장음표시 사용
121쪽
loquii Veiensis rationem paullo planius, nec non liberius nosis exposuit, quod rei gestae documentum a Romane sibus non facile obliterandum , nobis auro, gemmisque aestimatur dignius. En insigne hoc veritatis testimonium
a Pallaiicina ' prolatum: In comperto erat, inquit, haud satis futuram ad perditor recuperandos , morum integritatem in Romana Curia, nis Principum terror accederet. AItera populos simplicitate deceptor allicere potis erat s altero proceis ver ambitione tumultuantes coerceri oportebat. Et hujusmoriterior incuti non poterat a duplici quantumvis valida potentia altera ab altera per mutuum certamen desiaitata . Ea
protev quam posset marima sollicitudine Pontifex adnites tur duos Reges ad eo mordiam cohortari. Quid quaese est,mpuli perditi, & simplicitate decepti, recuperatio Quid ter τον Principum, qui huic populo incutiendus Quid denique gravis in proceres ambitione tumultuantes animad-
ωενάολ Haeccine sunt concordiae, & pacis consilia, ignem, ferrum, tormenta, deportationes, & quodvis devastati nis.& cruciatuum genus spumantia in hoc consessu agitata λ Hinc illae lacrymael Sollicitus erat Pontifex de polluto a simplicitate di servitute vindicato, ut illum denuo uo submitteret jugo. Inepte vero haec a Pallaυkino dicta sunt quo demum oculo illa contempler . Primo oppido salsum est, Lutherum sua doctrina, & emendatione populum simplicem corrupisse. Si enim, quod sat multi d monstrarunt, e quibus eminent documenta ab Elia HV AO ,εc Salomone Oniano collecta, viri in sinu Ee lesiae Romanae & nati, & illius doctrinae innutriti, pii, sapientes, moderati, & haud capite censi, ipsam reBrm tionem ante Lutherum desiderarunt, ecquis, bona fide, dicere posset, populum simplicem esse deceptum p Anne Tros, rutulusve Luthero adhaesi solus Viri Lutheropropem Vid. l. e. Lib. IV. Cap. VI R ..' Vid ei. Histor. & Necessi. Reformat. EvangeL edit. Ulmae Cons. S. V. Deylingit Obser. Misceli. P. IV. Exercitat. XL de Same.
emendandor. Necessit. temp. theri. α789.
vid. Solida Demonstratio de ortu α Progressu Papismi, α quiae Apolog. C p. l. p. 71α seq.
122쪽
pemodum non secundi, ab omni simplicitate, & stupore
Iiberi huic emendatae Ecclesiae nomen dederunt, & d ctrinae capita a sordibus, & aerugine expursata protensis amplexi sunt manibus. Fallitur porro , quisquis Pallataeiano hoc in arsumento indulserit, & statuerit, Lutherum abusum esse simplicitate hominum. Nulla Lutherus h stupendo reformationis negotio recepit emolumenta, quibus illi inhiare solent, qui plebeculae auram affectant, &ejusdem simplicitatem in sua commoda convertunt. Nulis lis fidiculis usus est Lutherus , quibus alias utuntur imis
Quorsum ulterius spectat Principum terror Protestantiis bus injiciendus p Misera sane Protestantium ad obsequium Romanae Ecclesiae invitatio, terribileque & reformandi,&uniendi medium, quod Scriptura sacra, quin & ipsum ius
naturae detestatur. Eam ad societatem Christianam &unionem vocandi & invitandi rationem Romanus Pontifex , mitis ille, & pacificus, si credere fas est , Paullus
Tertius, non a suo uoctore Christo, cujus Vicarium se in litteris plus una vice apellat, didicit. Quid denique Princiapum ambitione tumultuantium animadversis Ex ipsis, quae unicuivis prostant, actis Comitiorum & Augustanorum, de Wormatiensium, Spirensum, & Noribergensum pervium est, Principes Lutheranae doctrinae addictos neutiquam ambitione intumui me, aut ossicii sui, & obsequii, imperatori debiti, unquam fuisse immemores, sed petendo, flagitando , exorando, obsecrando, veritatemque ad oculatam fidem demonstrando , quicquid agerent, in laudatis comitiis, protularunt. Falso itaque Principes veritatem eva gelicam defendentes accusantur ambitionis , & quod peius est, tumultus. Maiori jure haec in sinum Paulli Tertii r fundenda sunt, quippe qui ambitione elatus summam auctoritatem in Principes & Electores Germaniae adsect
vit, & suam iram in illos, instigando, suadendo, & i
pellendo, nec non exsecrando Lutheri doctrinam, eum suis rore effudit. Tantaene animis coelestibus irael Procul a Protestantibus fuit tumultus, licet deinceps foedus SmaLH a Glo
123쪽
xis EpisTOLA LIPSI ENs Is ealdicam in hoc violentum & vitiosum abierit apud Romanenses nomen. Eam autem maculam Protestantibus ad spetiam jamdudum abstersit Adam Reeben etius Theolo. gus quondam nostrae Ecclesiae,& Academiae celeberrimus. Exeus a nunc seeunda hujus conventus causa , quae Paatis Tertio neutiquam conciliare potest pii hortatoris, de pacis monitoris nomen, paucis me ad tertium hujus illustris Concilii finem consero. ANIMADVERSIO.
