baptismum erucis gend0s esse cum Christo quorum dissensiora a diuersitatem pariter eredentium signat. denique unus a sinistris Dalter a dextris erat increpati qu0que suturum crucis scan-I24 datum etiam ire credentes reuelat et acetum offerebant23 an Iudaei. 0 ne ad consummanda omnia et corruptio sinceritatis is hauritur ut omnia cruci quae uitiata sustrant figerentur. acetum itaque bibitur uinum eum selle non bibitur, non quia se l. sed quia admixtae uino amaritudines recusantur. nam utique amaritudines uitae nostrae pro corp0ris condicione suscepit deuique ipse ait dederunt in escam meam, se et in siti mea potauerunt me aceto sed sinceritatin0n debuit amaritudo mise seri ut stenderetur sine amaritudine sutura inmortalitas resurgentium, quae quoniam inm0rtalitas in age coacuerat humano, reparatur in Christo ergo acetum bibitur hoc est uitium corrupta per Adam inm0rtalitatis es aboletur in alamo, ut de corp0re abs0rberetur human0. 0s

550쪽

502 A, iri quoque uitia n0stra per incuriam mentis e0rporisque conersta transfundamus in Christum transfundamus per baptismunt. ut crucifigamur in Christo transfundamus per paenitentiam. ut ab illo nobis uini sanguinisque caelestis incorrupta sinceritas

relandatur. 5125 Donique ubi acetum bibit, consummata sunt inquit omnia. 53 Is quod adsumtae mortalitatis inpletum esset omne mysterium et exhaustis omnibus uitiis inmortalitatis sola laetitia reniant26 sis sol et ideo ait: in manus tuas domine conmendo ea si spiritum meum et bene c0n mendatur spiritus qui reser is uatur quod enim c0n mendatur uti quo non amittitur bonum ergo pignus est spiritus, bonum depositum unde et illo ait: Timothee, bonum depositum custodi conmendatur enim patri spiritus et ideo ait quoniam non derelinques in inferno anima in meam uide autem magnu in mysterium. nunc conmendat in manibus patris spiritu ni suum nunc in

patris gremio sedet, quia totum alius non apit Christum. denique ego inquit in patre et pater in me conmendatur ergo patri spiritus sed cum sit in superioribus inluminat et inferna, ut uniuersa redimantur etenim Christus omnia me in Christo omnia licet in singulis Christus operetur. Ceam m0ritur, ut resurgat, spiritus patri c0n mendatur, ut caelostia quoque ab iniquitatis uinculo soluerentur et paxl 27 fieret in caelo, quam terrena sequerentur et hoc die tota is tradidit spiritum et bene tradidit, qui non inuitus que amisit denique Matthaeus ait: emisit spiritum qu0d