장음표시 사용
81쪽
tra Terram caderet, si paululum cresceret proiectionis obliquitas. Potest etiam contingere, ut Luna , in Trois pico Cancri existens, videatur oriri, & simul deficere, in Moscovia, vel etiam intra cireulum Articum, quanis do in reliqua Europa videri non potest. Debent auistem defectus frequentius videri in Lona Torrida, &Climatibus temperatioribus , quam in frigidioribus,
quia viciniora sunt plano Eclipticae , ubi ab Oibita
Lunari in nodis intersecatur. 8. Lunare deliquium eodem momento videtur ab imtegro bem ρbaeris Terrestri, quia cum si vera privatio luminis primarii in Luna, & haec videatur ab inistegro hemisphaerio, videri debet etiam in illa sua privatione : imb ver5 apparere debet deficiens ρt quam integro hemisphaerio Terrestri, quia cum deliquium a duret ad aliquod tempus, quandoque ad 4 horas, &interim Luna per motum communem omnibus sideriis hus feratur ab ortu in occasum, percurrit subtracto
motu proprio in ortum alios i X meridianos totidem graduum. Unde si ponamus Lunam totale deliquium pati in principio Arietis, vel Librae, & imminere meridiano 9o, prope Maldivas, quoniam integium hemisphaerium videt simul Lunam, initium talis deliquii apparebit simul, & in primo meridiano ad Insulam, Ferri, Oriente Luna, & in meridiano I 8o, ad insulas maximε Orientales, Occidente Luna i spectante in suis respecti vh locis tota Asa, Europa, & Africa interm diis . Quia verb Luna interim progreditur ab ortu
in Occasum, hinc post 4 horas finis deliquii videbitur, oriente Luna, circa meridianum 3or, qui transtper Regnum Chilense, & Amazonum, Insulam Cubam , Novam Franciam , &c.: ad Ortum vero, occidenis te Luna, circa meridianum ira . qui transit per In Iam Sum atrae , Cochinc inam , per occidentalia Sinarum Regna. &c. Dixi Drea, quia utrinque addenda Lunaris semidiameter, refractio, &c. Unde divisa superficie Terrestri in duodecim paries aequales, serES vide
82쪽
se possunt aliquando eamdem Eclipsim Lunarem, & Regio.
nes circa utrumque Mundi Polum constitutae. Hinc si indicantur preces, eodem tempore absoluto ubique gentium .
peragendae, posset eligi aliqua phasis deliquii Lunaris, v. g.
immerso totalis, plerisque oculo visibilis, reliquis ex caliseulo nota, & reductione horarum ad proprium meridianum . Vice versa, Solare m dere non potes integrum bemispharium , quia cum Luna sit tanto minor Sole, & magnam habeat parallaxim , facile subducitur ab apparenti interpositione, quod lassicit, ut Sol, qui fulget luce propria, aliis appareat totus, quando aliorum aspectui subducitur, vel ex toto, vel ex parte . idem etiam eruitur ex eo, qubd in gradibus circuli maximi in superficie Terrestri spatium in longitudine
decursum a centro sive umbrae, sive penumbrae, semper sit minus i6o gradibus . Quia vero proprius Lunae motus a Sole est ab occasu in ortum, & coniequenter etiam motus centri umbrae, sive penumbrae in Terris, quae Coelestem motum imitantur; ideireo Solaris defectus prius apparere debet in Regionibus Oeeidentatibas, ac deinde in Orientalibus cum ali
qua levi exceptione inde proveniente, qu bd post primam iphasim Lunae globus subit Solem; atque ita aliqua porti umbrae, sive penumbrae in occasum extenditur; quod simili proportione intelligendum de ultima phasi, quae est Occidentalior respectu loci, qui videt ulti md centralem desectum , et, quod dum Luna sese subducit a Sole, simul cum illo descendat in occasum. Qu5d autem prima phasis fiat in loco. ubi Sol oritur; ultima phasis in loco, ubi Sol occidit, latius, & Geometricδ ostenditur a P. SimoneIli. Sed& hic quoque danda exceptio in exiguis quibusdam Eclipsi-hus; nam in defectione Solari an . Ir 3, d. i Octobris, quae in Terris nusquam pervenit ad integrum digitum, prima phasis Oeeidente Sole fuit Borealior, & Occidentalior in Oceano Septentrionali; ultima phasis pariter in Solis Oeeasu fuit Australior, & Occidentalior circa Scythiam minois rem, & Bulgariam ; Luna enim ad Nodum Descendentem tendebat in Austrum. Vice versa, an. a 47, in Eclipsi Solari, d. ro Martii ad Nodum Ascendentem tendet in Boiaream , quando prima phasis erit Australior, & Orientalior
in Asia minori Oriente Sole a ultima phasis Borealior, & O
83쪽
cidentalior in Oceano Septentrionali, pariter in ortu solis, ut videre est in Typo illius anni Cl. Eusaebii Manfredi, qui lib. I, Introduct. n. L V, declaravit se per illas voces Sole Oriente . aut occumbente, intelligere de ipso Solaris centri ortu , vel occasu , ad ostendendos Solaris Eclipsis limites , non ise ea Disci portione, quae deliquio afficitur, quaeque adhuc latere potest sub Horigonte. Ubi Sol occidens inciis piat deficere ex inseriori, & Occidentali sui parte, vel oriens desinat deficere ex inferiori, & Orientali sui parte, innuit Κυteras in Rudolphinis Praec. 36s , pag. ro6. Alia de vari tate Loci ex parallaxi Latitudinis vide in fine Capitis VII.