Quandoquidem testimonium, quod Latine r citas ex Pallavicino, tanto cum plausu excepilli, ceu auro, gemmisque pretiosius, ejus dignitas poscit, ut hic loci nativo etiam idiomate compareat. En ergo ipsam et Pallavicini verba initio Cap. VI. Libr. IV. A rico:erare i pertati veri sit, ehe non
faria ba ta ι' est lar vita delia Corte seneta U
levati per ambietione, e tal terrore non poteva mu
versi da due quantunque gran forete, ebe scambiemo mente s' indebuissero eo 'I contrasto. Pero con ognimauior ansieta non ri ava VPonte sice di confortarei due Re ulla pace. Ad haae ita exclamas:Haeccine sunt concordiae, pacis consilia Z subdisque, Inepte verobaee a Pallavicino dicta sunt, quo demum oculo illa
contempler. Non eo certe, quo ipsa contemplatus
es, unde justam causam habeo Virgilianum illud indignabundus usurpandi, Nescio quis teneros oculus mihi fasemat agnos.
Praeia' Vid. Dissere. Ee Religion. annis defensa. Lips. I v. Dissiligod by Corale
124쪽
Prativerat tibi in hac fascinatione Sechendorsus , adversus quem proinde opus habui calamum stringere p. CLXXX. Diatr. alterius Tomi, ibique tradidi, quidvis aliud potius ea Palla vicini verba significare, quam animum Pontificis probe compositum, ut interpretatur idem Sechendorfius , ad offucias non Germanis solum , sed orbi Christiano, Cardinalibus etiam suis faciendas, perinde ac si eae disciplina Pontificum seret, ut ille loquitur, fraudi vim succenturiari. Neganti Sechendorso obten.
tui solum sumptos e se defectus, ct excessus Ponti eum a Luibero p subdentique, Nihil enim prorsus lucratus est, nihil petiit, nibu nisi odium sibi peperit, commoda, si quae fuerunt, ad alios transmisit, breviter reposui, lucratum fuisse Lutherum, ut Monastico cucullo abjecto voluptatibus corporis indulgeret, ac praeterea laudem etiam aucuparetur ex suo candore, namsuami agilitatem verba sunt S chendorfit in Praesoq. ad Commentar. ingenue professius est cum libertate ; lucratum insuper fuisse , ut tyrannidem in asseclas suos libere exerceret, cujus ipsum redarguunt non Erasmi tantum , sed Melanchionis quoque Epistolae. Haec, & alia a me non eo tantum loco, sed passim in Editionis meae Voluminibus allata, baccaris instar esse percupiam , Κieulingi, Ne tua Lectori noceat mala lingua futuro. Addis postea, Viros in sinu Ecclesiae Romanae Jenatos,& illius doctrina innutritos, pios, sapientes, moderatos, & haud capite censos, ipsam Refor-H s ma-
125쪽
subjungis, Ecquis bona me dicere posset, populum simplicem esse deceptum' Optima utique fide ipse di
cam, ac tuebor, populi simplicitati illusum titisse a Luthero , propterea quod Reformationis necessit tem praetexens illum abffraxerit a Catholicorum ca tu , cui firmiter adhaeserant Viri illi, quos ante Lutherum eam Reformationem desiderasse, bona fide in dubium revocari profecto non potest. Quereris tandem de agitata in Conventu Niciensi Principum ambitione tumultuantium animadetersione. Huic tuae querimoniae abunde jam responderunt loca a me superius recitata ex Sadoleti ad Germanos oratione,
atque illud praesertim, Constitutis jam rebus , oepublica firmata re, sue ea bumana sit,sive divina, qui
miscere, Er novare res studuerunt, eos semper turbatores taeis, ει concordiae habitos fulse.
