장음표시 사용
91쪽
8 EpisTOLA LIpsIΕNs Isrem, isque ut magis magisque intelligas cujus modi fuerit, haec insuper accipe ex eodem Nicelio: Tanta es in Me Sanctissimi Domini Nostri perseverantia, firmitas, conisantia, ut libere audeam ego eos , qui impedimento sunt, gravi scelere obstriactos esse judicare, quandoquidem vasitatem inferunt Ecclesie oee. Et paulo post, Omnino tandem fulmrum es Concilium , idque forsan vocante Caesare, quandoquidem ad Pontificis Bullas surda est Gemmania. Operam perdit quicumque, ut ei Pontifici detrahat, colorem ex ejus gestis undique enitescentem fuscare contendat. Hortatoriae Pauli III. ad Carolum Imperatorem Epistolae, de re in Comitiali Spirensi Recelluperacta, brevem tantum summam ex Spondani Annalibus recitasti. Obvia tamen ejus Scripti verba, seu integer, ut vocant, textus, sese tibi exhibuissent
in Pallavicini Historia, ibique deprehendisses quae iste illius Scripti recitationi in hunc modum pra misit: Si Is loquitur de Concistorio die 3 o. Jul. an. Is . coacto) L Ebemplare d'un Breve obe fusegnato pol ed inviam dat Papa Iotto i ventiquatirod' Agoso, des quale placemi di tras ver qui plena- mente Ia contemneta, come quella che riesce d'eguat gloria aletelo di Inolo, ed alia pieta di Carior AIetelo di nolo sὶ coranioso nella decrepita degue' annie tra un perador sὶ graude, e massimamente s. po- deroso in Italia, e peropiis terribile a lui, e molio plualla familia Farnes, tu cui mauior Irander a era inaL
92쪽
'nimente la propinquita di queli' eccesso Monarca:
E non mem alla pieta generosa di Carlo cti ric rete con rivereneta, ed olservὼ eon ubbidisma queli' acerba ammonietione dei Vicario di Cristo. In Annalibus vero Raynaldi occurrisset tibi Pontificiat ejusdem Epistolae exemplum aliud, illud ipsum scilicet, de quo idem Palla vicinus his verbis: Amsi ris Soformato un altro es pio di lettera pia minare ole e
rata. Utrumque vero illud exemplum Sechen dorsi Commentarius oculis tuis suppeditasset una cum aculeatis annotationibus, quas ille adjungendas putavit, Lectores admonendi causa, ut fucum --
meant, neque se me tarum ampullis decipi furant. In iisdem alicubi recurrit ad Lutheri libellum, in quo rabide, & furiose Epistola illa exagitatur, non autem ad Calvini Scriptum, quod a Palla vicino memoratur, imo fatetur, se non vidisse quae Calvinus scripserit. Est mihi in manibus libellus, anno 11 4 s .sine laci nomine excuses, & praeterea Col lectio quaedam studio Reuterii anno x 61 o. Ossem bachii impressa, in quibus recitantur primo literat Pauli III.deinde Scholia in easdem. Horum autem audi rem esse Calvinum inde certo constat, quod ibidem primum jaculum in easdem contorqueatur ex indulgentia ejus Pontificis in filios a se vere progenitos, eaque ipsa est, quam vocat Pallavicinus laprima dea' obeetioni farreti da Calvino. De Scholiis autem illis id ipsum vere dici posset, quod de Lu-F 3 the-
93쪽
theri in idem argumentum libello dictum reperio a Raynaldo, videlicet, nec a Sectariis quidem honeste legi posse, idque nemo certe difflebitur, cujus p chus, mentemque domet respectus honesti. Tandem temonebo, Spondani fidem, qua unice nisus Epist tam illam Pontificiam descripsisti, offendiculo tibi fulta, ut in eam ipsam hallucinationem labereris, ob quam Sarpium redarguit Pallavicinus hisce verbis: Egli narra loquitur de Sarpio it Ponte fice querelar si ebe Cesare zolesse ammettere idioti a giudicarpunii di Religione, V che ne Cesare mal penso, ne fuimmaginato LI Papa. La querela fu, come sὶ po-m di sepra, ob' 'si a riδ ammettesse non idioti, malalai. Palla vicini reprehensionem istam aperte probavit & ipse Curayerus: Mais Fra nolo ita ille adnotat a molas Divi le texte, que l' extrait de
Sisidan. Ces une meritabis negligence de se contenter d'un Extrait, quand on petit avola recours a l'Griginal. In Collectione Reuteriana paulo ante memorata Sadoleti stylum redolere Epistolam Pontificiam Prassatio huic apposita testatur.
