장음표시 사용
341쪽
L. ANNALI SENECAE illa digna te est. Ite in complexum alter alterius ;omnibus aliis rebus te nega , sortiter , aperte i Nota est quod precario philosopheris. Si aeger esses, curam intermisisses rei familiaris, et serensia tibi negotia excidissent, nec quemquam tanti putares, Cui advocatus in remissione descenderes; toto animo id ageres,
o ut quam primum morbo liberareris. quid ergo non et nunc idem iacies 3 omnia impedimenta dimitte ,
et vaca bouuo menti; nemo ad illam pervenit occupatus.
Exercet philosophia regnum suum ; dat tempus ,
non accipit. Non est res subseciva : Ordinaria est; domina est; adest et iubet. Alexander cuidam civitati, partem a georum et dimidium rerum Omnium promi
tenti : ci Eo , inquit, proposito in Asiam veni, non ut id acciperem quod dedissetis, sed ut id haberetis, ii quod reliquissem. D Idem philosophia rebus omnibus:
ει Non sum hoc tempus acceptura , quod vobis superfuerit; sed id habebitis , quod ipsa erogavero. D TO-
Atyerte. id est, ne timeas ostendere omnibus te vitae genus mutavisse Ine timeas populi iudicium: nec eo sileti dubites, te iam nunc alium esse velle. Excidissent. Exanimo et memoria. Remissione. Sie omnes libri scripti et edit. vet. Remissio enim proprium verbum medicorum. Noster de Ira IlI. 39, t. remedia, vit. ita remissionibus Prosunt. Quae si incidant. domi manendiim est et praehendum e curationi. Haec sere Geon. .. Qi1idyait Lipsi is , in remissione morbi imo tune posset. Legum r adMocatus in rem mse d. Advocati vel a hsentes aeripio aderant, vel in ipsa re Praesentes. Hoe, inquit Noster, aeger uo seceris. in Seia a codd. et Geouoxii P.irte flaudum est. Ruh . Non est res subseci , non in curisseeundis habenda: est res ordinaria prima et solemniter facienda. Sicut ordinarius Consul opponitur ae praeponitur seeundo illi et siliseelo. Li s. Alexander. . . . rrequissem. Apud Ciartium IV, b, Darius liOe responsumtulit ah Alexandio. Ruhh.
Idem rrete ed. A. et ms. c. cum codd.
342쪽
tam huc converte mentem, huic asside , hanc cole ;ingens intervallum inter te et caeteros sati omnes mortales multo antecedes , non multo te Dii antecedent. Quid inter te et illos interfuturum sit, quaeris 3 Diutius erunt. At, nae hercules, magni artificis est clusisse lotum in exiguo. Tantiam sapienti Sua , aquantum Deo omnis aetas patet. Est aliquid , quo sapiens antecedat Deum : ille beneficio naturae non timet, Suo sapiens. Ecce res magna , habere imbecil
litatem hominis , securitatem Deil incredibilis phil
sophiae vis est ad omnem sortuitam vim retundendam. Nullum telum in corpore eius sedet ; munita est et
solida: quaedam defatigat, et velut levia tela laxo sinu eludit ; quaedam discutit , et in eum usque , qui miserat, respuit. Vale.
Quid inter te... erunt. Boctus enim, Noster ait de Provid. e. 1. S. tempore tantum a Deo disset Nam utebant Stoiei. Θειους livat τους
γαρ εν ἐαυτοις οιουει Θεόv. Diog. Lueri. VII, ris. Spectant autem haec et similia plura, qtiae de sapiente Stoico
saepius occurrunt, et apud Nostrum, ad divitiam avi morum originem: ut proinde crimine vaniloqiietitiae, quod Lipsius in Stoicos ingessit. liberari Prat,se videantur. Is loea Stoicorum de hae re collegit tu Mauuduci. III, Adde GalaeLe r. ad M. Autou. P. 67, 68. uir. Homo est itaqMe απομοιρα ,
. ἀπορροια, απόσπασμα του Διός. R. Taraiam ... Patet. Id eata in hiemi vitae spatio sapiens tempus invenitvude se ad Deorum altitudinem attollat. seque illorum similem saeiat. Non timet, sapiens. Recte Gr
nov. Post Gruterum restituit ex vetustis edd. et septem codd. Muretus dederati Naturae beneficio non suosvieras est. Suo beneficio non timet sapiens , deus naturae heneficio. Sapiens om es timendi causas meditatione et studio procul habet. Riahk. Sinu eludit. De levibus telis Pr vel biale suit, Veste repelli. Catullus Carm. CXVI, 7 : Quare nos tela istatua ex itamus amictu. At fixus nostris iu dubia supplicium.