f. XX. Cur apparens arcus penumbrae Lunaris aliquando excedat quadrantem circuli maximi in superficie Terrefri; quanta sis diameter umbra mera Lunaris tu eadem βuperficie . in quo loco FcIApsis Solis duret totam diem, Lunaris totam noctem. Cur Lunaris
penumbra non sit insinita. Guidsis inclinatio, ω plaga Eclitiis. Quae res r.' An amplitudo, sive Areus pesumbra Lunaris aliquando excedat quadrantem Circuli maximi in superficie Terrestri, & quaenam sit maxima ejus quantitas. Declarax δ' brae merae in superficie Terrestri erit s. m. Arcus penumbrae v. s. m. p., qui in optica projectione evadit diameter
Coni penumbrosi a. I. p. quem faciunt radii procedentes alimbo Solari. ut ex B. R., & perstringentes hinc inde globum Lunae: Dico: Di ametrum, sive Arcum penumbrae Lunaris. in Telluris superficiem projectae, aliquando superare quadrantem circuli maximi: cum pervenire possit ad grad.
98, vel sy, numquam vero Ioo excedere: quod sic ostenditur. In Fig. 38 , inferius explicanda. invenitur semidiam eis ter Disci Terrestris 14 , et O , semidiameter Penumbrae 3o . 9 , a delique tota ejus diameter ci , 38 . Si ergo axis penumbrae ira obliqvh caderet in Discum Terrestrem , ut una penumbrae extremitas tangeret punctum B, seu Polum Borealem, altera extremitas. in meridiano Disci transeunte per Centrum ejusdem, & penumbrae, appareret ex Lura ultra punctum Μ, versus Austrum septem ex dictis minutis cum dimidio, quae hic aequivalent octo circiter gradibus trans uato Lem. Igitur datur casus in quo diameter , vel ar-
84쪽
eus penumbrae excedit quadrantem Circuli maximi Τerre stris: Consequenter duo Spectatores, qui invicem differant in latitudine ultra oo grad. , eodem momento temporis via de re possunt aliquam particulam Solis deficientis ad contrarias partes, quia non sunt constituti extra totum arcum Penumhrae. Idem dic de alio casu, in quo una extremitas penumbrae intra Discum tangeret punctum AE in AEquatorct, v. g. in primo Meridiano, altera extremitas esset ultra M in
Meridiano 98 , aded que duo Spectatores, qui invicem di f. ferant in Longitudine non plus gr. 98, possunt simul intra penumbram comprehendi. Maximὶ favorabilis evaderet alis ter uter casus , si retenta Luna Apogea Sol esset Perigeus, quando diameter penumhrae foret εχ , 3O ; a delique excesissus supra semidiametrum Disci esset 8 , Io . ProindE mx ma quantitas Arcus peuumbra statui potest grad. circiter so Circuli maximi in Terrestri superficie: Ut mirum non sit nunquam auditum fuisse duo eodem momento vidisse aliis quam partem Eclipsis Solaris, qui invicem distarent ultraroo grad. sive in Longitudine, sive in Latitudine. Sed v get non levis difficultas ab auctoritate, & Geometrica deis monstratione Clarissimorum Virorum ' , qui arcum maximum Penumbrae in Eolipsibus Solaribus definiunt gr. II f Eh, scilicet Uerum vero non pugnat. Nos loquimur inspiciendo plures, & diversos casus; illi loquebantur de casu,
in quo axis penumbrae recta caderet in Discum Terrestrem,& centrum istius coiret cum centro Penumbrae. Nam in ea dem Fig. 38, cum centrum Penumbrae V, pervenerit ad centrum Disci Μ, coibunt centra utriusque , & extremitates Pen umbrae, quae ex Luna conspecta superabant radium Disci
septem vel octo minutis , distabunt invicem ultra Punctas S. Atqui puncta 3 S ex conitructione distant invicem in tervallo radii, sive semidiametri Disci, quae in hac projectione Orthographica non occupat grad. 9o in AEquatore, aut Meridiano BA, sed tantum 6o grad. , v. g. in AEquatore 3o ad occasum in hora a a, & 3o ad ortum in hora a ergo habita ratione illius excessus, & curvitate Globi jam H inclin
85쪽