XVIII. Eam Paulli Tenii indignationem non reticet Natalis Aiaxander hunc in modum edisserensi Edietum Spirense vellioni periculosum , seris Apostolica dignitati imdecorum a Casare Anno MXLIV. promulatum improbavit s Caesaremque gravissimis litteris arguit , quas apud Car dinalem PalΔυicinum Lis. H. Hi laria Concilii Tridentini Cap. VI. legere est . Libellum pariter improbaυit ab eodem Imperatore in Comitiis Augustinis Anno MDXLVIII. promulgatum , quem Interim nuncuparunt , quod in eo praescri
beretur vid. Histor. Ecclesiastic. m. VIII. ad Saecul. XVI, p. 4 I.
94쪽
CUM ANIM ADVERsIONIBUs. 8 Ieretur , quisquid interim usque ad futuri Concilii deere aeredendum sis. Iam in Comitiis Ratirbonensibus ad annum MDXLI. nabitis satis mitem senserant Protestantes Imperatorem. Mitiorem deinceps effecerat Imperatorem periculosa rerum suarum conditio, adeo quidem, ut in Comitiis Spirensibus annis MDXLII. & MDXLIV. celebratis, decretum securitatis, & religionis juxta Augustanae Confessionis normam publice traditam ad quinque annos sua
auctoritate confirmaret. Uerum est, haec decreta non omiani ex parte satisfecisse Protestantibus, quia multa erant inia tersita, ipsorum auctoritati & religioni valde perniciosa Iattamen ipsis de securitate publica ad quinquennium, nec non de Concilio libero instituendo prospexerat Imperator, quod mordebat Paullum Tertiam. Perspiciebat ex tam benevolis & proficuis decretis vel metu S: aneustiis rerum , vel favore enatis Imperatorem erga Protestantes eo esse animo, ut his Haereticis indulgeret, & publicam eisdem concederet pacem. Divino certe beneficio, & providentiae acceptum tulerunt Protestantes, quod Carolus V. mitius cum ipsis ageret, & sanguinolenta, quantum fieri potuit,
respueret consilia, ipsi a PauIIo Tertio, ipsiusque satellitio suggesta. Quin & hie augustissimus Imperator, ut pacen
inter Romanenses & Protestantes componeret publicam, anno MDXLVIII. de libello, cui titulus est Interim L componendo cogitavit, eo potissimum consilio, ut ipsem lis domesticis,& motibus intestinis mederetur. Displicuit hic liber aeque Protestantibus ac Romanensibus, quia quadrata rotundis in illo erant aptata, & ima supremis mixta, testis tamen est, gloriosinimum Carolum T. potius t Ierare, quam extinguere voluisse religionem, quam appellamus, Lutheranam. Quae si nunc altiori mentis indagine pensites , deprehendes Carolum H Imperatorem , pacis3c unionis inter dissentientes in religione restituendae sutia se studiosissimum. Gratis appetebat Paullus Tertius auctoritatem in controversiis de religione ortis dictatoriam, &
' Via Α lami Rechmbergii Disertat. Hiltorie. de Interim Augustano.