343쪽
mirio re laborassa rerGit amico et maximum vitae mri tam stibiisse: sed in ista si ocatione se de morte laete et fortiter cogitasse. Non timendam, ait, mortem, quia idem poει eam
erimus , quoia antea eramus. Se rase Prae aratum. - Inter se Stoicos nou conMenisse de immortalitate animi constat, lucoque
nec Noster, nec M. Antonin . sibi semper constiterunt. V. Lipsius in I Ianu ei. in Phaesiolog. Stoic. III, II. et Dan. Wrten ob in Bibl. erit. Amri. P ol. III, P. I, disputatio de quaestione, quae fuerit Mel. philos inde a Thalete usque aia Senecam sententia de ostia animoriam, etc. ubi , locis ueteriam diligenter contai gnatis , egregie de bac re diFulatum est.
Longum mihi commeatum dederat mala valetudo; repente me invasit. u Quo genere 2 iii tuis. is Pi Orsus merito interrogas: adeo nullum mihi ignotum est. Uni tamen morbo quasi assignatus sum , quem quare Graeco nomine appellem , nescio ; sati S enim apte dici sus ri- potest. Brevis autem valde , et procellae similis, est impetus ; intra horam sere desinit. Quis enim diu exspirat 3 Omnia Corporis uul incom-
commeatum. I. veniam. Lipsit est coniectura Epist. quaest. V. 5, et uota ad h. l. coufirmata a eod. Colon. Λute
eum omnes edd. Cum m . comitia
tum. Bul L. - Diu. inquit, dimiserat me morbus; repente est adortus et retraxit. Est sumptum a re militari,iti qua commeatus datur militi, id est euia commeaudi, privatae rei , aut valetudivi. cauM. Lys. Graeeo nomine. utrum ἄσθμα, auόιθοπυοιαν vult dictvm Nain plus aliquid litiam Λsthma s. spirandi dinsietillas iii hoc impetu est, et mima quam ortho'noea tu brevitate. CLMei curialis Vat. Lecu. Vt, Isi. L. Est asthina spasticum. quod uos uici-intis, et quidem liumidum, cuius brevis est et procellau similis impetus. Mh .
344쪽
moda , aut pericula, per me transieriant; nullum mihi videtur molestius. Quidni I aliud enim , quid pa id est . ,
aegrotare est; hoc, animam agere. Ita lue medici hanc meditationem mortis vocant. Facit enim aliquundo
spiritus ille , quod saepe conatu S est. Hilarem me putus haec tibi scribere . qDia essu gi 2 Si hoc sine quasi bona valetudine delector, tarn ridicule sacto , quam ille, quis luis vicisse se putat, quum vadimonium distulit. Ego vero et in ipsa stis Ib-catione non desii cogitationibus laetis ac sortibus acquiescere. Quid hoc, inquam, est y tam saepe mors Iexpeditur me 3 faciat i At ego illam diu expertus sum.
Quando inquis. Ante luam na Scerer. Mors est,
non esse; id quod ante suit: sed , id quale sit, iam scio ; hoc erit post me , quod ante me suit. Si quid
in hac re tormenti est, necesse est et stiisse , antequam prodiremus in lucem : atqui nullam sensimus tunc Vexationem. Rogo , non stultissimum dicas , si quis existimet lucernae peius eSSe, quum exstincla
Omnia.- transierunt. Fuisse enim Vostrum infirma valetudine Plus semel in his epistolis observamus , et Dio Cass. LlX. is, tradidit. Laeipsa euin sul, Caligula a morte esse liberatum. De exilio eius, quod hic quoque cogitasse videtur , testatue consolatio ad Helviam. Itυhk.