ineipientis se prodere, laudati Auctores optimὲ statuunt Ap. Cum maximum Penumhrae praedictae non occupare nisi ri gr. circiter in circulo maximo Terrestri, quando nimirum axis Penumbrae recta eadat in Discum ; Qubd autem praeclari illi Viri, neque in aliis casibus nobis repugnent, Ollenditur praerere, ex iisdem: siquidem ex datis a Rieetolio eruitur diameter penumbrae Lunarist aliquando major toto radio Diiasti Terrestris: Nam Luna, & Sole perigeis diameter penum-hrae est illi set Luna Perigea radius Disci σ3 , 43 Item Diameter penumbrae Luna, & Sole Apo
Luna Apogea Semidiameter Disci , et o Hinc re ipsa, non posuimus contraria Majoribus funda. menta , sed veritas occulta, etiam in eorum principiis lat bat: quemadmodum & nostro saeculo multae veritates latent a Posteris revelandae. Quae res a.' Quantas At areas umbra mera maximus. φωAreus umbra mera v. m. in eadem Fig. 33 , non excedit
tres gradus; nam si axis coni umbrae Lunaris productus intelligatur, si opus sit) transeat per centrum Terrae, ejus sectio in superficie terrestri, visa ex Luna, erit quas recta, adeoque similis circulo in aliquibus casbus, in quihus axis oblique incidat in superficiem Terrae, ejus sectio degenerabit in Ellipsim cujus diameter s. m. quando est
maxima occupat tres circiter gradus circuli maximi Terrestris. Id multipliciter erui potest . Nos sc ratiocina. mur: quoniam umbra mera in Terrestri superficie oritur ab apparenti excella diametri Lunaris supra diametrum Solarem , illius umbrae diameter , ubi appareat tanquam circulus in Tellure, nequit ex Luna videri major, quam videatur ex Terris praedictus excessus est enim eadem distantia , & Luna est minor Sole atqui maximus excelsus diametri Lunae perigeae supra diametrum solis apogei est ci citer χ', 3o'; nam juxta Tabulas Cassinianas est a', a', invertice χ', 38 , juxta Hireanas i , si' ubi Luna sit in loci vertice a', a ' ; ergo etiam diameter umbrae merae ,
quando recth cadit in superficiem Terrae, quasi in formam circuli , visa ex Luna est circiter a', ao'. Iam verb quia
86쪽
peripheriae circulorum sunt ut diametri, si tunc Luana distaret ab oculo nostro σo semidiametris Terrestri Sus, illa minuta et i in orbita Lunari essent in super ficie Terrestri sexagies majora, adeoque aequivalerent gr. 2 P; sed quia a Luna Perigea ad oculum nostrum non sunt nisi sue semidiametri Terrestres; idcirco umbrosus Lunae conus secatur in parte crassiori; perinde ac si objectum, sive umbrae merae basis admota esset oculo una parte duodecima suae distantiae, a delique etiam apparentia objecti augeri debet parte sui: imore ipsa aliquanto minore, quia ad securius excludendam majorem umbrae Circularis e X pansionem, assumpsimus excessum apparentis diametri Lunaris supra sola rem, majorem omni Observatione antehac peracta, adhibito calculo Hiraeano pro Zona Torrida; si autem addantur minuta Iaἰ quae sunt A praedicti arcus, habebimus arcum grad. a, min. 4aἱ circuli maximi, hoc est milliaria Geographica Isa e , vel ad summum
x o, ex numeris Cassin. Lunae in vertice; ergo dia meter umbrae merae non subtendit arcum majorem in circulo maximo circumferentiae Terrestris Rieeiotas
iuxta sua principia existimavit ab umbra mera o
cupari possie in superficie Terrestri Sole Apogeo, Luna Perige a gr. 3, min. 31 Q ; sed recentiores, qui
diametrum umbrae merae Geometrich inquirunt, etiam attento semiangulo coni Lunaris umbrosi, qui fere ae-
rualis est apparenti Solis semidiametro , concluduntia metrum umbrae merae, cum ma Xima est, & circu-iaris , esse gr. 2 , 38'. Quaeres 3.' Loeum, ubi Solis Alipsis durae totam diem, mel deIiquium Lunare totam noctem. R. ponamus peti aequivalenter ubi arcus diurnus in primo casu sit minor tribus horis; arcus nocturnus in secundo casu non si major quatuor horis; hic locus, etsi multiplex si pro vario anni tempore, praecipud Comparet Pro-
87쪽
D alterutrum circulum Polarem ; prior quidem ad aliatitudinem poli gr. 65 ὐ Sole exiliente in gradu et o Capricorni respectu Borealium; posterior velli in ea.dem latitudine, quando Sol existit in gradu 28 Cancri, & Luna in opposito gradu 28 Capricorni.