95쪽
componendi temere defraudabat. O si memor fuisset hie beatissi.nus Pontifex Concilii Oecumenici Niceae sub Con sunt ino Μ. celebratil Porro causam religionis , ius, rem controversam dicendi, tanquam praeses& judex sibi vindicabat , eum tamen in hoc negotio non iudicis supremi, sed accusatoris, seu quod Romanenses falso statuunt, paristis laeta, ob separationem factam , tantum sustinere pos- iset officium. En miram& praeposteram judicii constituendi sermam, si duo de aliqua re litigant ,& alter litem docidendi sibi sumst potestatem. Res controversae inter λο- testantes & Romanenses enatae, libero,& universali Concilio erant committendae, praeside Ia peratore, ab utraque Parte proserendae, juxta normam Scripturae sub ineudem vocandae, & ex hoc Spiritus sancti & veritatis judicio auctoeitativo& directivo decidendae. At enim vero , quam sententiam de judice partium stadio addicto, doctrinis suis indulgente,&veritates ex Patribus, Conciliorum, & tificum decretis statuminante , expectaveris p Periculosa
sane est hujus Concilii sententia, quod prolixe exposuit
Devolveris modo ad divinum erga vos beneficium celebrandum, propterea quod Carolus V. mitius cum Protestantibus agere inihiluerit. Fatebor vicissim & ipse, Deo omnipotenti maximaS , me
ritasque gratias agendas esse, qui populo suo tam necessario tempore talem Pontificem de Paulo III. intelligit Sadoletus praejicere est dignatus; qui
que eidem, ut primo Ponrificatum iniit, in mentem injecit, eos sibi adsciscere consiliarios, seu Cam
dinales, de quibus vel ipse maledicentiae princeps
Vid. Histiare de la Religion des Eoises Reformias , mur servir de r ponis at Histoire des Variations des Egines Protellantes par. M. BOLsuet. Tome V. Chap. VIII. p. sa. m.
96쪽
praedicare valuerit, quod superius retuli , Non pote-mano nascere in tempo piu opportuno, ne 'a i glarni di multor Papa. Tanto duce, tantis auspiciis nil profecto delperandum videbatur, siquident itatuissetis Veliram prudentiam, velira consilia ad Catholicae Ecclesiae bonum conferre. Hoc illud est, quod a vobis ista praeliolabatur; vos ad hoc ipsum invitabat Isidori Clarii voce, O vos beatos ait ipse in Adhortatione superius laudata, conlcriptaque, dum Ronis summo studio de sanandis Ecclesiae morbis
contuleretur) O vos beatos, ct posteritati omni commemorandos , si vestra prudentia, vestro consilio id factum effet, quod nunc longe japientiore modo, ac tranquilliore avente Deo opt. max. quod certe Deramus, oe volumus, instituimus faciendum. Nunquam enim defuit, aut defutura est se quierentibus diamina liberalitas, quae jam ingentem dedit sui motus significationem; neque enim persuaderi mihi unquam poterit, frustra , ct temere excitari, oe acciri tam egregios animos, quibus princeps cura sit pietas , ct in dies praeterea optimum quemque urgere, ut Christi
elem in sua specie, oe decore, nolim tandem saeculo conspiciatur. Hanc ego tunc profecto, ct unive sus terrae orbis mecum, vere Romanam Sedem, bunc
jure maximum, ac beati simum Ponti em appellabis, cujus opera, labore, industria, sudoribus, Cbrisianus orbis se miderit restitutum. uuinam illa merita aequa re tituli poterunt ' Exiguum pene erit, quod nunc pro
magno dicitur, princeps Episcoporum, beres Apostolorum
97쪽
torum, universi, quacumrue tellus patet, gregis, neque ovium solum, verum etiam pastorum Pastor, quique suo jure in eos, qui super alios potestatem acceperunt, imperium exerceat. Neque vero ex illustri bus hisce titulis, quibus exornari, Κieuingi, intelligis Romanum Pontificem a Clario, bilem tuam commoveri in Scriptorem istum, fas est, postquam pares, imo splendidiores tibi superius repraesentavi a Flaminio erga Paulum III. adhibitos ; ab homine, inquam , qui in Italia sita de eo loquitur Schelhornius) micabat tanquam splendidum lumina nare, plenuseque divinae lucis radiis ita sensit, ita viaxit, ut non dubitemus Virum optimum purioris retiagionis, veraeque pietatis studiosis adscribere.