Messitationem mortis. I. exercitationem, Comine utatio mortis
apud Cic. Tusc. I. So. Quam vocis vitii ad h. l. et ad Taciti Atiat. III,
Si , P. 258 , ed. Ernest. suo more . i. e. erudite adstruxit I. F. Gronovius, Durio satis uotam. Ruhk. ea enim aliquando syiritus ille. Rulik.: Facit enim spiritas ille ali- qtiando: sie quiu ine Griit. et vetus ed. Λutea Fuciι aliq. viritus ille.
Sensus est: Postquam saepe aliquis vehementis illius mali impetu obsessus est, utiquando tandevi eo vincitur et tollitur. Quum vadimoniam diutilis. I. ipsa mdiem, qua praesentia coram iudico
postulata et Pro inissa erat. CL Ernesti Clav. Cic. li. v. -- Sensus et fictvota magis . malo esse liberatum .
quam qui causae dicendae diem di-xtulit a iudicio liberatus est. Pud hoc . inquam. est y Quid lineest y mihimet ipsi dire baiii : ε iidioties mors me tentat et experil iri tandem mea vila divellat; faciat quod tam gaepe mihi minata est Antequam narcerer. Sie et Selii ea tragicus : Quaeris quo iaceus post obitum M p Quo non natia iacent.
345쪽
. est, quam antequam accenditur 3 Nos quoque et accendimur, et exstinguimur : medio illo tempore aliquid patimur : utrimque vero alla securitas est. In hoc enim , mi Lucili , nisi saltor , erramus , quod mortem iudicamus sequi; quum illa et praecesserit, et secutura sit. Quidquid ante nos suit, mors est. s Quid enim refert , utrum non incipias, an desinas 2 quum utriusque rei hic sit essectus, non esse.
His et huiusmodi exhortationibus lacitis scilicet, nam verbis locus non evat) alloqui me non desii ideinde paulatim suspirium illud, quod esse iam anhe
litus coeperat, intervalla maiora iacit, et retardatum Est , ac remansit. Nec adhuc , quamvis desierit , ex natura fluit spiritus : sentio haesitationem quamdams eius et moram. Quomodo voleti dummodo non ex animo suspirem. Hoc tibi de me recipe : non trepi
dabo ad extrema; ia in praeparatus sum; nihil cogito de die toto. Illum lauda et imitare, quem non piget
mori, quum iuvet vivere. Quae enim virtus est, quum eliciaris, exire 7 Tamen est et hic virtus:
eiicior quidem , sed tanquam exeam. Et ideo nunquam eiicitur Sapiens : quia erisι est inde expelli,
mortem Non solum tempus quod vitam sequitur mortis est: sed etiam illius suit tempus omne uuod ullam anteeralit. Exhortationibus lacilis scilices , nam , etc. Bunk. dat: exh. taciti 3cilicet, inam, etc. parenthesin
ponens tantummodo post scitieet. cum Pilic. et Gitit. Eodd. et ed. et. Erasin. mus aliique tacuis naui. ete. Remansit. l. paene desiit. Gronov. coui. emansit. Ruli L. Ouom. ν d. . . su irem. Acquiescolmie ausi iri a retardato. dummodo u pirum inutiam corro re aut tu a vero mens nunquam doleat. me tibi de ma reeim. I. Promitto.
Glossa est quod alii codd. habent et
Nihil euito de die toto: id est, qualibet diei hora praeparatus fium ad mortem ; vultd die cogito. me ad
crastinum usque victurum. VO h. toto temere a Mur. eiectum, reclis restituit Bulik. Schw. Ouum λυel υἰMera , in iuventrito aut bona aetate: at ego iam si o. Esum. L s.
Sed tanquam exeam. Ides, eodem au imo ac si exeam libenter.
346쪽
utule invitus recedas. Nihil invitiis facit sapiens: necessitatem effugit, quia vult quod coactura est. Vale.
In gestatione, qturm in lectica arat essedo feri moris erat , iuvicinia Cumarum , ubi Seneca Millam Possedit, conspexit Servilii Vatiare Millam, quae occasionem Nostro praebet de bono malo - qtis otio disserendi. Otio ait sapientem tantummodo friai Posse. Etsi Dilla et eommodissima vi amoenissima est, tamen tranqui litatem non affert, nisi animus omnia commen Merit. 5.c transit ad Lucilium, qui questus esse Midetur, se ab amicis scParciliam Miν re debere. Solatur eum hac *sa sententia, amicos animo adesse amicis et frui posse, quin adeo debere.