XXIV. Tertiam nunc ingredior rationem, in qua, VI EMINENTIISi ME, mihi, quantum locus supra ad litteram recitatus docet , admodum anceps & versipellis videris. Succenses Coura ro , qui optimorum auctorum fide innisus, demonstratum dedit, Paulium Tertium in hoc Conis ventu reiciensi rerum suarum haud negligentem suisse, sed cum Caesare, ob eonnubium inter Oectavium Farnesiam , &Maetaretham Austriacam , Imperatoris filiam , eamque notham celebrandum, de ducatu Mediolenensi clanculum egisse. Pest ieintis multo studio demonstrare allabo. rat , ut ostendat, in hoc Concilio Niciensi non commoda sitisse sandi tempora, ne concordiae inter Imperatorem &Galliarum Regem stabiliendae, injiceretur impedimentum. At enim vero maxima adest veritatis species, privatos in-
126쪽
cuM ANIMADVERSIONIBUs. II 'tra parietes de hoc negotio esse actum, & Pontifieem ii lustrandae, & amplificandae suae familiae studiosissimum auia
reos montes Imperatori esse pollicitum , eo potissimum nomine, quod, firmata hoc connubio amicitia , in tuto esse possint Imperatoris rationes variis eXPositae periculis. Id saltem in vado est, paullo post hoc riuui desiderium Imperatori a Patre purpurato Farneso esse propositum , prout nobis commemorat Sarpius ' edisserens r Iam prato publica negotia erat Carrinali familia quoque sua iam ficum, de quo eum Casare ageret. Pontifex enim donato Dis Camerino Nepique Durata Mi non satisfecerat , sed Pammam ct Piacentiam civitates eisdem dono dare satagebat. Eas cum non ita pridem Insubria auce possedissent , ut earum alienatio validior esset , Caesaras consenJuν requirebatuν .Hune ut impetraret CardinatiI , ostendit C ara , e re sua maia git futurum , s ea civitates , Mediolanens Ducasu Initima, penes aliquam familiam essent ro aevotam ac aevinciam , quam F in Sedra Romana potestate permaneant: in quam se redente Ponti e eeta Caesarem male animato, multa inde oriri possint incommoda, deinde ea alienatione patr/ nomo EGele a nihil decedere , quod ad Sedem Romanam Iulio II. Pomtisce primum pervenissent s neque ante Leonis Pontificatum
ransrmata erat possesso: Denique Ecclesia bono id cessurum ,
Pontisce permutationem inter eas urbes , di Principatum Caismerini designante. Quod si igitur concederem, hoc nego. tium non venisse in censum , anne propterea majoris erit hic conventus auctoritatis Unius rei plures omnino sariape sunt cauis. Satis est, me demonstrat se, Paullum aiam hoc in Congressu, si vel maxime negligere vellem Ducatus Mediolanensis desiderium, id unice egisse, ut, restituta inter hos Principes pace, res Protestantium se
Ingenue fateor, Κieuingi, oculos mihi Omnino caligare in causa detegenda, ob quam titulo anci-
127쪽
pii, de versipellis hoc loco me honestaveris. Equidem Curayero succensui, propterea quod Pallavicinum prodiderit solius abnutivi argumenti auctoritate elevare Historicorum fidem, quibus Sarpius usus, Pauli III. consilia in Conventu Niciensi ad comparandum stirpi suae Mediolanensem Ducatum
spectasse contenderat. Annon, praeter veteres Cha
tas a se inspectas, Pallavicinus suum confirmavit dictum allata in medium Relatione Nicolai Theu- poli, Veneti ad eum Conventum Oratoris 3 Annon Pallavicini dicho consona deprehenditur Andreae
Maurocent, Venetarum rerum ea aetate Scriptoris, narratio 3 Horum documentorum fundamentis innixus fas mihi utique esse putavi, Pallavicinum a contorta in ipsum a Curayero criminatione tutari. At enim vero, ais ipse, maxima adest veritatis
species , privatos intra parietes de hoc negotio Use actum. Atque mox, Id saltem in vado es,paulo post, Me Paulli desiderium Imperatori a Patre purpurato Farnesio esse propositum , prout nobis commemorat Sarpius. Tua haec, telum imbelle sine ictu, Κ testi gi, appellabo. Nec enim mihi datum fuit parietis
Niciensis rimae aures admovere, unde clancularios
Pontificis, & Caesaris sermones exaudirem, hisque non exauditis, haud mihi licuit eosdem vaticinari ex re, quae non quidem paulo post, sed octo
post: annos evenisset. Contra rimatio illa, vaticinatio ista testem ancipitem, & versipellem demonstrant, potius quam nuda veterum documento
128쪽
rum expositio. Adeo autem nuda, adeo simplex ea fuit, qua Theupoli, & Maurocent verba recitavi, ut minime diitimulaverim, postremum hunc, poliquam repraesentasset Paulum III. totum in Christianam Remp. intentum, addere tamen, m gnum domesticis ejus Pontificis rebus in illo Ventu incrementum, ac decus accessisse. Quid amplius praestare debebam , ut candorem meum aequis Lectoribus comprobarem Quid vero , si dixero, in te primo , deinde in Curayerum tran