XIX. At non huic argumento, de animo Paulii Pont, ficis rebus Protestantium, & resormationi parum amico, inhaereo, sed ad secundum progredior, quod mihi suggerit provida P ui Pontificis cura, qua Carolum Imperatorema nimici in Protestantes studio in suas partes trahere ali boravit, argumentum. Obtulit pecunias & copi as , quiabus Carolων in ad sedandas discordias uteretur . Pontifex e Vergeris, qui e sua legatione redux factus erat, satis intellexit, res Protestantium tanta cepisse incrementa, ut Georgius, Dux Saxoni ae, teste Sisidano ', Vergeris palam dixerit, maximum esse periculum a Lutheranis , quod non alia sane ratione depelli posset aut evitari, quam si bellum Caesar illis, atque Pontifex quam primum faciant. Certior itaque per Vergerium de conditione rerum factus Pontifex, commodam arripuit occasionem, Imperatorem iter tunc temporis in Italiam instituentem, salutandi, &eidem suam mentem de hoc negotio manifestandi. Dia sceptabatur illo temporis tractu inter Imperatorem , &G1lliae
' vid. l. eit. Lib. x. p. 286.
98쪽
cuM ANIMADUERSIONIBUS. 9 IGalliae Regem de Ducatu Mediolanensi. Imperator testibus Sisidano , Vortia Patiavisino ' ,& illustri quondam See endoso ' , Romam venit e Regno Neapolitano , dein amplissimo Patrum purpuratorum conventu , non Ium gravem contra Galliae Regem habuit orationem, sed& Concilium indicendum esse ardentissime ursit. Maimia surgius , Pallavicinus , aliique Paulli defensores omnem movent lapidem, ut hunc Caroli V Imperatoris, & Pontificis P Iti Tertii conventum ad salutein convertant, sed res in vado est, Paullum Pontificem parum de resormatione, & pace in Germania restituenda fuisse sollicitum. Haud difficile est demonstratu Pontificem in hoc conseia su primo variis persuasionum lenociniis Carolum Imperatorem sollicitaue, ut depositis, quae Galliae Regi inferre
meditabatur, armis , Protestantes potius aggrederetur . Nemo haec a Sarpis conficta esse dicet, qui Pauaυieini resutationem leget hunc in modum conceptam e Narrat denique Suavis, Pauuum Casari bellum Germanicum Dasisse , non tam ad Lutheranos opprimendos , quam ad eum avertendum ab occupanda Insubria, quippe eupidum , ut ea ad Principem Italicam deveniret: adeoque arbitrabatur , se Caesari suadere posse, ipsum Ponti cem , ct una Venetos, qua
ciorum, qua aν morum viribus satis futuros ad eam Provinciam eontra Galias tuendam . At primo quidem , nimis hebes ae imprudens fuisset Paulus , si via ex humani commodi me me ardentius praeoptavisset eam ditionem Datico μό-jectam domino, quam hare funditus eversam . De nullo
sane Ponti e ea suspieio unquam incidet: ct Paullus quidem ipse , qui contra haresim validi ai copias Caesari suppediatavit, pro rebus Insubria ne unum quidem militem , unum
teruntium subministravit. Incidit prosecto bonus Pallaviatinus, egregius Romanae Ecclesiae satelles, & defensor, in Scyllam, ut Charybdin evitaret . Unius rei plures possunt esse causae & fines. Quid si igitur TIBI , UIR EMI
' Vid. Histor. Cit. Lib. III. Cap. XIX. p. I M. Vid. Lib. III. Sech. XIV. p. 126.