A gestatione quum maxime venio: non minus sutigatus sum, quam si tantum ambulassem, quantum sedi. Labor est enim et diu seri l. ac nescio an eo maior, quia contra naturam est; quae pedes dedit, ut per
nos ambularemus, et oculos, Ut Per nos Videremias.
Debilita ic in nobis indixero deliciae; et, quod diu noluimus, posse desivimus. Mihi tamen necessarium erat Concutere corpus; ut, sive bilis insederat saucibus,
Gestatione. Qua in es edo vehi moris: et explicavi in epistola quadam ad Oiletium Centur. Miseeli. Epist. xx. L Ps. Et illia Ierri. Restituit Crui. exmsS. i. e. adeo illud , quod diu feraris, in labore potio. Antea deerat Toet. Ruli L. Didia ere. Muretus iudicio libror. Pineiani, et Crut . in eodd. suis. Est et in editione veteri. Erasmus in
cluxere. Iudieere est verbum haerum r
nam supplicationes et clies festi in- diei dieebantur. Servio teste ad Virg. Aen. lII, 264. Rah . Delietae. I. e. luxtis. Ruhk. Ut siue bilis insederat fauetbtiar laborabat autem suspirio , quod pi-
347쪽
L. ANNAEI SENECAE discuto retur; sive ipse ex aliqua causa spiritus densior erat, extenuaret illum iactatio; qua in profuisse milii sensi. Ideo diutius vehi perseveravi, invitante
' ipso littore, quod inter Cumas et Servilii Vatiae vil
lum curvatur; et hinc mari, illiue lacu, velut angustum itet, cluditur. Erat enim a recenti tempestate spissum. Fluctus autem illud, ut scis, frequens et concitatus exaequat; longior tranquillitas solvit,
quum arenis, quae humore ni ligantur, succus abscessit. Ex consuetudine tamen mea circumspicere coepi,
an aliquid illic invenirem, quod mihi posset honoesse; et direxi oculos in villam, quae aliquando Va-
tuita s. humore noxio soccuparate , ungebatur. Erat enim veteribiis me ilicis bilis hunior quicumque Pituitosus is Itie Iioxius, unde sae Pe ci tu , pituita. coniurigitvr hilis, e . c. liniae OLOcr.
de anima mundi p. 56 . ed. Gale. Erat autem bilis vel alta vel Ilava. quam satistitui admixtam esse sibi Persuaseranta Noster pituitam navam in ipsis saueibua liaereutem intellexit. R h. iritus densior, qui non permeare potest per sauces mi gustas. Quem hielaudat Lipsi iis Mercurialem de ariegyinu. VI, to, Cave coiisutas, uitii lenim ad loci illustratiouem attulit.
vereor, ut alibi quaedam eouimento rata legas. Sub Tiberio lameli vixisse elatum est. Vi Ita eius fitil, promou-torium Misenuiu sita erat media inter Cumas et Baias s. Puteolos. Ruhk. Laeti Acherusio . np. Plin. II l. 6. Aeherusia Pulus. in quam inare lut bidum se eliciditauper oggeret arenosum, tu quo
Cumis ad illam villam iter erat. Hine uer angustiam. i. e. agger. Ne de lacu Lucrino cum Lipsio cogitas, Noster ipse cavet g. o. Isuhh.
Tem estate maris spissum. Delovo h. maris, ita auspicato ex ed. D.
revoentum a Rulik. Iguorant illud veteres libri omites: quorum noti nulli quidem cum ed. R. vocab. mare in fulserant, ex inepto scholio; quum non de mari, sed de itinere agatur. ad quod refertur voc. missum. Syi sum uulem, non ut vulgo Uissius,
Ops. et Col. Sehw. - Littus sutem iuvitabat. quod sρissum, firmius, solidius erat, propterea quod aquauarenaa ligaverant. Ruhk.
Flucitis. . . . exaequat, firmat littus arenosum ῆ nreuae stabant, quod uos dicimus: siccae enim arenae , ut notum est, di situ utit. CL Topogi aphiam agri Cumani in Heynii Exe. II ad Virgil. Aen. VI, p. 786 sq. Run. Allιgrantur' Colligantur, ed. A.
et uis. s. quod ex scholio Datum videtur. Schw.