TAB. X v. nou extendatur ad insuιtum spatium. D. Quia quam tb magis oculus recederet a Luna L in partem Soli O positam, eb minor ejus diameter appareret , donec ulterius recedendo sub angulo insensibili, redderetur instar puncti, & tune omninb evanesceret. Quae res s.' Quinam sit casus exceptionis, ac rarus, in quo Lunaris defectio, quae plerisque est tota. ID, aliquibus appareat partialis, ut notaverat Wendet nux , P. Castus , & alii. Potest limbus Lunae extra umbram, & angulus contactus esse versus Au- Rrum, qui tamen lateat in Italia, vel regionibus Bois
realioribus ; sed parvum discrimen vix est sens bile ,
Quaeres s.' quid sit flexus tenebrarum, sive obscurationis, vel iue linatio Eclipsis , & plaga ejusdem S. Ineliratio Eclipsis est angulus Eclipticae, & arctai in orthographica projectione lineae rectae transeum tis per centra corporis Coelestis obscurantis , & obscurati. Plaga autem & respectus Eclipsis dici solet opupositum horigontis punctum, in quod cadit arcus ve linea transiens per praedicta centra pianetae vel umbrae obscurantis & corporis obscurati, vel in medio, veIrn fine, sed praecipuε initio defectionis. Proinde si v. g. deliquium Lunae incipiat circa oceasum AEquinocti lam cum parva latitudine Boreali , ejus plaga erit ad ortum AEquinoctialem cum parva latitudine Austresi. Viceversa, finis in ortu, plaga quam respicit, eri r in F - XXIX. occasu. Vide Fig. XXIX. a a. Non omittenda MD-erntia, praesertim in phasbus circa horizontem, ubi denominatio respectsis aliquando petitur a laco Pro
xi mo, aut a venti adiacentis plaga. C
88쪽
Observatum es primo Luminaνium defectas nunquam fieri, os in aliqua Θαygid, non tamen im
omnibus, θ' Solarem quidem in Metilunio , Lunarem in Plenilunio. a.' Solarem eontingere in apparenti eo unctione cum Luua, Lunarem in mera oppositiο- ne eum Sole, Iicet momentum mediae Eeti s non semper si momentum merae oppositionis. a.' Solarem defectum mideri interdiu, Luuarem noctu , quammis aliquando conspectam sit utrumque Luminare supra borizontem, si notatum es in observationibus Loei. 4.' Sol aliquot minutis secundis horariis ante apparentem Lunae conta sum incipit pallescere ; in Luna , etsi penumbra non faci te disinguitur, tamen aliquando bane ad integrum ferebora quadrantem excurrere; nam III. Praestit Franci. scus Blanchinus Romae an. Iro8 , d. 29 Septembris Lunae lumen ea pse debilitari jam ab aliquot minutis, πο- tavit b. 8 , 3 a' ; initium Eetipsis, De Ambram veramb. 8 , 47 . Academiei Pe inenses in deliquis Ianuarii II o viderunt penumbram tenuem initio borae quartae pM mediam noctem ; densiorem bor. 4, 8'; initium Eel psis bor. 4, I 3'. Contrario ordine nos animadeteriimus
Senis in sine deliquii die a Nomembris 1743, b. s , εχ' Is', quando umbrae fueresst penumbra sensim dilutior , donec post borae fere quadrantem emanesceret. In His ria Caelesti D. Du Monnier dieitar in speeula Parisiensi R. S. Ac. an. r68a , die r8 Augusi observatum initium penumbrae bor. 3 , 3o'; prineipium Eetius b. 4, 26. 3o'. s.' Haraam deprehensum es remput immersionis , uniq-
89쪽
quam totum Luminare deficiat. An. x a 4 , die agmii ab initio Eelipsis ad tota Iem Solis obductionem elaia a sunt minuta boraria s3 - φ . Anno I 4o ab initio