ferri posse eam ipsam labem, quam mihi assinxisti Dum Sarpium tuae criminationis testem adhibebas, candoris lex omnino postulabat, ut silentio minime pertransires, Sarpit dicto Pallavicinum adversari , illudque appellare enorme buia id
enim monens, te abesse a fuco Lectoribus faciendo ostendisses. Curayerus vero, Sarpianae illius narrationis suffragator, peccavit & ipse adversus eandem legem , propterea quod Palla vicinum redarguat , qui minime nescius narrationem illam Adriani Historici testimonio inniti, arcanas Chartas a se visas confidenter ad ipsam refutandam laudaverit. Peccavit, inquam , quod inscium se confinxerit oppugnatam a Pallavicino narrationem illam fuisse non ex arcanarum dumtaxat Chartarum silentio, sed ex momento admodum valido, quod iste hisce verbis enunciavit: Piuenorme bugia e Mn altra ebe'I Soave proferisce intomno a questia Legasne, mentre perseverando nes fal
129쪽
ita conminia da mi avanti, ebe la messione des Curdinale tendesse principalmente ad ottener il consentia mento di Cesare nelia desinata investitura di Parma, e di Placeneta : si introduce ad aliet larvi Cario eo glani, is quali presupponevano la continuaetione duoueato Milanesie nisu Signoria di quel Prencipe. Cio erano ebe a Sua Maesa fossero elis per dar mianor gelosia con la vicinita, e minori sacoli per laricuperarione, quando Ei Ia tentasse, quelle Cirta po- se in mano d'un mea particolare ebe des Ponte sce. DaI ebe si seorge ebe ques' buomo non e narrato e , ma inventorer imperoetae in queI tempo era si tangiebe Milano fosse considerato come in dominis di Ce
Itaque comparata ratione, quam ambo iniistis, tu quidem Sarpit narrationi assentiens, Curayerus vero Pallavicini narrationi repugnanS, cum rati ne a me inita in asterendis testimoniis, quae attuli
in re, de qua est sermo, judicet quivis cuinam nostrum illud conveniat, A tam vapido servis
XXV. UItimum, quo firmare intendis, UIR EMINEmTIssIME , benignum , & Paulli Tertii in Protestantes, &totam Ecclesiam animum , est Coisellium Mantua indi iactum . Remora huic Concilio imposita , ex Tua sententia, in Diuit iroo by Corale
130쪽
eu M ANIMADVERSIONIBUS. I 2.3in Puallum Pontificem non eadit, sed in Ducem Mantuanum, qui milites praesidiarios a Pontifice petierat. Ne igitur Pontifex manu armata ad Concilium per legatos venire videretur, iustam Sc probam differendi illud Conacilium habuit causam , quam ita recitas 'r Ex eadem ,, Contarent Epistola discimur veram eausam, qua Ponti em,, impulit ad disserendam Concilii Mantua indicti conυοca- ,, t nem usque ad Calendas Novembrit anni , eujus notam is eadem prafert, quod scilicet Dux Mantua petisset a Pon. is ti e mille di quingentos pedites alendos Ponti is pecunia, ,, odi eiυitatis Mantuana prodium , qua rer, sinquit9 visa is est aliatura fuisse calumniam nobis, utpote qui nollemusis milium liberum, fi armati hoc praesidio υenissemus. Μ is rato igitur Savio aliam asserenti eausam , jurisdictionis oscilicet, quam Mantua Dux exerceniam contenderet a salsi,, non υero a Comitii administris, Palloisinus eontradicit, ,, nee ab Me dissidet mura rus, moneor tamen, in Bia a M. dictionis Trιdentina verba quadam legi , Sarpit narrationiis haud parum consentanea . Mihi vero satis est in tantarentis Epistola illa adnotare ,justis semper de causis adductumfuisisse Paultam Pontificem ad tantalium diserendum, eos Miscera prorsus voluntate tam illud, quam Eeelsa Reforis ,, tionem exoptaret. Contarenus enim de ea re tegimonium
,,perhibens, haud eerte idoneus fuit, eui quisquam in hujus is modi negotiis, qua Roma tractabantur, Deum faceret, aut is ipse fuco asiis faciendo accommodatus , quem videlicet jureis Pallavicinur lib. IV. pro Saeri Collegii Catone habitum ibis,,se a mat, ubi de eo loquens in hune modum seruili Quel famoso Catone det Collegio, e nulla dissimulatore deit' ,, imperfezioni conosciuie net Clero, e nella Corte, comeis testificano e gli Scritti di tui, egit altrui Scritii sopra tui. o Eam Pontificis sinceritatem adeo Polus quoque pro certa habuit, ,, ut die a o. Maii anni illius xy37. Contareno, qui reditum risuum e Belgio conellii eausa urgebat, ita scripserit: Iubet, ut, quod commodo meo, ct causa facere possim, reditum mantarem, at in sacro Concilio Mantua celebrando prasto esse