348쪽
tiao suit. In hac ille praetorius dives, nulla alia reasti a in otio notus, consenuit, et ob hoc unum selix
habebatur. Nam quoties aliquos amicitia Asinii Galli, quoties Seiani odium, deinde amor merserat aeque enim Ossendisse illum, quam amasse, periculosum suil ;
exclamabant homines: u O Vatia, solus scis viveretis At ille latere sciebnt, non Vi Vere. Multum autem interest, utrum vita tua otiosa sit, an ignava. Nunquam aliter hanc villam Vatia vivo prae-4teribam, quam ut dicerem: e Vatia hic situs est. M Sed
adeo, mi Lucili, Philosophia sacrum quiddam est et venerabile. ut etiam, si quid illi simile est, mendacio
placent. Otiosum enim hominem, seduclum existimat vulgus, et securum, et Se contentum, situque viven-
lem; quorum nihil ulli contingere, nisi sapienti, potest. Ille quidem , nulla re sollicitus , scit sibi vivere: sille enim, quod est primum. scit vivere. Nam qui res et homines fugit, quem cupiditatum suarum infelicitas
relegavit; qui alios feliciores videre non potuit; qui,
Praetorius di ea. I. divitias bat, quales Propriaetores provincia-Tum coacervare soletit. Angli dicerent: alia ricli Nabab. Haec interpretatio Praeponenda videtur alteri: ille dives homo, qtii praeturam ge erat. R.
Asinii Galli , qtiem I iberius odio perseeutus est et diu in custodia ha-hilum interemit. Tacit. Vt Annal. 23. Dio Cass. LVIIl. 3. qui et Syriacum tradit eo noniiue interfici iussum a Tiberio, quod Galli amicus suisseti Ruhk. Seiani oelium, deinde amor. Quum omnia apud Tiberium posset, lepressit quos vellet: post Seiani casum amiel eius e medio sublati. Dio Cass. LVIIl, II, a. Riahk. At ilia Iasere..... visere. Quod Οὐidius Trist. III. 4, expresseratate : Bene qui Ialtiit, bene viarii. Nolvme,t illud pythagorieum prueceptum IΛαοι de quo Mei agriis ad Diog. Lucri. VIII, 5o. Vatia his silua est. Callide vertit Lngrange : Ci gli Vatia. Mea laeto, lulsa specie. imit ilicine sicia: quod de colori hux siet illi praesertim in usti es e eotis lat. Γuhk. Seductum, a turba tu solitudinem regressum. Ruhh. Seir viseere. Significat, oportere, ut aliquis υ at sibi . eum niale omnia acire visere: qui nutem Niseere nereit. id est, quem idii losophia nota educ is vit. De sibi quidem unquam ini M.tieetomui turba remotu .
349쪽
vellit limidum atque iners animal, metu oblituit; illo sibi non vivit, sed, quod est turpissimum, ventri .s somno, libidini. Non continuo sibi vivit, qui nemini.
Adeo tamen magna res est constantia, et in proposito suo perseverantia, ut habeat auctoritatem inertia quoque pertina X.