deliquii ad totalem Luna immersionem in umbram Terrab. I, ' Is'. s.' Moria in obscuratione pariter maria I Sol, respectu determinati Dei Terrestis, aliquando moratus essin totali obseuratione ad tria minuta temporis. I os
Eetipsi a a m i Arelare, ubi Eclipsis fuit eentralis , totus Sol obtectus per quinque ὶ manata boraria. R eemersa , Luna in deliquis diei a 3 Februarii et Aasit in totali obscuratione b. I , min. 44' II . I.' Egret sus ab umbra , ides ab initio emersionis, H em ejurindeliquit, eae observatione Bononiensi, bor. a , I' 48'. Neque enim tempus emersonis aquale semper ect tempori immersonis ; similiteν Tycho in Epistola ad Rothmam num testatur se reperio tempus inaequale ab initio dei quii Lunaris ad maximam obscurationis quantitatem alio quando diuturnius q' min. borariis , quam a tati medio ad Mem . 8.' Duratio totius Eclipsis ab initio ad Anem iliter maria : Solaris diei et a Maii au. a o6, Bon nia, obsermante Manstedio , fuit borar. I, 23' 4o''. Eadem re pecto Globi Terrestris longe diaturnior : Lunaris diei a 3 Ianuarii i go, bor. 3, 35' ΙΔ' , adeoque aliquando ad quatuor fere boras perdurat . p.' In Eeli bus So- is partiaribus indicium summa obscurationis admenta utites major inerementi obseuratiouis retardatio , ct quadam meluti mora, ut alias notatum , antequam incipiat δε- erescere. D. V ut Zelba ur ςὶ in Eetipsi Solari an. r699, d. 23 Septembris , Norimberga summam obscurationem com ere missit dig. X, 43', ab bora Io, I ' s4', usque ad boram Io. χχ' 29'. ro.' Durante Eeliis semidiame-tεν Luna apparuit crescere a is 3o' ad x6' s'. E eon
ea medium Eeti m Solarem partialem notamit Luna diametram manorem, quam initio, oe sne, ut contingς-
90쪽
νὰ solet in totalibus Luua deliquiis. Merentur etiamta obseriari singularia quadam in Eeliussus matutinis , ae vespertinis sub Solis ortum, mel oceasum.
Praedicta temporum varietas in Luminarium Defectibus notata suas servat
S. XXII. Cur non in omni syΣuia contingat Eclia 1; eu Solaris non fiat ni P in Novilunis, Me in apparenti Coniunctione , atque interdiu; Lunaris nonnisi ia Ple nilanio, seu vera oppositione , ω noctu ; cur momentum medii deliquii non femper sis momentum verae oppositionis. Paradoxum Solis deficientis, quando totus es infra Horizontem, ω Lunae olsae deficere , quando Sol eis supra Horizontem ; eur ante initium , O post finem MI Ur pallor in Sole tam brevis, in Livi aliquando ultrabone quadrantem. Tempora immersionis , ω emersionis non semper aequalia. Scrupuli incidentiae quid. mra Luminariam ιn totali obscuratione , ω eentra PenumbrAE in superficie Terrefri. Duratio maxima defectus Solaris , ω Lunaris. Μora seu retardatio circa Fummam Obscurationem in Eclipsi Solis partiati. Tempora pri mignota eκ iam notis deducenda. Variatio apparentιν diametri tempore Eclia m.
Nihil enim fit sine causa; ergo & ipsa temporum varietas observata in Eclipsibus luam habet Legemo Constantem, ac ratam; nam a.' Nisi visa distantia Lumina Num sit minor aggregato semidiametrorum utriusque, Sol non apparebit deficere: id autem non pomtest contingere nisi circa conjunctionem, seu Novi Iunium: similiter Luna non deficier, nisi ejus distantia ab axe Umbrae Terrestris sit minor aggregato semidiametri ipsius Lunae, & umbrae, quod non potest Contingere nisi circa oppositionem, seu plenilunium; ed