99쪽
92 EPIs ToLA LIPsIEN sis NENT Issa ME, largirer, Pontificem spem de aequirendo duocatu Mediolanensi neutiquam fovisse, praesertim quia Rex Galliae id nunquam permisisset, sed sibi ipsi hanc provinciam satis opimam vindicasset ι credisne hoc modo ablui , avertique posse maculam , quam sibi consiliis Imperatori de bello adversiis Protestantes suscipiendo datis , adussit Paullus Eia satis benet Pontifex ad bellum in Italia gerendum, quod aeque justii in ac necessarium erat, noluit ne unum quidem militem, & ne unum quidem teruncium Imperatori subministrare voluit, sed ad bellum contra Protestantes gerendum libere multa millia equestrium 8c pedestrium,& ingentem opirna vim, teste Savio ', dedit. Praeter enim quam quod deinceps bona Ecclesiae Imperatori obtulit Pontifex, misit etiam, teste Sleidano ' , c pias auxiliares, peditum decem millia, & equites levis armaturae quingentos , eisdemque praefecit suum, quem in deliciis habuit, octaυiam FaVnesum . Addidit etiam Alea andram Farnesiam. Par nobile fratrum i Vides igitur, Pauliam Τertium ad occupandum Ducatum Mediolanen sem non unum militem , sed ad exstirpandos Protestantes multa millia militum protensa manu obtulisse . B na, si Diis placet, Pontificis Paulli Tertii ad resormatio. nem & unionem consilia i Ex hoe argumento addiscere possumus, quid sperare potuerint Protellantes ab hoc I misperatoris, & Pontificis conventu, solatii & emolumenti. ANIMADVERSIO.
Largiris itaque mihi, Kies lingi, hoc loco, Pon
tificem minime spem de acquirendo Ducatu Me
diolanensi fovi sse, & grave piaculum admissum ab
eodem arbitraris, quod Carolum Imperatorem sollicitarit ad Protestantes armis aggrediendos. FGnandam, arbitror ego, omnino se isse, quoquo modo posset, Novatorum immensam licentiam, qua sus
100쪽
deque humana, divinaque omnia miscebantur. Eam scilicet, quam amarissime deflens Cardinalis Sadoletus in Orat. ad Princ. Germ: Contigit inquit proximis bis, ct superioribus annis, ut ea de vobis, Germani, videremus, quae videre sane rati nunquam essemus. Pacati antea, oe concordes inter vos vi-mebatis ς nunc nulla utiquam atrocior es in mobis dissensio. Deum, oe Dietos omnes summa eum pietate colebatis, nunc pietate extincta studia verae religionis apud magnam partem vestrorum obsoleverunt. In
eis legibus continebamini, quae ad sobrietatem, oe ab- sinentiam a majoribus nutris, Ianctis illis Viris, oeantiquis Patribus latae , omnium deinceps saeculorum observantia aeceptae fuerant, ct comprobatae; nunc prostratis legibus, rerum di scrimine Iublato, remissis continentiae fraenis, omnia vobis libera, oe soluta vo-Disiis. Alijs etiam ejusdem orationis locis eorundem flagitiorum atrocitatem Novatoribus improperat Sadoletus; deploratque, odio acerbo, ac inexaturabili contra nos ab ipsis suscepto, laxatisque iracundiae suae fraenis, eosdem conatos fuisse, omnes & divinas, & humanas leges, omnes Veteres mores, Omnes superiorum, atque inferiorum Ordinum distinctiones, curationes, graduS miscere, atque confundere . Dolet praeterea quam maxime eoidem in ea perversitate perseverare, ac, perinde
ipsi satis puri, ac mundi forent ab omnium criminum maculis, totum tamen una vituperatione Sacerdotium, caputque Sacerdotii Romanam Ecclesiam