De ipsa villa nihil possum tibi cerii scribere; ston
tem enim eius tantum novi, et exposita, quae ostendit etiam transeuntibus. Speluncae sunt duae magni operis, cuivis laxo atrio pares, manu factae; quarum altera solem non recipit, altera usque in occidentem 7 tenet. Platanona medius rivus, et a mari, et ab Ache
rusio lacu receptus, Euripi modo dividit; alendis pi-
mberat auctoritatem : id est populo ideatur venerabilis, et philosophiae
laudem occii peti Deluncae...euiris Iaxo atri Pares,
manu saetae. Loetim pridem a Lipsio
optime ei ratum, denuo corrupit Nu-
Acripturam reducens, mitis laxo atrio
Paries manu factus. Schw. - At Bul Lopsius ste tuetur suam lect. Si libri. inquit, omnes et sensus Clarias est. At te vult ntrium, quod in speluncis erat, sublevatum et politiim, Pariete inserto. Sic et ed. vet. At
Erasmiis: Iaxo atrio. omisso citius et nil ornm uolatur: Pares manu actae. Hinc Mur. veris laxo a. Pares ma
nti Getae. Lii sitis Lleci. I. It, , et ad Tacit. Annal IV, Ss, emendat DP. taxo atrio Pares manufreti . Postea in nota mi h. l. legi vult: σιiseis laxo atrio pares mansactae. Gruter. idem fere coniecit, nisi quod manti elopraesert. Sed lectio seripta hetae hahet, ideoqile reposui. Rι δk. - Syeluncae, quibus Laee loca abundasse ou Alat. Cons. HeFilii Exeurs. laudat. Cavernam, qMniu hie iraturale in in- enerat, arte emendavit, ut pariete exstrueto laxum atrium ne ret, duabus inde compositis, quarum alteram ad aestivum. alteram ad hibernum tisnm npparavit. R. - Ηane explicationem reseras tantum ad leetionem
netur. Pinetaui coniecturam torretur Mur roeepit. Riau. Platanona Piucian. ex eo Di. dedit. quum esset in uno suo Platanos mea. iν. . in altero μlata nos a m. r. Anti- qi itus ex usi: Pratia no , et editiove his mullique codd. prata bona. - Platanona. Talis Platanon, πλαταγων , 'latanis Constans lucus ram-hrue et decoris causa, quum et folia
hieme non tiniitteret Varro do Re Rust. 1. 7, 6 , valde amabatur. CLMartia L lIl, is, 2; Epist. Senec. XII, , not. Ruhh. AHierusio laeti, vide stipra ad S. . Strabo v. 4, S, '. 389. ed. Lips. Rivus itaqno ille partim in hunc lacum, partim in iliare se effudit. Ruhk. Etirpi. Euripus Delum erat omnibus uotum , quo Euboea insula a
350쪽
scibus, etiam si assiduo exhauriatur, sussiciens. Sed illi, quum mare patet, Parcitur: quum tempestas piscatoribus dedit serias, manus ad parata porrigitur. Hoc tamen est commodissimum in villa, quod Baias trans parietem habet: incommodis illarum caret, voluptatibus fruitur. Has laudes eius ipse novi: esse il- ἡ Iam totius anni credo. Occurrit enim Favonio, et illum adeo excipit, ut Baiis neget. Non stulte videtur elegisse hunc locum Vatia, in quem otium suum, Pigrum
Sed non multum ad tranquillitatem locus confert: animus est, qui sibi omnia commendet. Vidi ego in villa hilari et amoena moestos; vidi in media solitudine occupatis similes. Quare non est quod existimes, , ideo parum bene compositum esse te, quod in Cam
pania non es. Quare autem non es7 Huc usque cogitationes tuas mitte. Conversari cum amicis absentibus
licet; et quidem quoties velis, quamdiu velis. Magista ac voluptate, quae maxima est. Ruimur, dum absumus. Pracsentia enim nos delicatos secit; et, quia
Boeotia dividebatur, adeo angitatum, ut vix uni navi viam Permitteret. Illi livo parcitur, se. . Pi ea tori biis, ituum in altum mare Pto-gredi licet.. Ianus ad Parata Morrig tur , i. e.
Piscatores, quum tempestus in mare procedere noli sinat . Porri urit ma
uum, ut sacilem et paratam in hoe rivo praedam eapiant. Quod Baias. habet. Τrnn sPeluti eam istam quae ad orientem Ape-etabat, ideoque Baias versum. Ruhk. Has laudes eius ipse noMi t esse illam lotius anni eredo. Lipsit insistentis vestigiis eodd. lectio est . quan Pro
posuit Elecl. I, is, ultingere neglexit in notis ad h. l. Editio vetus habet
eum olim excusis: Has l. e. i. n. nunc esse illas totius anni ere M. Buli L. Esse illum totitis anni. Id est, omni tempestate am oenam et opportunam, ut nunquam ab ea nos frigus arceat.
Monio , vento ab oeeidente stanti occurrit villa, a qua Baias , Puteolos, etc. Penetrahat. Riahh. Qiai sibi omnia eommendet. Sic ed R. eum Nodii eodd. qtit sibi commen
det omnia ed. a. cum m s. e. et aliis.
Vulgatum a Mitrato qui commendat omnia tenuit Bul h. Schw. Delieatos . fastidiosos. Namque ipsa voluptas amicos videndi ipso vhi